Η τραγωδία στη Χιλή και οι φωτιές στη Λατινική Αμερική – Τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού;

Πάνω από 130 άνθρωποι νεκροί, άγνωστος αριθμός αγνοούμενων, 12.000 κατοικίες που παραδόθηκαν στις φλόγες, 100.000 στρέμματα που έγιναν η στάχτη.

Αυτός είναι ο τραγικός απολογισμός της πύρινης κόλασης που έζησε για μέρες η επαρχία Βαλπαραΐσο της Χιλής.

Εκατοντάδες εστίες φωτιάς μαίνονταν από την Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου γύρω από την πόλη Βίνια δελ Μαρ, 120 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Σαντιάγο.

Ο πρόεδρος της χώρας Γκαμπριέλ Μπόριτς χαρακτήρισε αυτές τις πυρκαγιές τη «μεγαλύτερη τραγωδία» που έζησε η χώρα μετά τον σεισμό του 2010 που ακολουθήθηκε από τσουνάμι, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πάνω από 500 άνθρωποι.

Η φάση της ανοικοδόμησης και της αναδάσωσης θα είναι μακροχρόνια και επίπονη, αναγνώρισε ο πρόεδρος της Χιλής. “Θα είναι πολύ σημαντική και η συμβολή των πολιτών και της τοπικής αυτοδιοίκησης”, προσέθεσε ο κ. Μπόριτς.

Η μεγάλη αυτή πυρκαγιά δεν ήταν η μοναδική στη Λατινική Αμερική το τελευταίο διάστημα. Είχαν προηγηθεί ανάλογα περιστατικά σε Κολομβία, Παταγονία, όλα αυτά την ώρα που μειώνονται όλο και περισσότερο τα δένδρα του Αμαζονίου.

Τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και πως μας επηρεάζει εμάς;

“Ο κύκλος των πυρκαγιών που εμφανίζεται αυτήν τη στιγμή στη Λατινική Αμερική σίγουρα ενισχύεται από το φαινόμενο του Ελ Νίνιο. Υπάρχουν χρονιές πιο ξερές όπως τώρα και αυτήν τη στιγμή βρίσκονται στο peak τους“, αναφέρει αρχικά στην parallaxi ο Ιωάννης Γήτας, καθηγητής στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ, Διευθυντής του εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης.

“Το πρόβλημα στη Χιλή δεν είναι μόνο η έκταση της πυρκαγιάς είναι και ο μεγάλος αριθμός ανθρώπων που έχει χαθεί από τις φωτιές, και αγνοούνται ακόμα πολλοί. Η συγκεκριμένη περιοχή που κάηκε, το Βαλπαραΐσο, μια εξαιρετικά όμορφη περιοχή που επισκέφθηκα πριν πέντε με έξι χρόνια, έχει παρόμοιο οικοσύστημα με της Ελλάδας. Ανήκει στη λεγόμενη μεσογειακή ζώνη.

🚨🚨 BREAKING NEWS!! 🚨🚨

Devastating Wild Fires In Chile !!!

Shocking Footage Taken By Locals

Doesn't This Look Strange To Anyone Else?? pic.twitter.com/RyyUz1h021

— 🇺🇲Patriots🇺🇲Against🇺🇲Predators!!🇺🇲 (@PredatorHunterz) February 7, 2024

Εδώ όμως να τονίσουμε κάτι σημαντικό. Άλλο ο Αμαζόνιος, άλλο το Βαλπαραΐσο και ας βρίσκονται και τα δύο στη Λατινική Αμερική. Είναι τελείως διαφορετικά οικοσυστήματα, ολότελα άλλες συνθήκες. Υπάρχουν διάφορες περιοχές στον πλανήτη Γη που έχουν «μεσογειακό» κλίμα. Μία από αυτές είναι και η Χιλή. Παρόμοιο κλίμα υπάρχει και στη Νότια Αφρική αλλά και στην Καλιφόρνια. Γενικότερα υπάρχουν πέντε με έξι περιοχές στο πλανήτη που παρόλο που βρίσκονται εξαιρετικά μακριά από τη Μεσόγειο έχουν πολύ παρόμοιο κλίμα με αυτήν. Μοιάζουν και στη βλάστηση αλλά και στις κλιματικές συνθήκες” προσθέτει ο καθηγητής του ΑΠΘ.

