Το τίμημα του παρελθόντος

της Λίας Καραμπατέα

Και ενώ έχουμε ήδη τρία έργα του Πίντερ να συζητιούνται στα θεατρικά δρώμενα της πόλης, την απάντηση έρχεται να δώσει η παράσταση «Το Τίμημα». Ο Arthur Miller έγραψε το έργο αυτό το 1967, θέλοντας να σταθεί απέναντι στην τάση της τότε εποχής, που ήθελε το θέατρο του παραλόγου ως μόδα και οτιδήποτε χωρίς κανόνες μοντέρνο.

Το Τίμημα λοιπόν σε αντίθεση με τα παραπάνω, δεν εστιάζει στο «τώρα» αλλά στη σημασία που έχει το παρελθόν και τον τρόπο που δε σταματά αλυσιδωτά να επηρεάζει κάθε στιγμή του παρόντος μας. Κάθε επιλογή μας έχει ένα τίμημα. Ακόμη και όταν η στάση μας είναι αδρανής, νομίζοντας πως η απάθεια προσφέρει μια υποτυπώδη ασφάλεια, δεν παύει και αυτό να είναι μια επιλογή μας με τις ανάλογες συνέπειές της.

Η ιστορία διαδραματίζεται λίγες δεκαετίες μετά το μεγάλο Κραχ της Αμερικής, στη σοφίτα ενός σπιτιού στο Μανχάταν. Εκεί, ο Βίκτωρ Φραντζ (Αλέξανδρος Μούκανος) με τη γυναίκα του Έστερ (Στέλλα Καζάζη), περιμένουν τον έμπορο Γκρέγκορυ Σόλομον (Χρήστος Σιμαρδάνης), προκειμένου να του πουλήσουν όλα τα έπιπλα που για χρόνια φύλασσαν εκεί, μιας που το σπίτι πλέον θα κατεδαφιστεί. Ο Βίκτωρ όμως, έχει έναν αδερφό, τον Ουώλτερ (Σταύρος Ζαλμάς), ο οποίος θα τους επισκεφθεί απροειδοποίητα λίγο μετά.

Τι κοινό μπορεί να έχουν αυτοί οι τέσσερις χαρακτήρες που αρχικά μοιάζουν τόσο διαφορετικοί άνθρωποι…; Η Έστερ αγαπάει τον άντρα της, αλλά κουβαλάει ένα μεγάλο παράπονο για την «καλή» ζωή που στερήθηκαν. Ο Βίκτωρ, αστυνομικός, έχει φανερά επιλέξει μια ζωή καθήκοντος και αυτοθυσίας, με τελευταία σκέψη το χρήμα. Το δικό του παράπονο είναι η Ιατρική που παράτησε νεαρός προκειμένου να γηροκομήσει τον πατέρα του, σε αντίθεση με τον Ουώλτερ που αποστασιοποιήθηκε από νωρίς και έγινε ένας πετυχημένος και ευκατάστατος χειρούργος. Ο κύριος Σόλομον αποτελεί ίσως την πιο χιουμοριστική φιγούρα της τετράδας, όμως στις πλάτες του κουβαλάει και αυτός τη δικιά του ιστορία.

Το στοίχημα που έχει να κερδίσει μια θεατρική παράσταση πάντα γίνεται δυσκολότερο όταν πρόκειται για μετάφραση ενός υπάρχοντος έργου, ενώ παράλληλα ο πήχης δυσκολίας ανεβαίνει αντιστρόφως ανάλογα από το πλήθος των ηθοποιών. Το «Τίμημα» λοιπόν αποτελεί μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις του ΚΘΒΕ και δικαίως γίνεται δυσεύρετη η διαθεσιμότητα εισιτηρίων.

Τα σκηνικά και τα κοστούμια (Γιώργος Γεωργίου) ανταποκρίνονται ακριβώς σε αυτό που παρουσιάζει η περίοδος που εκτυλίσσεται η ιστορία, ενώ φωτισμοί και μουσική (Γιώργος Φρέντζος – Γιώργος Μελισσινός αντίστοιχα) πλαισιώνουν πολύ διακριτικά την πορεία του έργου, ακριβώς όπως ταιριάζει σε μια πρόζα με μεστά κείμενα, όπως αυτή.

Παρόλο που η σκηνή δείχνει αρχικά πολύ «φορτωμένη» και ο θεατής αναρωτιέται πώς θα μπορέσουν να κινηθούν 4 άνθρωποι πάνω εκεί, στην πορεία της παράστασης, δεν ξαναγεννάται τέτοιο ερώτημα, με αποτέλεσμα να είναι εμφανής η καλοδουλεμένη σκηνοθεσία της Άσπας Καλλιάνη.

Ερμηνευτικά, παρόλο που κάποιες μεμονωμένες στιγμές της Έστερ (Στέλλα Καζάζη) που πήγαινε από τη μια άκρη της σκηνής στην άλλη ήταν λίγο άσκοπες και υπερβολικές, είναι ελπιδοφόρο θα έλεγε κανείς, να βλέπεις επιβλητικές παρουσίες στο σανίδι από φυσιογνωμίες που οι περισσότεροι του κοινού γνωρίζουν μόνο ως τηλεοπτικά πρόσωπα. Οι Σταύρος Ζαλμάς και Αλέξανδρος Μούκανος, κατάφεραν να έχουν χημεία υποδυόμενοι δύο αδέρφια εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, ενώ ο Χρήστος Σιμαρδάνης με άψογη μεταμφίεση έβαλε τη δική του υπογραφή συνδυάζοντας την κωμικότητα αλλά και τη σοφία εν μέρει που είχε να επιδείξει ως Σόλομον.

Οι δύο γεμάτες ώρες της παράστασης κυλούν απίστευτα γρήγορα, ενώ το έργο «Τίμημα» του Μίλλερ αυτό καθεαυτό, αποτελεί μια δεύτερη μεγάλη συζήτηση από μόνο του, για τα τόσα πολλά ερωτήματα που γεννά σχετικά με τις επιλογές που κάνουμε στη ζωή μας, τα όνειρα που εγκαταλείπουμε και το τίμημα που πληρώνουμε όπως και να’ χει.

Πρόκειται λοιπόν για ένα έργο που πρέπει να δείτε, σε μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε…!

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