Το “Xenia” και τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού

Συνέντευξη στη Δωροθέα Αποστολοπούλου

Ο Πάνος Κούτρας είναι ένας σκηνοθέτης που δε χρειάζεται συστάσεις. Αν και έγινε ευρέως γνωστός το 2009 με την «Στρέλλα» μια ταινία που απέσπασε εξαιρετικές κριτικές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και η οποία πραγματευόταν τη σχέση ένος αποφυλακισμένου με μία τρανσέξουαλ είχαν προηγηθεί άλλες δύο ταινίες. Η cult «Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά» το 1999 και η «Αληθινή Ζωή» του 2004. Σήμερα, επανέρχεται με μια διαφορετικού ύφους ταινία, την «Xenia» μέσα από την οποία μας χαρίζει τη δική του μαγική και διεισδυτική οπτική σε προβλήματα και καταστάσεις πανταχού παρόντα στην ελληνική κοινωνία.

Πείτε μας λίγα λόγια για τη νέα σας ταινία.

Δύο αδελφια, ο 16χρονος Ντάνι και ο 18χρονος Οδυσσέας, μετά το θάνατο της Αλβανής μητέρας τους διασχίζουν ολόκληρη την Ελλάδα για να βρουν τον Ελληνα πατέρα τους στην Θεσσαλονίκη και να τον αναγκάσουν να τους αναγνωρίσει. Στη διαδρομή έρχονται αντιμέτωποι με φαντάσματα του παρελθόντος, την αγριότητα των μεγάλων και ένα όνειρο που πρέπει πάση θυσία να γίνει πραγματικότητα.

Τα σουρεαλιστικά ευρήματα που παρεμβάλλονται σε μια κατά τα άλλα ρεαλιστική ταινία πέραν του ότι προσέδωσαν το στοιχείο της μαγίας που αποσκοπούσαν;

Στην καθημερινή μας ζωή υπάρχει μια παράλληλη πραγματικότητα την οποία αποτελούν τα όνειρα μας το βράδυ, οι φαντασιώσεις μας στον έρωτα, οι απραγματοποίητες επιθυμίες μας, οι ιδέες μας, όπως και πολλές στιγμές ιδεατής απόδρασης που μπορεί να έχουμε μέσα στην ημέρα. Ο 16χρονος ήρωας της ταινίας, ο Ντάνυ, έχει διαλέξει να ζει παράλληλα και σε ένα φανταστικό κόσμο όποτε βέβαια αυτός επιλέγει. Όπως κάνουν συνήθως τα παιδιά σε μια νεαρή ηλικία με τις κούκλες, τα παιχνίδια τους, τους φανταστικούς τους φίλους.

Το έργο καταπιάνεται με διάφορα καυτά θέματα όπως αυτό της μετανάστευσης αλλά και της ομοφοβίας. Ποιά θεωρείται πως είναι η στάση της ελληνικής κοινωνίας απέναντι σε αυτά τα θέματα; Παρατηρείτε κάποια μεταβολή με την πάροδο των ετών;

Οι ήρωες της ταινίας είναι παιδιά μεταναστών. Είναι η περίφημη Β’ γενιά. Παιδιά που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και μορφώθηκαν στην Ελλάδα αλλά δεν μπορούν να έχουν ίσα δικαιώματα με τους υπόλοιπους Έλληνες. Τα τελευταία χρόνια η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η ομοφοβία έχουν οξυνθεί. Κατά κύριο λόγο διότι υπάρχει πια ορατότητα και δράση από κοινωνικές ομάδες που διεκδικουν τα δικαιώματα τους. Αυτό φέρνει αντίδραση από μια μεγάλη συντηρητική μερίδα της κοινωνίας. Κυρίως λόγω άγνοιας. Είναι πράγματι άδικο και θλιβερό αλλά είναι μια πραγματικότητα.

Η ελληνική πραγματικότητα, με την άνοδο της Χρυσής Αυγής και τα πογκρόμ κατά των μεταναστών, αλλά και η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γαλλία πόσο σας απασχολεί;

Και στη Γαλλία, με ένα άλλο τρόπο βέβαια, όπως και στην χώρα μας υπάρχει μια στροφή σε ακραίες συμπεριφορές και ιδεολογίες που στηρίζονται στο μίσος, την εκδίκηση, τον φόβο, στην σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου. Είναι κάτι που με απασχολεί όχι μόνο σαν δημιουργό αλλά και σαν πολίτη. Σαν άνθρωπο που ανήκει σε μια από αυτές τις μειονότητες που βαλλονται. Σαν ομοφυλόφιλο.

Η ταινία σας είναι γεμάτη χρώματα, εικόνες και μουσικές που δίνουν ένα αίσθημα αισιοδοξίας στον θεατή. Εσείς είστε αισιόδοξος;

Είμαι αισιόδοξος σαν καλλιτέχνης και απαισιόδοξος σαν άνθρωπος. Κάπως έτσι κρατάω μια ισορροπία.

Το έργο την πρώτη εβδομάδα προβολής του τα πήγε αρκετά καλά. Ωστόσο, στο εξωτερικό οι ελληνικές ταινίες τυχαίνουν καλύτερης υποδοχής από ό,τι στο εσωτερικό. Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει κάτι τέτοιο;

Υπάρχει αλήθεια σε αυτό που λέτε. Είναι κρίμα. Οι Έλληνες γενικά δεν πάνε πολύ σινεμά και ακόμα λιγότερο σε Ελληνικές ταινίες. Θα προτιμήσουν, όπως παντού βέβαια, ένα αμερικάνικο blockbuster. Επίσης πιστεύω πως δεν υπάρχει αρκετή στήριξη από το κράτος και τα social media για τον Ελληνικό κινηματογράφο. Ασχολούνται πολυ περισσότερο με την τηλεόραση. Ούτως ή άλλως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα η κουλτούρα μας ήταν δυστυχώς τηλεοπτική. Ξεκίναγε και τέλειωνε στην τηλεόραση. Ελπίζω αυτό να αρχίζει κάπως να αλλάζει.

Το ελληνικό cinema έχει μέλλον;

Φυσικά. Θα πρέπει όμως να έχει στήριξη κυρίως από το κράτος, από θεσμούς, όπως και από τα media, από την τηλεόραση. Υπάρχει μεγάλο παγκόσμιο ενδιαφέρον για τον ελληνικό κινηματογράφο εδώ και μερικά χρόνια και υπάρχουν στην χώρας μας πολλοί δημιουργοί και παραγωγοί με έμπνευση και ταλέντο. Είναι μια μοναδική στιγμή και θα είναι κρίμα να πάει χαμένη.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Εγώ σας ευχαριστώ.