Ο καπνός των τσιγάρων «δολοφονεί» και το περιβάλλον

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καθιέρωσε την 31η Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος το 1987, προκειμένου να επικεντρώσει την προσοχή στην «επιδημία του καπνού» και στις καταστροφικές επιπτώσεις που προκαλεί.

Το φετινό μήνυμα «Καπνός: Απειλή για το περιβάλλον μας» έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του καπνού, στην καλλιέργεια, την παραγωγή, τη διανομή και τα απόβλητα.

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συμμετέχει ενεργά στην προσπάθεια με πρωτοβουλίες και κοινωνικές δράσεις, διοργάνωση ενημερωτικών ομιλιών και μαθητικών διαγωνισμών καθώς και προώθηση συγκεκριμένου οπτικοακουστικού υλικού.

• Η παραγωγή καπνού συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή, σπαταλώντας πόρους και καταστρέφοντας τα οικοσυστήματα.

• Περίπου 3,5 εκατομμύρια εκτάρια γης καταστρέφονται για την καλλιέργεια καπνού κάθε χρόνο. Η καλλιέργεια καπνού συμβάλλει στην αποψίλωση των δασών, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

• Κάθε προϊόν καπνού που χρησιμοποιείται σπαταλά πολύτιμους πόρους. Ο καπνός του τσιγάρου συμβάλλει σε υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης και περιέχει τρία είδη αερίων του θερμοκηπίου.

• Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, με διαφορετικές ιδιότητες και επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, εκ των οποίων 250 είναι επιβλαβείς και 50 είναι καρκινογόνες.

• Το κάπνισμα στοιχίζει ετησίως τη ζωή περίπου 8 εκατομμυρίων ανθρώπων περιλαμβάνοντας και 1.2 εκατομμύρια θανάτων μη καπνιστών που όμως εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα.

• Η χρήση καπνού είναι από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την υγεία που μπορεί να αποφευχθεί. Είναι η κύρια αιτία καρδιαγγειακών παθήσεων. Το 17% των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα οφείλεται στο κάπνισμα.

• Με το κάπνισμα, οι άνθρωποι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων νόσων και μειώνουν το προσδόκιμο ζωής του.

• Σήμερα στην Ελλάδα, το κάπνισμα αποτελεί την αιτία σχεδόν του 25% των θανάτων μεταξύ των ανδρών και του 7,5% των θανάτων μεταξύ των γυναικών.

• Το παθητικό κάπνισμα, δηλαδή ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός (καπνός κεντρικής ροής) και κυρίως ο καπνός που εξέρχεται από την άκρη του τσιγάρου μεταξύ δύο εισπνοών (καπνός περιφερικής ροής) έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και των μη καπνιστών.

Σχεδόν οι µισοί καπνιστές (46,98%) στην Ελλάδα ανήκουν στην ηλικιακή οµάδα 25 – 44 ετών, ενώ ένας στους δέκα ηλικίας 15 – 24 ετών καπνίζει καθηµερινά.

• Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι ακίνδυνο και εμπεριέχει κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία. Συνιστά και αυτό εξάρτηση.

Τσιγάρο και Covid-19: Τα στοιχεία δείχνουν ότι το κάπνισμα συσχετίζεται με την αρνητική εξέλιξη και τις δυσμενείς επιπτώσεις από Covid-19. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, οι καπνιστές έχουν έως 1.4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα από τον covid-19 και έως 2.4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εισαχθούν στην μονάδα εντατικής θεραπείας και να χρειαστούν μηχανική αναπνευστική υποστήριξη ή και να χάσουν τη ζωή τους.

Η COVID-19επομένως ανέδειξε την ευπάθεια των καπνιστών, οι οποίοι έχουν έως και 50% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή ασθένεια και θάνατο από τον ιό, κάτι που κάνει ιδιαίτερα σημαντική την ανάγκη σε εκατομμύρια καπνιστές να θέλουν να κόψουν το κάπνισμα.

