Ζούμε μια νέα συντηρητική επανάσταση με παγκόσμιο χαρακτήρα

Λέξεις: Φάνης Κοτσώνης

Η δεύτερη ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ ως 47ου προέδρου των ΗΠΑ είναι ένα ιστορικό σημείο πολιτικής καμπής, σε ένα εξαιρετικά ρευστό διεθνές περιβάλλον.

Στο ίδιο καρέ, ο Τζο Μπάιντεν υπενθυμίζει, έστω και σημειολογικά, το πώς το Δημοκρατικό κόμμα, σε αγαστή συνεργασία με το βαθύ κράτος των ΗΠΑ και λοιπά συμπλέγματα συμφερόντων, έκανε ό,τι μπορούσε για να παραδώσει στους Ρεπουμπλικανούς την μεγαλύτερη νίκη τους – σε όλα τα επίπεδα – των τελευταίων είκοσι ετών (βλ. πολεμική οικονομία, συρράξεις, γενοκτονία, κοινωνικές ανισότητες, πληθωριστικό πλαίσιο).

Επί της ουσίας, η συγκεκριμένη στιγμή αντικατοπτρίζει ένα momentum. Πρόκειται για την έκφραση μιας νέας συντηρητικής επανάστασης με παγκόσμιο χαρακτήρα, φαινόμενο – απότοκο των δομικών κρίσεων του ύστερου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού της τελευταίας δεκαπενταετίας αλλά και της συστηματικής αποσιώπησης πολλών κοινωνικών αιτημάτων, όμοια της οποίας δεν έχουμε δει από την Ριγκανοθατσερική περίοδο.

Το συγκεκριμένο στρατόπεδο, παρά τα πρόδηλα luben και νεοφασιστικά χαρακτηριστικά του, έχει καταφέρει να συγκροτήσει μια συμπαγή βάση με βαθιά εθνική, πολιτιστική και θρησκευτική αναφορά, έχοντας αποδεδειγμένα μεγάλη κοινωνική αποδοχή και επικοινωνιακή επιρροή. Με γλώσσα πολύ πιο κατανοητή από τους βερμπαλισμούς και τις ασάφειες της (κέντρο)αριστεράς ή της (νεο)φιλελεύθερης δεξιάς. Με συμμαχίες και διακρατικές δράσεις, την ίδια ώρα που η αριστερά συνεχίζει να διασπάται από τη Γαλλία έως την Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι η αγγλοσαξονική/ευρωπαϊκή και εν γένει διεθνής ακροδεξιά πανηγυρίζει και ενισχύεται, συμβολικά και εκλογικά, από την σημερινή τελετή.

Το εξαιρετικά όμως ανησυχητικό, δεν έγκειται στην επάνοδο του Τραμπ, ούτε στην κλασική αρνητική ατζέντα του, ούτε στις γνωστές μερκαντιλιστικές και νεοσυντηρητικές πολιτικές του. Αυτές, λίγο πολύ, τις ξέραμε και τις έχουμε βιώσει από το 2016. Η ουσία, κρύβεται σε όσους λείπουν από τις μπροστινές θέσεις…

Το αξιοπρόσεκτο και τρομακτικό εδώ έγκειται στο ανθρώπινο δυναμικό που στελεχώνει – αν όχι υπερκαλύπτει – τον Τραμπ. Πρόκειται για ένα υπουργικό συμβούλιο υπέρ – πλουσίων, κατά βάση δισεκατομμυριούχων, με προμετωπίδα τον Ελον Μασκ. Ταυτόχρονα, η κωλοτούμπα του Ζουκερμπεργκ στα των πολιτικών της meta, καθώς και η αναμενόμενη στήριξη ή ανοχή από άλλους (βλ. Μπέζος, Αλτμαν κλπ) ήδη δείχνει την κατεύθυνση της χρήσης των αλγορίθμων των μεγαλύτερων πλατφορμών του κόσμου και άλλων αντίστοιχων εργαλείων (βλ. τεχνητή νοημοσύνη). Αυτή η πλέον απελευθερωμένη ολιγαρχία των αμερικανικών tech giants, με την επίσημη θεσμοποίησή της και την επεκφρασμένη στάση της απέναντι σε κάθε τι δημόσιο, προνοιακό και κοινωνικό, θα δούμε να δοκιμάζει τα όρια των ήδη εύθραυστων και βαθιά απορρυθμισμένων δυτικών Δημοκρατιών, των παθογενειών των οποίων αποτελεί άλλωστε γνήσιο τέκνο ο Τραμπ. Το ίδιο ισχύει και για την παγκόσμια οικονομική ισορροπία, η πορεία της οποίας φαίνεται να έχει πλήρως αποκοπεί από την σύγχρονη βιοποριστική πραγματικότητα .

Η δημόσια και ωμή παρέμβαση του Μασκ στις πολιτικές εξελίξεις Γερμανίας – Αγγλίας είναι μόνο η αρχή. Δεν είναι καθόλου απίθανο να υπάρξουν και εσωτερικοί ανταγωνισμοί και κλυδωνισμοί, συν τω χρόνω, ανάμεσα σε αυτούς τους δρώντες, στη βάση προσωπικών στρατηγικών και εταιρικών ανταγωνισμών.

Σε κάθε περίπτωση, εύχομαι ειλικρινά η Ευρώπη να προετοιμαστεί καταλλήλως για τα όσα θα εκτυλιχθούν χαράσσοντας μια δική της πολυ – επίπεδη και αυτόνομη στρατηγική βάσει της δικής της ιστορικοπολιτικής παράδοσης, πράγμα μάλλον αβέβαιο αν κρίνουμε από την σημερινή της ηγεσία, πολιτική και γραφειοκρατική.

*Ο Φάνης Κοτσώνης είναι πολιτικός επιστήμονας, απόφοιτος ΠΕΔΔ ΕΚΠΑ, μεταπτυχιακός φοιτητής Αναπτυξιακών Οικονομικών του Paris 1 Panthèon Sorbonne.