Χαλκιδική: Ζητούν να φύγει ο καρκινογόνος αμίαντος από σπίτια κι αποθήκες

Παρότι εδώ και 18 χρόνια, από το 2005, σε όλη την Ευρώπη έχει καταργηθεί η χρήση του καρκινογόνου αμίαντου, στην Ελλάδα το επικίνδυνο αυτό υλικό παραμένει “κρυμμένο” και ενεργό σε χιλιάδες σπίτια και επαγγελματικά κτίρια.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των χωριών της Βόρειας και Κεντρικής Χαλκιδικής, όπου όπως υπολογίζεται ο αμίαντος παραμένει σε πολλά παλιά σπίτια, σε ποσοστό των κτισμάτων που αγγίζει το 20%, ενώ βρίσκεται στις στέγες αποθηκών και διαφόρων κτιρίων, ιδίως σε περιοχές που έχουν κτιστεί πολλά αυθαίρετα τα οποία σήμερα έχουν νομιμοποιηθεί.

Το φαινόμενο μόλις πρόσφατα, ανέδειξε με παρέμβαση του ο βουλευτής Χαλκιδικής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Απόστολος Πάνας, ο οποίος πρότεινε να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω», ώστε να δοθεί η ευκαιρία και το κίνητρο στους κατοίκους των περιοχών της Χαλκιδικής, όπου εντοπίζεται το πρόβλημα, για την απομάκρυνση του επικίνδυνου υλικού.

Όπως αναφέρει στην Parallaxi, «το πρόβλημα εντοπίζεται έντονα σε παλιά σπίτια και αποθηκευτικούς χώρους σε περιοχές στο δήμο Ζερβοχωρίων όπως στην Παλαιόχωρα, στα Ρίζα, στο Γεροπλάτανο και στη Μαραθούσα, και κυρίως στην Κεντρική Χαλκιδική.  Υπάρχει η ευρωπαϊκή νομοθεσία που απαγορεύει κάθε χρήση του αμίαντου και λέει αλλάξτε το. Οι άνθρωποι έχουν πρόβλημα αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα».

Ο βουλευτής Χαλκιδικής, επισημαίνει ότι το πρόβλημα είναι σοβαρό και αφορά τη δημόσια υγεία. «Πρέπει να φροντίσουμε να βρούμε χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ» για να αντικατασταθούν τα επικίνδυνα υλικά. Δεν είναι θέμα αισθητικής, αλλά υγείας» και προσθέτει πως η κυβέρνηση και τα συναρμόδια υπουργείο Περιβάλλοντος κι Ανάπτυξης πρέπει να δείξουν έμπρακτα την ευαισθησία τους. Στη σχετική ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή αναφέρει πως «εκτός από το οικολογικό και ενεργειακό αποτύπωμα της παραπάνω δράσης, τα οφέλη είναι πολλαπλά τόσο για τη Δημόσια Υγεία όσο και για την Εθνική Οικονομία, προστατεύοντας τα δημοσιονομικά της χώρας μας από μελλοντικά προβλήματα υγείας των πολιτών από τη χρήση του αμιάντου».

Βρίσκεται σε όλη τη Χαλκδική

Ωστόσο άνθρωποι που γνωρίζουν από πρώτο χέρι το μέγεθος του προβλήματος, αναφέρουν ότι το πρόβλημα με τον αμίαντο είναι γενικό και στην Χαλκιδική υφίσταται σχεδόν σε όλες τις περιοχές.

Ο Αστέριος Μπάτζιος, πρώην δήμαρχος Ζερβοχωρίων, τονίζει ότι η επικίνδυνη παρουσία του αμίαντου στο κτιριακό απόθεμα της Χαλκιδικής είναι έντονη.

«Όταν ήμουν δήμαρχος προσπαθήσαμε να αντικαταστήσουμε τον αμίαντο από όπου μπορούσαμε και το πράξαμε στο δίκτυο υδροδότησης της περιοχής μας σε όλα τα χωριά. Δεν έγινε στα σπίτια γιατί δεν υπήρχε η δυνατότητα,» αναφέρει και τονίζει πως «στα δικά μας χωριά στα 300 σπίτια τα 70-80 σπίτια έχουν μπαλκόνια με αμίαντο. Περίπου δηλαδή ένα 20% των σπιτιών. Αν δεν έχεις εσύ μπορεί να έχει ο γείτονας, ο διπλανός σου, οπότε η ίδια ζημιά γίνεται».

Επισημαίνει δε, πως «το πρόβλημα είναι έντονο και εκτεταμένο σε όλη τη Χαλκιδική. Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 για να καλύψουν πρόχειρα τα σπίτια αντί για κεραμίδια βάζανε αμίαντο. Σε πολλά σπίτια μείνανε διότι σε πολλές περιπτώσεις πάνω από τον αμίαντο βάλανε κεραμίδια. Αυτό συνέβη και με τα αυθαίρετα που κτίστηκαν». «Όπου υπήρχαν αυθαίρετοι οικισμοί για να καλύψουν γρήγορα τα σπίτια ή τις αποθήκες, λόγω των ελέγχων της αστυνομίας, έβαζαν τον αμίαντο, διότι ήταν μία γρήγορη και φτηνή λύση και μετά έβαζαν κεραμίδια. Επίσης σε πολλά εξοχικά σπίτια στα μπαλκόνια ο αμίαντος έχε μείνει», τονίζει και αναφέρει ότι «πρέπει να βρούμε ένα τρόπο να φύγει ο αμίαντος από τις σκεπές και τα μπαλκόνια των σπιτιών γιατί είναι επικίνδυνο υλικό».

