Η επόμενη ημέρα; Δύσκολη, αλλά για κάποιους περισσότερο…

Σε ένα παγκόσμιο κοινωνικό πείραμα έχει μετατραπεί η πανδημία, τα αποτελέσματα του οποίου ήδη μελετώνται από τους διάφορους ερευνητές, προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες προβλέψεις για την επόμενη ημέρα μετά την Covid 19. Στα μάτια και τα αυτιά μας έφτασαν το τελευταίο διάστημα αποτελέσματα ερευνών για επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των ανθρώπων, τη μείωση των γεννήσεων, την ενίσχυση της ανισότητας των δύο φύλων, την κοινωνική απομόνωση και άλλα τερατώδη, στα οποία, όμως, αυτή τη φορά δε θα σταθώ. Και δε θα σταθώ, όχι γιατί δεν είναι εξαιρετικά σημαντικά ή ανησυχητικά, αλλά γιατί χρειάζεται οπωσδήποτε να γίνει μια αναφορά στα εξής: την επικείμενη εξαθλίωση και την ανέχεια που «καραδοκούν».

Ακούγεται αριστερίστικο, δεν παύει όμως να είναι και το πιο ρεαλιστικό σενάριο. Αυτοί που υπέφεραν φαίνεται πως θα συνεχίσουν να υποφέρουν και μάλιστα πολύ περισσότερο στην μετά-Covid εποχή. Μιλώντας με στοιχεία μόνο για την Ελλάδα, ο προϋπολογισμός του 2021 που κατατέθηκε στη Βουλή την Παρασκευή προβλέπει μεταξύ άλλων βαθύτερη ύφεση 10,5% για το 2020 έναντι αρχικής εκτίμησης για 8,2%. Στον ίδιο προϋπολογισμό «καμπανάκι» χτυπά η πρόβλεψη για πρωτογενές έλλειμμα οριακά κάτω από το 7% του ΑΕΠ για το 2020. Τα νούμερα ήδη σκιαγραφούν την επόμενη ημέρα τουλάχιστον στην τοποθεσία Ελλάδα ως ζοφερή. Οι αριθμοί προμηνύουν μέρες κακές για μικροεπιχειρήσεις, μα κυρίως για εργάτες/εργαζομένους. Αποτελεί κοινό μυστικό πως οι τελευταίοι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τόσο το τέρας της ανεργίας, όσο και την εκμετάλλευση των εκάστοτε εργοδοτών.

Σε έναν κλοιό που θα στενέψει πια ασφυκτικά, τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα θα κληθούν πιο πολύ από ποτέ να σφίξουν τα δόντια τους απέναντι σε βουνό από δυσκολίες, μην έχοντας μάλιστα περιθώριο εναλλακτικών. Και επιτρέψτε μου επίσης να πιστεύω πως αν κάποιος πει το αντίθετο ή έστω αποφύγει την παραδοχή των ανωτέρω, είναι τουλάχιστον επικίνδυνος γι’ αυτήν και κάθε χώρα…

*Στέλλα Παϊσανίδη

Νοσταλγώντας μία μέρα χωρίς τον covid

Πολλές φορές έχω σκεφτεί τα πράγματα που θέλω να κάνω μόλις ο ιός θα είναι πια παρελθόν. Άραγε θα βγαίνουμε στα μπαρ όπως πριν; Θα κάνουμε ατελείωτες βόλτες στην παραλία, χωρίς να έχουμε στο νου μας πως στις 9 ξεκινάει η απαγόρευση κυκλοφορίας; Θα βγάλουμε τις μάσκες από την ζωή μας; Μακάρι να μπορούσα να κλείσω τα μάτια και όταν τα ανοίξω όλα αυτά που ζούμε να είναι ένα κακό όνειρο!

Για μένα ένα ιδανικό σκηνικό θα ήταν να οργανώσω ένα μεγάλο τραπέζι με όσους αγαπώ. Να δω φίλους και συγγενείς χωρίς να χρειάζεται να στείλω SMS. Να τους κάνω μία σφιχτή αγκαλιά και να γελάσουμε με την ψυχή μας. Λένε πως τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής, αλλά θα ήθελα να δω και τα χαμόγελα τους, σαν να μου έλειψαν λίγο μετά από τόσους μήνες.

