Πες μου γιατί «τελειώνουν» οι μπαταρίες!

της Λίας Καραμπατέα

…και ξαφνικά τη στιγμή που πατάς το μαγικό κουμπί του τηλεχειριστηρίου για να αλλάξεις κανάλι και να δεις το αγαπημένο σου πρόγραμμα, κάτι δεν πάει καλά! Χαρακτηριστική κίνηση όλων μας είναι, σε πρώτη φάση, να κουνήσουμε ή και να χτυπήσουμε λίγο το χειριστήριο μήπως και «συμμορφωθεί» και υπακούσει στις εντολές μας. Τελικά όμως, δεν…! Ένα το συμπέρασμα: Να δεις που θα «τέλειωσαν» οι μπαταρίες του!

Αν και εικάζεται ότι οι πρώτες μορφές μπαταριών κατασκευάστηκαν περίπου το έτος 600, επίσημα, η κατασκευή τους αποδίδεται στον Ιταλό Φυσικό Βόλτα, το 1800. Η μπαταρία είναι μια μορφή (ηλεκτρικού) συσσωρευτή, μιας συσκευής αποθήκευσης χημικής ενέργειας. Η χημική ενέργεια, μέσω ανάλογων αντιδράσεων μετατρέπεται σε ηλεκτρική και αποδίδεται στο οποιοδήποτε εξωτερικό κύκλωμα το οποίο τροφοδοτεί η μπαταρία σαν πηγή.

Το περίβλημά τους, με μορφή «δοχείου», είναι κατασκευασμένο από κατάλληλο μονωτικό υλικό, και περιέχει κάποιον ηλεκτρολύτη στον οποίο βυθίζονται τα ηλεκτρόδια. Τα δύο άκρα της μπαταρίας διαχωρίζονται σε θετικό και αρνητικό. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια άνοδο και μια κάθοδο.

Όταν η μπαταρία συνδεθεί σε κάποιο κύκλωμα, τα ηλεκτρόνια που βρίσκονται στην μπαταρία ξεκινούν την επαναλαμβανόμενη κλειστή διαδρομή τους για να βρεθούν από το αρνητικό στο θετικό άκρο και ξανά από την αρχή.

Όταν μια συσκευή δουλεύει με ηλεκτρικό ρεύμα και τη συνδέουμε στην πρίζα, αυτό που παίρνουμε δεν είναι «ρεύμα» όπως πολλοί νομίζουν, αλλά τάση, δηλαδή την ενέργεια που θα κάνει τα φορτισμένα σωματίδια της συσκευής ώστε να έχουμε σαν αποτέλεσμα το ρεύμα.

Στην μπαταρία, όπου προσπαθούμε να υποκαταστήσουμε λοιπόν το ρόλο της πρίζας, είναι σαν αυτή η τάση να είναι ήδη μέσα στον ηλεκτρολύτη σε χημική μορφή. Δεν πρόκειται όμως για απεριόριστη ποσότητα, γι’ αυτό και οι μπαταρίες έχουν μία «ημερομηνία λήξης» στη λειτουργία τους.

Τι συμβαίνει με τις μπαταρίες που μπορούν να επαναφορτίζονται;

Μέσω ειδικών διατάξεων (φορτιστής), επιτυγχάνεται η αντίστροφη κίνηση των φορτισμένων σωματιδίων, έτσι ώστε να φτάσουν πάλι στην αρχική τους θέση και να είναι έτοιμα να «αρχίσουν» πάλι τη διαδρομή τους. Αυτό βέβαια, γίνεται μόνο με τις μπαταρίες που έχουν την ικανότητα επαναφόρτισης.

Λόγω του τρόπου λειτουργίας τους, οι μπαταρίες αποτελούν παράδειγμα των χημικών αποτελεσμάτων του ηλεκτρικού ρεύματος.

Οι μέθοδοι που αναφέραμε εισαγωγικά και εξακολουθούμε να δοκιμάζουμε πάντως όταν μας «εγκαταλείπουν» οι μπαταρίες, δεν έχουν τεκμηριωθεί ακόμη επιστημονικά!