To ανέκδοτο της ημέρας

της Κύας Τζήμου

Περιμένοντας το τρίτο λεωφορείο στη Βασ. Γεωργίου, στο όποίο ίσως να χωρούσα να μπω, πρόσεξα στα λεωφορεία που περνούσαν τις αναρτημένες λευκές κόλλες Α4 που είχαν κολληθεί στις πόρτες με σήμανση μόνο άνοδος (για την μπροστινή πόρτα του οδηγού), μόνο κάθοδος (για τις υπόλοιπες δυο). Φυσικά ήταν αδύνατον να τηρηθεί η διαδικασία, διότι τις ώρες αιχμής σε ορισμένες γραμμές ξέρουμε πολύ καλά ότι εισέρχεσαι όπου υπάρχει ένας ελάχιστος εναπομείναντας χώρος να στριμωχτείς.

Για να εξηγούμαι. Δεν θεωρώ παράλογο το να τεθεί αυτό το μέτρο σε λειτουργία. Από τη στιγμή που οι εισπράκτορες καταργήθηκαν πριν πολλά χρόνια, θα έπρεπε αυτό το μέτρο να είχε μπει σε εφαρμογή ώστε να μην υπάρχει ανάγκη για ελεγκτές, εδώ και χρόνια. Αυτό γίνεται στις περισσότερες χώρες άλλωστε. Με μια μικρή διαφορά: Στις περισσότερες χώρες το αστικό λεωφορείο δεν είναι το μοναδικό μέσο μεταφοράς. Και δεν θα δεις συχνά (έως ποτέ) παστωμένους ανθρώπους που προσπαθούν να χωρέσουν στο όχημα. Στην Αθήνα και σε άλλες χώρες υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης, ο κόσμος μοιράζεται και τα λεωφορεία έχουν τόσους επιβάτες όσους απαιτούνται για να έχουν μια αξιοπρεπή μεταφορά στον προορισμό τους. Λογικό, λοιπόν, να υπάρχει συγκεκριμένη άνοδος και συγκεκριμένη κάθοδος ώστε να ελέγχεται η διάτηρηση ή η αγορά του εισιτηρίου, που εκεί γίνεται παρουσία του οδηγού. Εδώ αυτό είναι αδύνατον να συμβεί, τουλάχιστον σε ώρες αιχμής. Η επιβίβαση θα καθυστερεί τόσο πολύ ώστε είναι εύκολο να φανταστούμε τι θα συμβεί. Είχα βρεθεί πριν 4 μήνες περίπου σε ένα λεωφορείο της γραμμής 8 που προσπάθησε να εφαρμόσει το μέτρο. Ο οδηγός άνοιγε μόνο την μπροστινή πόρτα περιμένοντας να ανέβουν όσοι περίμεναν και μετά άνοιγε την αποβίβαση. Με αέρα Ράμπο, αν έβλεπε κάποιον να ανεβαίνει από άλλη πόρτα μετά από αυτήν την διαδικασία, σηκωνόταν από τη θέση του εν εξάλλω και ζητούσε εξηγήσεις, όσο πιο αγενώς μπορούσε. Αποτέλεσμα να καυγαδίσει με τους μισούς επιβάτες και το λεωφορείο να καθυστερήσει απίστευτα να φτάσει στον προορισμό του. Από τότε δεν ξαναέτυχα σε τέτοια περίπτωση, προφανώς κατάλαβαν ότι το μέτρο δεν μπορούσε να λειτουργήσει παρά μόνο σε γραμμές «ήπιας κυκλοφορίας». Είναι αυτονόητο νομίζω ότι μόνο σ’ ένα μη ασφυκτικά γεμάτο λεωφορείο μπορεί να λειτουργήσει αυτός ο τρόπος επιβίβασης.

