Τι κρατάει πίσω την πόλη – Οι συντάκτες μας γράφουν
Εδώ συγκεντρώθηκαν οι διαφορετικές απόψεις των νεοτερων συντακτών της Parallaxi για τα μειονεκτήματα της Θεσσαλονίκης.
H Θεσσαλονίκη είναι η πόλη μας. Κάποιοι τη θεωρούν άσχημη, για όσους όμως έχουν μάθει να αδράττουν την μέρα και να μαγεύονται από εκείνα που προσπέρασαν στο παρελθόν, είναι ένα κόσμημα. Τα κάλλη της δεν θα τα γευτείς ποτέ ολότελα, ενώ το «σκοτάδι» της και η αδράνεια της ορισμένες φορές την επισκιάζουν.
Εδώ συγκεντρώθηκαν οι διαφορετικές απόψεις των συντακτών της Parallaxi για τα μειονεκτήματα της Θεσσαλονίκης και τι θα άλλαζαν σε αυτήν αν είχαν τη δυνατότητα.
Τίποτα και τα πάντα
Kάτι σε στροφή 180 μοιρών έχουμε;
Χρειάζεται, αισθάνομαι, πολύ και βαρύ καφέ κάποιος προτού ξεκινήσει τη συζήτηση για τις αλλαγές που έχει ανάγκη η Θεσσαλονίκη. Όχι τόσο γιατί η κουβέντα λογίζεται a priori ως μακρά, όσο γιατί συνήθως αυτή καταλήγει δυσάρεστη και χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα… Με την κούπα μου, λοιπόν, γεμάτη και πολύ πολύ κοντά μου, αραδιάζω με τη σειρά μου σκέψεις για εκείνα τα «ολίγα» που με ενοχλούν και που αν μπορούσα θα άλλαζα ως διά μαγείας στην πόλη:
Νο 1 παθογένεια στο μυαλό μου το love to hate «Πατρίς- Θρησκεία- Οικογένεια». Είναι αλήθεια πως η «Σαλονίκη» αγάπησε όσο καμία άλλη πόλη στην επικράτεια το συγκεκριμένο τρίπτυχο και είναι σε θέση να το επιδεικνύει υπερήφανη με κάθε τρόπο. Μιλώντας μόνο για την πατριδολαγνεία, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι αμέτρητες ελληνικές σημαίες που ανεμίζουν σχεδόν από κάθε μπαλκόνι ημέρες πλην εθνικών εορτών. Ναι, αν με ρωτάς, γνωρίζω πως βρίσκομαι στην Ελλάδα, συνεπώς δε θα ‘θελα από κάθε πολυκατοικία που μου κρύβει τον ήλιο να ξεπετάγεται μία γαλανόλευκη. Πολύ πιο ανησυχητικό, δε, η πατριδολαγνεία αυτή να αποτυπώνεται σε ψήφους. Η πόλη παραδοσιακά εκλέγει μόνο συντηρητικούς, ακόμα και όταν οι τελευταίοι είναι σχετικά νεαροί σε ηλικία.
No 2 πληγή που μάταια θα ‘θελα να κλείσει η αναθεματισμένη ιστορία με το μετρό και τα αρχαία. Δεν είναι δυνατόν να συζητάμε ακόμα τι θα απογίνουν τα «έρμα» τα αρχαία της Βενιζέλου. Και αν θες και εσύ να μείνεις πιστός σε αυτή τη σκέψη, βάλε να ακούς σε λούπα το σχετικό πρόσφατο σποτ της Κίνησης Πολιτών: «Ξήλωνε, τεμάχιζε, πλήρωνε». Τρεις λέξεις μόνο θα σου θυμίσουν πως τα αρχαία στο μετρό πρέπει να παραμείνουν στη θέση τους, αλλά κυρίως πως στο εξής δεν πρέπει πια να κάνεις τον ηλίθιο… Για να γίνει, βεβαίως, η επιθυμία πράξη θα πρέπει κιόλας να αλλάξει η ματιά όλων ανεξαιρέτως συνολικά για τις αρχαιότητες. Η λογική του «νες καφέ φραπέ- ατέλειωτη ευχαρίστηση» πεταμένου έξω από κάποιον κάδο και δίπλα σε κάποια αρχαιότητα δεν θα μας πάει καθόλου μπροστά.
