Το καλάθι του νοικοκυριού: 6 ερωτήματα προς τον υπουργό Ανάπτυξης

Λέξεις: Παναγιώτης Γεωργιάδης*

Το μέτρο του “καλαθιού του νοικοκυριού” βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, προκαλώντας έντονη πολιτική αντιπαράθεση.

Οι καταναλωτές είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του εν λόγω μέτρου.

Ενδεικτικά είναι τα αποτελέσματα έρευνας της εταιρείας Prorata, όπου το 82% των ερωτώμενων απάντησε ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν θα τους ανακουφίσει ιδιαίτερα ή ακόμα και καθόλου, έναντι του μόλις 18% που απαντά ότι θα ανακουφιστεί αρκετά ή πολύ.

Προβληματισμένοι είναι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι εκπρόσωποι μικρών επιχειρήσεων του κλάδου, που δεν έχουν υποχρέωση ένταξης και κρατούν προς το παρόν στάση αναμονής.

Την εφαρμογή του νέου μέτρου και το πως θα αποδώσει στην πράξη θα το διαπιστώσουμε τις επόμενες εβδομάδες, αλλά σε κάθε περίπτωση, με όσα είδαμε στην πράξη ανακύπτουν τα ακόλουθα ερωτήματα που χρήζουν απαντήσεων:

1. Θα υπάρχει επάρκεια προϊόντων που θα συμπεριλαμβάνονται στο καλάθι του νοικοκυριού ή θα τελειώνουν μέσα στην ημέρα και μετά οι καταναλωτές θα αναγκάζονται να στραφούν σε ακριβότερα προϊόντα ; και πως θα διασφαλίζεται η επάρκεια, με δεδομένο ότι η προβλεπόμενη κύρωση αφορά μόνο την μη αποστολή ή ελλιπή αποστολή καταλόγου προϊόντων από τους υπόχρεους (διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης αποστολής πλήρους καταλόγου);

2. Θα δημιουργηθούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού από τις μεγάλες επιχειρήσεις όπως (αλυσίδες super markets) σε σχέση με όσες μικρότερες (παντοπωλεία, φούρνοι, μανάβικα, mini markets, κλπ) δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «το καλάθι του νοικοκυριού» και δεν θα μπορούν να αποκτούν πρόσβαση στο ειδικό σήμα;

3. Με δεδομένο ότι η κάθε επιχείρηση θα επιλέγει η ίδια τα προϊόντα που θα εντάσσει στο καλάθι και ότι οι 6 μεγάλες αλυσίδες super markets, που κατέχουν μερίδιο περίπου 80% της συνολικής αγοράς, έχουν μεγάλη ποικιλία προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που σχεδόν μπορούν να καλύψουν όλο το καλάθι του νοικοκυριού, υπάρχει ο κίνδυνος πριμοδότησης των δικών τους προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας έναντι των επωνύμων προϊόντων και περαιτέρω νόθευσης του ανταγωνισμού;

4. Υπάρχει ο κίνδυνος ότι με την πρωτοβουλία αυτή θα γίνει εμπέδωση στην συνείδηση των καταναλωτών ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας των μεγάλων σούπερ μάρκετ θα είναι και τα πιο φθηνά, νοθεύοντας έτσι τον ανταγωνισμό σε σχέση με τα επώνυμα προϊόντα ή με άλλες επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας;

5. Υπάρχει κίνδυνος να επικεντρωθούν οι έλεγχοι της αγοράς μόνο σε αυτή την πρωτοβουλία και μόνο στα προϊόντα που θα απαρτίζουν το καλάθι του νοικοκυριού και να ατονήσουν οι έλεγχοι στα υπόλοιπα προϊόντα και επιχειρήσεις;

6. Ποιες βελτιώσεις μπορούν να γίνουν στο μέτρο όπως ζητούν οι καταναλωτές π.χ. όπως γενίκευση του μέτρου ή επιβολή διατίμησης ή μείωσης ΦΠΑ έστω και για ορισμένο χρόνο σε πολύ βασικά για την διατροφή ή τις ανάγκες των καταναλωτών προϊόντα;

* Ο Παναγιώτης Γεωργιάδης είναι δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω,  μέλος ΔΣ – υπεύθυνος Δημοσίων σχέσεων του Ινστιτούτου Καταναλωτών Ν.ΙΝΚΑ.