Την μέρα εκείνη που δεν θα κινδυνεύουμε από τον covid, θα ήθελα να πάρω τους φίλους μου και να ταξιδέψω σε μέρη που ονειρεύομαι τόσο καιρό. Να δω τον κόσμο να κάνει αμέριμνος την βόλτα και όχι υπό την σκιά του ιού.

Όμως προσγειώνοντας στην πραγματικότητα θεωρώ δύσκολο μετά από τόσους μήνες εγκλεισμού, ο φόβος ξαφνικά να εξαφανιστεί. Δυστυχώς, πιστεύω πως έπειτα από όσα ζήσαμε θα χρειαστούμε αρκετό χρόνο για να επιστρέψουμε στην απόλυτη κανονικότητα μας. Εύχομαι, όμως, σύντομα αυτό το κακό όνειρο να εξαφανιστεί και όλα να θυμίζουν την πραγματική μας ζωή.

*Νίκος Γκάγιας

Η επόμενη μέρα γεμάτη αμφιβολίες 

«Πώς θα είναι η επόμενη μέρα;» Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί πότε και πώς θα είναι αυτή η πολυπόθητη μέρα. Θα είναι σαν ένα καθημερινό ξύπνημα και απλά όλα θα έχουν γίνει «κανονικά»;

Πώς θα μας βρει η επόμενη μέρα; Θα μας βρει καλύτερους ανθρώπους; Μετά από πολλούς μήνες κοινωνικής απομόνωσης, από μοναχικές γιορτές και γενέθλια, από ξεχασμένες αγκαλιές. Θα νοιαζόμαστε περισσότερο για τον συνάνθρωπο μας ή θα γυρίσουμε πίσω στις απομονωμένες μας συνήθειες;   Οι αγκαλιές με τους αγαπημένους μας και οι επανασυνδέσεις με τους φίλους μας θα έχουν την ίδια αίσθηση; Θα μπορέσουμε να διαγράψουμε από το λεξιλόγιο μας – σαν να μην τις έχεις χρησιμοποιήσει ποτέ- και όλα τα αισθήματα που σε καταβάλλουν με το άκουσμα τους, λέξεις όπως: κορονοϊός, covid-19, κρούσματα, Καθημερινή ενημέρωση, διασωληνωμένοι, Ραγδαία αύξηση, lockdown, καραντίνα και πολλά ακόμα που μας στοίχειωσαν τόσο καιρό;

Η αλήθεια είναι, πως η επόμενη μέρα αργεί… και δεν ξέρω αν θα έχουμε βγει καλύτεροι ή χειρότεροι άνθρωποι. Το μόνο που ξέρω είναι πως η επόμενη μέρα δεν θα θυμίζει εκείνες τις προ κορονοϊού.

*Eύα Καβάζη

Αν θα μπορούσα το αβέβαιο αύριο θ’ άλλαζα…

Άδεια πόλη, δρόμοι σκοτεινοί, μια τρομακτική σιωπή τα βράδια, λουκέτα στα στέκια που συνήθιζα να απολαμβάνω τον καφέ μου τις κρύες νύχτες του φθινοπώρου. Αυτή είναι η εικόνα που κατακλύζει και αποξενώνει το μυαλό μου τους τελευταίους μήνες. Ένας μόνιμος φόβος, μία ζωή γεμάτη αμφιβολίες. Κοντεύουμε χρόνο πλάι σε αυτή την φονική πανδημία που αμφισβητήσαμε την δύναμη της και όσο οι μέρες κυλούν τόσο πιο πολύ σκέφτομαι την επόμενη μέρα. Εκείνη που θα νοιώσουμε τις καρδιές μας να σπάνε από ανακούφιση. Όμως κάθε φορά που την φέρνω στο μυαλό μου, μια βαριά ανάσα άγχους με παγιδεύει.

Δεν ξέρω τι θα παραμείνει ίδιο από την παλιά μας ζωή και λέω σε αυτές τις λίγες σειρές να μην σου μεταφέρω τα ερωτηματικά μου. Αλλά να σου δώσω εικόνες που θα ήθελα να ανταμώσω ξανά. Την μέρα λοιπόν που θα ξανανοιώσουμε ασφάλεια, θα βγούμε όλοι στους δρόμους, θα αγκαλιάσουμε δίχως αναπνοή τους δικούς μας, εκείνους που στερηθήκαμε τόσο καιρό για να μην τους βλάψουμε. Θα πάμε σε όλα τα μαγαζιά που γεμίσαμε με αναμνήσεις για να τις δούμε να ζωντανεύουν και πάλι. Θα δώσουμε το παρόν σε κάθε συναυλία και θα γεμίσουμε όλα τα θέατρα και τα σινεμά. Θα χορέψουμε κάτω από τα φώτα της πόλης. Θα καταπιούμε κάθε στενό αυτής της πόλης που μοιάζει πια έρημη.

