Θεσσαλονίκη- Sandy (ο τυφώνας): 1-0

Ο ουρανός μαύριζε πάνω από το κεφάλι μου από το πρωί της Κυριακής, τελευταίας μέρας μου στην Νέα Υόρκη, όπου πήγα για να υποστηρίξω την φωτογραφική μου έκθεση. Ο πανικός είχε ξεκινήσει από την Παρασκευή το πρωί με τον κόσμο να κάνει επιθέσεις στα σούπερ μάρκετ, τα media να κάνουν την δουλειά τους σπέρνοντας τον πανικό ενώ οι επισκέπτες απτόητοι παρακολουθούσαν μιούζικαλ και θεατρικές παραστάσεις.

Τα ελάχιστα αυτοκίνητα στον δρόμο για το αεροδρόμιο ήταν η πρώτη έκπληξη αλλά ο μαύρος- στην κυριολεξία- ουρανός ήταν η επόμενη, μαζί με την απίστευτη βροχή που ξεκίνησε. Κόσμος να παρακαλάει για μια θέση καθώς προβλεπόταν μια τεράστια καθυστέρηση ημερών για τους ταξιδιώτες. Αγωνία, ακόμα και δάκρυα, προκαταβολικά πριν ξεκινήσει το κακό. Μπήκαμε στο αεροπλάνο σε μια από τις τελευταίες πτήσεις που θα έφευγαν για Ευρώπη. Οι ταξιδιώτες με την αγωνία «θα φύγουμε ή δεν θα φύγουμε» ακόμα και μέσα στον διάδρομο απογείωσης…

Ήμουν όμως τόσο σίγουρος ότι θα φύγουμε στην ώρα μας. Ίσως υπερβολική αισιοδοξία, ίσως εμπιστοσύνη στο άστρο μου. Ίσως τελικά η ανάγκη να συνεχίσω μαζί με τους συνεργάτες και φίλους ξεναγούς την προσπάθεια που ξεκινήσαμε εδώ κι ένα χρόνο με τα δημοτικά διαμερίσματα κάτω από το γενικό πρόσταγμα της αντιδημαρχίας πολιτισμού στο πρόγραμμα «ΞΕΝΑΓΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΤΕΣ». Το ίδιο πρόγραμμα που πρόκειται να ξεκινήσει ξανά από τις αρχές Νοεμβρίου, προσφέροντας στους Θεσσαλονικείς, και όχι μόνον, την δυνατότητα να εμβαθύνουν στην γνώση του πλούτου μιας αρχαιότατης πόλης στην οποία ζούμε, κινούμαστε, εργαζόμαστε και αγαπούμε. Πόλη την οποία σε μεγάλο βαθμό απαξιώνουμε ως γνήσιοι γκρινιάρηδες Έλληνες άλλοτε με και άλλοτε χωρίς λόγο.

«Η Γνώση είναι δύναμη» μου έλεγε ο πατέρας μου ο Γιάννης που ποτέ δεν μου αρνήθηκε τίποτε σε ότι αφορά την προσπάθεια μου να μάθω, να μάθω , να μάθω, να φτάσω κάπου…Και έπρεπε να περάσουν σαράντα ολόκληρα χρόνια, αφήνοντας πίσω μου τις σπουδές στα οικονομικά, μια τραπεζική καριέρα, δυο παραγωγικές δεκαετίες ενασχόλησης με την φωτογραφία και τον χορό για να βρω το στίγμα στην ζωή μου, τον ορίζοντα στον οποίο ήθελα να βαδίσω, τον σκοπό για τον οποίο η εργασία γίνεται λόγος ύπαρξης. Έγινα ξεναγός.

Ξεναγός. Μια λέξη, που αναφέρεται σε ένα επάγγελμα από τα πιο αρχαία στην χώρα μας, το επάγγελμα του εξηγητή στους σημαντικούς χώρους όπου συγκεντρωνόταν οι Έλληνες για να δουν και να συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς αγώνες στην Ολυμπία, στα Πύθια στους Δελφούς, στα Νέμεα στην αρχαία Νεμέα και στα Ίσθμια κοντά στην αρχαία Κόρινθο. Οι εξηγητές λοιπόν, περιδιάβαιναν τους δρόμους και τα μνημεία αυτών των σημαντικών χώρων εξηγώντας αναλυτικά και γλαφυρά τους μύθους και την ιστορία του τόπου. Αναφέρονταν στα αρχιτεκτονήματα και τα αναθήματα που ήταν ορατά ή μη- εάν μιλούσαν για τα εσωτερικά των ναών όπου δεν υπήρχε η δυνατότητα πρόσβασης για τους κοινούς θνητούς- και ζωντάνευαν τις συλλογικές μνήμες των Ελλήνων με έναν μοναδικό τρόπο, ούτως ώστε με το πέρασμα των αιώνων να μιλάμε όχι για φυλές και πόλεις κράτη που ασκούνταν μόνο στον «αγώνα», λέξη κλειδί για τις πολεμικές αναμετρήσεις, αλλά και στην προσπάθεια για την νίκη μέσα από τις επιδόσεις των αθλητών τους στους πανελλήνιους αγώνες.