Και εδώ τίθεται μεταξύ άλλων το θέμα της απόλυτης απαξίωσης του δημόσιου χώρου. Από τους γεμάτους κάδους που «ασφυκτιούν», τα τραπεζοκαθίσματα που θα μπουν σε λίγο μέσα στα σπίτια μας μέχρι τα διπλοπαρκαρισμένα Ι.Χ που διεκδικούν πια τη θέση κάθε ΑΜΕΑ, σκέπτομαι πως η ανεγκεφαλίτιδα είναι ώρα να μας αποχαιρετήσει. Όσο για τον ΟΑΣΘ, έχω να πω λίγα. Λίγα γιατί το σάλιο στέρεψε και είναι πια γνωστό απ’ άκρη σ’ άκρη πως οι έμβιες μορφές μας μετατράπηκαν εδώ και χρόνια σε παστές σαρδέλες. Είναι, άλλωστε, κι η σωτηρία από αυτό το βάσανο που απομακρύνεται, τόσο που θες να κλείσεις το στόμα σου και να μην το ξανανοίξεις για πολύ καιρό ακόμα.
Θα αρκεστώ καλύτερα σε μερικές κουβέντες για το ραδιόφωνο της πόλης. Τελευταία ακούω πως ο ένας ραδιοφωνικός σταθμός μετά τον άλλον μας αφήνει χρόνους, κυρίως λόγω οικονομικής κρίσης. Αξιόλογοι σταθμοί δεν εκπέμπουν πια με αποτέλεσμα να ακούμε τα ίδια και τα ίδια CD, καθώς και ανθρώπους στο μικρόφωνο που ουδεμία σχέση έχουν με γραμματική και σύνταξη. Λυπηρό, όχι όμως μη αναστρέψιμο.
Για το τέλος, δύο λόγια για τον χριστουγεννιάτικο στολισμό της πόλης. Προσωπικά, ποσώς με ενδιαφέρει αν αυτός πρέπει να αλλάξει ή ποια στολίδια, λαμπιόνια και δέντρα πρέπει να κοσμήσουν την Πλατεία Αριστοτέλους και άλλα κεντρικά σημεία της πόλης. Το ίδιο ισχύει και για τα μεγάλα ή μικρά ονόματα που θα μας κρατήσουν συντροφιά (ενδεχομένως διαδικτυακά) εν μέσω εορταστικής περιόδου. Ένα μονάχα εύχομαι: Nα μη γίνει ξανά φέτος λόγος για «ακριβά Χριστούγεννα του δήμου» ή άλλες αλόγιστες σπατάλες όπως πέρυσι. Και αυτό, γιατί χρειάζεται να σεβαστούμε όλες εκείνες τις ζωές που χάθηκαν, όλους εκείνους τους άστεγους που θα περάσουν τις κρύες νύχτες στους δρόμους και όλους εκείνους που θα στερηθούν φέτος τα απολύτως απαραίτητα. Και από όλα όσα σημείωσα ως τώρα, αυτό εύχομαι από καρδιάς να γίνει επιτέλους πράξη.
*Στέλλα Παϊσανίδη
Έχει το όνομα, πρέπει να βελτιώσει την χάρη της
Η Θεσσαλονίκη αποτελεί και πάντα αποτελούσε κορυφαίο προορισμό. Προορισμό ταξιδιωτικό αλλά και προορισμό μόνιμης εγκατάστασης. Είτε εγχώρια, είτε διαβαλκανικά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το κύρος της. Θεσσαλονίκη, φυσικά, δεν είναι μόνο η παραλία, ο Πύργος και η επιδρομή στο εμπορικό κέντρο. Λίγες μέρες στην πόλη αρκούν για να ανακαλύψει κανείς, τις καθιερωμένες, τις παλιές και τις καινούργιες ομορφιές της. Ομορφιές φυσικές και πολιτιστικές, οι οποίες βρίσκονται τόσο στην καρδιά της, όσο και περιφερειακά αυτής.
Όλα αυτά, από την άλλη, δεν σημαίνουν ότι στη Θεσσαλονίκη δεν χωράνε προσθήκες βελτίωσης και εξέλιξης της. Ξεκινώντας από τα σταθερά, τα μόνιμα προβλήματα που βασανίζουν τις κεντρικές αρτηρίες της, όλοι θα συμφωνήσουμε ότι οι συνθήκες που διαμορφώνονται γύρω από τα ΜΜΜ είναι εντελώς τραγικές. Είναι γνωστό, είναι απολύτως σωστό και δεν χωράει καμία αμφισβήτηση. Πέρα από αυτή την φημισμένη πάθηση, η πόλη και διοίκηση της οφείλουν πάντα να λαμβάνουν υπόψη τους και κάποια άλλα εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα. Ναι, η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που μπορεί να αποκτήσει περισσότερη πράσινη ανάπλαση, περισσότερα πάρκα, περισσότερους χώρους άθλησης. Ναι, μπορεί να αποκτήσει περισσότερες καλλιτεχνικές δραστηριότητες και περισσότερη διαφήμιση τους.
