Η κόλαση έχει τη μορφή του καύσωνα στο Φοίνιξ
Πώς η ακραία κλιματική συνθήκη δοκιμάζει τις ζωές των κατοίκων της αμερικανικής πόλης.
Με το στόμα ανοικτό παρακολουθούμε τις τελευταίες ημέρες τις ειδήσεις για τις θερμοκρασίες που καταγράφονται στη χώρα αλλά και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου τόσο στην Ευρώπη όσο και πέρα από αυτήν.
Έχει ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον τι ακριβώς συμβαίνει στο Φοίνιξ, την πρωτεύουσα της Αριζόνα, όπου οι κάτοικοι είναι μεν συνηθισμένοι στις ακραία υψηλές θερμοκρασίες.
Πάρτε μια γεύση από όσα βιώνουν οι κάτοικοι μέσα από τις πρόσφατες αναφορές του Guardian:
Οι κάτοικοι του Φοίνιξ, της πρωτεύουσας της Αριζόνα, είναι συνηθισμένοι στις καυτές θερμοκρασίες, όμως το καλοκαίρι τα πράγματα δυσκολεύουν ιδιαιτέρως στην περιοχή.
Την Τετάρτη το πρωί στο Φοίνιξ και ακόμα και κάτω από πυκνά σύννεφα, το θερμόμετρο έδειχνε πάνω από 37,7 βαθμούς Κελσίου.
Η πρωτεύουσα της Αριζόνα έχει άλλωστε το παρατσούκλι «Valley of the Sun (Κοιλάδα του Ηλίου)» και οι κάτοικοι είναι συνηθισμένοι στην καυτή ζέστη. Αλλά τη 12η ημέρα ενός καύσωνα που εκτοξεύει τις θερμοκρασίες στα ύψη και δη σε τριψήφιο αριθμό, τα όρια δοκιμάζονται πέρα για πέρα.
Εάν ο καύσωνας συνεχιστεί όπως είχε προβλεφθεί, το Phoenix θα έχει υπομείνει 18 ημέρες θερμοκρασιών άνω των 43,3 βαθμών Κελσίου μέχρι την Τρίτη.
«Το Phoenix ήταν πάντα ζεστό», δήλωσε η Michelle Litwin, υπεύθυνη προγράμματος σε σχέση με την ανταπόκριση στη θερμότητα της πόλης.
Η Litwin και η ομάδα της έχουν καθήκον να βοηθήσουν τους πιο ευάλωτους της πόλης κατά τους εξαιρετικά ζεστούς μήνες της πόλης, μια εποχή που εκτείνεται τώρα από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο. Την Τετάρτη, αυτή μαζί με εργαζόμενους και εθελοντές της πόλης έστησαν ένα περίπτερο σε έναν τεράστιο καταυλισμό αστέγων για να μοιράσουν μπουκάλια με κρύο νερό, κιτ υγιεινής και άλλους πόρους που, για όσους ζουν στο δρόμο, θα μπορούσαν ενδεχομένως να κάνουν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.
«Μπορεί να έχουμε ξαφνικές πλημμύρες, αλλά η ζέστη είναι το πρόβλημά μας», προσθέτει η Litwin.
Η πόλη ήταν η πρώτη στη χώρα που χρηματοδότησε ένα ειδικό τμήμα το 2021, το οποίο έχει ξεκινήσει δεκάδες προγράμματα με φιλόδοξους στόχους, όπως η φύτευση περισσότερων δέντρων, η διασφάλιση ότι οι άνθρωποι σε όλη την περιοχή έχουν λειτουργικές μονάδες κλιματισμού κ.α.
Παρά τις κινητοποιήσεις, οι αριθμοί των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη έχουν αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα το ρεκόρ των 425 ζωών που χάθηκαν πέρυσι. Η κλιματική κρίση αυξάνει το διακύβευμα, με τις θερμοκρασίες να αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω τα επόμενα χρόνια. Ο λόγος για μια δύσκολη – και θανατηφόρα – πρόκληση.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάνουν το Phoenix σπίτι τους, παρόλο που οι κίνδυνοι αυξάνονται και ο αυξανόμενος πληθυσμός επιβαρύνει τη στέγαση και το νερό – δύο πόρους που βοηθούν στην καταπολέμηση της πίεσης της αποπνικτικής ζέστης – και οι δύο πόροι είναι σε έλλειψη.
Η ζέστη, ένας σιωπηλός δολοφόνος και μια από τις πιο θανατηφόρες καταστροφές στον κόσμο, έχει άνισο τίμημα. Το πενήντα έξι τοις εκατό όσων υπέκυψαν στη ζέστη πέρυσι στην κομητεία Maricopa, όπου βρίσκεται το Phoenix, δεν είχαν στέγη. Από τους ανθρώπους που πέθαναν σε εσωτερικούς χώρους, όλοι ζούσαν σε σπίτια και κτίρια που δεν ψύχονταν. Στο 78% των περιπτώσεων, οι μονάδες air condition υπήρχαν αλλά δε λειτουργούσαν.
