Το πιο πολύτιμο πράγμα

της Ειρήνης Περπερίδου

Αν και μόνον αν, καιγόταν αυτή τη στιγμή το σπίτι σας τι και ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα παίρνατε μαζί σας, θα τρέχατε εναγωνίως να ψάξετε στις γωνιές του σπιτιού σας και να περισώσετε από τις φλόγες και τον όλεθρο;

Το ξέρω• ακούγεται κάπως μακρινό και χολιγουντιανό, ένα ερώτημα ή μια υπόθεση εργασίας που τίθεται σε καλογραμμένα σενάρια ταινιών που απέχουν πολύ από τη καθημερινότητα μας• αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η ρεαλιστική και πραγματιστική απάντηση του καθένα από εμάς. Λοιπόν, τι λέτε, τι θα κάνατε εκείνη τη δεδομένη στιγμή;

Θυμάμαι χαρακτηριστικά τις πρώτες ημέρες που φτιάχναμε και διακοσμούσαμε το φοιτητικό μου σπίτι με τη μαμά. Όσο και να της εξηγούσα ότι το σπίτι αυτό μου «ανήκε», ακόμη και αν θα φτιαχνόταν με χρήματα των γονέων μου-άλλος πληρώνει και σε άλλον ανήκει!- το μητρικό της ενδιαφέρον και η επιθυμία της για τελειότητα δεν μπόρεσε να την κρατήσει μακριά ούτε λεπτό, πράγμα που τελικά αποδείχθηκε χρήσιμο και πολύτιμο, τώρα που το ξανασκέφτομαι. Έτσι, για να μην σας τα πολυλογώ ο οικιακός μου εξοπλισμός τα περιείχε όλα, απέκτησα ποτήρια νερού-ποτήρια κρασιού και όχι εξάδες, αλλά δωδεκάδες « γιατί παιδί μου εάν κάνεις πάρτι ή έχεις πολλούς φίλους σπίτι, να έχεις ποτήρια για όλους. Έτσι πρέπει -αυτό είναι το σωστό.» και αυτή η φιλοσοφία συνεχίστηκε και στα υπόλοιπα οικιακά σκεύη και αξεσουάρ.

Η εξεταστική εκτός από μια επίπονη και κουραστική περίοδο είναι και μια καλή ευκαιρία για εσωτερίκευση και ενδοσκόπηση. Προχθές και ενόσω προσπαθούσα να διαβάσω, έστρεψα το βλέμμα μου τριγύρω και περιεργάζοντας το χώρο έπιασα τον εαυτό μου να αναρωτιέται «εάν καιγόταν αυτή τη στιγμή το σπίτι, ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα διέσωζα; Τι θα ήταν αυτό που θα ξεχώριζα από όλα τα άλλα και που δεν θα μπορούσα να το αποχωριστώ;»

Όσο χαζό, ποταπό και κοινότοπο να σας φαίνετε και να μου φαίνεται αυτό το ερώτημα ακόμη δεν έχω βρει ξεκάθαρη και ρητή απάντηση. Αυτά τα τρεισήμισι χρόνια που συνοδεύτηκαν από κρίσεις, μνημόνια, όνειρα, απογοητεύσεις ήταν και είναι χρόνια που μου χάρισαν απλόχερα γνώσεις, εμπειρίες, αναμνήσεις και πολλά μα πολλά σουβενίρ, μέχρι που οι φίλοι με πειράζουν συχνά όταν τους εκμυστηρεύομαι ότι από το τάδε μου ταξίδι έχω κρατήσει ακόμη και το διαφημιστικό φυλλάδιο ενός αγαπημένου café μέχρι και το boarding pass της συγκεκριμένης πτήσης! Παρόλα αυτά με βεβαιότητα μπορώ να ομολογήσω ότι δεν θα έπαιρνα τίποτα από αυτά μαζί μου, δεν θα έσωζα ούτε καν τα πολύτιμα βιβλία μου που υπεραγαπώ, ούτε τις συλλεκτικές μου φωτογραφίες, ούτε εννοείται τα ποτήρια του κρασιού. Το μόνο πράγμα που ίσως θα έπαιρνα θα ήταν τα χειρόγραφα μου, εκείνες οι άσπρες σελίδες που με λίγο μελάνι, αλλά με πολύ αγάπη και φαιά ουσία μετατράπηκαν σε κάτι άλλο, άυλο και ανεκτίμητο.

Για να είναι κανείς γενναίος θα πρέπει να είναι και ελεύθερος και για να είναι κανείς ελεύθερος θα πρέπει να είναι ανεξάρτητος. Βρισκόμενη στο τέλος των βασικών ακαδημαϊκών μου σπουδών, θέλοντας να ελπίζω δηλαδή, έμαθα πολλά και χρήσιμα πράγματα για την κάθε αυτού ζωή, πολλά από αυτά που πίστευα αναιρέθηκαν και τη θέση τους πήραν άλλες- νέες θεωρίες πιο κοντά στην απτή πραγματικότητα που πολλές φορές άθελα μας αγνοούμε. Κλείνοντας αυτό το κύκλο, ίσως – πιθανών να χρειαστεί να «κλείσω» και αυτό το σπίτι, που δημιουργήθηκε με τόση αγάπη και χαρά και να ανοίξω έναν νέο κύκλο κάπου άλλου σε μια άλλη περιοχή στην ίδια πόλη ή σε μια νέα πόλη, σε μια νέα γειτονία με διαφορετικά δεδομένα και νέα συναισθήματα, όπου τα παλιά μου «συμπράγκαλα» να μην έχουν πια χώρο και λόγο ύπαρξης και τότε τι θα γίνεται- πως αντιδρούμε;

Σε μια εποχή, όπου ο άνθρωπος λειτουργεί σαν καλά εξοπλισμένος νομάς οργώνοντας χώρες και πόλεις και ελπίζοντας κυρίως και μόνο σε ένα καλύτερο παρόν πλέον •σε μια εποχή όπου οι όροι της μετακίνησης, της μετανάστευσης και της ευελιξίας έχουν γίνει ξανά της μόδας, η τυχόν επένδυση σε υλικά αγαθά και «σουβενίρ» περιττεύει και πολλές φορές δημιουργεί αντιδράσεις, καθώς εγείρει αφορμή για ανάδειξη ποικίλων κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων, στα οποία θέλοντας ή μη είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι σήμερα.

Πέρα από τα γνωστά σχόλια και συμπεράσματα των καιρών μας, το ζήτημα είναι κατά τι βαθύτερο :«Δεν είμαστε αυτό που μας αναγκάζουν να είμαστε. Διψάμε για ελευθερία, για καινούργιους τόπους, ολόφρεσκα πρόσωπα, καταστάσεις και γεγονότα που θα μας ξαφνιάσουν» Και θα πρόσθετα βροντερά ότι διψάμε για μυαλά ανοιχτά, γεμάτες καρδίες και ψυχές δυνατές, γιατί ό,τι ουσιαστικά χρειαζόμαστε, πέραν των βασικών μας ανθρωπίνων αναγκών, βρίσκεται κάπου μέσα μας καλά κρυμμένο, περιμένοντας νωχελικά την κατάλληλη στιγμή για να εξερευνηθεί και για να ανακαλυφθεί. Εάν και μόνον εάν αυτό που μετρά να διασωθεί τελικά από τις υποθετικές φλόγες είναι οι στιγμές που ζήσαμε, οι εμπειρίες που αποκομίσαμε, τα λάθη που κάναμε και τα σχέδια που οικοδομήσαμε…

Ζει κανείς με την ελπίδα ότι θα γίνει ανάμνηση.