Τι συμβαίνει πραγματικά στη Γαλλία;

Λέξεις: Γρηγόρης Γεροτζιάφας/Εικόνα: Αλέξανδρος Λιτσαρδάκης

To νομοσχέδιο για την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος που παρουσιάστηκε από την μειοψηφική Γαλλική κυβέρνηση (στο κοινοβούλιο και την κοινωνία) πυροδότησε την κινητοποίηση των συνδικάτων.  Μέσα μέσα σε διάστημα 2 μηνών περίπου, έγιναν συνολικά 11 κύματα μονοήμερων γενικών απεργιών που παρέλυσαν την χώρα.

Έγιναν σκληρές απεργίες στου κλάδους της καθαριότητας (με συνέπεια να συγκεντρωθούν μέχρι 10000 τόνοι σκουπιδιών μέσα στο Παρίσι), στα λιμάνια και στα διυλιστήρια (με αποτέλεσμα την έλλειψη καυσίμων τόσο στην επαρχία όσο και στα αεροδρόμια). Έγιναν μεγάλες δυναμικές διαδηλώσεις τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα όσο και στις μικρές επαρχιακές πόλεις και στις αγροτικές περιοχές. Περίπου 70% του πληθυσμού αντιτίθεται στην μεταρρύθμιση (για μία εμπεριστατωμένη ανάλυση των χαρακτηριστικών της νεοφιλελεύθερης μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος δείτε εδώ .

Ο Πρόεδρος Μακρόν, προκειμένου να γίνει νόμος του κράτους, η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος έκανε άλμα προς τον αυταρχισμό. Παρακάμπτοντας το κοινοβούλιο με την ενεργοποίηση του άρθρου 49.3 του Συντάγματος (συνταγματική ρύθμιση της εποχής του 1958 που δίνει την δυνατότητα  στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να νομοθετεί – υπό προϋποθέσεις –  χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία αλλά με Προεδρικό Διάταγμα) εφάρμοσε το «διαρκές πραξικόπημα» σύμφωνα με του Γάλλους πολιτειολόγους.

Η κίνηση αυτή έφερε σε ευθεία σύγκρουση τον Προέδρο με τον λαό καθώς το 80% της κοινής γνώμης αντιτίθεται στη ενεργοποίηση του άρθρου 49.3. Η πράξη αυτή πυροδότησε την δυναμική εμφάνιση της νεολαίας στο προσκήνιο των κινητοποιήσεων τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα όσο και στην επαρχία. Σε κάθε μία από τις διαδηλώσεις της Πέμπτης 23 και της Τρίτης 28 Μαρτίου συμμετείχαν μαχητικά περίπου 4 000 000 διαδηλωτές σε ολόκληρη την χώρα από τους οποίους, περίπου 40% προέρχεται από την μαθητική, φοιτητική και εργαζόμενη νεολαία. Κυριαρχούν τα συνθήματα που καλούν σε παραίτηση του Προέδρου και της Πρωθυπουργού ενώ η φράση «ο Μακρόν αγαπά μόνο τα αφεντικά του και όχι τον λαό. Εμείς δουλεύουμε και αυτοί πλουτίζουν» ακούγεται στις λαϊκές αγορές, στα καταστήματα, στις παρέες. (για μια πρώτη ανάλυση των αιτιών της κρίσης δείτε εδώ: 

Κάποιοι λένε ότι βρισκόμαστε σε μια εξελισσόμενη εξέγερση. Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη περί τίνος ακριβώς πρόκειται – συνήθως η ετικέτα των ιστορικών γεγονότων τίθεται αφού ολοκληρωθεί ο ιστορικός κύκλος της αναταραχής. Όλοι όμως (ανα)γνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε σε φάση αλλαγής του καθεστώτος. 

