Θεσσαλία: Γύρω γύρω όλοι και στη μέση ιδιωτικοποίηση

Λέξεις: Λευτέρης Παπαγιαννάκης

Η τεράστια καταστροφή της Θεσσαλίας προκάλεσε και προκαλεί αλυσιδωτές συνέπειες, οικονομικές, κοινωνικές και, κυρίως, ανθρωπιστικές.

Μέχρι στιγμής, η μόνη πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την αποκατάσταση της Θεσσαλίας είναι η ανάθεση ενός masterplan. Η ανάθεση έγινε απευθείας, όχι σε κάποιον επιστημονικό οργανισμό, αλλά σε μια εμπορική εταιρεία, την ολλανδική HVA, και χρηματοδοτήθηκε με 940 χιλιάδες ευρώ από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών.

Το masterplan βγήκε στη διαβούλευση στα αγγλικά, 270 σελίδες παρουσίαση και 140 σελίδες παραρτήματα και συνοδεύεται από 14 σελίδες περίληψη στα ελληνικά.

Σε αυτό προτείνεται η δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης και εφαρμογής του προτεινόμενου σχεδίου ο οποίος θα λειτουργεί με ιδιωτικά κριτήρια και θα αναλάβει τη διαχείριση των υδάτων της Θεσσαλίας.

Λίγες ημέρες μετά βγαίνει στη διαβούλευση σχέδιο νόμου με 123 άρθρα το οποίο συστήνει νομικό προσώπου ιδιωτικού δικαίου με μορφή ανώνυμης εταιρείας με ονομασία Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Ανώνυμη Εταιρεία. Σκοπός της ΑΕ «είναι η εκπόνηση της στρατηγικής για την προστασία και διαχείριση των υδάτων του Υδατικού Διαμερίσματος της Θεσσαλίας, η εποπτεία και υλοποίηση των στρατηγικών σχεδίων, ο συντονισμός και η συνεχής επίβλεψη της εφαρμογής των μέτρων προστασίας και διαχείρισης, καθώς και η χορήγηση αδειών χρήσης ύδατος.

Για την εκπλήρωση του σκοπού του, ο Ο.Δ.Υ.Θ. Α.Ε». Η προβλεπόμενη στρατηγική έχει ήδη εκπονηθεί από την HVA και προέβλεπε, αν θυμάστε την ίδρυση ιδιωτικού οργανισμού για την εφαρμογή της στρατηγικής, ο οποίος με την σειρά του θα εκπονήσει στρατηγική για την διαχείριση των υδάτων.

Η ερώτηση το αυγό έκανε την κότα ή η κότα το αυγό μοιάζει πλέον ξεπερασμένη. Πλέον έχουμε την στρατηγική που προβλέπει την ΑΕ που θα εκπονήσει την στρατηγική που προβλέπει την ΑΕ που θα εκπονήσει τη στρατηγική κοκ.

Η επιλογή της κυβέρνησης είναι προφανής: η επί της ουσίας ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι προσβλητική για τους πολίτες της Θεσσαλίας και επιβεβαιώνει την ευρύτερη στρατηγική της κυβέρνησης της ΝΔ που είναι ιδιωτικοποίηση παντού.

Πέρα από τον φαύλο κύκλο που περιγράψαμε υπάρχουν και άλλα σημεία που πρέπει κρατήσουμε: • Για τη μελέτη δεν προκύπτει θεσμική πλαισίωση, αφού δεν προβλέπεται ούτε από τις οδηγίες 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα και 2007/60/ΕΕ για τις πλημμύρες, ούτε από την εθνική νομοθεσία για τη διαχείριση των υδάτων. • Η εμπειρία και επιστημονική επάρκεια της HVA δεν είναι σχετικές με το θέμα, αφού η HVA παρουσιάζεται ως εμπορική εταιρεία. Όπως διαβάζουμε στο site της, αλλά και σε διαθέσιμες δημοσιεύσεις, η ειδικότητα της HVA ήταν η εκμετάλλευση τεράστιων εκτάσεων σε πρώην ολλανδικές αποικίες και το εμπόριο της παραγωγής, ιδίως ζάχαρης. • Δεν υπάρχει αναφορά στην επιστημονική ομάδα η οποία εκπόνησε την μελέτη, ενώ δεν παρουσιάζονται ούτε δεδομένα. • Η πρόταση της εμπορικής εταιρείας προωθεί τουλάχιστον 20 μεσαία και μεγάλα φράγματα, την περασμένων αιώνων και λογικής εκτροπή του Αχελώου (για όταν δεν θα υπάρχει αρκετό νερό), τη διάνοιξη μιας τρύπας προς το Αιγαίο, ώστε να φεύγει το νερό όταν θα πλημμυρίζει ο κάμπος (επειδή συμβαίνει μια κλιματική κρίση), εκρίζωση φυτών από τις κοίτες των ποταμών, και άλλα βαριά και επικίνδυνα έργα που μόνο σωτηρία από τις πλημμύρες δεν προμηνύουν. • Η διαβούλευση για το σχέδιο νόμου κράτησε μόλις 9 ημέρες • Τέλος, προκύπτει σοβαρό ζήτημα σχέσης της εταιρείας με την κυβέρνηση, αφού ο νυν CEO της έχει (με βάση το βιογραφικό του) διατελέσει σύμβουλος στην κυβέρνηση Σαμαρά και ο νυν διευθυντής του Υπερταμείου επίσης δηλώνει στο βιογραφικό του ότι έχει διατελέσει εκτελεστικός αντιπρόεδρος της HVA.

Πολύ ενδεικτικό το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν προχώρησε σε διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς και ειδικά με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, πριν παρουσιάσει το masterplan και το σχέδιο νόμου. Όπως φαίνεται από τον καταιγισμό σχολίων που υποβλήθηκαν στη διαβούλευση, φορείς της Θεσσαλίας ήδη αρχίζουν να καταλαβαίνουν το βαρύ παιχνίδι που εξυφαίνεται σε βάρος του νερού και των υδάτινων οικοσυστημάτων της ταλαιπωρημένης περιοχής τους. Ενδιαφέρον έχει ότι δυο αντιπεριφερειάρχες Θεσσαλίας (Νίκος Ράπτης Κλιματικής Κρίσης και Φώτης Λαμπρινίδης Περιβάλλοντος) εξέφρασαν με σχόλια στο opengov τον προβληματισμό τους για τη διάρκεια της διαβούλευσης, τη σύσταση της ανώνυμης εταιρείας, την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση του νερού…

Στη Θεσσαλία ξεδιπλώνεται για ακόμα μια φορά το σχέδιο της κυβέρνησης για ιδιωτικοποίηση του νερού με «μπόνους» αυτή τη φορά την ιδιωτικοποίηση της αποκατάστασης. Γνωρίζουμε όμως από άλλες κρίσεις, όπως η πανδημία, ότι η απουσία του Κράτους κοστίζει και δεν πρέπει να δεχτούμε τέτοιες επιλογές.

*O Λευτέρης Παπαγιαννάκης είναι Διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και Μέλος της Γραμματείας του ΚΟΣΜΟΣ