Θα απολαύσουμε τα ηλιοβασιλέματα στα ξύλινα της παραλίας και στα κάστρα, θα προσέξουμε λίγο παραπάνω εκείνα που θεωρήσαμε δεδομένα και εν μία νυκτί έγιναν ελλείψεις. Θα ξαναγεννηθούμε και θα πατήσουμε ξεκίνημα σε μια νέα ζωή. Εκείνη την φωτεινή μέρα θα την ζήσουμε σαν να μην υπάρχει αύριο. Θα είναι μια γιορτή με θέμα ”πετώντας όλη την ανασφάλεια και την δυστυχία αυτού του ιού μακριά.”

*Μυρτώ Τούλα

Περίπατος στο νέο κόσμο

Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2020 και ο εγκλεισμός καλά κρατεί. Τεστ, διάγνωση, κρούσμα, είδηση και πάλι τεστ. Κάπως έτσι περιστρέφεται η σφαίρα της μολυσμένης καινούργιας καθημερινότητας. Λένε ότι τα εμβόλια που θα σώσουν ζωές και θα πολεμήσουν την γρίπη είναι προ των πυλών. Μακάρι αυτό να ισχύει στο 100%, γιατί μαζί με το αντίδοτο θα κάνουν ντελίβερι και την σταδιακή επιστροφή στην ζωή που ξέραμε μέχρι τον Μάρτιο.

Σταδιακή επιστροφή μεν, καθόλου ίδια δε. Και είναι λογικό η ανθρωπότητα, οι κοινωνίες και οι μικρόκοσμοι που συσσωρεύονται στο μαλακό υπογάστριο της, να αλλάξουν άρδην. Οι ανθρώπινες σχέσεις προσαρμόστηκαν στα δεδομένα και έθεσαν σε πιο σκληρή εφαρμογή τις εναλλακτικές μεθόδους συντήρησης τους. Το διαδίκτυο έγινε, αδιαμφισβήτητα, αναγκαστικό μέσο μαζικής επικοινωνίας, εργασίας και συναναστροφής. Η πρωτοφανής ύπαρξη κατ’ οίκον εγκλεισμού, διαμόρφωσε νέες συνθήκες για την ψυχική και συναισθηματική πορεία ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας.

Δεν είμαστε βέβαιοι κατά πόσο την επόμενη μέρα της πανδημίας, οι συνηθισμένες χαλαρές κοινωνικές συμπεριφορές θα επιστρέψουν με ένα κλικ στην πρότερα κατάσταση. Λογικό, απολύτως λογικό. Οι οχτώ από τους δώδεκα μήνες του 2020, ήταν μήνες αυστηρού (αυτο) περιορισμού. Το σκέφτεται κανείς και φρικάρει.

Το στοίχημα της επόμενης μέρας, ίσως να είναι πιο απλό και σίγουρα πιο δύσκολο απ’ όσο φαίνεται. Υπάρχουν ένας πολύ βασικός πυλώνας που θα στηρίξει το νέο κοινωνικό οικοδόμημα, πάνω στα θεμέλια του παλιού. Η διασφάλιση των θέσεων εργασίας – εργατικών δικαιωμάτων και η αποτροπή ενός κύματος φτώχειας που θα πέσει σαν ταφόπλακα πάνω στα οικονομικά συντρίμμια που άφησε η πανδημία. Αποτελεί τεράστιο ζήτημα και μακάρι όσοι πιστεύουμε, ότι προτεραιότητα του κράτους θα είναι το κεφάλαιο να διαψευσθούμε παταγωδώς. Άλλωστε το στοίχημα αυτό αποτελεί κοινό παρονομαστή για όλες τις επικείμενες κοινωνικές επαναπροσαρμογές. Μένει να φανεί αν, τελικά, η ομαλότητα που όλοι ονειρευόμαστε, θα είναι όντως ομαλότητα ή θα ψάχνουμε τα βήματα μας για χρόνια ακόμα.

*Bαγγέλης Θεοδωράκης