Από τις δηλώσεις τόσο του Προέδρου Μακρόν όσο και των υψηλόβαθμων στελεχών του κόμματός τους (La République en Marche) έγινε σαφές ότι η μεταρρύθμιση εξυπηρετεί τις προτεραιότητες του χρηματο-πιστωτικού κεφαλαίου καθώς απαντά στις απαιτήσεις των χρηματο-οικονομικών αγορών και των οίκων αξιολόγησης της χώρας

Το συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του κράτους πρόνοιας και αλληλεγγύης, όπως διαμορφώθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο της Αντίστασης μετά την Απελευθέρωση – στην διαμόρφωση του οποίου συμμετείχαν οι δυνάμεις της Δεξιάς και της Αριστεράς. 

Από τα συνδικάτα έως τον απλό πολίτη έχουμε επίγνωση ότι με τα σημερινά δεδομένα, ο Πρόεδρος Μακρόν δεν θα υποχωρήσει (δεν δέχεται να μπει ούτε σε προσχηματικό διάλογο) παρά την φθορά που υφίσταται και την ουσιαστική διάσπαση της Δεξιάς ως αποτέλεσμα της μεγάλης κοινωνικής πίεσης που δέχθηκαν οι βουλευτές της από την εκλογικής τους βάση (σε αντίθεση με τον «νεοφιλελεύθερο μακρονισμό» η δεξιά έχει κοινωνική γείωση). Αντιθέτως μετά το άλμα προς τον θεσμικό αυταρχισμό και την γενίκευση της αστυνομικής καταστολής και βίας γίνεται πλέον σαφές ότι βρισκόμαστε ένα βήμα πριν τον ολοκληρωτισμό. 

Η δυναμική είσοδος του λαϊκού παράγοντα στο πολιτικό προσκήνιο στρέφει τον πολιτικό άξονα της αντιπαράθεσης προς προοδευτική κατεύθυνση και δείχνει ότι η ηγεμονία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου στον πληθυσμό και κυρίως στην νεολαία έχει αρχίσει να κλονίζεται. Το μέγεθος, η ποικιλομορφία, η μαχητικότητα και η ανθεκτικότητα του παλλαϊκού κινήματος είναι χαρακτηριστικά ελπιδοφόρα αλλά όχι ικανά για την υπεράσπιση του Κράτους Πρόνοιας που έχει επιβιώσει από την νεοφιλελεύθερη λαίλαπα που διαπερνά την χώρα από το 2006.

Αντιθέτως το νεοφιλελεύθερο μπλοκ εξουσίας γίνεται πιο επιθετικό και περιμένει την άμπωτη που θα έρθει τόσο από την καταστολή όσο και από την οικονομική εξάντληση των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, οι ισχυρές ομάδες του οικονομικού κατεστημένου έχουν αρχίσει να εντάσσουν στον πολιτικό σχεδιασμό τους το ακροδεξιό κόμμα Rassemblement National (RN) της Marie Lepen. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του προέδρου του γαλλικού συλλόγου βιομηχάνων (MEDEF) «η άνοδος του κόμματος Rassemblement National στην η εξουσία είναι “ένα αναγκαίο ρίσκο” για να ικανοποιήσουμε τους πιστωτές μας ».

Pour le Médef, le RN au pouvoir est "un risque nécessaire" pour satisfaire nos créanciers.

Il faut reconnaître au patronat une constance séculaire : "Plutôt Hitler que le Front populaire" #greve28mars pic.twitter.com/UdD8c45te1

— François Ruffin (@Francois_Ruffin) March 28, 2023

Tο νεοφιλελεύθερο πολιτικό προσωπικό του μακρονισμού και τα ελεγχόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν ως μοναδικό στόχο την Αριστερά (την οποία κατηγορούν για πρόκληση σε βία, ιδεολογική τρομοκρατία και άλλα αντίστοιχα που είναι γνωστά και στην Ελλάδα).

