Πες μου γιατί πονάνε τα αυτιά μας από τη δυνατή μουσική!

της Λίας Καραμπατέα

Οι καλοκαιρινοί μήνες χαρακτηρίζονται από πληθώρα ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, μία εκ των οποίων είναι οι μουσικές συναυλίες για κάθε γούστο και διάθεση. Τόσο κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας, όσο και μέσα σε ένα κέντρο διασκέδασης στο οποίο τα ντεσιμπέλ μουσικής χτυπούν κόκκινο, έχει τύχει σε όλους μας να βρεθούμε κάποια στιγμή στην ίδια δυσάρεστη θέση: Η υπερβολικά δυνατή μουσική να προκαλεί αίσθηση πόνου στα αυτιά μας. Γιατί όμως να συμβαίνει αυτό;

Ο ήχος διαδίδεται μέσω ακουστικών κυμάτων σε οποιοδήποτε υλικό μέσο. Τα χαρακτηριστικά του ήχου ποικίλλουν και ταξινομούνται σε αντικειμενικά και υποκειμενικά. Η ένταση για παράδειγμα, αποτελεί αντικειμενικό χαρακτηριστικό ενός ήχου. Υποκειμενικό χαρακτηριστικό όμως για παράδειγμα, αποτελεί η χροιά, η ικανότητα δηλαδή που έχει ο καθένας μας να μπορεί να αντιστοιχίζει χωρίς οπτική επαφή ή άλλη βοήθεια, ήχους που ακούει με τις πηγές προέλευσής τους (π.χ. ο διαχωρισμός των φωνών δύο διαφορετικών ανθρώπων).

Γιατί και πώς καταφέρνουμε γενικότερα να ακούμε ήχους;

Το τύμπανο μέσα στο αυτί μας, αποτελείται από μια μεμβράνη, ικανή να πάλλεται όταν διεγερθεί από προσπίπτοντα πάνω σε αυτήν (ακουστικά) κύματα. Το «μήνυμα» που παραλαμβάνεται συνεχίζει την πορεία του προς τον εγκέφαλό μας για την περαιτέρω αποκωδικοποίησή του. Έτσι, αντιλαμβάνεται για παράδειγμα εύκολα κάποιος, ότι ένας από τους λόγους που κάποιος μπορεί να αρχίζει να χάνει μέρος της ακοής του (ηλικιωμένοι άνθρωποι) είναι η σταδιακή σκλήρυνση αυτής της μεμβράνης και επομένως, η όλο και δυσκολότερη ταλάντωσή της μέσω ακουστικών κυμάτων που προσπίπτουν σε αυτήν. Η διαδικασία αυτή μας δίνει ένα ακόμη υποκειμενικό χαρακτηριστικό του ήχου, την ακουστότητα.

Η ακουστότητα είναι η υποκειμενική ικανότητα διέγερσης της ακοής του καθενός μας. Εκεί λοιπόν, συναντά κανείς δύο όρια. Ένα χαμηλό, κατώτατο όριο, το όριο κατωφλίου. Είναι το όριο από το οποίο ξεκινά η ικανότητα ακοής μας. Το ανώτερο όριο είναι το όριο πόνου. Πρόκειται για το σημείο αυτό από το οποίο και μετά ο ήχος μας προκαλεί ενόχληση, την οποία αντιλαμβανόμαστε ως πόνο.

Αυτού του είδους οι ενοχλήσεις αποτελούν ακουστικά τραύματα, οι συνέπειες των οποίων μπορούν να είναι παροδικές ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις πιο μόνιμες. Σύνηθες περιστατικό όταν μετά την υπερέκθεσή μας σε χώρους με θόρυβο και δυνατή μουσική, έχουμε για κάποια ώρα μετά την αίσθηση «βουητών», ενώ οι ήχοι μας ακούγονται απομακρυσμένοι.

Διατηρώντας με ευγένεια λοιπόν την ισορροπία στα όρια ανάμεσα στη φυσική και ιατρική εξήγηση, έχοντας πλέον τη γνώση, καλό είναι να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί στην διασκέδασή μας!