Το δώρο της περίφημης τοιχογραφίας του Ραφαήλ
Με αφορμή τους εορτασμούς των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση η ταπισερί (tapisserie) παραχωρείται από τον Γάλλο Πρόεδρο Emmanuelle Macron στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Εικόνες- Λέξεις: Δωροθέα Κοντελετζίδου
«Η Σχολή της Αθήνας», μεγαλειώδης τοιχογραφία του Ραφαήλ (1509-1510) στο Βατικανό, αποτελεί τμήμα τεσσάρων Δωματίων, – Δωμάτιο της Υπογραφής, Δωμάτιο της Στέψης, Δωμάτιο του Ηλιόδωρου, Δωμάτιο της Πυρκαγιάς- αποτελεί ένα μνημειώδες βιβλικό ντοκουμέντο που αναδεικνύει τη συνέχεια μεταξύ Παλαιάς και Κενής Διαθήκης αλλά και την ιδεολογική και πολιτιστική κληρονομιά που βασίστηκε στα νέο-πλατωνικά ιδεώδη.
Παρά το γεγονός πως η συμβολική και ιδεολογική θεματική επιβλήθηκε από τον Πάπα Ιούλιο τον Β’ ώστε να οδηγήσει σ’ ένα είδος λογοτεχνικής ανθολογίας, ο Ραφαήλ αποδίδει στις τοιχογραφίες αυτές μια διάσταση κατά βάση πλαστική αλλά και αναδεικνύει την εξάπλωση του ανθρωπιστικού ιδεώδους της Αναγέννησης.
«Η Σχολή της Αθήνας», στο Δωμάτιο της Υπογραφής, αποτελεί μία από τις τέσσερις τοιχογραφίες στις αψίδες της οροφής που συμβολίζει τη Φιλοσοφία και την αναζήτηση της Αλήθειας ενώ παράλληλα πλαισιώνεται από τη Δικαιοσύνη, τη Θεολογία και την Ποίηση. Στο πλαίσιο της απόδοσης αυτής της τοιχογραφίας ένα από τα μεγαλύτερα εργαστήρια ταπισερί (tapisserie) του 17ου αιώνα, το Εργαστήριο των Gobelins στο Παρίσι, αναλαμβάνει να υφάνει, κατόπιν σχεδίου του Valentin de Boulogne και μεταξύ 1734 και 1737, με κλωστές από μαλλί μετάξι και χρυσές κλωστές, αυτή τη μεγαλειώδη συνεύρεση των Φιλοσόφων, διαστάσεων 8,9 x 4,95, η οποία από το 1789 κοσμούσε μέχρι και πρόσφατα το Γαλλικό Κοινοβούλιο.
Με αφορμή τους εορτασμούς των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση η ταπισερί (tapisserie) παραχωρείται για λίγους μήνες από τον Γάλλο Πρόεδρο Emmanuelle Macron στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Συμβολική κίνηση ενός μεγαλειώδους ιστορικού συμβολισμού η απεικόνιση του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη -αναφορά στον ιδεαλισμό της Πλατωνικής θεωρίας και στον ορθολογισμό και εμπειρισμό- τον Πυθαγόρα -μαθητή του Πλάτωνα που δείχνει τον ουρανό συμβολίζοντας τη μουσική αρμονία αναδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο την επιθυμία του Ραφαήλ να αναφερθεί τόσο στη μουσική, στην αρχιτεκτονική -διαμέσου της αναφοράς του στον Bramante όσο και στις άλλες τέχνες- τον Ευκλείδη, τον Ηράκλειτο, τον Σωκράτη και άλλων όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε παρακάτω.
1 Ζήνωνας του Κριτία 2 Επίκουρος 3 Φρειδερίκος ο 2ος 4 Βοκάκιος ή Αναξίμανδρος ή Εμπεδοκλής 5 Αβερρόης 6 Πυθαγόρας 7 Αλκιβιάδης ή Μέγας Αλέξανδρος 8 Αντισθένης ή Ξενοφώντας –9 Φραντσέσκο Μαρία ντέλλα Ρόβερο Iος 10 Αισχίνης ή Ξενοφώντα 11 Παρμενίδη 12 Σωκράτης 13 Ηράκλειτος 14 Πλάτωνας κρατώντας τον Τίμαιο 15 Αριστοτέλης κρατώντας την Ηθική 16 Διογένης της Σινώπης 17 Πλωτίνος 18 Ευκλείδης ή Αρχιμήδης περιτριγυρισμένος από τους μαθητές του 19 Στράβωνας ή Ζωροάστρης 20 Πτολεμαίος 21 Τζοβάνι Αντόνιο Μπάτσι, επονομαζόμενος Ιλ Σοντόμα, Κουιντίνος ή Αυγουστίνος ο Πρωτογένης, φίλος του Ραφαήλ.
Ως φυσικό βέβαια η συμβολική αυτή δωρεά λόγω των υλικών της ύφανσης δεν αποτυπώνει την πολλαπλή αρχιτεκτονική διάσταση του χώρου, τις πολλαπλές προοπτικές ούτε την αναφορά του Ραφαήλ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου του Bramante αλλά παρόλα αυτά αποτυπώνει το αίσθημα που κοινωνούσε η Αναγέννηση, δηλαδή αυτό του μέτρου και του άπειρου.
Ας ελπίσουμε πως αυτή η «συμβολική αλληγορία» θα αποτελέσει έναυσμα και έμπνευση για το Ελληνικό Κοινοβούλιο και θα αναδείξει τη σχέση γλώσσας και πολιτικής του πολιτικού λόγου, την πραγματεία αυτής αλλά κα τη ρητορική με μέτρο και σύνεση.
*Η Δρ. Δωροθέα Κοντελετζίδου είναι Ιστορικός/θεωρητικός τέχνης