Ισχύει το ίδιο και στην υπόλοιπη Λατινική Αμερική; Ο κ. Γήτας απαντά:

“Δεν ισχύει το ίδιο. Για παράδειγμα για τις πυρκαγιές σε Κολομβία ή Αμαζόνιο. Εκείνα είναι παντελώς διαφορετικά οικοσυστήματα. Είναι τροπική και υποτροπική ζώνη με τελείως διαφορετική βλάστηση. Η μόνη αντιστοιχία είναι ότι βιώνουμε όλο και περισσότερες πυρκαγιές και αυξάνονται οι καμένες εκτάσεις παντού.

Στις περιοχές αυτές δύναται να αναπληρωθεί η βλάστηση;

“Για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρχουν κατάλληλες συνθήκες πχ εδαφικές. Να «πάρει» δηλαδή το κατάλληλο χώμα. Επίσης, φυσικά ρόλο παίζει το κλίμα αλλά και η μη ανθρώπινη επέμβαση. Είναι θέμα χειρισμών στο τέλος. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε και την επίδραση του Ελ Νίνιο στην περιοχή.

Παρόλα αυτά δεν πρέπει ταυτόχρονα να αγνοήσουμε ότι ο Αμαζόνιος έχει υποστεί κάτι που δέχονται και τα δάση στην Ινδονησία. Οι δασικές εκτάσεις μετατρέπονται σε αγροτικές, καλλιεργήσιμες. Και συμβαίνει εκτεταμένα“.

Χρειάζεται να ανησυχούμε για όλα αυτά που γίνονται με τις πυρκαγιές παγκόσμια και ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική ή δεν ενδείκνυται λόγος ανησυχίας;

“Οτιδήποτε γίνεται το οποίο προκαλεί μεγάλες καταστροφές και είναι δύσκολα αναστρέψιμο σίγουρα αποτελεί «πονοκέφαλο». Πρέπει να γίνουν άμεσα οικολογικές κινήσεις. Άλλωστε ξέρουμε ότι η καμένη γη αργεί να γίνει δασική έκταση. Επιπρόσθετα αυτά τα γεγονότα σίγουρα επηρεάζουν το παγκόσμιο κλίμα. Ακόμα-ακόμα και οι καπνοί επηρεάζουν μια άλλη χώρα, πόσο μάλλον όταν γίνεται τέτοια καταστροφή σε ένα οικοσύστημα. Έχουμε επιπτώσεις ακόμα και στην ανθρώπινη υγεία φυσικά” καταλήγει ο κ. Γήτας.

“Τραγικό φαινόμενο που θα το βρούμε μπροστά μας…”

Η κ. Παπαδοπούλου Δήμητρα Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος ΑΠΘ αναφέρει:

“Μπορώ να πω πως σε πολλές περιπτώσεις οι πυρκαγιές είναι πολύ καταστρεπτικές και επιβαρύνει την κλιματική αλλαγή αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που οι πυρκαγιές είναι ωφέλιμες γιατί το οικοσύστημα έχει υπερφορτωθεί και πρέπει να αραιώσει λόγω φυσικών φαινομένων.

Για να γίνω πιο κατανοητή υπάρχουν φορές που υπάρχουν πολλά υπερφορτωμένα παρθένα δάση, τα οποία από τη φυσική εξέλιξη, από κάποια φυσικά φαινόμενα, μπορεί να υπάρξει κάποια πυρκαγιά, η οποία αραιώνει το οικοσύστημα. Σε αυτό «βοηθάει» και το γεγονός αν υπάρχει πυκνή βλάστηση σε κάποιο δάσος. Αλλά αυτά πχ που συνέβησαν σε Ελλάδα φέτος ή στη Λατινική Αμερική τα τελευταία χρόνια είναι ένα τραγικό φαινόμενο που θα το βρούμε μπροστά μας“.

Τι συμβαίνει με τις εξελίξεις στον Αμαζόνιο και πως μας επηρεάζει αρνητικά αυτό που συμβαίνει;

“Ένα ακόμα αρνητικό για τη Λατινική Αμερική είναι οι αποψιλώσεις που γίνονται στον Αμαζόνιο, που λόγω των συνθηκών δύσκολα υπάρχει αναγέννησης της βλάστησης εκεί. Η βιομάζα δεν μπορεί να επιστρέψει στο έδαφος, δημιουργείται άμεσα επομένως μεγάλο θέμα και τα δάση δεν «επιστρέφουν». Στον Αμαζόνιο η διαδικασία λειτουργεί ως εξής: Τα φύλλα που πέφτουν, χρησιμοποιούνται κατευθείαν από τα υπόλοιπα δένδρα. Εφόσον τα δέντρα κόβονται ή καίγονται υφίστανται μετά «ερημοποίηση». Είναι αρκετά δύσκολο να υπάρξει επαναφορά στα προηγούμενα δεδομένα” απαντά η κ. Παπαδοπούλου.