Προτείνει δε με ευθύνη του υπουργείο Περιβάλλοντος, της Περιφέρειας και των δήμων της Χαλκιδικής να ξεκινήσει καταγραφή των σπιτιών όπου υπάρχει αμίαντος και να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα ώστε σταδιακά μέσα από ειδικά συνεργεία και αφού βρεθούν οι ειδικοί χώροι ταφής, να γίνει η απομάκρυνση του καρκινογόνου υλικού. «Το πρόβλημα είναι τεράστιο σε όλη τη χώρα, αλλά προτιμάμε να το βάζουμε κάτω από το χαλί», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Στην Ελλάδα ουδέν μονιμότερου του προσωρινού

Ανάλογη προσπάθεια απομάκρυνσης του καρκινογόνου αυτού υλικού είχε γίνει και το 2014, όταν με πρωτοβουλία του βουλευτή της ΝΔ Μάξιμου Χαρακόπουλου, 11 βουλευτές του τότε κυβερνώντος κόμματος είχαν ζητήσει να αντικατασταθούν οι στέγες με πλάκες αμιάντου στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ’ οίκον».

«Η Ελλάδα είναι, δυστυχώς, γεμάτη από κτίρια και κατοικίες τα οποία είναι καλυμμένα με πλάκες αμιάντου. Λόγω, όμως, των δυσμενών οικονομικών συνθηκών οι πολίτες αδυνατούν να προβούν σε αντικατάσταση του επικίνδυνου αμιάντου με άλλα υλικά. Το αποτέλεσμα είναι να εκτίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η υγεία των ενοίκων των κτιρίων που έχουν στέγες από αμίαντο αλλά και των ενοίκων των γειτονικών κτιρίων», τόνιζαν τότε οι βουλευτές της ΝΔ, αλλά ο αμίαντος συνεχίζει να απειλεί τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα.

Όπως ανέφερε σε δηλώσεις του ο Παναγιώτης Μπεχράκης, πνευμονολόγος ,«υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι αμιάντου σπαρμένοι στις ελληνικές οικοδομές κι αν δει κανείς με τα μάτια του τα ελλενίτ που υπάρχουν στον οικιστικό ιστό, αρκεί να καταλάβει πόσος αμίαντος υπάρχει εκεί έξω».

Οι επιπτώσεις του αμιάντου στην υγεία

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο αμίαντος συνεχίζει να σκοτώνει και υπολογίζεται ότι οι περισσότερες καρκίνου που σχετίζονται με την εργασία, συνδέονται με τον αμίαντο.

Ο αμίαντος εξακολουθεί να είναι πολύ διαδεδομένος στα σπίτια και τα κτίρια γραφείων της Ευρώπης. Η κύρια απειλή προέρχεται κατά τη διάρκεια εργασιών ανακαίνισης.

Ο αμίαντος είναι μια επικίνδυνη ομάδα ινωδών ορυκτών που χρησιμοποιούνταν κάποτε ευρέως για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της πυραντοχής των οικοδομικών υλικών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγόρευσε τη χρήση του το 2005, αλλά εντοπίζεται ακόμη σε πολλά παλαιότερα κτίρια και υποδομές.

Ο αμίαντος προκαλεί σοβαρές ασθένειες, όπως καρκίνο, με πολύ χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Μόνο το 2019, κόστισε σχεδόν 72.000 ζωές στην ΕΕ. H επαφή με τον αμίαντο πρέπει να μειωθεί για να προστατευθεί η υγεία των εργαζομένων και να σωθούν ζωές.

Τι είναι ο αμίαντος και γιατί είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για τους εργαζόμενους;

Λόγω της υψηλής μονωτικής του ικανότητας και της υψηλής αντοχής του στη φωτιά και τη διάβρωση, ο αμίαντος χρησιμοποιούνταν ευρέως στη βιομηχανία μέχρι την απαγόρευσή του το 2005.

Ο αμίαντος είναι επικίνδυνος για την υγεία μόνο όταν εισπνέονται οι ίνες του. Οι ίνες αμιάντου μπορούν να εισπνευσθούν με τη μορφή σκόνης που δημιουργείται από τον ενεργό χειρισμό ή τη φθορά αμιαντούχων υλικών. Για τον λόγο αυτό, οι εργαζόμενοι που έρχονται σε επαφή με τον αμίαντο διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο.

Μπορεί να χρειαστούν έως και 30 χρόνια για την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων μιας νόσου που προκαλείται από τον αμίαντο. Σύμφωνα με τις στατιστικές της ΕΕ για τις επαγγελματικές ασθένειες που συγκέντρωσε η Eurostat, το 78 % των αναγνωρισμένων κρουσμάτων επαγγελματικού καρκίνου στην ΕΕ συνδέονται με τον αμίαντο.