Θεσσαλονίκη, ήρθε η σειρά σου!

Η “καρδιά” της πόλης μας χτυπάει όλο και πιο δυνατά το τελευταίο διάστημα στο σταθμό της οδού Βενιζέλου, εκεί όπου αποκαλύφθηκε έξι μέτρα κάτω από το σύγχρονο οδόστρωμα το μαρμαρόστρωτο σταυροδρόμι της Θεσσαλονίκης των πρώιμων βυζαντινών χρόνων. Δεν θα μπω, όμως, στη διαδικασία να περιγράψω το εύρημα, το έκαναν άλλοι πολλοί πριν από μένα. Ούτε θα κατακρίνω από τη θέση αυτή τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ και την απόφαση της Γ.Γ. Πολιτισμού, τους κατακρίνει ήδη ο κόσμος της Θεσσαλονίκης.

Ως φοιτήτρια ενός μεταπτυχιακού προγράμματος που σαν στόχο έχει την “προστασία, συντήρηση και αποκατάσταση” των μνημείων, έμαθα ότι, σύμφωνα με την θεωρία του C.Brandi, “το μνημείο ως εξωτερικό δεν μπορεί να μετακινηθεί από την ιστορική τοποθεσία στην οποία πραγματοποιήθηκε”. Η αθέμιτη πρακτική της διάλυσης και επανασύνθεσης ενός μνημείου σε διαφορετικό τόπο από αυτόν στον οποίο πραγματοποιήθηκε, το υποβιβάζει σε πλαστό.

Το πολεοδομικό σύνολο που αποκαλύφθηκε στην οδό Βενιζέλου είναι, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις πολιτιστικής κληρονομιάς, “αμετακίνητο”. Θα θυμίσω απλά το άρθρο 6 του χάρτη της Βενετίας όπου αναφέρεται ρητά ότι “Η διατήρηση ενός μνημείου συνεπάγεται τη διατήρηση των συνθηκών του περιβάλλοντός του”.

Η λύση της μετακίνησης που προτείνεται για λόγους διάσωσης είναι μια λύση άκρως υποκριτική, η οποία θα οδηγήσει και σε ένα αμφίβολο αισθητικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, κανείς δεν μιλά για το υπέρογκο ποσό που πρέπει να δαπανηθεί για τη μεταφορά του μνημείου καθώς επίσης και για τα στάδια της διαδικασίας αυτής που είναι εξαιρετικά χρονοβόρα. Ας σταματήσει επιτέλους να προβάλλεται το δίλημμα “Μετρό ή Αρχαία”, καθώς δεν πρόκειται για δυο ασύμβατα δεδομένα. Με τους κατάλληλους χειρισμούς μπορεί και το έργο να ολοκληρωθεί και να παραμείνουν τα ευρήματα κατά χώραν, εκεί όπου παρέμειναν για τόσους αιώνες, ως σύμβολο πολιτιστικής κληρονομιάς, ως απόδειξη της λαμπρότητας που απολάμβανε η πόλη μας ανά τους αιώνες και την οποία θα έχουν έτσι την ευκαιρία να την θαυμάσουν όχι μόνο οι Θεσσαλονικείς αλλά και ολόκληρος ο κόσμος. Ας μην ξεχνάμε πως ένα τέτοιο σπανιότατο εύρημα, θα αποτελέσει πόλο έλξης εκατομμυρίων επισκεπτών από όλο τον κόσμο.

Οι πόλεις αποκτούν ουσία μόνο όταν ενσωματώνουν στον σύγχρονο ιστό τους τα αρχαία μνημεία. Ας δώσουμε στην πόλη μας την ουσία που της αξίζει. Εγώ προσωπικά καθώς και όλοι οι συνάδελφοί μου μεταπτυχιακοί φοιτητές της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, επικροτούμε την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να μην δεχτεί τη μετακίνηση των αρχαίων. Το πανεπιστήμιο μας ξεκίνησε ήδη μια σημαντική προσπάθεια, συγκροτώντας επιστημονική επιτροπή με στόχο την εξεύρεση εναλλακτικής τεχνικής λύσης. Άλλωστε κάθε τεχνικό πρόβλημα έχει και την κατάλληλη λύση, αρκεί να ψάξουμε να τη βρούμε.

Να απαιτήσει η πόλη μας αναπομπή σε ΚΑΣ και να ανοίξουν επιτέλους τα σκάμματα του ΜΕΤΡΟ στον κόσμο της Θεσσαλονίκης για να θαυμάσουν όλοι την αίγλη και το μεγαλείο της “συμβασιλεύουσας”.

*H Μία Ρουκά είναι φοιτήτρια του Διατμηματικού Πρόγραμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Προστασία Συντήρηση και Αποκατάσταση Μνημείων Πολιτισμού. Το κείμενο συνυπογράφεται από όλα τα παιδιά του Τμήματος.