Διαθέτει τόσο την ιστορία, όσο και τις εγκαταστάσεις και τους ανθρώπους που μπορούν να στηρίξουν με μεγάλη επιτυχία ένα τέτοιο εγχείρημα. Μην ξεχνάμε, ότι πρόκειται για μια πόλη που διοργανώνει κάθε χρόνο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Οποιαδήποτε αμέλεια ή αδιαφορία θα προκαλέσει μόνο ένα πολύ μεγάλο κρίμα για την πόλη και τον κόσμο της. Γιατί όταν μιλάμε για Θεσσαλονίκη και πρόοδο, δεν μιλάμε για πρόθεση ή ευκαιρία, αλλά για υποχρέωση.
*Βαγγέλης Θεοδωράκης
Η Θεσσαλονίκη και η χαλαρότητα της…
Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη που μεγάλωσα, η πόλη που σπούδασα, έζησα τα παιδικά και μετέπειτα φοιτητικά μου χρόνια. Μεγάλωσα στις γειτονιές της, αγάπησα τις βόλτες στην Νέα Παραλία, τις ξάγρυπνες νύχτες στα Κάστρα, τα νυχτοπερπατήματα στα Λαδάδικα. Αυτή η πόλη έχει κάτι το μοναδικό για εμένα παρά τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζω καθημερινά -εγώ και πολλοί ακόμα-.
Κυκλοφοριακό
Ως κάτοικος του κέντρου, με το πρόβλημα που έρχομαι καθημερινά αντιμέτωπη είναι οι θέσεις του παρκινγκ ή μάλλον η έλλειψη τους. Το σύστημα που υιοθετήθηκε τον τελευταίο χρόνο για τις θέσεις πάρκινγκ δυστυχώς δεν βοηθάει τις μικρές γειτονιές, αντιθέτως δημιουργεί μια σύγχυση στους κατοίκους για το ποιος θα προλάβει να σταθμεύσει το όχημα του. Όσοι δεν προλάβουν, πρέπει είτε να ψάξουν για άλλες γειτονιές, είτε να διπλοπαρκάρουν ή το πιο συχνό φαινόμενο να καταλήξουν να αγοράσουν μια μόνιμη θέση σε ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης.
ΟΑΣΘ
Μόνιμο πρόβλημα, δυστυχώς είναι και ο ΟΑΣΘ. Λόγω της καραντίνας και του κοροναϊού περιόρισα τις εξόδους μου και «γλίτωσα» τις διαδρομές που έπρεπε να προσπαθήσω να χωρέσω εγώ και άλλα 60 άτομα σε ένα λεωφορείο. Με το ένα χέρι να κρατάει την λαβή, το ένα πόδι να πατάει σταθερά ενώ το άλλο είναι πάνω στο σκαλοπατάκι και όλα αυτά ενώ προσέχω την τσάντα μου. Φυσικά, η λύση σε αυτό το πρόβλημα θα ήταν η ύπαρξη ενός ακόμα ΜΜΜ, όπως το μετρό που εδώ και πολλά χρόνια κυριολεκτικά και μεταφορικά «δεν υπάρχει».
Καθαριότητα
Από την πρώτη καραντίνα παρατήρησα μία αύξηση στα σκουπίδια πεταμένα κάτω στον δρόμο. Χρησιμοποιημένες ιατρικές μάσκες, αποτσίγαρα, κουτάκια από χυμούς, γάντια μιας χρήσεως και πολλά ακόμα «στολίζουν» τους κεντρικούς δρόμους. Παρά τις προσπάθειες της υπηρεσίας καθαριότητας του δήμου, το αποτέλεσμα συνεχίζει -και θα συνεχίσει- να υπάρχει όσο μερικοί κάτοικοι δεν σέβονται τους υπόλοιπους αστούς.
Προσβασιμότητα
Πριν λίγους μήνες είχα μιλήσει με αθλητές ΑΜΕΑ, όπου μεταξύ άλλων μου περιέγραψαν τον Γολγοθά που βιώνουν σε καθημερινή βάση για να κάνουν απλά πράγματα, όπως μια βόλτα σε μια γειτονία. Από τις ράμπες που δεν οδηγούν πουθενά, τα αυτοκίνητα που παρκάρουν μπροστά στις ειδικές ράμπες, σπασμένα πλακάκια και πολλές λακκούβες να αποτελούν κίνδυνο για τραυματισμό κάποιου.