Κατά σύμπτωση στη σημερινή πρωινή εκπομπή του tv100, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΘ, κύριος Στεφανίδης, ανακοίνωνε ότι ο ΟΑΣΘ προτίθεται να αναθέσει από τον Ιανουάριο τον έλεγχο των εισιτηρίων σε γνωστή ιδιωτική εταιρία ελεγκτών κομίστρου. Να δω πού θα χωρέσουν να μπουν οι εν λόγω κύριοι για να κάνουν τον έλεγχο, σε ώρα αιχμής. Όπου φαντάζομαι έχει και τις μεγαλύτερες διαφυγές εσόδων ο ΟΑΣΘ καθώς μέσα στον συνωστισμό το τελευταίο που κάνουν οι επιβάτες-σαρδέλες είναι να κόψουν εισιτήριο. Μερικοί μάλιστα δικαίως μπορεί να σκεφτούν ότι το αντίτιμο είναι πολύ ακριβό για τέτοιου είδους απαράδεκτη μεταφορά ανθρώπων. Το μόνο που μπορώ να ευχηθώ είναι να έχουν λάβει ειδικά σεμινάρια οι κύριοι ελεγκτές για τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στο επιβατικό κοινό, γιατί υπάρχουν άφθονα επεισόδια κακών προηγούμενων με τραγική εξέλιξη.

Λύσεις για το θέμα υπάρχουν. Μια από αυτές που ήδη εφαρμόζει ο ΟΑΣΘ είναι ότι δεν αύξησε την τιμή της μηνιαίας κάρτας, με αποτέλεσμα για κάποιον που μετακινείται καθημερινά να είναι πολύ φθηνότερη από την έκδοση καθημερινού εισιτηρίου. Η αύξηση της έκδοσης καρτών, που φαίνεται από τις ουρές που σχηματίζονται στα εκδοτήρια στο τέλος του μήνα, δείχνει ότι το μέτρο λειτούργησε. Οι ουρές βέβαια είναι άλλο ένα σημείο με το οποίο πρέπει να ασχοληθεί η διοίκηση και να τοποθετήσει περισσότερα κιόσκια –εκδοτήρια.

Η άλλη λύση, όπως έχουμε πει ξανά και ξανά είναι η αύξηση των οχημάτων σε ώρες αιχμής. Λιγότερος κόσμος σημαίνει και τήρηση της επιλογής άνοδος-κάθοδος. Στην αρχή βέβαια θα υπάρξει κάποια σύγχυση στο επιβατικό κοινό αλλά αυτό θα διορθωθεί και θα γίνει συνήθεια.

Τώρα όσον αφορά τον έλεγχο των εισιτηρίων, δεν μπορώ να κατηγορήσω μια εταιρία που θέλει να ελέγξει και να εξασφαλίσει τα έσοδά της. Καμιά υπηρεσία δεν παρέχεται δωρεάν από μια ιδιωτική εταιρία που φυσικά δεν έχει υποχρέωση να λειτουργεί ως φιλανθρωπικό σωματείο. Για το μονοπώλιό της έχουμε μιλήσει πολλές φορές, ας μην ξανανοίξουμε το θέμα. Προς την κατεύθυνση εξάλλου μιας ευαίσθητα κοινωνικής πολιτικής ο ΟΑΣΘ έχει κάνει βήματα εδώ και χρόνια προς τις ευπαθείς ομάδες που έχουν δικαίωμα δωρεάν επιβίβασης. Ωραία όλα αυτά ακούγονται. Η αύξηση του εισιτηρίου όμως θα έπρεπε να συμβαδίζει με την βελτίωση των υπηρεσιών, πράγμα που δεν συνέβη. Η δικαιολογία της μείωσης της κρατικής επιχορήγησης δεν αφορά το επιβατικό κοινό που έχει δικαίωμα να απαιτεί εξαιρετικές υπηρεσίες από μια εταιρία που «κυνήγησε» και κατάφερε να εξασφαλίσει το μονοπώλιο της αστικής συγκοινωνίας μιας πόλης ενός εκατομμυρίου, όπως η Θεσσαλονίκη.