Βοστώνη: “Ανθεκτικές” κατοικίες για λίγους

Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής απειλεί να μετατρέψει τη Βοστώνη σε «Βενετία» μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Η πόλη αντιμετωπίζει τον κίνδυνο καταστροφικών πλημμυρών σε μεγάλο μέρος της και ήδη εταιρίες κατασκευών υλοποιούν projects για το κτίσιμο ανθεκτικών «αντιπλημμυρικών» κατοικιών με καινοτόμες πρακτικές. Ωστόσο, λόγω κόστους αυτές είναι προσιτές μόνο από την τοπική ελίτ. Μιλάμε λοιπόν για ένα φαινόμενο «κλιματικού εξευγενισμού» το οποίο θα συνδέει την προσαρμογής της πόλης στις επιπτώσεις της κλιματική αλλαγής, ενώ παράλληλα θα εκτοπίσει κατοίκους χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων; Και πώς μπορεί το μοντέλο αυτό να εφαρμοστεί και σε άλλες πόλεις που «απειλούνται» από την άνοδο της στάθμης των θαλασσών;

Η πόλη με την ταραχώδη ιστορία, γενέτειρα της Αμερικανικής Επανάστασης, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη ίσως με τη μεγαλύτερη απειλή έως σήμερα. Μοιάζει μάλλον ειρωνικό καθώς σε μία περίοδο όπου λαμβάνουν χώρα ο ανασχεδιασμός του λιμανιού και γενικότερη ανάπλαση του παράκτιου μετώπου της, απειλείται από καταστροφικές πλημμύρες. Η ανάπλαση της παραλίας δίνει μαθήματα και σε άλλες πόλεις με το ίδιο πρόβλημα, αλλά εγείρει και κάποιες ανησυχίες.

Από το 1800 όπου και έγινε ένα «πολυσύχναστο» εμπορικό λιμάνι, η Βοστώνη έχει τριπλασιάσει την έκτασή της. Για να φτάσει η πόλη στη σημερινή μορφή της χτίστηκε ένα μεγάλο μέρος των κατοικιών της πάνω στο νερό. Ο πυρήνας της είναι χτισμένος σε χαμηλά επίπεδα πάνω από τη θάλασσα, κατά μήκος μίας μεγάλης τεχνητής ακτής. Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής – με την υπερθέρμανση των θαλασσών και το λιώσιμο των πάγων – που παρατηρείται κατά μήκος όλης της Ανατολικής ακτής των ΗΠΑ , απειλεί ιδιαίτερα και την περιοχή αυτή.

Οι τοπικές αρχές προβλέπουν μία άνοδο της στάθμης του νερού κατά ένα μέτρο έως το 2070, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα κατατάσσει τη Βοστόνη 8η ανάμεσα στις πόλεις που κινδυνεύουν από πλημμύρες.

Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της πολυεθνικής εταιρείας κατασκευών και υποδομών Lendlease, έχει ήδη ολοκληρωθεί η πρώτη φάση του έργου ανάπλασης Clippership Wharf σε ένα τμήμα του παραλιακού μετώπου ανατολικά της Βοστώνης, με την ολοκλήρωση 284 διαμερισμάτων και φέτος αναμένεται να ολοκληρωθεί το project, το οποίο περιλαμβάνει στο σύνολο 478 νέες κατοικίες σε μία έκταση επτά στρεμμάτων.

