Το Handpeak δικτυώνει τη δημιουργική οικονομία της πόλης

της Χριστίνας Παρασκευοπούλου

Μια ομάδα που αποσκοπεί να ενισχύσει τη δημιουργική οικονομία της Θεσσαλονίκης έχει ξεκινήσει τη δράση της στην πόλη εδώ και σχεδόν έναν χρόνο, γνωρίζοντάς μας με τους τοπικούς δημιουργούς της. Με το όνομα Handpeak, και μια διαδικτυακή πλατφόρμα στα σκαριά, η ομάδα έχει ήδη κάνει σταθερά βήματα για την παρουσίαση των δημιουργικών επιχειρήσεων της πόλης αλλά και έχει αποτελέσει τον σύνδεσμο γνωριμίας τους με τους επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, στοχεύοντας σε ακόμη περισσότερα.

Πίσω από το Handpeak βρίσκεται η οµάδα Creativity Platform, ένα µη κερδοσκοπικό συλλογικό σχήµα που δραστηριοποιείται εδώ και καιρό στη πόλη, επιθυµώντας να αποτελέσει µια διεπιστηµονική πλατφόρµα ανταλλαγής, προώθησης και ενεργοποίησης ιδεών, δράσεων, ερευνών και εφαρµογών γύρω από το θέµα της «δηµιουργικής οικονοµίας». Η «δηµιουργική οικονοµία» έχει να κάνει με τα επαγγέλµατα που βασίζονται στην ατοµική δηµιουργικότητα, στις ικανότητες και στο ταλέντο, και αποτελεί µία ιδιαίτερα δυναµική συνιστώσα της οικονοµίας πολλών χωρών και πόλεων. Από την έλλειψη αξιοποίησής της στην χώρα μας προέκυψε λοιπόν το Creativity Platform, που ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη µε πρωταρχικό στόχο να προσφέρει µία πλατφόρµα και ένα εργαλείο δικτύωσης και υποστήριξης των δηµιουργικών δυνάµεων της πόλης.

Φτάνοντας στο συμπέρασμα πως η Θεσσαλονίκη διαθέτει µία δυναµική και αξιόλογη δηµιουργική κοινότητα, που έχει όλες τις προϋποθέσεις, ώστε να διαµορφώσει θετικά τη σηµερινή αστική ταυτότητα της πόλης, χωρίς όµως να υπάρχει ένας κοινός διαδικτυακός τόπος, στον οποίο να εµφανίζονταν συνολικά οι δηµιουργοί της, δύο µέλη του Creativity Platform, ο Πάνος Ρεµούνδος και ο Σπύρος Τσαφαράς, αποφάσισαν να δηµιουργήσουν το Handpeak, µία νέα διαδικτυακή πλατφόρµα, στην οποία θα παρουσιάζονται, θα αναδεικνύονται και θα προβάλλονται επιλεγµένοι τοπικοί και ανεξάρτητοι, σύγχρονοι δηµιουργοί ή δηµιουργικές οµάδες που δραστηριοποιούνται επαγγελµατικά ή ερασιτεχνικά στη Θεσσαλονίκη. Κι επειδή η µία ιδέα φέρνει την άλλη, σκέφτηκαν επιπλέον να προσφέρουν στο ευρύ κοινό τη δυνατότητα να γνωρίσει τη δηµιουργική κοινότητα της πόλης, όχι µόνο ψηφιακά, αλλά και βιωµατικά, µέσω επισκέψεων και περιηγήσεων που θα διοργανώνουν και θα υλοποιούν σε συστηµατική βάση στους ίδιους τους χώρους εργασίας των δηµιουργών.

Γιατί «Handpeak»; Όπως υπογραμμίζει η ομάδα, «Το ανθρώπινο χέρι (hand) αποτελεί, σχεδόν σε κάθε περίπτωση, αναπόσπαστο και κύριο µέσο µιας δηµιουργικής δραστηριότητας, βρίσκεται, κατά κάποιον τρόπο, στην κορυφή (peak). Αυτό είναι που κρατάει, χειρίζεται, κατευθύνει, οδηγεί το µολύβι και το πινέλο, το ποντίκι και το πληκτρολόγιο του υπολογιστή, τη φωτογραφική µηχανή ή τη βιντεοκάµερα, το ψαλίδι, τη βελόνα και την κλωστή, το µουσικό όργανο, το οποιοδήποτε εργαλείο ή µηχάνηµα. Η λέξη “peak”, ωστόσο, παραπέµπει και κάπου αλλού: στο Handpeak συγκαταλέγονται δηµιουργοί που είτε είναι ήδη κορυφαίοι στο αντικείµενό τους είτε µέσα από αγώνα, αφοσίωση, ποιότητα, µεράκι και αγάπη γι’ αυτό που κάνουν στοχεύουν να φτάσουν στην κορυφή.»

