Το Ποδήλατο από το Μάρκετινγκ στον Δρόμο

του Κώστα Τερζόπουλου Εικόνα: Ελένη Βράκα

Θυμάμαι σαν χθες τα δύο τεράστια ζωγραφιστά, τετραθέσια, οικογενειακά ποδήλατα, να κοσμούν τις μεγάλες βιτρίνες, των γραφείων της Δημοτικής Κίνησης “Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη”  στην οδό Τσιμισκή, που πριν μια τετραετία κατάφερε να αλλάξει σελίδα στην διοίκηση του Δήμου. Ήταν μια εποχή που το ποδήλατο, κυρίως λόγω των αυξημένων ποδηλατικών δράσεων στην πόλη, άρχισε να σφηνώνει έντονα στο μυαλό των πολιτών.

Παρατήρησα πως τότε ξεκίνησε να χρησιμοποιείται παντού αλλά όχι στον δρόμο, στο μάρκετινγκ. Σήκωνες το φυλλάδιο από την χαραμάδα της πόρτας στο σπίτι σου και να ένα γιγάντιο ποδήλατο από ένα φαστ-φουντάδικο. Σκεφτόσουν που κολλάει ο γύρος με το ποδήλατο; Ίσως παραδίδουν το γύρο με ποδήλατο; χμμμ δυστυχώς τα δίχρονα μηχανάκια με το θανατηφόρο καυσαέριο και την άσχημη οσμή έπαιζαν αυτόν τον ρόλο. Ίσως κάνοντας “μαύρο” χιούμορ να υπονοούν πως αφού φας το σάντουιτς, κάνε ποδήλατο μπας και σώσεις την υγεία σου. Το ίδιο άρχισα να ανακαλύπτω και στα εμπορικά καταστήματα, να ένα ποδήλατο στην βιτρίνα και τα ρούχα κάπου αφημένα ανέμελα στην σέλα, στη σχάρα, στο τιμόνι… ααα και ένα ζευγάρι παπούτσια στο πετάλι. Το ίδιο μοτίβο στα καφέ, μπαρ και εστιατόρια της πόλης. Ντου ντου ποδήλατα παντού σκέφτηκα!

Η απογοήτευση όμως ήρθε όταν πήγα στη συναυλία του νεανικού, και όχι μόνο, indie συγκροτήματος Placebo στο Θέατρο Γης. Εκεί διαπίστωσα πως από τις 6.000 θεατών, τα ποδήλατα έξω ήταν μόλις.. τρία (3). Τα αυτοκίνητα μετά την συναυλία μποτιλιαρίστηκαν και δημιούργησαν χάος για μια ώρα, ενώ τα δεκάδες μηχανάκια έντυναν “μουσικά” την όλη ατμόσφαιρα κλείνοντας τη συναυλία με το πιο παράδοξο τρόπο.

2014… τι έχει αλλάξει; Το μάρκετινγκ με θέμα το ποδήλατο ξεχείλισε! Όπου να κοιτάξεις υπάρχει κάπου ένα ποδήλατο. Στον δρόμο τα ποδήλατα αυξήθηκαν, γιατί εκτός από τις συνεχόμενες ποδηλατικές δράσεις, ήρθε και η κρίση να αναγκάσει πολλούς να κάνουν την στροφή. Όμως από την πλευρά της υποδομής, της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης, δεν έγινε τίποτα.

Μετράω ακόμη τα 12χλμ των ποδηλατο-“διαδρόμων” της διοίκησης Παπαγεωργόπουλου που απορρόφησαν 1.5 ευρώ ευρωπαϊκού προγράμματος. Τα μισά χλμ βρίσκονται στην παραλία που δεν ήταν προτεραιότητα, γιατί έτσι και αλλιώς κάναμε ποδήλατο, ενώ τα άλλα μισά των μισών σε πεζοδρόμια! Όσα είναι στην άσφαλτο, βρίσκονται σε τέσσερα μη συνδεδεμένα μεταξύ τους τμήματα γιατί δεν είχαν φτιαχτεί με την λογική της μετακίνησης, ώστε να συνδέουν γειτονιές με το κέντρο, αλλά του χασομέρι. Επιπλέον δεν σχεδιάστηκαν να είναι ασφαλή από την κίνηση αλλά και την παράνομη στάθμευση, σε μια χώρα που λείπει η παιδεία και η ευαισθησία. Το απόλυτα ελληνικό φαινόμενο είναι πως το μόνο σημείο που χρησιμοποιήθηκε ειδικός ποδηλατικός τάπητας στο κομμάτι της παραλίας, καταστράφηκε άμεσα από τα νέα έργα για την νέα παραλία, και αντικαταστάθηκε με μπετόν με υψηλές τριβές για το ποδήλατο και για οποιοδήποτε όχημα με ελαστικά.