Μόνο το 6,8% του πληθυσμού της Maricopa είναι μαύροι, αλλά το 11% των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη ήταν μαύροι. Οι αυτόχθονες πληθυσμοί, που αντιπροσώπευαν το 8% των θανάτων, αποτελούν μόνο το 2,9% του πληθυσμού.
Στον καταυλισμό των αστέγων, σχηματίζεται μια σειρά σε ένα περίπτερο όπου φοιτητές νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα έχουν ενωθεί με τους εργάτες της πόλης για να μοιράσουν ψύκτες γεμάτους μπουκάλια νερού, βρεγμένες πετσέτες και πληροφορίες στις εκατοντάδες σκηνές που απλώνονται στους δρόμους λίγα βήματα από το κέντρο της πόλης.
Είναι νωρίς το απόγευμα και το φως του ήλιου “κάνει πάρτι” στα πεζοδρόμια που μπορούν να φτάσουν σε θερμοκρασίες 160 F (71,1 C). Η σκιά είναι αραιή και ο αέρας αποπνικτικός καθώς οι νοσοκόμες περνούν με κανάτες νερού μέσα από τις σκηνές, προσφέροντάς το στους κατοίκους.
Ο Μάικλ Σο, ένας 49χρονος κάτοικος καταυλισμού, βάζει μια μουσκεμένη πετσέτα πάνω από το κεφάλι και το λαιμό του, θρηνώντας για τη ζέστη του Σαββατοκύριακου που βρίσκεται μπροστά του. Γνωρίζει ανθρώπους που έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους στις ακραίες συνθήκες και ανησυχεί ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί. Πριν εξασφαλίσει το δικό του νερό, ειδοποίησε τους εργάτες ότι μια γυναίκα σε μια κοντινή σκηνή είχε υποστεί εγκεφαλικό και χρειαζόταν βοήθεια.
«Είναι κόλαση επί γης», είπε ο Shaw. Η ζωή σε αυτό το τετράγωνο είναι γεμάτη κινδύνους και βία και το δέλεαρ των ναρκωτικών για να αμβλύνουν τον πόνο είναι συνεχές. «Με έχουν κλέψει και θα με κλέψουν. Αλλά η ζέστη», είπε, «είναι ο δολοφόνος».
Η πόλη έχει λάβει εντολή να εκκαθαρίσει αυτήν την περιοχή, γνωστή ως «Η Ζώνη», και οι αξιωματούχοι ζήτησαν περισσότερο χρόνο για να εξασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι που ζουν εδώ θα έχουν κάπου να πάνε. Υπάρχουν διαθέσιμα καταφύγια και τα κέντρα ψύξης της πόλης προσφέρουν ανακούφιση. Αλλά δεν είναι σαφές πόσοι θα βρουν ένα κρεβάτι στο τέλος της ημέρας. Προς το παρόν, τουλάχιστον, θα έχουν πρόσβαση στην απαραίτητη ενυδάτωση.
«Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι εδώ»
Το απόγευμα η θερμοκρασία πλησιάζει τους 110F (43,3C). Αλλά το πάρκο Pomello στην άλλη πλευρά της πόλης.
Το πράσινο κάνει μεγάλη διαφορά στον τρόπο με τον οποίο περνάει ένας άνθρωπος την υπερβολική ζέστη. Η σκιά μπορεί να κάνει τις θερμοκρασίες να μοιάζουν χαμηλότερες έως και 30 βαθμούς, σύμφωνα με τη Lora Martens, την υπεύθυνη προγράμματος αστικών δέντρων.
«Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι εδώ», είπε μεταξύ άλλων η Martens.
Καθώς ο ήλιος βυθίζεται το απόγευμα της Τετάρτης, μερικοί βγαίνουν από τα κλιματιζόμενα σπίτια για να βγάλουν βόλτα τα σκυλιά τους, εκμεταλλευόμενοι τις θερμοκρασίες που κυμαίνονται λίγο πιο κάτω από τους 37,7 βαθμούς Κελσίου.
«Αυτός είναι μόνο ο χειμώνας μας», λέει ο Shawn Bohl, έξω με τη σύζυγό του Debbie μετά από μια μέρα που πέρασε μέσα.
Ωστόσο, η πόλη δεν κλείνει τα καλοκαίρια. Τα σκουπίδια πρέπει να μαζευτούν.
Για όσους πρέπει να ζήσουν ή να εργαστούν έξω, οι επόμενες εβδομάδες θα είναι εξαντλητικές.
«Εδώ δουλεύουμε όλο το χρόνο», λέει ο τοπογράφος Crispin Allejah, καθώς σκουπίζει τον ιδρώτα από το πρόσωπό του…
*Το κείμενο έχει προσαρμοστεί στην ελληνική και δημοσιεύτηκε στον Guardian στις 14/7/23.