Το Handpeak λοιπόν ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2014 και από τότε µέχρι σήµερα έχει αφοσιωθεί στον εντοπισµό, στην καταγραφή, στην τεκµηρίωση και στη µελέτη των δηµιουργών που θα αποτελέσουν τα πρώτα µέλη του δικτύου του. Το βασικότερο εργαλείο και µέσο του Handpeak θα είναι ο ιστότοπός του, που σύντομα θα ολοκληρωθεί, και όπου θα παρουσιάζονται ανά κατηγορίες δηµιουργοί και δηµιουργικές οµάδες της Θεσσαλονίκης και θα σηµειώνονται οι περιηγητικές διαδροµές που θα πραγματοποιεί. Οι δηµιουργοί δεν είναι απαραίτητο να προέρχονται αποκλειστικά από έναν χώρο ή πεδίο, αλλά µπορούν να εκπροσωπούν διαφορετικούς και ετερόκλιτους µεταξύ τους τοµείς. Όπως σημειώνει η ομάδα, «Αντιλαµβανόµαστε τη δηµιουργία και τη δηµιουργικότητα ως κάτι το ανεξάντλητο, δίχως όρια, και γι’ αυτό αντιµετωπίζουµε συνολικά και ολοκληρωµένα το δηµιουργικό κεφάλαιο της Θεσσαλονίκης, χωρίς να εστιάζουµε σε ένα τµήµα ή να αποκλείουµε κάποιο άλλο. Έτσι, στο Handpeak µπορεί να συνυπάρξει, για παράδειγμα, ένας αγιογράφος µε κάποιον που κάνει τατουάζ ή street art. Αυτό, βέβαια, που µας ενδιαφέρει ιδιαίτερα είναι να συνεργαζόµαστε µε δηµιουργούς που διαθέτουν γνώσεις, κατάρτιση, ικανότητες, δεξιότητες, πρωτοτυπία, έµπνευση, καινοτοµία, ταλέντο, προσωπικό ύφος, ποιότητα, αισθητική, πάθος, µεράκι, εργατικότητα, εξωστρέφεια, ήθος, ευγένεια, διάθεση για συνεργασία. ∆ίνουµε µεγάλη βαρύτητα όχι µόνο στην «επιχείρηση» και στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του έργου που παράγεται σε αυτή, αλλά και στην προσωπικότητα των ανθρώπων που κρύβονται από πίσω. Η επιλογή των δηµιουργών δεν αποτελεί σε καµία περίπτωση µία απλή ή τυχαία διαδικασία. Αναζητούµε και διαλέγουµε σωστούς και άξιους επαγγελµατίες και, παράλληλα, ανθρώπους µε ουσία, που αξίζει να τους γνωρίσει κανείς και να µάθει πράγµατα γι’ αυτούς». Το Handpeak συνεργάζεται µέχρι σήµερα µε επιχειρήσεις που έχουν να κάνουν με παραγωγή μουσικής, τέχνη και φωτογραφία, κατασκευή χειροποίητων ενδυµάτων και αξεσουάρ, αναπαλαίωση επίπλων ή ποδηλατων, μέχρι και σεμινάρια μαγειρικής και οργανωμένες ξεναγήσεις.

