Mια καφέ αρκούδα στην Κοζάνη

Από τα μέσα Απριλίου 2017 έχει εντοπιστεί από το Δασονομείο Πτολεμαΐδας η  παρουσία μίας θηλυκής αρκούδας με 2 μικρά που έχει φωλιάσει κοντά στον οικισμό Αναρράχη Κοζάνης. Σε συνεργασία με τη Δασική Υπηρεσία και την Αστυνομία στο πλαίσιο του τρέχοντος ευρωπαϊκού προγράμματος «LIFE AmyBear» αλλά και της λειτουργίας της Ομάδας Άμεσης Επέμβασης με βάση το ΦΕΚ 272/7-2-2014, η Καλλιστώ» διεξήγαγε αυτοψίες στη περιοχή προκειμένου να συμβάλλει στην αξιολόγηση του περιστατικού. Όλα τα χαρακτηριστικά έδειξαν ότι πρόκειται για μια ακόμη περίπτωση θηλυκής αρκούδας που φώλιασε και γέννησε ναι μεν σε δασική έκταση αλλά κοντά σε ανθρώπινες υποδομές, μια εγγύτητα που φαίνεται να παρέχει την αίσθηση παραπάνω ασφάλειας στο ζώο απέναντι στα βρεφοκτόνα αρσενικά. Η βρεφοκτονία από μεγάλα αρσενικά είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα συμπεριφοράς στις αρσενικές αρκούδες προκειμένου τα θηλυκά να ξαναμπούν σε αναπαραγωγικό οίστρο. Η εκτίμηση είναι ότι η αρκούδα πιθανόν να  παραμείνει στην συγκριμένη φωλιά η σε μια κοντινή ακτίνα γύρω από αυτήν για περίπου 1 μήνα ακόμη.

Για την διαχείριση του περιστατικού συνήλθε στις 28/04/2017 (με βάση το ανωτέρω ΦΕΚ)  η «Συντονιστική Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων» για περιστατικά αλληλεπίδρασης Αρκούδας – ανθρώπου υπό την αιγίδα της Δι/νσης Δασών και του Δασαρχείου Κοζάνης όπου εκπροσωπήθηκε και η «Καλλιστώ».  Συνεκτιμώντας τα παραπάνω η Συντονιστική Επιτροπή έλαβε μια σειρά αποφάσεων για ενέργειες με προτεραιότητα την ασφάλεια, των εποχούμενων στη συγκεκριμένη τοποθεσία με αφορμή τις πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις του φυσιολατρικού συλλόγου Αναρράχης στην εν λόγω τοποθεσία αλλά βεβαίως και για την ασφάλεια της αρκούδας και των μικρών της.

Το επιχειρησιακό σχέδιο που αποφασίστηκε περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες: Μια από τις αποφάσεις που υλοποιήθηκε επιτυχώς, ήταν η ματαίωση της εκδήλωσης στο συγκεκριμένο χώρο και επιλογή άλλων σημείων για την ασφαλή πραγματοποίησή της. Παράλληλα αποφασίστηκε η εκ περιτροπής επόπτευση της περιοχής (σε συνεργασία με του λοιπούς αρμόδιους φορείς) ενώ τοποθετήθηκε μια αυτόματη κάμερα σε απόσταση ασφαλείας από την φωλιά προκειμένου να διαπιστωθεί η συχνότητα χρήσης της από την αρκούδα.

Η Συντονιστική Επιτροπή προχώρησε παράλληλα και σε συγκεκριμένα αιτήματα προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αφορούν την βελτίωση της επιχειρησιακής ικανότητας της ΟΑΕ με συγκεκριμένα μέτρα όπως:

– Προμήθεια ειδικών κάδων ασφαλείας συλλογής απορριμμάτων και υποχρέωση των Δήμων για τακτικότερη αποκομιδή τους καθώς και προμήθεια Αποτρεπτικών μέσων από τις Ο.Α.Ε. και τις άλλες αρμόδιες Υπηρεσίες(πιστόλια – λαστιχένιες σφαίρες- κροτίδες κρότου λάμψης- σειρήνες κ.λπ.).

– Προμήθεια και διανομή ηλεκτροφόρων περιφράξεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος σε όλες τις μελισσοτροφικές και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις αλλά και σε μικρούς κήπους πλησίον των οικισμών.

– Διερεύνηση της δυνατότητας χορήγησης ποιμενικών σκύλων στους κτηνοτρόφους για την προστασία των κοπαδιών τους.

– Χορήγηση αποζημιώσεων για τις καταστροφές στο ζωικό και φυτικό κεφάλαιο από διάφορες πηγές (ΕΛΓΑ κλπ)

Για όλα τα παραπάνω αιτήθηκε επίσης για άλλη μια φορά την εκταμίευση των απαραίτητων οικονομικών πόρων προκειμένου να βελτιωθεί η επιχειρησιακή λειτουργία της ΟΑΕ. Σημειώνεται ότι η διάθεση των σχετικών πιστώσεων αναμένεται εδώ και αρκετό καιρό κυρίως από το Πράσινο Ταμείο.

Όπως είναι γνωστό, η καφέ αρκούδα δεν επιτίθεται στον άνθρωπο, αλλά αντίθετα τον φοβάται και τον αποφεύγει∙ η μόνη περίπτωση αλληλεπίδρασης με τον άνθρωπο είναι αν νιώσει ότι πρέπει να αμυνθεί γιατί απειλείται η ζωή της ή η ζωή των μικρών της.

Στο πρόγραμμα LIFE AmyBear «Βελτίωση των προϋποθέσεων συνύπαρξης ανθρώπου και αρκούδας στο Δήμο Αμυνταίου », συμμετέχουν ο  Δήμος Αμυνταίου, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας η LEVER Σύμβουλοι Ανάπτυξης Α.Ε., και η Καλλιστώ. Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 46 μήνες, έως και τον Ιούλιο του 2020.