*Εύα Καβάζη
Λίγες σκέψεις για όσα με ενοχλούν στη Θεσσαλονίκη
Μεγάλοι κεντρικοί δρόμοι άδειοι. Η πόλη ερημωμένη και ο κόσμος μέσα στα σπίτια του. Τέτοιες μέρες μας δίνεται η ευκαιρία να σκεφτούμε διάφορα πράγματα. Εγώ αγαπώ τη Θεσσαλονίκη. Λατρεύω να την τριγυρνάω περπατώντας. Πάντα μου έλεγαν, πως δεν πρόκειται ποτέ να χαθώ εδώ γιατί όλα τα στενάκια οδηγούν στη θάλασσα. Όμως εγώ περνάω απίστευτα με το να «μπλέκομαι» σε νέα σοκάκια που δεν είχα ανακαλύψει την προηγούμενη φορά. Παρ’ όλα αυτά έχω στο νου μου πολλά πράγματα που με εκνευρίζουν και αλλοιώνουν την άποψη που έχω για την πόλη.
Καθημερινά σχολάω στις 6, όμως, στο σπίτι καταφέρνω, τις περισσότερες φορές, να φτάσω μετά κόπων και βασάνων γύρω στις 7μιση. Θεωρώ αδιανόητο να περιμένω το λεωφορείο 40 λεπτά να εμφανιστεί (μέσα στο κρύο ή κάτω από τον ήλιο) και αφού μπω να πρέπει να στοιβαχτώ με άλλα 100 άτομα μέσα σε τόσο μικρό χώρο. Για ποιον λόγο πληρώνω μηνιαία τα εισιτήρια, εφόσον η εξυπηρέτηση που λαμβάνω δεν είναι ποτέ αντάξια με αυτή που πρέπει; Και αυτό συμβαίνει όλο το διάστημα που εγώ χρησιμοποιούσα λεωφορείο και έπρεπε να φοράμε μάσκες και να «κρατάμε αποστάσεις».
Ο ΟΑΣΘ μαζί με το Μετρό αποτελούν την επιτομή των προβλημάτων της Θεσσαλονίκης. Από τότε που ήμουν στο δημοτικό άκουγα πιθανές ημερομηνίες για το πότε θα είναι έτοιμο και πως όταν εγώ θα μεγαλώσω θα κινούμαι με αυτό. 21 χρονών έφτασα και ΜΕΤΡΟ δεν είδα, παρά μόνο κάτι λαμαρίνες επί της Εγνατίας.
Φυσικά σε εκείνα που θα ήθελα να αλλάξουν στην πόλη είναι η προσβασιμότητα σε άτομα με κινητικά προβλήματα ή όρασης. Είναι ανεπίτρεπτο να βλέπουμε μπροστά σε ράμπες παρκαρισμένα αμάξια! Ακόμα και οι μητέρες με τα καρότσια δεν μπορούν να κάνουν αμέριμνες την βόλτα τους. Πρόσφατα ήμουν μπροστά σε ένα περιστατικό που με ταρακούνησε. Μία γυναίκα με προβλήματα όρασης στο λεωφορείο δεν ήξερε σε ποια στάση να κατέβει διότι το μηχάνημα που εκφωνούσε τις στάσεις είχε χαλάσει. Πάλι καλά υπάρχουν πρόθυμοι άνθρωποι να βοηθήσουν και να δώσουν ένα χέρι βοηθείας σε κάποιον που έχει ανάγκη.
Ας μη ξεγελιόμαστε, ένα ακόμα θέμα που θα θέλαμε σίγουρα να αλλάξει στη Θεσσαλονίκη είναι η εικόνα του Θερμαϊκού. Ποιος δεν θα ήθελε να κάνει την βόλτα του, χωρίς να υπάρχει δυσοσμία; Δεν είναι λίγες εκείνες οι φορές που είδαμε να μετατρέπεται σε χωματερή. Σε αυτό φυσικά ευθύνονται και ανεύθυνοι πολίτες που προτιμούν να ρίξουν τα σκουπίδια τους στο νερό παρά στον κάδο. Πάντως είναι κρίμα λόγω εκείνων να μην μπορούμε να απολαύσουμε το απίστευτο προνόμιο της θάλασσας, που υπάρχει μέσα στα πόδια μας.