Εκτός όμως από την παρουσίασή τους διαδικτυακά, το Handpeak αναδεικνύει τις τοπικές επιχειρήσεις των δηµιουργών της πόλης κάνοντας επίσης καινοτόµες περιηγήσεις σε επιλεγµένα σηµεία δηµιουργικής δραστηριότητας. Στις περιηγήσεις αυτές, όπως αναφέρει η ομάδα, «Ο δηµιουργός είναι πάντα παρών και «ξεναγεί» τους συµµετέχοντες στον χώρο του, µιλάει για τη δουλειά του, απαντά σε ερωτήσεις. Η θεώρησή µας είναι σε µεγάλο βαθµό ανθρωποκεντρική, γι’ αυτό επιδιώκουµε να ακούσουµε από τον δηµιουργό δυο λόγια για την ιστορία του, την επαγγελµατική του πορεία, τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει, τις χαρές που βιώνει, τα σχέδια που κάνει για το µέλλον, να µοιραστεί µαζί µας στιγµές, εµπειρίες, καταστάσεις. Εφόσον το επιθυµεί, ο δηµιουργός µπορεί ακόµα και να εργάζεται την ώρα της περιήγησης, ώστε ο κόσµος να αντιληφθεί, να βιώσει και να εκτιµήσει ακόµα καλύτερα πώς παράγεται το έργο του. Προσπαθούµε να µπαίνουµε στο εσωτερικό των εργαστηρίων, των ατελιέ, των στούντιο, των γραφείων, τα οποία αφήνονται ως έχουν, µε τα ροκανίδια ή τις κλωστές στο πάτωµα, µε τα εργαλεία και τα υλικά στους πάγκους, τα µολύβια και τα σχέδια στα γραφεία.»

Καθώς το εγχείρηµα του Handpeak βρίσκεται ακόµα στο ξεκίνηµά του, µέχρι να «βγει στον αέρα» ο επίσηµος ιστότοπός, την διαδικτυακή του παρουσία αποτελεί η σελίδα της ομάδας στο facebook, και προς το παρόν πραγµατοποιεί περιορισµένο αριθµό περιηγήσεων, κατόπιν ζήτησής τους από τους ενδιαφερόµενους. Αλλά η ομάδα σκοπεύει σύντομα να κάνει περιηγήσεις σε συστηµατική βάση, στις οποίες θα µπορεί ο καθένας να δηλώνει συµµετοχή. Μέχρι σήµερα έχουν οργανωθεί δύο περιπατητικές διαδροµές στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, σε περιοχές όπου παρατηρείται αξιοσηµείωτη συγκέντρωση και δραστηριοποίηση παλαιότερων και νεότερων δηµιουργών. Η πρώτη, στην περιοχή που περικλείεται από τη ΧΑΝΘ, τον Λευκό Πύργο και την πλατεία Ναυαρίνου, στον άξονα της οδού Μητροπόλεως, και η δεύτερη, στην περιοχή γύρω από την Αρχαία Αγορά, στον άξονα της πλατείας Αριστοτέλους. Και οι δύο έχουν διάρκεια 2-2,5 περίπου ωρών, ενώ περιλαµβάνουν 7-8 «σταθµούς», στους οποίους ασκούνται διαφόρων ειδών δηµιουργικές δραστηριότητες, ενώ καθώς το δίκτυο των δηµιουργών του Handpeak θα εµπλουτίζεται και θα επεκτείνεται, θα είναι σε θέση να υλοποιήσει και άλλες διαδροµές, είτε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, είτε σε άλλα σηµεία της πόλης. Καθώς οι περιηγήσεις γίνονται σε χώρους ζωντανούς, η ομάδα φροντίζει ο αριθµός των συµµετεχόντων στις διαδροµές να µην ξεπερνάει τα 15 άτοµα.