Είναι κοινή συνείδηση ότι η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση Μακρον – εφαρμόζοντας θατσερική μεθοδολογία – εισέρχεται στην τελική φάση διάρρηξης του κοινωνικού συμβολαίου όπως διαμορφώθηκε στις κοινωνίες μας μετά τον πόλεμο. Η οικονομική και κοινωνική πολιτική της δογματικής νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης Macron επιταχύνει την κοινωνική απορρύθμιση που ξεκίνησε από την στροφή προς τον νεοφιλελευθερισμό  των κυβερνήσεων της Δεξιάς (Chirac, Sarkozy) και των Σοσιαλιστών (Zospin, Holland). Η πολιτική του Προέδρου Macron, βασίζεται στα συμπεράσματα που εξήχθησαν και τις μεθοδολογίες που τελειοποιήθηκαν κατά την περίοδο 2010 – 2019 στην Ελλάδα που είναι το μεγάλο πειραματικό εργαστήριο βίαιης κοινωνικής απορρύθμισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Η βίαιη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, μαζί με την υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης, την αποδιοργάνωσης και μαρασμό του γαλλικού Εθνικού Συστήματος Υγείας, την ιδιωτικοποίηση του πολιτισμού και της έρευνας, των μεταφορών και των μέσων τηλεπικοινωνίας καταργεί και τους τελευταίους μηχανισμούς αναδιανομής του πλούτου και αλληλεγγύης στις λαϊκές και μεσαίες τάξεις. 

Το δημόσιο χρέος, τα δημόσια  ελλείμματα, οι ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων  επιχειρήσεων και οργανισμών, η εκποίηση δημόσιας περιουσίας, πρώτων υλών και ενεργειακών προϊόντων, η απορρύθμιση  της αγοράς  εργασίας, ο  περιορισμός  των  κοινωνικών  και  συνδικαλιστικών  δικαιωμάτων,  η συρρίκνωση  του κοινωνικού  κράτους, αποτελούν τα κύρια  πεδία  υλοποίησης  των  νεοφιλελεύθερων  πολιτικών  και  οργάνωσης  των Αγορών  από το ίδιο το κράτος. 

Η καθώς εισερχόμαστε στο τέλος της ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού, η δίμηνη γαλλική εμπειρία μας δείχνει ότι το μαχητικό λαϊκό κίνημα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την προοδευτική λύση της κοινωνικής κρίσης αλλά δεν αρκεί για την ανατροπή της νεοφιλελεύθερης ελίτ που «αποφασίζει και διατάσσει  απέναντι στην κοινωνία προς όφελος των χρηματοπιστωτικών αγορών. 

Χρειάζεται προοδευτική διακυβέρνηση. 

Χρειάζεται η Αριστερά, με τους μεγάλους πολιτικούς σχηματισμούς της*, να ξεφύγει από τον θυμό, την καταγγελία και την παρουσίαση αποσπασματικών προτάσεων. 

Απέναντι στην νεοφιλελεύθερη δεξιά, που τυχοδιωκτικά παίζει το παιχνίδι της βίας και του ολοκληρωτισμού ώστε να προσελκύσει την ακροδεξιά και να αφοπλίσει την Αριστερά πρέπει γρήγορα και αποφασιστικά, με ενωτική αντίληψη, μοντέρνο λόγο και σχέδιο που ενσωματώνει τις σύγχρονες επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις, να θέσουμε στο επίκεντρο του δημοκρατικού διαλόγου τους σκοπούς, τις αξίες, τους στόχους και τις μεθόδους που μπορούν να μας επιτρέψουν να ανακτήσουμε συλλογικά την αλληλεγγύη, την κοινωνική δικαιοσύνη.

Το ζήτημα της ήττας της νεοφιλελεύθερης δεξιάς και η δυνατότητα της προοδευτικής κυβέρνησης είναι απόλυτη προτεραιότητα για να ξανακερδίσουμε την αισιοδοξία και να κάνουμε το καθήκον μας προς την νεολαία.

*France Insumise (FI) NUPES (στην οποία συμμετέχουν οι FI, οι σοσιαλιστές, οι κομμουνιστές και κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς)

*Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας  είναι γιατρός, Έλληνας και Γάλλος πολίτης