*Νίκος Γκάγιας
Ζω σε μία πόλη τόσο κοσμοπολίτικη, μα συνάμα τόσο σκοτεινή…
Η πόλη μου με μια βόλτα της θα σε πείσει για το πόσο αξίζει να την ανακαλύψεις στο έπακρο. Να καταπιείς τα στενά της, να ταξιδέψεις στα ”σύνορα” με την ανατολή, να την γευτείς απ’ άκρη σ’ άκρη. Έχει έναν κοσμοπολίτικο αέρα και καταφέρνει χρόνια ολόκληρα να παραμένει ξάγρυπνη τις νύχτες. Μα είναι πολλά τα άσχημα της, εκείνα που κρατούν χρόνια ολόκληρα μακριά την ανάπτυξη της.
Μία πόλη τόσο ηλιόλουστη και βρεγμένη από τη θάλασσα, οφείλει να αποβάλλει το συντηρητικό της προσωπείο που διαρκώς επανέρχεται. Μία πόλη που τελικά αλλάζει μόνο από κεκτημένη ταχύτητα, μία πόλη που γέρνει πάντα προς το μέτριο αγνοώντας το καλύτερο. Αρνείται την ιστορία της που είναι κρυμμένη κάτω από τους δρόμους. Ζει με 250 λεωφορεία χρόνια ολόκληρα τα οποία εξυπηρετούν μόλις 1,2 εκατομμύρια κατοίκους με δρομολόγια ανά 20 λεπτά. Αναμένει το μετρό μία δεκαετία, δίχως να γνωρίζει πλήρως το πότε θα απαλλαχθεί από το αιώνιο πρόβλημα τις κίνησης. Δίχως να διαμαρτυρηθεί ποτέ για τούτο το δυσβάσταχτο μαρτύριο. Δεν βγαίνει στους δρόμους για να διεκδικήσει τα σοβαρά βγαίνει στους δρόμους για να διεκδικήσει εκείνα που δεν έχουν αξία.
Της λείπει το πράσινο και είναι γεμάτη από λαμαρίνες. Πάρκα και πλατείες που στο εξωτερικό μοιάζουν δεδομένα εδώ τα αποζητάς. Περιμένοντας μιαν ανάσα καθαρού οξυγόνου στην καρδιά της πόλης, στην πλατεία του αποχαιρετισμού, ην βλέπεις πια περιφραγμένη κι αυτήν με λαμαρίνες θεωρώντας δεδομένη την χρήση της ως parking. Χώροι στάθμευσης παντού Ακόμα και πάνω στα πεζοδρόμια της τα οποία διαλύονται μέρα και την μέρα και λίγο παραπάνω. Μα χώρος για περπάτημα και χαλάρωση πουθενά. Τόσα εγκαταλελειμμένα στρατόπεδα, όπως το Κόδρα στην Καλαμαριά ρημάζουν, ενώ θα μπορούσαν να δίνουν μια φρέσκια νότα στις περιοχές, έναν γαλήνιο και πράσινο δημόσιο χώρο που όλοι εμείς θα περνούσαμε ώρες εκεί δημιουργώντας όνειρα και υλοποιώντας ιδέες. Αντ’ αυτού κάνεις αγώνα εμποδίων πάνω στους πεζόδρομους για να φτάσεις στον προορισμό σου.
Ζω σε μία πόλη τόσο κοσμοπολίτικη μα και ταυτόχρονα τόσο σκοτεινή. Street party που ο Δήμος ξαφνικά τα κάνει απαγορευτικά με τα χρήματα που ζητά από τους διοργανωτές, εκδηλώσεις στο δρόμο που μέχρι πρότινος η πόλη καιγόταν και ανυπομονούσε, ενώ τώρα δεν υπάρχουν, το Gay Pride που θα ‘πρεπε να είναι μια γιορτή και για τη στενοκεφαλιά κάποιων μερικές φορές χωρίζει την πόλη στα δύο, τα αρχαία του Μετρό και το καραβάκι του Δημαρχείου που θα κλειστούν στις αποθήκες και πόσα ακόμα που στα περάσματα των δημάρχων και των χρόνων αλλάζουν, εξαφανίζονται.
H πόλη και οι αποτρόπαιες νοοτροπίες του παρελθόντος βρίσκουν χώρο ξανά και αναδεικνύουν την ασχήμια της. Είναι πολλά αυτά που πρέπει να αλλάξουν και όλα δαύτα εξαρτώνται για αρχή κατεξοχήν από τους εαυτούς μας.
*Μυρτώ Τούλα