Μέχρι τώρα αρκετά άτομα έχουν αξιοποιήσει το Handpeak για να γνωρίσουν την δημιουργική πλευρά της πόλης, καθώς τον Οκτώβριο του 2014 πραγματοποιήθηκε περιήγηση σε επιλεγµένα σηµεία δηµιουργικής δραστηριότητας µε δώδεκα από τους πιο επιδραστικούς bloggers στον κόσµο που βρέθηκαν στην πόλη για να τη γνωρίσουν και να διαδώσουν την εµπειρία τους. Αντίστοιχη ξενάγηση έγινε και τον Φεβρουάριο του 2015, με επίσκεψη σε δηµιουργούς και δηµιουργικές οµάδες µε τη Βρετανίδα δηµοσιογράφο και συγγραφέα Rachel Howard, που βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για να ανακαλύψει γνωστές και άγνωστες όψεις της, καθώς ετοιµάζει ένα εκτενές αφιέρωµα για την πόλη. Ακόμη, τον Μάρτιο του 2015, το Handpeak πραγµατοποιήσε µία διαδροµή που απευθυνόταν σε Έλληνες και Ολλανδούς designers και επαγγελµατίες του δηµιουργικού κλάδου, ενώ το Σάββατο, 4 Απριλίου, μια περιήγηση σε επιλεγμένα σημεία δημιουργικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή του Λευκού Πύργου, δίνοντας την ευκαιρία στη Ρωσίδα δημοσιογράφο Anna Evsyukova να ανακαλύψει και να γνωρίσει από κοντά ένα δραστήριο κομμάτι της δημιουργικής κοινότητας της πόλης. Το Handpeak απέσπασε θερµά και ενθουσιώδη σχόλια από όλες του τις περιηγήσεις, καθώς όπως αναφέρει η ομάδα, «Οι επισκέπτες διαπίστωσαν ότι η Θεσσαλονίκη έχει και αυτήν την πλευρά, την οποία υπό άλλες συνθήκες ίσως να µην αντιλαµβάνονταν και να µην γνώριζαν.»

Είναι γεγονός ότι όσοι έχουν συµµετάσχει µέχρι σήµερα στις περιηγητικές διαδροµές του Handpeak είναι κατά κύριο λόγο άνθρωποι από το εξωτερικό που επισκέφθηκαν τη Θεσσαλονίκη. Η κατηγορία αυτή ενδιαφέρει άλλωστε την ομάδα, δεδοµένου ότι η τουριστική κίνηση στην πόλη τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί θεαµατικά κι εργάζεται ήδη µε διάφορους τρόπους, ώστε να προβάλλει τη δηµιουργική πλευρά της πόλης σε ξένους που επιλέγουν τη Θεσσαλονίκη ως προορισµό. Το Handpeak όμως δεν περιορίζεται μόνο εκεί, και αντίθετα απευθύνεται σε όλους όσοι ενδιαφέρονται και επιθυµούν να γνωρίσουν δηµιουργούς και δηµιουργικές οµάδες της πόλης, είτε είναι Έλληνες ή ξένοι, κάτοικοι ή επισκέπτες της Θεσσαλονίκης, ανεξαρτήτως ηλικίας ή άλλων διακρίσεων.

Η ομάδα επιπλέον σκέφτεται µελλοντικά, πάντα µε επίκεντρο επιλεγµένους δηµιουργούς, να οργανώνει εκθέσεις, ανοιχτές συναντήσεις και συζητήσεις, σεµινάρια, εκπαιδευτικά προγράµµατα, εργαστήρια, συναυλίες, άλλες εκδηλώσεις, ενώ δεν αποκλείεται αργότερα να προκύψουν έντυπες ή ψηφιακές εφαρµογές.

Πώς επιθυμεί να εξελιχτεί η ιδέα µακροπρόθεσµα; «Ελπίζουµε το Handpeak να αποτελέσει την κοινή «στέγη» όλων των δηµιουργικών δυνάµεων της πόλης. Έναν «τόπο», στον οποίον ανατρέχοντας κανείς, θα µπορεί να βρει οποιονδήποτε δηµιουργό δραστηριοποιείται στη Θεσσαλονίκη. Μία κοινότητα, τα µέλη της οποίας θα συνεργάζονται και θα δικτυώνονται µεταξύ τους, αλλά θα έρχονται σε επαφή και µε το ευρύ κοινό. Έναν χώρο, στον οποίο θα προβάλλονται ακόµα περισσότερο ήδη καταξιωµένοι δηµιουργοί, αλλά και θα αναδεικνύονται διαρκώς νέοι. Ελπίζουµε να στρέψουµε τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης να στηρίζουν τους δηµιουργούς της, καθώς πιστεύουµε ότι οι άνθρωποι αυτοί διαµορφώνουν καθοριστικά τον σύγχρονο πολιτισµό και αποτελούν τα ζωντανά του «κύτταρα». Ελπίζουµε -γιατί όχι;- να συµβάλουµε, ώστε η Θεσσαλονίκη του µέλλοντος να είναι αποδεδειγµένα γνωστή και ως µία πόλη έµπνευσης και δηµιουργίας.»