Ξαναγίνεται μόδα το θέατρο;

Πιο πολύ από κάθε άλλη Τέχνη αυτό το φθινόπωρο το θέατρο γνωρίζει ξανά μια άνοιξη μέσα στο φθινόπωρο. Αν θα οδηγήσει σε ανάφλεξη τους κινιτήρες θα φανεί στο σκηνή, στο χειροκρότημα και στο ταμείο. Είναι καιρός η θεατρική μας ζωή να κάνει το βήμα παρακάτω και παραπάνω, για αυτό το κοινό που μεγαλώνει σε όγκο και περιμένει.

Όταν ήμασταν έφηβοι πηγαίναμε φανατικά θέατρο στο ΚΘΒΕ. Συναντούσαμε συχνά στο ταμείο μια κυρία μεγάλης ηλικίας που έλεγε στην ταμία. ‘’Ξέρετε θέλω να με βάλετε κάπου καλά γιατί έχω και τον αυχένα μου να μη ζορίζομαι, να βλέπω’’. Και έδινε ένα πουρμπουάρ στην ταμία. Ήταν το ανέκδοτό μας τότε, το κοινό ήταν κυρίως ηλικιωμένες κυρίες και τις αποκαλούσαμε «οι αυχενικές». Ήταν η πλειοψηφία του θεατρικού κοινού της πόλης. Την ξαναθυμήθηκα πρόσφατα σε μια παράσταση stand up comedy όπου ο Άγγλος ηθοποιός έπαιζε στα αγγλικά χωρίς υπότιτλους και το κοινό, γεμάτο το θέατρο Αθήναιον, νεαρόκοσμος στην πλειοψηφία, παρακολουθούσε με απίστευτη άνεση το βρετανικό χιούμορ. Μορφωμένο κοινό, δυναμικό.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ογδόντα μέχρι σήμερα πέρασαν τριάντα χρόνια γεμάτα. Από τότε το θεατρικό τοπίο της πόλης άλλαξε πολλές φορές. Το ΚΘΒΕ έπαψε να είναι μονοπώλιο, διέπρεψε η Πειραματική, και παράλληλα ανθίσαν ομάδες. «Λύκη Βυθού», «Νέες Μορφές», «Θέατρο Αναζήτησης Θεσσαλονίκης», «Παράθλαση», «Νέμεση», «Κέντρο Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης», «Ακτίς Αελίου», το θέατρο Φλέμινγκ τα τελευταία 25 χρόνια, το «Σχήμα εκτός Άξονα», «Ούγκα Κλάρα», «Μικρό Θέατρο», «Πανδαιμόνιο 7», «Νέμεση», «Ars Moriendi», «Angelus Novus», «Εταιρεία Θεάτρου Χώρος», «Ομάδα Τέχνης Oberon», «Kontakt ensemble», «Ομάδα Παραστατικών Τεχνών Α4Μ», «Πολιτεία Θεάτρου», «Θέατρο Έξω από τα Τείχη». Ο κόσμος εκπαιδεύεται να πηγαίνει σε θέατρα, κεντρικά, περιφερειακά, υπόγεια και πατάρια. Μια νέα θεατρική πραγματικότητα, κυρίως στα χρόνια του 2000. Ήταν και τα χρόνια των επιχορηγήσεων, τα θέατρα στέκονταν. Και μετά έρχεται και πάλι η ερημιά. Οι αίθουσες αρχίζουν να κλείνουν, οι ομάδες να διαλύονται, το ΚΘΒΕ συντηρητικοποιείται, καλεί σταρ, ξαναγεμίζει το θέατρο με κυρίες αυχενικές, φεύγει ο νεαρόκοσμος. Έρχονται πούλμαν από την επαρχία να δουν τους τηλεοπτικούς ηθοποιούς αλλά το τοπίο αλλάζει. Η κρίση βρίσκει το θέατρο της πόλης αποδεκατισμένο. Με χρέη, ανεργία, δίχως όνειρα και πολλά λουκέτα.

Οκτώβριος 2016. Η αίσθηση μιας αναγέννησης του θεατρικού τοπίου είναι κυρίαρχη τώρα. Πιο πολύ από κάθε άλλη Τέχνη αυτό το φθινόπωρο το θέατρο γνωρίζει ξανά μια άνοιξη μέσα στο φθινόπωρο. Πέντε συνολικά σκηνές ανατολικά, ο νέος χώρος των Vis Motrix στην Έδισον, το Αθήναιον που πέρασε μαζί με το Αριστοτέλειον στην ομάδα ΘΕΑΜΑ, το Black Box και το θέατρο Τ στη Φλέμινγκ και το παλαιότερο όλων θέατρο Φλέμινγκ, η επαναλειτουργία του θεάτρου Αμαλία, και αν προσθέσεις τη σποραδική λειτουργία του Άνετον και του Δημοτικού Θεάτρου της Καλαμαριάς δημιουργούν μια νέα δυναμική πιάτσα. Μια πιάτσα που μόνο αισιοδοξία μπορεί να γεννά. Καθώς η επιτυχία μιας παράστασης και ενός θεάτρου λειτουργεί ως μαγνήτης για τη γειτονιά. Βλέποντας το τελευταίο δεκαήμερο γεμάτες αίθουσες παντού, από τις παραστάσεις των Δημητρίων που πάντα λειτουργούν ως όχημα τον Οκτώβρη που τραβά όλη την πιάτσα μπροστά μέχρι την Κατερίνα στο θέατρο Εγνατία, το Τρίτο Στεφάνι στους Λαζαριστές, την Ωραία του Πέραν, το Smiley κλπ, και κυρίως βλέποντας στις αίθουσες εκτός από το παραδοσιακό κοινό της πόλης ένα νέο ψαγμένο κοινό που «πάει θέατρο» αισθάνομαι ότι κάτι νέο γεννιέται μετά από χρόνια.

Το ζήτημα τώρα πια είναι να ξαναβρεί το θέατρο της πόλης το βηματισμό του μαζί με τις μετακλήσεις παραστάσεων από την Αθήνα και το εξωτερικό. Να πατήσει ξανά στα πόδια της η τοπική παραγωγή τολμώντας να πάει ένα βήμα παραπέρα σε επιλογές, σε πειραματισμό, σε ρεπερτόριο, σε αποφάσεις. Το ένα βέβαια συνοδεύει το άλλο. Ένα θέατρο που ανθεί οικονομικά επιτρέπει το ρίσκο. Όπως και να έχει αυτή η δυναμική που εμφανίζεται μπροστά μας είναι το καύσιμο. Αν θα οδηγήσει σε ανάφλεξη τους κινιτήρες θα φανεί στο σκηνή και στο χειροκρότημα. Μακάρι να μην ξεφουσκώσει μετά τα Χριστούγεννα.