Με τόσο παραλογισμό χάσαμε το μέτρο του φυσιολογικού.

Εικόνα: Γιάννης Σιμητόπουλος

-Η δασκάλα του παιδιού μου μιλάει στο κινητό, κατά τη διάρκεια του μαθήματος, με το έτερον της ήμισυ. -Και γιατί δεν την παραπέμπεις σε πειθαρχικό συμβούλιο; -Δεν θέλω να στοχοποιηθώ ούτε εγώ ούτε το παιδί.

-Γιατί δεν του είπες καλημερα; -Επειδή δεν εχω κέφια.

-Γιατί δεν του προσφέρεις ένα πιάτο φαΐ; -Για να μην τον ντροπιάσω.

-Από ποια στοιχεία αποτελείται το νερό; -Δεν ξέρω, δεν μας το έμαθαν στο σχολείο.

-Ποιος ήταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης; -Δεν ξέρω, δεν το μάθαμε.

-Πόσα χρόνια έχει ένας αιώνας; -10;

-Γιατί δεν καλείς τις αρμόδιες αρχές για να οριοθετήσουν τον γείτονα που χτυπάει το παιδί του; -Επειδή φοβάμαι. -Αφού υπάρχει τρόπος να γίνει ανώνυμα η καταγγελία. -Φοβάμαι. Ας το κάνει κάποιος άλλος.

-Γιατί δεν του είπες πως δεν θέλεις; -Έλα μωρέ δεν βαριέσαι.

-Γιατί παρκάρατε σε ράμπα; -Βιάζομαι.

-Γιατί, κυρία μου, πετάτε τα αποφάγια σας απο το μπαλκόνι σας στον 5ο στην κοινόχρηστη πρασιά; -Για να ταΐσω τις γάτες. -Άρα, όσα δεν φάνε θα έρθετε να τα καθαρίσετε; -Όχι. -Και γιατί λοιπόν δεν τους βάζετε ένα ωραιότατο κουπάκι στην είσοδο της πολυκατοικίας σας προκειμένου να το γεμίζετε τακτικά; -Όλο εξυπνάδες είστε εσείς οι νέοι.

-Γιατί δεν μιλάτε, όταν συναντιέστε τυχαία; Έχει ξεθωριάσει πια ο χωρισμός σας μετά απο τόσο καιρό. -Έλα ντε.

-Γιατί αγαπητέ πετάτε τα σκουπίδια σας έξω απο το παράθυρο του αυτοκινήτου σας; Στο σπίτι σας στο πάτωμα τα πετάτε τα σκουπίδια; -Γιατί έτσι γουστάρω.

Μικρές, καθημερινές ιστορίες αγάπης. Ιστορίες που επιβεβαιβώνουν τον κοινωνικό σκοταδισμό που διανύουμε. Μερικές από αυτές επικαλούνται έμμεσα τον φόβο του αποδιοπομπαίου τράγου ως ενδεχόμενη συνέπεια της λογικής τοποθέτησης. Στοχοποίηση, ευθυνοφοβία, ενοχές, αδυναμία λήψης πρωτοβουλίας, εγωκεντρισμός, αδιαφορία, ευνουχισμός. Άλλες χρησιμοποιούν την εγγυημένη συνταγή της λεκτικής ακύρωσης -ακόμα και προσβολής- του συνομιλητή, προκειμένου να ενδυναμώσουν μια παράλογη θέση, ιδίως όταν οι ερωτήσεις απαιτούν ξεκάθαρη απάντηση. Σίγουρα αποτελέσματα επίσης έχουν κι αυτές που υπαινίσσονται ή δηλώνουν ξεκάθαρα την επίρριψη ευθυνών σε κάποιον άλλον. Ιδίως εάν ανέβει κι ο τόνος της φωνής του θύτη, γίνονται θαύματα. Είναι γνωστές αυτες οι ιστορίες αγάπης που δείχνουν το δάχτυλο στο πρόσωπο του άλλου. Ό,τι όνομα κι αν έχει αυτός ο άλλος σχολείο, σύστημα, σύζυγος, κέφια. Ωστόσο, όπως κι αν μοιραστεί η τράπουλα, μερικά από τα βασικά ελλείμματα της κοινωνικής συμβίωσης δηλώνουν την αδυναμία αντίληψης εαυτού ως μέρος ενός ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Υποδηλώνουν πως ο παραλογισμός έχει πλέον εγκατασταθεί στη νοοτροπία μας ως κυρίαρχη τάση. Αυτός είναι πλέον που ορίζει και το μέτρο του φυσιολογικού; Το μέτρο του λογικού; Γιατί, άραγε;

Μερικά απο τα αιτία του πολυπαραγοντικού αυτού φαινομένου είναι η τάση των ανθρώπων να ενοχοποιούν τους άλλους για τα κακά της συλλογικής μοίρας, θεωρώντας πως οι ίδιοι έχουν προσφέρει ό,τι καλύτερο. Δεδομένου ότι η αστική αγένεια, ο εγωκεντρισμος, η αδιαφορια, ο φθόνος, η έλλειψη παιδείας κι η υποτίμηση είναι κοινά γνωρίσματα της σύγχρονης κοινωνίας, το θέατρο του παραλόγου συνεχίζει να κάνει πάταγο κι αυτη τη σεζον. Πόσο μάλλον κι οταν τα προαναφερθέντα συντονίζονται με τη γενικότερη τάση των ανθρώπων να συμμορφώνονται σύμφωνα με την πλειοψηφία, ό,τι κι αν αυτή πρεσβεύει. Στην προκειμένη περίπτωση, ο παραλογισμός δημιουργείται κι ευδοκιμεί σε περιβάλλοντα όπου το άτομο αισθάνεται συχνά αποδυναμωμένο και ταπεινωμένο. Εκεί όπου τα απύθμενα ανικανοποίητα κι αυταρχικά πρότυπα -ανεξαρτήτα από την ιδέα και τις αρχές που πρεσβεύουν – ασκούν έντονη κριτική, κυνισμό και σαρκασμό, συμπεριφέρονται με υπέρμετρη καχυποψία, επιβάλλονται μέσω παράλογων ή κι απλά άδικων τιμωριών, μέσω της ταπείνωσης και της υποτίμησης. Εκ των πραγμάτων, η ανωριμότητα σε συλλογικό επίπεδο εξηγεί -ως έναν βαθμό- την κατρακύλα στον βούρκο της αστικής αγένειας. Εκεί όπου η αδυναμία αυτοπρορδιορισμού και αυτουπέρβασης συναντούν αντίστοιχα στερεότυπα και κλισέ τα οποία απαιτούν κατάλληλες κινήσεις, αρκετό χρόνο και προσπάθεια για να αναβαθμιστούν συλλογικά. Με τόση λοιπόν, “δημιουργική ασάφεια” και παραλογισμό πώς να μη χάσουμε το μέτρο του φυσιολογικού;