Έχουμε λοιπόν μια πόλη που το ποδήλατο αυξάνεται χωρίς υποδομές και οδηγούμαστε για άλλη μια φορά στο χάος. Ποδηλατικά ατυχήματα με αυτοκίνητα, μηχανές αλλά και… πεζούς. Ιδιαίτερα στο τμήμα της παραλίας Λιμάνι-Λευκός Πύργος, το πέρασμα είναι στενό για να χωράει ποδήλατα και πεζούς. Εδώ και τρία χρόνια η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συνεχίζει να αρνείται το αίτημα ώστε να παραχωρηθεί το δεξί ρεύμα κυκλοφορίας της Λεωφ. Νίκης στο ποδήλατο. Η δικαιολογία είναι ότι δεν υπάρχει κυκλοφοριακή μελέτη, λες και υπάρχει κάποια μελέτη που να δικαιολογεί την κίνηση των αυτοκινήτων ξεπερνώντας κατά πολύ τα όρια των ρύπων, ιδιαίτερα των μικροσωματιδίων PM10 και PM2.5 με σοβαρούς κινδύνους για την υγεία μας. Άλλωστε η Λεωφ. Νίκης είναι ένας δρόμος που πρέπει επιτέλους να πεζοδρομηθεί μαζί με άλλους, δημιουργώντας μια μεγάλη ανάσα στο ιστορικό κέντρο, πράγμα που έχουν ήδη εφαρμόσει γειτονικές πόλεις της Αλβανίας, Σκοπίων, Βουλγαρίας και Τουρκίας για να μην αναφέρουμε πιο βόρειες χώρες. Είναι λυπηρό να βλέπουμε πως εν έτει 2014 ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν πιστεύει πραγματικά στην βιώσιμη κινητικότητα και μεταφέρει την μηνιαία πιλοτική πεζοδρόμηση της Λεωφ. Νίκης, επειδή τυχαίνει τα καταστήματα εκείνη την Κυριακή να είναι ανοιχτά. Δηλαδή αγορά χωρίς αυτοκίνητο δεν γίνεται ούτε και πιλοτικά!

“Οι Δήμαρχοι αλλάζουν, οι Διεκδικήσεις μένουν”, ήταν το κεντρικό σύνθημα της Πανελλαδικής Ποδηλατοπορείας και αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια. Ελπίζουμε σε μια πόλη που θα αγκαλιάσει ειλικρινά το ποδήλατο με ένα ευρύ δίκτυο ασφαλών κλειστών ποδηλατόδρομων από γειτονιά σε γειτονιά και προς το κέντρο της πόλης, συνδυασμένη μετακίνηση με το ποδήλατο ώστε να μεταφέρεται στο λεωφορείο, στο μελλοντικό μετρό, τραμ και θαλάσσια συγκοινωνία, μειωμένος ΦΠΑ για την απόκτηση του, ευνοϊκές ρυθμίσεις στον ΚΟΚ, ειδικοί σηματοδότες προτεραιότητας και ειδικό χώρο αναμονής χωρίς καυσαέριο, αντίθετη κίνηση σε δρόμους ήπιας κυκλοφορίας, πεζοδρομημένο ιστορικό κέντρο και κέντρα κάθε γειτονιάς, προκαθορισμένο όριο ταχύτητας 30χλμ/ώρα για την μηχανοκίνηση, προγράμματα ποδήλατο στη δουλειά και στο σχολείο, καθώς και ενημέρωση και εκπαίδευση ενηλίκων & παιδιών, ενιαίο διαδημοτικό σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων σε όλη την πόλη.

Ελπίζουμε μετά από αυτές τις εκλογές το ποδήλατο να περάσει από το μάρκετινγκ στο δρόμο και να γίνει μια ειλικρινής στροφή προς την βιώσιμη κινητικότητα στον Δήμο και στην Περιφέρεια.