Ένας τέτοιος αγώνας ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2011 από το πρώτο διαμέρισμα, με τον χαρισματικό πρόεδρό του, κ. Πέτρο Δημητρακόπουλο να αγκαλιάζει την προσπάθεια της διενέργειας περπατητών ξεναγήσεων για τους πολίτες της πόλης. Τρεις ρωμαϊκοί και τρεις βυζαντινοί περίπατοι, ένας εβραϊκός κι ένας οθωμανικός και η αρχή είχε γίνει. Δεν υπήρχε καμία επιβάρυνση για τους δημότες, παρά μόνον σε κάποιους ξεναγικούς περιπάτους όπου υπήρχε θεματική επίσκεψη σε μουσείο κατά την διάρκεια του Σαββάτου. Βλέπετε ξέχασα να αναφερθώ στις ξεναγήσεις που αποφασίστηκε να γίνονται Σάββατα και Κυριακές 11.00 – 13.30. Στις επισκέψεις που σας έλεγα λοιπόν, οι δημότες εύκολα κατανοούσαν ότι ο οβολός μας στα σημαντικά μουσεία της πόλης μας είναι το αίμα που τα κρατάει ανοικτά και τους δίνει την δυνατότητα να ανοίγονται στην κοινωνία και να μην λειτουργούν ως κλειστοί οργανισμοί για τους λίγους.

Οι Θεσσαλονικείς αγκάλιασαν την προσπάθεια με πολλή αγάπη και λαχτάρα. Είναι απίστευτο πόσα πολλά γνωρίζουμε ως Θεσσαλονικείς για τόσες πόλεις του κόσμου γύρω μας στην Ευρώπη αλλά και ακόμα πιο πέρα στα πέρατα της γης και πόσο λίγο γνωρίζουμε την πόλη μας και τις κρυφές γωνιές της. Για πάτε λίγο πιο ψηλά στο κείμενο εκεί που γράφω για την απαξίωση. Ε, αυτό ακριβώς εννοώ. Μια μοναδική ευκαιρία λοιπόν είχε γεννηθεί και με την απίστευτη κοσμοσυρροή που είχαμε σε κάθε ξενάγηση αποφασίστηκε να συνεχίσουμε οι πέντε ξεναγοί από τους έξι που ξεκινήσαμε με τα υπάρχοντα και με νέα προγράμματα. Το τελευταίο αποτελεί μια πάγια απαίτηση της Αντιδημαρχίας πολιτισμού, που ανέλαβε όχι μόνον να συνεχίσει το πρόγραμμα των ξεναγήσεων αλλά και την επέκτασή του σε όλα τα διαμερίσματα της πόλης με νέα προγράμματα ανά χρονιά-.

Έτσι ξεκίνησαν και νέα προγράμματα, πάντα κάτω από την ομπρέλα της Αντιδημαρχίας πολιτισμού αλλά και με την ακούραστη προσπάθεια από τα δημοτικά διαμερίσματα. Με ατελείωτες ώρες ξεναγικής δουλειάς και χρονομέτρησης. Με διαδρομές μέσα από την πόλη, συνυπολογίζοντας τους 35 δημότες που την παρακολουθούν και ποτέ -πιστέψτε με- δεν μείναμε σε αυτόν τον αριθμό, καθώς και τους άλλους πολίτες που βλέποντας και ακούγοντας μαγικές λέξεις-κλειδιά προσκολλούνταν στην ομήγυρη, δημιουργήθηκε πολλές φορές ένα τεράστιο πλήθος. Μια προσπάθεια που όσες δυσκολίες κι αν αντιμετώπισε και ακόμα αντιμετωπίζει, θα πρέπει να συνεχίσει να γίνεται γιατί όλοι μας διψάμε για γνώση.

Ακούγοντας την μουσική του Scott Joplin, εδώ στην Σαρανταπόρου, στις τρεις τα χαράματα, ταξιδεύω πίσω στην μεγαλούπολη των Η.Π.Α. την Νέα Υόρκη. Εκεί πριν από δύο 24ωρα άκουγα το Maple leef, μουσική από την περίφημη ταινία «Το Κεντρί», πολυαγαπημένο rug στο Blue Note και εις επίρρωσιν του οικογενειακού ονόματος μου Σφήκας, κάνω την αναφορά μου στους συντελεστές αυτής της προσπάθειας, έτσι γιατί τους αγαπώ και για το πάθος που έχουν δώσει σε αυτήν την προσπάθεια…Πεχλιβανίδου Ράνια, Πατσιά Εύη, Ασλανίδου Βιβή, Κιουρτσόγλου Ιωάννης, Περιτογιάννη Χρύσα. Ξεναγοί.

Καλημέρα και καλή τύχη.

* O Κωνσταντίνος Σφήκας είναι φωτογράφος και ξεναγός