Τι προτείνει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία για τις πολιτικές εναντίον του καπνίσματος:

• Ενίσχυση και αυστηροποίηση της υπάρχουσας νομοθεσίας τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά, ιδίως όσον αφορά τις πωλήσεις σε ανηλίκους.

• Εντατικοποίηση των ενημερωτικών εκστρατειών πρόληψης υγείας για τη διακοπή του καπνίσματος και προσαρμογή της νομοθεσίας και των δράσεων πρόληψης σύμφωνα με τις νέες εξελίξεις.

• Αντιμετώπιση της ατελείωτης ροής νέων προϊόντων καπνού που εισέρχονται στην αγορά, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την προστασία των νέων. Στο πλαίσιο αυτό ενθαρρύνουμε τους καρδιολόγους να αποτρέπουν με κάθε τρόπο τους ενεργούς καπνιστές από τα νεότερα καπνικά προϊόντα και να τους προτείνουν μόνο τις αποδεδειγμένα ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπευτικές παρεμβάσεις για τη διακοπή του καπνίσματος.

• Ενθαρρύνουμε επίσης τις καρδιολογικές και γενικά τις ιατρικές εταιρείες να αποφεύγουν πολιτικές προώθησης νέων καπνικών προϊόντων που στοχεύουν στη «φυσιολογικοποίηση» των προϊόντων καπνού.

• Έμφαση στη σφαιρική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση ατόμων παιδικής και εφηβικής ηλικίας για τις τραγικές επιπτώσεις της χρήσης καπνού και των διαφόρων καπνικών προϊόντων, έτσι ώστε να μην ξεκινήσουν ποτέ αυτή τη βλαβερή συνήθεια.

Είναι βέβαιο ότι συνολικά μπορούμε να κάνουμε περισσότερα για να βοηθήσουμε τους καπνιστές να διακόψουν το κάπνισμα και τους νέους να μην το ξεκινήσουν ποτέ, σε συνεργασία με την Πολιτεία και τους εμπλεκόμενους φορείς.

Τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά, στόχος πρέπει να είναι μια νέα γενιά χωρίς καπνό, ώστε τις επόμενες δεκαετίες να είναι ιδιαίτερα μικρό το ποσοστό των ανθρώπων που κάνουν χρήση καπνού. Αυτό θα ήταν μια σημαντική και ελπιδοφόρα αλλαγή σε σύγκριση με το 25% περίπου σήμερα των ανθρώπων στην Ευρώπη που συνεχίζουν να καπνίζουν.

“Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις παγκοσμίως αποτελεί ο έλεγχος της παγκόσμιας παραγωγής και ζήτησης του καπνού, συμπεριλαμβανομένων της διαφήμισης, της προώθησης, της επιχορήγησης, της φορολόγησης, καθώς και του αντίκτυπου των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα καπνικά προϊόντα”, επισημαίνει η κυρία Σταματούλα Τσικρικά, γραμματέας της Ομάδας Ελέγχου Καπνού της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας, πνευμονολόγος Νοσοκομείου “Σωτηρία”, Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας.

Στόχος του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την καταπολέμηση των νεοπλασματικών ασθενειών είναι έως το 2040 λιγότερο από το 5% του πληθυσμού να κάνει χρήση καπνού, σημειώνει η κ. Τσικρικά.

Η κ. Τσικρικά δίνει έμφαση στην κατανόηση από τους νεότερους ότι ο εθισμός στην νικοτίνη σε μικρή ηλικία θα οδηγήσει σε μία δύσκολη και επίπονη διαδικασία απεξάρτησης.

Σημαντικά είναι, ανέφερε, τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος που βρίσκονται σε όλη τη χώρα με διεπιστημονικές ομάδες οι οποίες παρέχουν πλήρη υποστήριξη στους καπνιστές οργανώνοντας από κοινού ένα εξατομικευμένο πλάνο απεξάρτησης από τη νικοτίνη.

ΠΗΓΗ: Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, Ένωση Πνευμονολόγων Ελλάδας