Το μυστικό της Εγνατίας 112

του Χρήστου Κων/νου Ελευθεριάδη

Η περιβόητη οικοδομική δραστηριότητα από το 1957 και μετά, τροφοδοτούσε την οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη της χώρας και της πόλης. Βέβαια το 1957 ήταν χρονιά σταθμός για την πόλη. Άνοιξε η υπόθεση Μέρτεν, ιδρύθηκε ο ΟΑΣΘ και σταμάτησε να λειτουργεί το τραμ. Με ενέργειες από τον τότε υπουργό, στη συνέχεια πρωθυπουργό, κατόπιν πρόεδρο της Δημοκρατίας και τελικά Εθνάρχη, δόθηκε η δυνατότητα της «οικοδομικής ανάπτυξης καθ’ ύψος».

Αυτή η ανάπτυξη δημιούργησε υπεραξίες στο κέντρο της πόλης τις οποίες καρπώθηκαν ιδιοκτήτες γης και εργολάβοι. Δεν πρέπει να λησμονηθούν τα οφέλη ως προς την οικιστική αποκατάσταση του πληθυσμού αλλά και οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν.

Ένα από τα θύματα της αλλαγής αυτής ήταν η οδός Εγνατία. Η αρχιτεκτονική της παλαιότερης οδού της πόλης αλλοιώθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό. Τα χαμηλά της κτίρια με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αντικαταστάθηκαν σύντομα με πολυκατοικίες 7 ορόφων ή και 8 με τη βοήθεια των νόμων και των οπών τους. Οι λέξεις κατεδάφιση και πανωσήκωμα αντηχούσαν σε όλη την πόλη.

Κάποια κτίρια είτε λόγω αδράνειας, είτε λόγω τύχης, γλύτωσαν από την μπουλντόζα. Ένα από αυτά είναι το κτίριο που βρίσκεται στην οδό Εγνατία 112. Φιλοξένησε οικογένειες (και τη δική μου!) αλλά και επιχειρήσεις στο πέρασμα των δεκαετιών. Σήμερα τα κτίρια αυτά γέρασαν. Η ανάγκη να συντηρηθούν είναι επιτακτική. Όλη η οδός βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση. Και τα προ του ‘57 κτίρια αλλά και τα κατοπινά. Οι αποφάσεις του παρελθόντος που ευνόησαν την οικονομία αλλά κατέστρεψαν την αρχιτεκτονική δεν είναι πλέον εφαρμόσιμες και χρήσιμες. Η λύση που προβάλλει είναι η εκτεταμένη συντήρηση αν είναι δυνατό σε όλο το μήκος της πολύπαθης, από την κρίση και τα έργα του μετρό, οδού.

Κάποιοι ιδιοκτήτες σε συνεργασία με αρχιτεκτονικά γραφεία προβαίνουν σε αυτή τη διαδικασία. Όπως το κτίριο στο 112 που πριν λίγους μήνες ανακαινίστηκε με άρτιο και αισθητικά όμορφο τρόπο. Η διαδικασία αυτή έχει πολλαπλά οφέλη. Αποτελεί ανάχωμα στην ανεργία του οικοδομικού κλάδου και παράλληλα αλλάζει προς το καλύτερο την εικόνα της πόλης. Τη συγκεκριμένη διαδικασία οφείλει να τη στηρίξει και το κράτος με φοροαπαλλαγές αλλά και ο δήμος Θεσσαλονίκης με κίνητρα που μπορεί και πρέπει να θεσπίσει.

Δεν αρκούν πλέον οι μεγάλες κουβέντες για καταπολέμηση της ανεργίας και ανάπτυξη. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε έναν οικοδομικό οργασμό ανάλογο των προηγούμενων δεκαετιών, για να καταπολεμηθεί η ανεργία και η έλλειψη ζήτησης. Άλλωστε δε δούλεψε το μοντέλο στην ομογάλακτη Ισπανία, η οποία αντί για πύαρ θήλασε ξινόγαλα. Δεν αποτελεί δείγμα σοβαρής πολιτικής βούλησης η επιδοματική πολιτική και μάλιστα με ποσά εξευτελιστικά. Αν συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο θα ζούμε σε μια πόλη με κτίρια γερασμένα, μισοάδεια και κατοικημένα μόνο από ηλικιωμένους. Η νέα γενιά θα έχει εγκαταλείψει τον τόπο προς αναζήτηση μέλλοντος.

Ως χώρα και ως πόλη οφείλουμε να κινητοποιηθούμε και να ακολουθήσουμε πολιτικές με ουσιαστικά κίνητρα για την καταπολέμηση της ανεργίας και να μην παγιδευτούμε στη λογική της μείωσης των αποδοχών και της «ανάπτυξης του καφέ».

Για να μπορούμε να περπατάμε και να κοιτάμε ψηλά…

(Η πρώτη φωτογραφία είναι της Σοφίας Πατσιά η οποία είναι η Αρχιτέκτονας που σχεδίασε και υλοποίησε την ανακαίνιση και η δεύτερη του Χρήστου- Κωνσταντίνου Ελευθεριάδη)