Συνύπαρξη ανθρώπου και μεγάλων σαρκοφάγων αλλά με συμβιβασμό
Διεθνής συνάντηση επιστημόνων από όλα τα κράτη της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη
«Η συνύπαρξη μεταξύ ανθρώπου και μεγάλων σαρκοφάγων είναι εφικτή, αλλά και τα δύο μέρη πρέπει συμβιβαστούν για να ζήσουν μαζί: Οι άνθρωποι να δεχθούν και να ανεχτούν έναν αριθμό ζημιών και τα σαρκοφάγα, να “δεχθούν” την απομάκρυνση εκείνων των ζώων που φέρονται καταστροφικά».
Την επισήμανση έκανε ο Luigi Boitani, καθηγητής ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης, στο περιθώριο της διήμερης συνάντησης των μελών του Large Carnivore Initiative for Europe- LCIE που ξεκίνησε σήμερα στη Θεσσαλονίκη.
Πρόκειται για τη διετή συνάντηση για τα μεγάλα σαρκοφάγα του LCIE, της Πρωτοβουλίας που υπάγεται στον Διεθνή Οργανισμό για τη Φύση (International Union for Conservation of Nature- IUCN) ως ειδική ομάδα για τα απειλούμενα είδη και στην οποία συμμετέχει και η περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ».
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένα ζώο όπως ο λύκος στον Νέο Μάρμαρα της Χαλκιδικής (που είχε επιτεθεί σε παιδί) πρέπει να απομακρυνθεί από τη φύση το συντομότερο δυνατό. Ανάλογα με την συμπεριφορά ενός ζώου, εξαρτάται και το είδος της διαχείρισης του κάθε περιστατικού. Η απομάκρυνση ενός ζώου από τη φύση αποτελεί μια τεχνική απόφαση και μπορεί να γίνει είτε με την θανάτωση του, είτε με την παγίδευση του και την τοποθέτηση του σε περιορισμένο περιβάλλον αιχμαλωσίας», ανέφερε ο πρόεδρος του LCIE Luigi Boitani.
Εξέφρασε παράλληλα την προσωπική του άποψη ότι προτιμά να θανατωθεί ένα ζώο παρά να κρατηθεί για 15 χρόνια σε αιχμαλωσία, κάτι που, κατά τη γνώμη του, είναι το χειρότερο που μπορεί να κάνει κάποιος σε ένα άγριο ζώο.
«Μερικές φορές μια κατάσταση μπορεί να γίνει αρκετά σοβαρή και πρέπει κάποια πράγματα να γίνουν. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά άλλα που πρέπει να προηγηθούν, όπως το να τροποποιήσεις την κακή συμπεριφορά ενός ζώου, πρέπει να το προσπαθήσουμε πρώτα, πριν το απομακρύνουμε. Είμαι κάθετα αντίθετος στο να βιαζόμαστε να σκοτώσουμε ένα ζώο όσο πιο γρήγορα γίνεται, δεν είναι αυτή η μόνη λύση», είπε.
23.000 λύκοι και 17.000 αρκούδες στα κράτη- μέλη της ΕΕ
Αναφερόμενος στην αύξηση του πληθυσμού αρκούδας και λύκου σε όλη την Ευρώπη, εξήγησε ότι τα μεγάλα σαρκοφάγα ανακάμπτουν αρκετά γρήγορα και ιδιαίτερα οι λύκοι που είναι οπορτουνιστικά και προσαρμοστικά ζώα. Σημαντικό πρόβλημα ωστόσο αποτελεί ο υβριδισμός μεταξύ λύκου και σκύλου, ζήτημα ιδιαίτερα πολύπλοκο, καθώς είναι δύσκολη η επιβεβαίωση.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Μερτζάνη, Δρ Βιολογίας και πρώην επιστημονικό υπεύθυνο της «Καλλιστώ», στα 27 κράτη- μέλη της ΕΕ υπολογίζεται ότι διαβιούν, σε ανομοιογενή κατανομή, 23.000 λύκοι και 17.000 αρκούδες.
«Η Ελλάδα φιλοξενεί τον νοτιότερο πληθυσμό αρκούδας και λύκου στην Ευρώπη κάτι που μας κάνει να έχουμε ιδιαίτερη θέση στη σημασία αυτών των ειδών αφού παίζει στρατηγικό ρόλο στη διατήρηση τους», είπε ο Μερτζάνης διευκρινίζοντας ότι, με σύγχρονες μεθόδους γενετικής ανάλυσης για την εκτίμηση του πληθυσμού, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι ζουν 850 αρκούδες και 2.000 λύκοι σε έκταση ενδιαιτήματος 35.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Για τον ίδιο, η συνύπαρξη ανθρώπου και μεγάλων σαρκοφάγων είναι το μεγάλο ζητούμενο, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που παρατηρείται προσέγγιση των άγριων ζώων σε κατοικημένες περιοχές και συνδέεται με μια συμπεριφορά εξοικείωσης για αναζήτηση τροφής, αλλά και με την κλιματική κρίση.
«Ειδικά φέτος που είχαμε πολλά περιστατικά αρκούδων να πλησιάζουν σε οικισμούς, κυρίως στη δυτική Μακεδονία, αυτό συνδέεται με την απουσία οπωροφόρων και καρποφορίας λόγω του παγετού της άνοιξης του 2025», εξήγησε ο κ.Μερτζάνης.
Συνύπαρξη αλλά και αυτορρύθμιση
Η κλιματική κρίση για τον κ.Μερτζάνη είναι ένας αστάθμητος παράγοντας, με άγνωστες διαστάσεις στο μέλλον, όμως, υπάρχουν και ενδογενείς παράγοντες αυτορρύθμισης των πληθυσμών των ειδών.
«Δηλαδή στην αρκούδα όταν μειώνεται η τροφή, μειώνεται και η αναπαραγωγική επιτυχία. Υπάρχουν μηχανισμοί που φρενάρουν μια εκρηκτική πληθυσμιακή αύξηση, που δεν μπορεί να υποστηρίξει το ίδιο το είδος, αν δε βρίσκει τροφή ή αν προκύπτει ανταγωνισμός», ξεκαθάρισε. Όσο για τον λύκο, βρίσκει πιο εύκολα τροφή γιατί βασίζεται στην κτηνοτροφία αλλά η ευλογιά και ο αφανισμός πολλών κοπαδιών μικρών κτηνοτροφικών ζώων, δυσχέραιναν την εύρεση τροφής. «Βέβαια», συμπλήρωσε ο κ.Μερτζάνης, «υπάρχει αύξηση των αγριογούρουνων και των ζαρκαδιών που είναι τροφή για τον λύκο».
Καταλήγοντας εξέφρασε την άποψη ότι η «μητέρα φύση» έχει μηχανισμούς αυτορρύθμισης, οι οποίοι αποκωδικοποιούνται ενώ εμφανίζονται τα προβλήματα και δεν είναι πάντα τόσο εμφανείς.
«Εκεί οι επιστήμονες θα πρέπει να έχουμε ένα σύστημα παρακολούθησης τέτοιο ώστε να συνδέουμε την αυτορρύθμιση σε διάφορα επίπεδα, είτε βιολογικό, είτε πληθυσμιακό, είτε σε επίπεδο ενδιαιτήματος, δηλαδή οικολογίας του είδους».
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Νατάσα Καραθάνου
