Ποιες πόλεις θα αντέξουν στην κλιματική κατάρρευση;
Ο φαινομενικά αδυσώπητος κύκλος των τραγωδιών που τροφοδοτούνται από την κλιματική αλλαγή συνεχίζει να θέτει υπό αμφισβήτηση ποια μέρη του κόσμου θα είναι βιώσιμα τις επόμενες δεκαετίες.
Ποιες πόλεις θα είναι κατοικήσιμες σε έναν κόσμο επηρεασμένο από την κλιματική αλλαγή
Ορισμένες πόλεις του κόσμου φαίνεται πως είναι σε καλό σημείο έτσι ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες μιας εισροής κλιματικών μεταναστών
Πριν από τον Σεπτέμβριο του 2017, η Dianiz Roman και ο Wilfredo Gonzalez δεν είχαν σκεφτεί ούτε μια στιγμή να φύγουν από την Aguadilla, την πατρίδα του ζευγαριού στο δυτικό Πουέρτο Ρίκο. Αλλά μετά τον τυφώνα Μαρία που έπληξε εκείνο τον μήνα, όλα άλλαξαν.
Και οι δύο χώροι εργασίας τους, ένα γραφείο τελετών και ένα βενζινάδικο, καταστράφηκαν σε μια καταιγίδα που σκότωσε περίπου 3.000 ανθρώπους και ανέτρεψε τη ζωή στο νησί.
«Δυσκολευτήκαμε, προσπαθώντας να προμηθευτούμε προμήθειες, νερό και τρόφιμα», θυμάται ο Γκονζάλες τους μήνες που ακολούθησαν μετά τον τυφώνα. Δεν έμενε τίποτα να κάνουν, λένε, από το να δοκιμάσουν την τύχη τους χιλιάδες μίλια βόρεια στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, όπου είχε μετακομίσει η αδερφή του Γκονζάλες ένα χρόνο νωρίτερα.
Η Dianiz Roman και ο Wilfredo Gonzalez δεν ήταν μόνοι. Στον απόηχο του τυφώνα Μαρία, χιλιάδες άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει το νησί της Καραϊβικής για τη δυτική πολιτεία της Νέας Υόρκης, όπου ήδη κατοικεί μια μεγάλη κοινότητα του Πουέρτο Ρίκο.
Όπως αναφέρει το nationalgeographic.com, οι μετανάστες τείνουν να πηγαίνουν σε γειτονιές που ανταποκρίνονται στις πολιτιστικές και γλωσσικές τους ανάγκες, αλλά η έξοδος των μεταναστών στο Μπάφαλο δεν οφείλεται αποκλειστικά σε αυτήν την κοινότητα. Μήνες πριν χτυπήσει η Μαρία, ο δήμαρχος της πόλης ανακήρυξε το Μπάφαλο ως «πόλη για το κλίμα», σημειώνοντας ότι το Μπάφαλο έχει «… μια τεράστια ευκαιρία καθώς αλλάζει το κλίμα».
Από τότε, η πόλη κυκλοφόρησε έναν οδηγό μετεγκατάστασης που διαφημίζει τα πλεονεκτήματα της ζωής στο Μπάφαλο, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο η μέση θερμοκρασία του Ιουλίου είναι μια άνετη θερμοκρασία στους 21 βαθμούς Κελσίου. Επίσης, εκτός από το Μπάφαλο, υπεύθυνοι σχεδιασμού σε πόλεις όπως το Κλίβελαντ, Οχάιο, Μίσιγκαν, Μινεσότα και άλλες αρχίζουν να χαρτογραφούν πώς θα μπορούσε -και θα έπρεπε- να είναι ένα μέλλον με περισσότερους κατοίκους.
Τι κάνει μια πόλη ασφαλή από την κλιματική αλλαγή;
Το ζήτημα των «κλιματικών παράδεισων»— τόποι όπου τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι σπάνια και τα οποία τείνουν να βρίσκονται στις βόρειες περιοχές των ΗΠΑ κοντά σε γλυκό νερό — έχει κερδίσει έδαφος τα τελευταία χρόνια, καθώς οι φονικές πυρκαγιές, η ζέστη ρεκόρ και οι καταστροφικοί τυφώνες επηρεάζουν όλο και περισσότερο την καθημερινή ζωή στα νότια και δυτικά τμήματα της χώρας.
Πέρυσι, 675.000 άνθρωποι στις ΗΠΑ εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους λόγω καταστροφών. Πολλές από τις κοινότητες κάποτε εξαρτώνταν οικονομικά από την παραγωγή και ήταν σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες μιας εισροής μεταναστών: Όταν τα εργοστάσια άρχισαν να κλείνουν τη δεκαετία του 1970 και οι κάτοικοι μετακόμισαν αλλού αναζητώντας εργασία, άφησαν πίσω τους σπίτια και την πόλη χώρους που σήμερα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν.
Το Κλίβελαντ, στη νότια όχθη της λίμνης Έρι, έχει περίπου 30.000 κενές θέσεις. Το Ντιτρόιτ, το οποίο έχει χάσει σχεδόν τα δύο τρίτα του πληθυσμού του από την βιομηχανική ακμή του τη δεκαετία του 1950, έχει περισσότερα από 30 τετραγωνικά μίλια άδειας γης εντός των ορίων της πόλης του. Το Duluth έχει ήδη την υποδομή για να φιλοξενήσει δεκάδες χιλιάδες κατοίκους.
