Υποταγή του πολιτισμού στον κανιβαλισμό του marketing
Ο Μάνος Λαμπράκης γράφει για το βίαιο μνημειοκτονικό συμβάν πάνω από την Ακρόπολη
Λέξεις: Μάνος Λαμπράκης
Το θέαμα των drones πάνω από την Ακρόπολη, με το λογότυπο της Adidas, το σύνθημα «Feel Fast» και το σχήμα ενός παπουτσιού να αιωρείται σαν φανταχτερό φάντασμα της αγοράς πάνω από τον Παρθενώνα, συνιστά όχι απλώς αισθητική προσβολή ή πολιτισμική απρέπεια, αλλά ένα βίαιο μνημειοκτονικό συμβάν.
Σε έναν τόπο-μητέρα της έννοιας του δημοσίου χώρου και της φιλοσοφίας του μέτρου, εγκαθίσταται με ψηφιακά μέσα η πιο χυδαία εκδοχή της καπιταλιστικής κατοχής του ουρανού: μια αποθέωση του εμπορεύματος, φωταγωγημένη με τον τρόπο της νεοαποικιακής φαντασίωσης.
Δεν πρόκειται για μια ακόμη «προβολή» της Αθήνας. Πρόκειται για την πλήρη απαλλοτρίωση του ιερού ως φόντου για το branding. Η Ακρόπολη, που υπήρξε το άδυτο του λόγου, γίνεται φέιγ-βολάν του κενού. Όπως γράφει η Αόρατη Επιτροπή, «οι θεαματικές μορφές είναι ήδη οι νεκρολογίες τους». Αυτή η διαφημιστική «παρέμβαση» δεν σπάει κανένα ταμπού – απλώς επιβεβαιώνει πως δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο για να προστατευτεί. Ούτε το σκοτάδι της νύχτας δεν γλύτωσε. Το φως των drones δεν είναι φως: είναι η θριαμβευτική διαγραφή κάθε πολιτισμικής μνήμης από την ψηφιακή επιφάνεια του κόσμου.
Η «υπουργός Πολιτισμού» Λίνα Μενδώνη, υπό την πολιτική της οποία η Ακρόπολη μετατράπηκε από μνημείο οικουμενικής πνευματικότητας σε διαφημιστικό πανό, φέρει ακέραιη την ευθύνη γι’ αυτήν την πολιτισμική εκτροπή. Η ίδια, που υπερασπίστηκε με σθένος τις τσιμεντοστρώσεις, την εμπορευματοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, ακόμη και την εκκωφαντική σιωπή απέναντι στην αποκαθήλωση της πολιτισμικής ηθικής, φέρνει τώρα και τα λογότυπα των πολυεθνικών πάνω από τον Παρθενώνα κυριολεκτικά.
Δεν πρόκειται για πολιτιστική διαχείριση. Πρόκειται για υποταγή του πολιτισμού στον κανιβαλισμό του marketing. Η Μενδώνη δεν προστατεύει τα μνημεία, τα ντύνει με το μανδύα του θεάματος για να τα καταστήσει «επενδυτικά προϊόντα». Αν η Ακρόπολη είναι το σώμα της δημοκρατικής μνήμης, τότε η υπουργός αυτή λειτουργεί σαν ο διαχειριστής της αποτέφρωσής του. Δεν της ξέφυγε απλώς η κατάσταση.
Είναι η ενσάρκωση της κατάστασης: του νεοφιλελεύθερου ζόφου που βαφτίζει «προβολή» την ατίμωση και «ανάδειξη» τον εξευτελισμό.
Στην εποχή της, το Υπουργείο Πολιτισμού μοιάζει να έχει αλλάξει αποστολή: δεν υπηρετεί τον πολιτισμό, τον καταναλώνει. Σαν sneaker διαφημιστικό, σε πτήση.
Ξεφτίλα, ξεφτίλα, ξεφτίλα!
*Ο Μάνος Λαμπράκης είναι θεατρικός συγγραφέας, δραματουργός και μεταφραστής
