Θα τους αφήσεις να σε κάνουν να πεις το νερό νεράκι;

της Ιωάννας Πετρίδου

Εθνικά Δημοψηφίσματα: 22 Νοεμβρίου (παλ. ημερ. / 5 Δεκεμβρίου 1920, 13 Απριλίου 1924, 3 Νοεμβρίου 1935, 1 Σεπτεμβρίου 1946, 29 Σεπτεμβρίου 1968, 29 Ιουλίου 1973,  8 Δεκεμβρίου 1974. Συνολικά επτά δημοψηφίσματα σ’ ένα διάστημα 54 ετών (1920-1974). Τα έξι δημοψηφίσματα αφορούσαν το πολιτειακό και το ένα την έγκριση Συντάγματος. Μάλιστα, τα τρία από τα επτά και αποκαλούμενα νόθα δημοψηφίσματα διενεργήθηκαν από δικτατορικές κυβερνήσεις.

Τοπικά Δημοψηφίσματα: 11 Μαΐου 1997 Νίσυρος  για τη Γεωθερμία, 28 Απριλίου 2013 Αιγάλεω για τον 5ο Βρεφονηπιακό σταθμό, 16 Φεβρουαρίου 2014 Πάρος-Αντίπαρος για την Υγεία, 18 Μαΐου 2014 Θεσσαλονίκη για το Νερό.

Βέβαια, ενώ ο Καλλικράτης (Ν.3852/2010) προέβλεψε τη δυνατότητα τοπικών δημοψηφισμάτων μετά από σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, δεν έχουν τελειοποιηθεί οι σχετικές κανονιστικές διατάξεις για την οργάνωση και διεξαγωγή τους. Έτσι αποκτούν  έναν περισσότερο  γνωμοδοτικό, σφυγμομετρικό χαρακτήρα και δεσμευτικό κυρίως σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.

Έστω, όμως, και εν τίνι τρόπω «άτυπα», αποτελούν εργαλείο και όπως συμβαίνει με κάθε εργαλείο, η αποτελεσματικότητά του εξαρτάται από τον τρόπο χρήσης του. Πρόκειται για τη φωνή του λαού που φτάνει στα αυτιά των εκλεγμένων και επιλεγμένων από τη βάση- όπως τουλάχιστον νοείται σε μια ουσιαστικά δημοκρατική κοινωνία-αντιπροσώπων και εκτελεστικών οργάνων χωρίς να συναντά εμπόδια που την αλλοιώνουν. Τρόπος επίτευξης μιας αμεσότερης δημοκρατίας ως έκφραση με άμεση εφαρμογή της επικρατούσας λαϊκής θέλησης.

Δεν έρχονται να αμφισβητήσουν, υποκαταστήσουν ή αντικαταστήσουν τον αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα του πολιτεύματος, που είναι στοιχείο εκ των ουκ άνευ, αλλά να ενδυναμώσουν παρέχοντας την ευκαιρία μιας ακόμα μορφής συμμετοχής. Η συμμετοχή είναι αυτή που διαφυλάσσει τη δημοκρατία. Είναι η ταυτότητά της! Το άτομο δρώντας και συμμετέχοντας γνωρίζει τον εαυτό του, τους συνανθρώπους του, το περιβάλλον του και κρατά το τιμόνι στην πορεία της διαμόρφωσης ή καλύτερα της συνδιαμόρφωσης.

Ιδίως στην ελληνική ψυχοσύνθεση το Δημοψήφισμα και μάλιστα το τοπικό θα έπρεπε να είναι οικείο ως πρακτική. Οι μικρότερες και πιο ευέλικτες ομάδες, οι κοινότητες, αποτέλεσαν τον σκελετό της ελληνικής κοινωνίας και αναδείχθηκαν χάρη στις συμμετοχικές διαδικασίες.

Αυτές οι τελευταίες άλλωστε, εξαλείφουν τον κίνδυνο της άγνοιας και της παραπλάνησης. Διότι, η υγεία του δημοκρατικού πολιτεύματος και η αποτελεσματικότητα των θεσμών του και επομένως και των δημοψηφισμάτων εξασφαλίζονται μέσω της διαβούλευσης, της αντικειμενικής πληροφόρησης και της επαρκούς γνώσης.

Σε μια περίοδο κραυγαλέας αδιαφορίας, της οποίας η αρχή εντοπίζεται πολλά χρόνια πίσω, αρχίζει και κάπως διαφαίνεται το τέλος. Το Δημοψήφισμα της Θεσσαλονίκης για το Νερό της γίνεται εφαλτήριο δημοκρατικής αφύπνισης, ακόμα περισσότερο μιας και το ερώτημα πηγάζει από την ίδια την κοινωνία («Συμφωνείτε με την ιδιωτικοποίηση της Εταιρείας Ύδρευσης – Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης Α.Ε.; ΟΧΙ ή ΝΑΙ;»). και αφορά στο αδιαπραγμάτευτο αυτό ανθρώπινο δικαίωμα.

Θα περάσουμε από τη σφαίρα του ιδιωτικού μας μικρόκοσμου στη σφαίρα του δημόσιου γίγνεσθαι και πράττειν;

Δεν χρειάζονται πολλά. Ένα ΟΧΙ ή ένα Ναι και ένα τετραωράκι συντροφιά με την κάλπη, την ψυχή της παρέας του Δημοψηφίσματος.

Η γενικότερη βελτίωση και αλλαγή επιτυγχάνονται με προσπάθεια στους επιμέρους τομείς που απαρτίζουν το σύνολο. Οι θεωρίες μόνο, η άρνηση, η παθητικότητα, η αποδοχή αποφάσεων και πράξεων από «τα πάνω» δεν οδηγούν πουθενά. Από μηχανής θεός δεν υπάρχει. Ακόμα και στην περίπτωση της επιδίωξης προσωπικής και μόνο ευημερίας, οι ενδιαφερόμενοι καλό είναι να θυμούνται ότι όταν καίγεται το σπίτι του γείτονα, η φωτιά έρχεται και στο δικό σου. Δεν είναι τυχαία λόγια, αλλά μέρος της λαϊκής σοφίας, που ίσως καταφέρει και τρυπώσει στις κάλπες τόσο του Δημοψηφίσματος για το Νερό όσο και των αυτοδιοικητικών εκλογών την Κυριακή 18 Μαΐου.

Ενημερώσου και ενημέρωσε!

Δήλωσε Εθελοντής: τηλεφωνώντας στο Δήμο σου ή στα Κεντρικά της ΠΕΔ 8001100826 ή συμπληρώνοντας τη Φόρμα Εθελοντή

Οι ετεροδημότες, ανεξάρτητα από το που ψηφίζουν, μπορούν να είναι εθελοντές στις κάλπες του νερού σε οποιοδήποτε εκλογικό κέντρο.

Οι ετεροδημότες θα μπορούν να ψηφίσουν στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, με την απόδειξη ενός παραστατικού (λογαριασμός ΕΥΑΘ, κλπ).