Τόσες πολλές ελάχιστες ζωές

Του Κωστή Ζαφειράκη

Το παιδί, η μητέρα, η ποιήτρια, η προδομένη γυναίκα- όλες οι Σύλβιες Πλαθ, αποκαλύπτονται στα ημερολόγιά της. Ένας σκοτεινός τόπος, όπου το φεγγάρι δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ένα μηδέν ψηλά στον ουρανό. Γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 1932, αυτοκτόνησε στις 11 Φεβρουαρίου 1963.

Στιγμιότυπα από τα ημερολόγια της Σύλβια Πλαθ

«Τόσες πολλές ελάχιστες ζωές» είχε γράψει κάποτε. «Το γράψιμό μου, η επιθυμία μου, είναι να ζήσω πολλές ζωές». Πολλές μικρές ζωές, που δεν έχουν καμία αντιστοιχία με τις παροιμιώδεις ζωές της γάτας. Αυτό που διαβάζει κανείς πίσω από τις λέξεις της Πλαθ, είναι ένα ασταμάτητο μακροβούτι σε περιοχές με διαφορετικά ψυχικά τοπία, σε ανόμοιες και συχνά αντιφατικές εμπειρίες.

Το πληγωμένο παιδί ενός νεκρού πατέρα, η γυναίκα που βασανίζεται με το παραμικρό, υποφέροντας από τις ψυχικές διαταραχές της μητέρας της, η γυναίκα που παγιδεύτηκε σε μια μικροαστική ζωή αλύτρωτη από έναν φεμινισμό που βγήκε πολύ αργά στο προσκήνιο, η γυναίκα που γιατρεύτηκε από τον άνδρα της και μεταμόρφωσε τον πόνο της σε δημιουργία, η γυναίκα που προδόθηκε. Είναι όλες τους εδώ. Η καθεμιά τους τόσο ζωντανή και τόσο επίμονα παρούσα. Η καθεμιά τους εκμηδενίζεται από την ενεργητική παρουσία της άλλης, πράγμα που κάνει ξεκάθαρο ότι ζουν η μία μέσα στην άλλη και η μία εναντίον της άλλης- ποτέ όμως μόνες τους.   

Όταν τα ημερολόγια πρωτοεκδόθηκαν, στο εισαγωγικό σημείωμα,η Πλαθ τα έβαζε με τον Χιούζ για τις απιστίες του, ξεκαθαρίζοντας όμως, πως η αληθινή πηγή του κακού είναι ο πατέρας της.

«Ξέρω πολύ καλά τι μου αρέσει και τι όχι. Αλλά σας παρακαλώ μη με ρωτάτε ποια είμαι». Η ερωτική ζωή της Πλαθ(οι πρώτες της σεξουαλικές εμπειρίες, η πρώτη της συνάντηση με τον Χιούζ, ο γάμος της), η ψυχική της διαταραχή… Η σεξουαλική ζωή της Πλαθ, ένα παιχνίδι σκοτεινό, αγριευτικό… Υγρά εσώρουχα, μ’ αυτό το κολλώδες λευκό πρόστυχο της επιθυμίας (το πρόστυχο αντανακλά την υποτιθέμενη αηδία της μητέρας της), λες και δεν υπάρχουν σύνορα ανάμεσα στο σώμα της και τη σελίδα πάνω στην οποία χαράσσει τις βαθιές της σκιές. Το γράψιμο για την Πλαθ, ήταν ένα τρόπος εσωτερικής προσβολής. «Πόσο θα γδάρω τον εαυτό μου μέχρι να γίνει ποιητής». Προτού ακόμα κατανοήσεις τη βία της πρώτη της σεξουαλικής επαφής με τον Χιούζ( «Έπλυνα το πληγωμένο μου πρόσωπο, κηλιδωμένο από τα μοβ στίγματα του Τεντ»), προτού συλλάβεις το τι μπορεί να κάνει για το δεχτεί(«Θεώρησε τον εαυτό σου τυχερό που έχεις χτυπηθεί από εκείνον»)θα δεις το θέμα να γίνεται αυτομάτως ποίηση. Μέσα στα ημερολόγια είναι ορατή η μεταμόρφωση της σεξουαλικής ενέργειας σε λέξεις.

Κατά τη διάρκεια της θεραπεία της με την Ruth Beutscherτο 1959, η Πλαθ λυσσομανάει χωρίς καμία αναστολή εναντίον της μητέρας της (η Beutcher την είχε παρακολουθήσει και παλιά, το 1953, όταν πέρασε μια ακόμα κρίση κατατονίας και επέβλεπε την θεραπεία της μέσα από ηλεκτροσόκ). Αυτή η θεραπεία ήταν κάτι σαν κάθαρση. Μπορεί ο πατέρας της Πλαθ να είχε πεθάνει η μορφή της μητέρας της όμως εμφανίζεται ως το στοιχειό που την καταδιώκει. Μέσα από τις αγωνίες της, τις φοβίες της, τα αδιέξοδά της, την ασφυκτική οικειότητα που ανθούσε ανάμεσα σ’ αυτήν και τον Χιουζ, μέσα από την αυτοκαταστροφή που την έτρεφε, η Πλαθ ήταν για την Beutcherκάτι μοναδικό: «Ακόμα και αν δεν θεραπεύσω άλλον άνθρωπο στην καριέρα μου, μου φτάνει που σε γνώρισα. Σ’ αγαπώ» της έγραψε η Beutcher, λίγους μήνες πριν από τον θάνατό της. Αν δεις τα ημερολόγια της ως κείμενα αποκαλυπτικά, αυτό που ουσιαστικά μαθαίνεις είναι τι ζητούσε η Πλαθ από την ποίηση, τι της άφησε αυτό το ταξίδι, σε ποιες ζωές απέτυχε.

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα