Ξυπνώντας τις αισθήσεις

Λέξεις: Χρήστος Βασματζόγλου

Στάδιο Avicii Arena, Στοκχόλμη.

Οι μουσικοί παίρνουν τις θέσεις τους, τα φώτα σβήνουν, η συναυλία αρχίζει. Νιώθεις στην ατμόσφαιρα τον ενθουσιασμό και την ανυπομονησία του κοινού. Τα ίδια συναισθήματα κυριεύουν και σένα.

Ωστόσο, είναι και μια σκέψη, η ριμάδα, που έρχεται να σου χαλάσει τη διάθεση. “Μόνο ό,τι δεις κι ό,τι ακούσεις τώρα”. Ένα κομμάτι του εαυτού μου επιμένει να μου θυμίζει ότι δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω το κινητό κατά τη διάρκεια της συναυλίας. Είμαι από τους ανθρώπους που τους αρέσει να τραβάνε κάνα δυο φωτογραφίες και βίντεο από τις συναυλίες που πάνε.

Πιστεύω πως, όταν τα βλέπεις αργότερα, ξανανιώθεις την ανατριχίλα εκείνης της στιγμής, σαν να παραμένει η ανάμνηση ζωντανή και να μην ξεθωριάζει με το πέρασμα του χρόνου.

Ωστόσο, αυτή τη φορά πρέπει να κάνω μια εξαίρεση. Όχι επειδή, υποθετικά, είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να αφήσω στην άκρη το κινητό εκείνη τη μέρα, αλλά επειδή ήμουν υποχρεωμένος να το κάνω όσο θα ήμουν μέσα στο χώρο.

Ποιος με υποχρέωσεq

Η εταιρεία παραγωγής. Στην είσοδο του συναυλιακού χώρου, μέλη του προσωπικού της εταιρείας παραγωγής έβαζαν τα κινητά σε θήκες Yondr, τις κλείδωναν και μας τα επέστρεφαν μέσα στις θήκες με την ευχή να απολαύσουμε το θέαμα.

Είναι και επίσημα η πρώτη μου phone-free συναυλία.

Αυτό το ξεβόλεμα, λοιπόν, μου προκάλεσε εκείνη τη στιγμή αμηχανία, σε σημείο να σκέφτομαι ότι “κάηκε” η βραδιά. Ώσπου βγήκε ο Μπομπ Ντίλαν στη σκηνή και θυμήθηκα όλους εκείνους τους λόγους που αυτή η βραδιά θα ήταν αξέχαστη. Φυσικά υπήρξαν στιγμές που ευχόμουν να μπορούσα να απαθανατίσω αυτό που έβλεπα και άκουγα.

Ωστόσο, προσπαθούσα να μένω συγκεντρωμένος στο παρόν και να μην χάνομαι στις σκέψεις μου. Ανήκω, βλέπετε, στη γενιά που από την αρχή πήγε στις συναυλίες με smartphone οπότε το να βγάλεις κάποια στιγμή μια φωτογραφία ή ένα βίντεο είναι κάτι το δεδομένο. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για συναυλίες θρύλων, στις οποίες δεν πας κάθε μέρα.

Ο Μπομπ Ντίλαν και οι μουσικοί του υποκλίνονται. Τα φώτα της σκηνής σβήνουν. Το standing ovation δε λέει να σταματήσει. Βγαίνοντας από το χώρο, αφενός, μια μίξη χαράς και συγκίνησης σε πλημμυρίζει που κατάφερες να δεις από κοντά έναν από τους αγαπημένους σου καλλιτέχνες, ένα τοτέμ της ροκ μουσικής να μεγαλουργεί επί σκηνής παρά τα 84 χρόνια του. Αφετέρου προβληματίζεσαι για τη μέχρι τώρα στάση σου στις συναυλίες. Δεν μπορώ παρά να παραδεχτώ ότι αυτή η απομάκρυνση από τα συνηθισμένα έδωσε μια αλλιώτικη χάρη σε αυτή τη βραδιά.

Μια εμπειρία αναγκαστικά γίνεται πιο βιωματική, όταν ξέρεις ότι δεν μπορείς να αναβιώσεις μέσω φωτογραφιών ή βίντεο αυτά που ένιωσες σε ζωντανό χρόνο. Σαν μια πρώτη σκέψη, ίσως τελικά η ευκολία που προσφέρουν τα σύγχρονα μέσα πράγματι να έχει εξασθενήσει εν μέρει την ικανότητα μας να βιώνουμε κάτι τη στιγμή που αυτό συμβαίνει.

Αργότερα μετά από μια αναζήτηση για αυτές τις θήκες Yondr, μιας που δεν τις είχα ξαναδεί, ανακάλυψα ότι η συγκεκριμένη πρακτική των phone-free εκδηλώσεων είναι μια ανερχόμενη τάση στο εξωτερικό, κυρίως σε θεατρικές παραστάσεις, αλλά και σε συναυλίες, με σκοπό την αποτροπή χρήσης κινητού κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για την προστασία των καλλιτεχνών, αλλά και για την απρόσκοπτη και βιωματική παρακολούθηση του καλλιτεχνικού γεγονότος από τους θεατές.

Οι άνθρωποι είμαστε απίστευτοι. Εφηύραμε τηλέφωνα με κάμερες υψηλών δυνατοτήτων και κάναμε τέτοια κατάχρηση που μετά έπρεπε να επινοήσουμε τρόπους να τιθασεύσουμε τη μανία μας να τα χρησιμοποιούμε συνέχεια και να καταγράφουμε τα πάντα αντί απλά να απολαμβάνουμε αυτό που έχουμε μπροστά μας. Θέλουμε να κρατήσουμε τις αναμνήσεις μας ζωντανές, αλλά πώς μια ανάμνηση είναι ζωντανή άμα δεν είσαι εκεί όταν το γεγονός συμβαίνει. Προσπαθούμε να κρατήσουμε την πρόοδο της τεχνολογίας έξω από τις αίθουσες παραστάσεων και συναυλιών προκειμένου να επιστρέψουμε στο απλό, το ανθρώπινο: να χρησιμοποιούμε τις αισθήσεις μας.

Από τη στιγμή που είναι ήδη διαδεδομένη στο εξωτερικό, θεωρητικά είναι θέμα χρόνου να φτάσει και στη χώρα μας η πρακτική των phone-free εκδηλώσεων.

Στο θέατρο μπορεί εύκολα να το φανταστεί κανείς, μιας που, πιστεύω, για τους περισσότερους από τη μεριά του κοινού είναι ενοχλητική η χρήση κινητού κατά τη διάρκεια της παράστασης.

Ωστόσο, στις συναυλίες, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Φαντάζεστε τις καλοκαιρινές συναυλίες στα φεστιβάλ ή αυτές του ΛΕΞ με θεατές χωρίς κινητά; Μοιάζει απίστευτο και μακρινό;

Ίσως αργήσει λίγο (οι Iron Maiden αρκέστηκαν σε σύσταση για λιγότερη χρήση κινητών την ώρα των live τους κατά την ανακοίνωση της τελευταίας περιοδείας τους), αλλά κάποια στιγμή το συγκεκριμένο ζήτημα θα τεθεί και στη χώρα μας.

Προσωπικά δεν ανυπομονώ για αυτή τη στιγμή.

Παρόλα αυτά ίσως θα είναι μια καλή αφορμή για αναθεώρηση του τρόπου χρήσης των κινητών μας, καθώς και της στάσης μας απέναντι στις ίδιες τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Θα είναι ένα σοκ στην αρχή, αλλά κάτι καλό θα βγει στο τέλος.