Το μέλλον της Θεσσαλονίκης είναι το παρελθόν της

Του Δημήτρη Μίμη Εικόνα: Γιάννης Τζιμπρές

Στη Θεσσαλονίκη, όπως και σε άλλες πόλεις της Ελλάδος, αναζητούμε διαρκώς την ταυτότητα της πόλης κάνοντας μελέτες και αναλύσεις διαφόρων ειδών. Νέες μεθοδολογίες πολλά υποσχόμενες φιλοδοξούν να μας δείξουν το δρόμο. Καθηγητές, πολιτικοί, «άνθρωποι της αγοράς» και κοσμογυρισμένοι «άνθρωποι του πνεύματος»  περιγράφουν ο καθένας το δικό του ιδεώδες. Νέες τάσεις, ντιζάιν και σόσιαλ μίντια είναι τα απαραίτητα στοιχεία του εντυπωσιασμού. Όμως, με μια πιο προσεκτική ματιά, αυτά μπορούν να είναι μόνο τα επιφαινόμενα και όχι τα θεμέλια της στρατηγικής τους μέλλοντος. Τα θεμέλια μιας τέτοιας στρατηγικής πρέπει να είναι ένα μάγμα της ιστορίας της πόλης. Και η στρατηγική αυτή να στοχεύει στην ανάπτυξη της ιστορίας και της σύνδεσής της με το μέλλον της πόλης και όχι απλώς στη διατήρησή ορισμένων μνημείων.

Η Θεσσαλονίκη έχει μέλλον γιατί έχει παρελθόν, άσχετα αν δεν το συνειδητοποιούν πολιτικοί και brand managers. Κι έχει ένα παρελθόν 2300 ετών. Τα θεμέλια λοιπόν της πόλης είναι η ιστορία της, ο διαχρονικός της πολιτισμός και ο ευρύτερος  ρόλος της: Ο κόμβος και η γέφυρα των μεγάλων πολιτισμών, η σύνδεση του παρελθόντος της Ανατολής με το μέλλον της Δύσης. Δομές στρατηγικού χαρακτήρα που απλώς στηρίζονται πάνω στα θεμέλια είναι: το παραλιακό μέτωπο με το λιμάνι, το αεροδρόμιο, το πανεπιστήμιο και η έκθεση. Τα επιμέρους επιγεννήματα της συνέχειας των πολιτισμών είναι: οι ναοί, ο λευκός πύργος, τα τείχη, η ροτόντα, η αψίδα, τα λουτρά και η άνω πόλη και η θεά του Ολύμπου.

Και πάνω από όλα αυτά: οι άνθρωποι της πόλης, οι σχέσεις τους και το έργο που παράγουν. Η ταυτότητα της πόλης, η αναγνωσιμότητά της, ο ρόλος της ή αυτό που λέμε «brand» είναι η αντίληψη των άλλων για τα παραπάνω θεμελιώδη, τις δομές και τις υπερδομές της. Δεν έχουν όλα την ίδια αξία, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τα θεμέλια, την ουσία της ιστορίας και της μνήμης και να δομήσει μια μελλοντική στρατηγική μόνο με τα επιφανειακά στοιχεία και τα σόσιαλ μίντια. Δεν  μπορεί να πετύχει κάτι τέτοιο χωρίς την συνείδηση των θεμελιακών στοιχείων από τους ανθρώπους, δεν τους δημιουργεί μια προοπτική δράσης και θα καταρρεύσει με το πρώτο «χτύπημα».

Σε όλη αυτή τη στρατηγική είναι αδιάφορο αν ακόμη και σήμερα ο τουρίστας δεν μπορεί να βρει ένα χάρτη της πόλης σε ολόκληρο το κέντρο επειδή κανείς δεν μερίμνησε γι’ αυτό. Το επίκεντρο της στρατηγικής θα είναι το κέντρο, μόνο εκεί διακρίνεται η διαχρονικότητα, μόνο εκεί η πόλη είναι ένα μουσείο, μόνο εκεί ο επισκέπτης μυείται σε μια συγκλονιστική εμπειρία αιώνων, η υπόλοιπη πόλη είναι απλώς το παρασκήνιο.