Το «Τόλμα να σκέφτεσαι» προϋποθέτει το «Τόλμα να ταξιδεύεις»

Η Νεωτερικότητα γεννήθηκε και αναπτύχθηκε μέσα από μια αίσθηση διεύρυνσης του Χώρου. Από την Αναγέννηση και μετά ο χώρος , η αντίληψη που είχανε για τη γη ως χώρο διευρύνθηκε απότομα επ’ άπειρον.

Βέβαια αυτή η αίσθηση διεύρυνσης αφορούσε την Δύση, την Ευρώπη .Αυτή ένιωσε τον κόσμο να διευρύνεται απότομα μετά τις ανακαλύψεις.

Ο κόσμος διευρύνθηκε με τις ανακαλύψεις και η Ευρώπη έχτισε τον πολιτισμό της πάνω στις ευκαιρίες που ανέδειξαν οι αποικίες σε όλο τον κόσμο.

Οι αποικίες σήμαιναν εκμετάλλευση: πρώτων υλών, νέων αγορών για να πουληθούν τα προϊόντα της Δύσης, πηγών πάμφθηνης εργατικής δύναμης (και με μορφή αναγκαστικής δουλείας).

Οι αποικίες επίσης σήμαιναν ότι ένας νέος που γεννιόταν στην Αγγλία η Γαλλία η Ισπανία κλπ, ένιωθε ότι είχε μια σχεδόν απεριόριστη έκταση για να κυνηγήσει την τύχη του η την καριέρα του.

Αυτή η αίσθηση της απεριόριστης έκτασης όπου τα πάντα είναι δυνατά γέννησαν και την αισιοδοξία των πρώτων ουτοπιών.

Η πρώτη ουτοπία ήταν τοποθετημένη από τον Τόμας Μουρ στον χώρο, κάπου στην Αμερική.

Πολύ αργότερα η ουτοπία επεκτάθηκε στον χρόνο:

Προς το μέλλον. Στην εποχή μας ζούμε μια συρρίκνωση του χώρου όπως και του χρόνου.

Ο χώρος γίνεται όλο και πιο μικρός , όχι μόνο γιατί μειώνονται τρομαχτικά οι αποστάσεις (και αυτό που κάποτε ήθελε χρόνια εξερεύνησης τώρα μπορεί να καλυφθεί σε μερικές μέρες) αλλά και γιατί αποϋλοποιείται πια με το Ίντερνετ.

Με το Ίντερνετ μπορείς να φτάσεις στιγμιαία οπουδήποτε.

Σκεφτείτε κάτι εντελώς πρόσφατο, ότι οι χάρτες στο Gooogle Map έχουν αλλάξει τελείως την αίσθηση του ταξιδιού.

Πριν μερικά χρόνια για να κάνεις ένα ταξίδι έπρεπε να προετοιμάσεις εσύ τις λεπτομέρειες, να ψάξεις σε χάρτες να δεις πιθανές διαδρομές.

Τώρα αρκεί να εμπιστευτείς το Google Map και να αφεθείς στην φωνή της Google.

Αυτό φυσικά παραλύει το πνεύμα, το ίδιο το πνεύμα της νεωτερικότητας, η νεωτερικοτητα σήμαινε και την εξερεύνηση του άγνωστου:

Περιπέτεια, τόλμη για ταξίδι.

Το «τόλμα να σκέφτεσαι» του Καντ είχε ως προηγούμενο το «τόλμα να ταξιδεύεις».

Σήμερα το ταξίδι έχει γίνει τουρισμός.

Όμως ο τουρίστας Δεν είναι ταξιδευτής. Ενώ ο ταξιδευτής τολμά και διακινδυνεύει πηγαίνοντας προς το άγνωστο ο τουρίστας επαφίεται σε αυτόν που το ξέρει.

Ο μαζικός τουρισμός μας προετοιμάζει για μια κοινωνία αμνών – προς σφαγή.

* Ο Πέτρος Θεοδωρίδης είναι πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας