Το μισητό "περί δικαίου αίσθημα" και τα θεσμικά «αμένσιοτα»

Λέξεις: Κωστής Παπαϊωάννου 

Ταλαίπωρο «κοινό περί δικαίου αίσθημα». Έφτασε από μέτρο και γείωση της δικαιοσύνης να το δείχνουν στις γιορτές της δημοκρατίας με το δάχτυλο σαν εχθρό της.

Φυσικά, διάβολε, δε δικάζουν τα δικαστήρια με γνώμονα το κοινό αίσθημα. Δεν είμαστε δικαστήριο της φυλής, δε χορεύουμε γύρω από τον κατηγορούμενο πριν βάλουμε φωτιά στο δεμάτι με τα ξύλα όπου τον έχουμε δεμένο. Δεν είμαστε στην Αλαμπάμα, δεν πετάμε τη θηλιά στο δέντρο. Αντιδρούμε όταν μαζεύεται ο όχλος έξω από το σπίτι της «φόνισσας» να τη λιντσάρει.

Αλλά, μην τρελαθούμε εντελώς, δεν είναι στρέβλωση της δικαιοσύνης να ζητά ο κόσμος να τιμωρείται το άδικο, να μην γίνονται παρεμβάσεις στο έργο της δικαιοσύνης, να δικάζονται κανονικά ακόμα και οι “εκλεκτοί”. Δεν λογοκρίνουμε το αχ των θυμάτων και τον θυμό όσων συμπάσχουν. Κυρίως, δε θα σιγάσει η κριτική.

Κάποιοι το ξορκίζουν το κοινό αίσθημα, σαν το μόνο πρόβλημα της δικαιοσύνης. Και διαλέγουν αυτό, μόνο αυτό από όλα τα άλλα, όταν μιλάνε για δικαιοσύνη. Κι αυτή η επιλογή μιλάει από μόνη της.

Ο θεσμικός λόγος, ιδίως από τα ύπατα πολιτειακά αξιώματα, δεν μπορεί να κάνει “αμένσιοτα”, να κλείνει το μάτι. Δεν εκφέρεται εν κενώ, είναι λόγος εν χρόνω και εν χώρω, είναι λόγος με συγκεκριμένα σημαινόμενα, είναι κάποτε λόγος επιτελεστικός. Εκφέρεται από χείλη θεσμικά, σε μια επέτειο, σε μια εκδήλωση, σε ένα διάγγελμα. Κι αυτό από μόνο του τον κάνει πράξη. Κι όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτή η αναφορά τώρα. Το καλοκαίρι του 22. Και πρώτοι από όλους ξέρουν οι ίδιοι οι θεσμοί. Οφείλουν να ξέρουν.

Και ας μην αναφέρεται η αφορμή, όλοι την καταλαβαίνουν.

Κι όλοι καταλαβαίνουν γιατί επιλέγεται αυτή η στιγμή να στηλιτευτεί το “κοινό περί δικαίου αίσθημα”.

Και κοίτα ένα παράξενο! Όταν μιλάμε για δικαιοσύνη αυτός ο λόγος μαλώνει το «κοινό περί δικαίου αίσθημα». Κι όταν μιλάμε για πολιτική και δημοκρατία, ακριβώς ο ίδιος μαλώνει τον λαϊκισμό.

Και κοίτα ένα άλλο παράξενο. Όλα αυτά τη στιγμή που ένας άνθρωπος, ο Γιάννης Μιχαηλίδης, πεθαίνει από απεργία πείνας ζητώντας να τηρηθεί ο νόμος. Και τη στιγμή που η χώρα τρώει τις διεθνείς καταδίκες σαν τα στραγάλια για την έλλειψη λογοδοσίας και τις πληγές στο κράτος δικαίου.

Εκεί ούτε καν αμένσιοτο. Κι είναι αυτό το κενό θεσμικό και ηχηρό.

Γιατί αυτά δεν πιάνουν μια μπροστά στο κακό που κάνει το «κοινό περί δικαίου αίσθημα».

Υγ. Όπου αμένσιοτο, εκ του στερητικού α- και του αγγλικού mention 😊 αναφέρω κάποιον), σημαίνει λόγο στα σόσιαλ μίντια όπου δεν υπάρχει ρητή μνεία σε ποιον αναφέρεται αλλά ο ίδιος ή άλλοι τρίτοι το καταλαβαίνουν

Ο Κωστής Παπαϊωάννου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Σπούδασε Ιστορία και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες. Διδάσκει στην Ελληνογαλλική Σχολή Eugène Delacroix. Διευθύνει την πρωτοβουλία «ΣΗΜΕΙΟ για τη Μελέτη και την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς». Ήταν πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας την περίοδο 1996-2003. Από το 2006 ώς το 2015 εκλεγόταν πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (2015-2016). Πρωτοστάτησε στη σύσταση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας και μετείχε στον συντονισμό του Παρατηρητηρίου για τη Δίκη της Χρυσής Αυγής. Έχει εργαστεί ως ερευνητής για θέματα εκπαίδευσης, διά βίου μάθησης και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Έχει συγγράψει εκπαιδευτικά βιβλία, σχολικά εγχειρίδια και εκπαιδευτικά εργαλεία για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Αρθρογραφεί τακτικά στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο.