Ο καρκίνος του πλατάνου απειλεί με αφανισμό όλα τα πλατανοδάση της Ελλάδας

Tη βαθύτατη ανησυχία της για την απρόσκοπτη εξάπλωση της νόσου του μεταχρωματικού έλκους πλατάνου ή καρκίνου του πλατάνου, που οφείλεται στον ασκομύκητα Ceratocystis platani (Eng. and Harr.) και απειλεί με αφανισμό όλα τα πλατανοδάση της Ελλάδας, εξέφρασε η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ.

Σε χρονικό διάστημα μόλις 20 ετών, από την ανακάλυψή της στη Μεσσηνία το 2004, έχει διαδοχικά προσβάλλει σχεδόν όλα τα πλατανοδάση της Πελοποννήσου, Ηπείρου, Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας, ενώ έχει προχωρήσει πλέον και στην κεντρική Μακεδονία (διοικητικές περιφέρειες Πιερίας, Ημαθίας, Κοζάνης).

Δοθέντος ότι δεν υπάρχει θεραπεία για τα ήδη προσβεβλημένα δένδρα, το Τμήμα Δασολογίας του ΑΠΘ θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η άμεση εφαρμογή των παρακάτω μέτρων:

1. Εφαρμογή όλων των διατάξεων της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με αριθμ. 4757/123205/2023 (ΦΕΚ 2842Β’/27 – 4 – 2023) που προβλέπει μεταξύ άλλων:
2. Καθορισμό οριοθετημένων ζωνών πέριξ των προσβεβλημένων περιοχών: ‘εστιακή ζώνη’ με ακτίνα 100 μέτρα και ‘ζώνη ασφαλείας’ με ακτίνα 1000 μέτρα γύρω από τις προσβεβλημένες περιοχές.
3. Απαγόρευση υλοτομίας ή κλάδευσης ή φύτευσης αδιακρίτως φυτών πλατάνου (Platanus spp.), χωρίς την έγγραφη άδεια του οικείου δασαρχείου.

Επιπρόσθετα, προτείνονται:

1. Δημιουργία ‘ζώνης καραντίνας’ πλάτους 2 χιλιομέτρων από την οριογραμμή των πλέον προωθημένων εστιών προσβολής στη Μακεδονία και Ήπειρο. Η ζώνη καραντίνας θα ελέγχεται διαρκώς για τον εντοπισμό τυχόν νέων εστιών μόλυνσης και την άμεση εξάλειψή τους.
2. Αποστείρωση με φλόγιστρο των φρέσκων τομών που προκύπτουν από την κλάδευση υγειών πλατάνων, σε όλη την επιφάνεια της τομής.
3. Χρήση ανθεκτικών στην ασθένεια υβριδίων των ειδών Platanus occidentalis  X  Platanus orientalis, ως αποκλειστικό φυτευτικό υλικό σε αναδασώσεις αλλά και μεμονωμένες φυτεύσεις.

 Η άμεση εφαρμογή των παραπάνω μέτρων καθιστά αναγκαία την έκτακτη πρόσληψη εποχικού προσωπικού στα κατά τόπους δασαρχεία, με επικεφαλής δασολόγους επιστήμονες, για την παρακολούθηση των πλατανοδασών και την επιβολή των παραπάνω μέτρων. Οι επιπλέον πόροι που απαιτούνται θα μπορούσαν να καλυφθούν από τα κονδύλια για την αντιμετώπιση των ζημιών της καταιγίδας ‘Ιανός’, η οποία είχε σημαντική επίδραση στην εξάπλωση της ασθένειας στα παραποτάμια πλατάνια.

Ο πλάτανος είναι το μεγαλύτερο σε διαστάσεις δένδρο της ελληνικής χλωρίδας και οι πλατανότοποι και τα παραποτάμια δάση του αποτελούν εμβληματικά στοιχεία της ελληνικής φύσης. Ας δράσουμε τώρα πριν να είναι αργά!».