«Πρέπει να μοντελοποιήσουμε διάφορα σενάρια χρήσης γης και ανάπτυξης για την αύξηση του πληθυσμού σε κλίμακα γειτονιάς, πόλης, κομητείας και περιοχής», λέει ο Terry Schwarz, διευθυντής του Cleveland Urban Design Initiative . «Αλλά σε αυτό το σημείο, μόλις ξεκινάμε».
Ενώ η διαθέσιμη γη μπορεί να είναι πλεονέκτημα για ορισμένους, άλλες πόλεις εξετάζουν πώς να εκσυγχρονίσουν το υπάρχον οικιστικό απόθεμα ενισχύοντάς το από το κρύο το χειμώνα και τη ζέστη το καλοκαίρι.
«Η σκέψη μέσω τρόπων αναζωογόνησης του αστικού πυρήνα θα είναι κεντρικής σημασίας για να έχουμε μια περιοχή πιο ανθεκτική στο κλίμα», λέει ο Nicholas Rajkovich του Πανεπιστημίου της Σχολής Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού του Μπάφαλο.
Ένας «κλιματικός παράδεισος»
Ενώ πολλές πόλεις των Μεγάλων Λιμνών διαθέτουν εύκρατο κλίμα και άφθονο χώρο, ορισμένοι πιστεύουν ότι αυτό δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε κατάσταση «κλιματικού παραδείσου» βραχυπρόθεσμα.
Εκτός από τους επιζώντες του τυφώνα από το Πουέρτο Ρίκο που μετανάστευσαν στο Μπάφαλο, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι κλιματικοί μετανάστες των ΗΠΑ κινούνται ήδη βόρεια. Οι πληθυσμοί του Κλίβελαντ, του Ντουλούθ και του Μπάφαλο παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό στάσιμοι την τελευταία δεκαετία.
«Μάθαμε από την έρευνά μας ότι η ανθεκτικότητα της κοινότητας είναι εξίσου σημαντική με τις υποδομές ή τους φυσικούς πόρους για την πρόβλεψη πόσο καλά μια πόλη μπορεί να προσαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή ή στα αυξημένα επίπεδα μετανάστευσης», λέει η Monica Haynes, διευθύντρια του Duluth’s Bureau of Business and Economic Research στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα Ντουλούθ.
Επιπλέον, αυτές οι κοινότητες δεν είναι απρόσβλητες στην κλιματική αλλαγή. «Είχαμε πολλές μέρες αυτό το καλοκαίρι με πολύ κακή ποιότητα αέρα λόγω των πυρκαγιών στον Καναδά. Έτσι, το ότι η Ντούλουθ αποτελεί την ”απόδειξη του κλίματος” δεν είναι ακριβής», προσθέτει η Haynes. «Η πόλη μας θα βιώσει αρνητικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή».
Ωστόσο, ο φαινομενικά αδυσώπητος κύκλος των τραγωδιών που τροφοδοτούνται από την κλιματική αλλαγή συνεχίζει να θέτει υπό αμφισβήτηση ποια μέρη του κόσμου θα είναι βιώσιμα τις επόμενες δεκαετίες.
Οι επιστήμονες λένε ότι οι πιο έντονοι, πιο μακροχρόνιοι τυφώνες και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας -περίπου 13 εκατομμύρια άνθρωποι στις νοτιοανατολικές ΗΠΑ ενδέχεται να έχουν εκτοπιστεί μέχρι το τέλος του αιώνα- είναι πιθανό να αλλάξουν τη ζωή στη Φλόριντα και πέρα από αυτήν. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι οι ανεμοστρόβιλοι κινούνται ανατολικά σε πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του Νότου, πιθανώς λόγω των μεταβαλλόμενων κλιματικών προτύπων. Οι πυρκαγιές γίνονται μέρος της ζωής στη Δύση και η πρόσφατη καταστροφή που προκλήθηκε στο νησί Μάουι της Χαβάης δείχνει την απρόβλεπτη φύση ενός μεταβαλλόμενου κλίματος.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, μια άλλη καταστροφική καταιγίδα, ο τυφώνας Φιόνα, έπληξε το Πουέρτο Ρίκο, σκοτώνοντας περισσότερους από δώδεκα ανθρώπους, κόβοντας το ρεύμα για εκατομμύρια και καταστρέφοντας καλλιέργειες.
Αλλά αυτή τη φορά, η Dianiz Roman και ο Wilfredo Gonzalez ήταν σχεδόν 2.000 μίλια βόρεια από την καταστροφή της καταιγίδας.
Αφού ξεπέρασαν το αρχικό σοκ του χειμώνα του Μπάφαλο, λένε ότι έχουν εγκατασταθεί καλά στη νέα τους ζωή. Και οι δύο εργάζονται στο τοπικό σχολικό σύστημα και αποτελούν μέρος μιας ακμάζουσας κοινότητας του Πουέρτο Ρίκο που συγκεντρώνεται στη δυτική πλευρά του Μπάφαλο. «Δεν έχουμε την υπερβολική ζέστη που έχουμε στο Πουέρτο Ρίκο», λέει ο Γκονζάλες. «Αργησε λίγο, αλλά συνήθησα το χιόνι».
Πηγή: nationalgeographic.com/μετάφραση ΣΚΑΙ