Εκτός από κατασκευές μεγάλων υδατοφραγμάτων και ανθεκτικών κατασκευών, η εταιρία προχωρά κι ένα βήμα παραπέρα, υιοθετώντας την προσέγγιση ότι πρέπει να συμφιλιωθούμε με τη φύση και να ζούμε πάνω από το νερό και όχι να την πολεμούμε. Πιο κοντά δηλαδή στη φιλοσοφία των Κάτω Χωρών και τη Βενετίας, παρά της υπόλοιπης Αμερικής. Γι αυτό κι έχουν μετατρέψει το Clippership Walf σε μία «ζωντανή» ακτογραμμή, με ένα δίκτυο από φυσικά φυτά, βάλτους, βραχώδεις παραλίες, και οικότοπους άγριας πανίδας, τα οποία θα διασκορπίσουν τα κύματα και θα κατευνάσουν ως ένα βαθμό την παλίρροια. Βέβαια, η εταιρία δεν έχει αφήσει τα πάντα στην τυχη τους… Το συγκεκριμένο έργο βρίσκεται σε ύψος 14 ποδιών πάνω από το μέσο όρο ύψους όπου φτάνει η παλίρροια. Ξύλινα φράγματα τοποθετούνται πριν από κάθε καταιγίδα, ενώ υπάρχει υπόγειο γκαράζ με αντλίες νερού και εφεδρική γεννήτρια για ώρα ανάγκης.

Ωστόσο, τα έργα αυτά δημιουργούν έντονη ανησυχία σχετικά με την επιτάχυνση ενός ήδη υπάρχοντος «εξευγενισμού» μία περιοχής, στην οποία μένει μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης. Οι κατοικίες του Clippership Walf, αλλά και παρόμοιων άλλων έργων έχουν ενοίκιο περίπου 5.500 $ / μήνα ενώ η αξία αγοράς τους αγγίζει τα 1,75 εκ. $, τη στιγμή που έχουν χτιστεί πάνω σε ένα μολυσμένο έδαφος που για 30 χρόνια έμενε κενό, χρησιμεύοντας ως αποβάθρα εκφόρτωσης εμπορευμάτων του λιμανιού.

Οι χαμηλοεισοδηματίες της Βοστώνης έχουν αρχίσει να ανησυχούν έντονα για το τι θα προκαλέσει μία επερχόμενη πλημμύρα, καθώς οι ίδιοι δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τη ζωή στα νέα κτίρια που έχουν κατασκευαστεί. Την ίδια ώρα αναρωτιούνται πού θα πηγαίνει όλο αυτό το νερό το οποίο θα «διώχνει» το νέο συγκρότημα κατοικιών, καθώς όπως φαίνεται θα μπορεί να φτάσει στα υπόγεια όπου ζουν.

«Η Βοστώνη χτίστηκε στις πλάτες των εργατών, είμαστε ένας κόμβος μεταναστών – Ουκρανοί, Ιρλανδοί Αμερικανοί, Ιταλοί Αμερικανοί, Βιετνάμ, Λατίνοι και Βόρειοι Αφρικανοί», δήλωσε η Magdalena Ayed, ιδρύτρια της ομάδας περιβαλλοντικής δικαιοσύνης των Harborkeepers που ζει λίγα μέτρα μακριά από το Clippership Whar. «Αυτό ισχύει ακόμη, αλλά αρχίζει να αλλάζει. Μακάρι να μπορούσα να ζήσω σε ένα από αυτά τα νέα κτίρια, αλλά δεν μπορώ». Η ίδια θεωρεί αναγνωρίζει τη δουλειά της Landlease στο να προστατέψει το κομμάτι εκείνο της ακτής. Ωστόσο φοβάται για το τι θα συμβεί στα παλιότερα σπίτια που βρίσκονται πίσω από τις νέες εγκαταστάσεις.

Το σχέδιο λοιπόν της μετατροπής της Βοστώνης σε μία «ανθεκτική» και «ενισχυμένη» πόλη ενάντια στις φυσικές καταστροφές, χωρίς να «εκτοπίσει» τους κατοίκους της εργατικής τάξης, αποτελεί ένα αίνιγμα το οποίο θα απασχολήσει και άλλες πόλεις των Ανατολικών Ακτών της Αμερικής στη συνέχεια και το οποίο θα πρέπει να λυθεί.

Πηγή: The Guardian