Ύδρευση: Το «επιτελικό κράτος» σχεδιάζει συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ και ανατιμήσεις στο νερό

Νέο «ακρωτηριασμό» στις αρμοδιότητες της αυτοδιοίκησης, και δη των ΟΤΑ, σηματοδοτεί η συγχώνευση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης που προωθεί η κυβέρνηση, με τους αντιδρώντες, αυτοδιοικητικούς, και δημοτικούς υπαλλήλους, να κάνουν λόγο για κίνδυνο υποβάθμισης υπηρεσιών, απώλεια θέσεων εργασίας αλλά και ανατιμήσεις στο βασικό αγαθού του νερού.

Το κυβερνητικό σχέδιο για το νερό, που ήδη παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο, προβλέπει τη συγχώνευση των ΔΕΥΑ σε επίπεδο περιφέρειας εκτός της ΕΥΔΑΠ της Αθήνας, η οποία θα επεκταθεί σε όλο το νομό Αττικής και πιθανά να αναλάβει και τη διαχείριση των υδάτων κοντινών νομών και της ΕΥΑΘ της Θεσσαλονίκης, όπου θα υπαχθούν όλες οι ΔΕΥΑ του νομού και ίσως και τα δίκτυα της Χαλκιδικής.

Η κυβέρνηση κάνει λόγο για ανάγκη εξορθολογισμού της διαχείρισης καθώς τα χρέη των ΔΕΥΑ συνολικά υπερβαίνουν τα 200 εκατομμύρια και προτείνει τη δημιουργία νέων διαδημοτικών επιχειρήσεων που θα λειτουργούν σε κάθε περιφέρεια και θα ονομάζονται Μείζονες Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης. Σύμφωνα με το σχεδιασμό θα είναι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας θα διοικούνται από 9μελή Εκτελεστική Επιτροπή και από Εκτελεστικό Διευθυντή – μάνατζερ που θα επιλεγεί από τον ιδιωτικό τομέα.

Κατά την κυβέρνηση η συγχώνευση και «συγκεντροποίηση» σε επίπεδο περιφερειών των ΔΕΥΑ, θα δημιουργήσει ισχυρότερες επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης που τιμολογιακά θα λειτουργούν υπό την εποπτεία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) και θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν καίρια ζητήματα, όπως οι απώλειες πόρων από ανείσπρακτους λογαριασμούς αλλά και νερού λόγω των φθορών στα ξεπερασμένα και παλιά δίκτυα.

Σε ότι αφορά τα χρέη των ΔΕΥΑ, αυτά θα καλυφθούν εν μέρει από το κράτος αλλά και μέσω άτοκων δανείων των ΟΤΑ ενώ για τις περίπου 5000 θέσεις εργασίας στις ΔΕΥΑ, υπάρχει η δέσμευση ότι θα διατηρηθούν.

Μαρινάκης: Δεν υπάρχει θέμα ιδιωτικοποίησης

Καθησυχαστικός εμφανίστηκε για το θέμα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος απέκρουσε ως μυθεύματα τα περί νέας προσπάθειας ιδιωτικοποίησης του νερού και ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να γίνουν απολύσεις ούτε να δημιουργηθούν ιδιωτικές εταιρίες ύδρευσης – αποχέτευσης.

«Δεν υπάρχει καμία δημιουργία ιδιωτικής εταιρείας έναντι μιας δημόσιας εταιρείας. Ουσιαστικά οχυρώνεται ο κρατικός χαρακτήρας των εταιρειών αυτών για να είναι πιο λειτουργικές και πιο αποτελεσματικές. Και αυτό νομίζω ότι είναι αυταπόδεικτο και από αυτά που ανακοινώθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο και θα το δούμε και στην πράξη, στη συζήτηση και στη συνέχεια ψήφισης του νομοσχεδίου» είπε και ανέφερε πως το σχετικό νομοσχέδιο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και θα αναλυθεί διεξοδικώς από το Υπουργείο.

Επισήμανε δε πως το νομοσχέδιο, «δεν μιλά για απολύσεις, δεν κάνει λόγο για κάτι τέτοιο. Μιλάει ουσιαστικά για συγχωνεύσεις των δημοσίων αυτών εταιρειών, γιατί πολύ απλά παρατηρήθηκαν διάφορα ζητήματα, τα οποία πρέπει να επιλυθούν, όπως είναι η απώλεια στις καταγραφές, διάφορα ζητήματα διαχειριστικά, για την καλύτερη διαχείριση και οργάνωση. Είναι ένα αίτημα ουσιαστικά και των τοπικών κοινωνιών, αλλά και πολλών Δημάρχων. Και μάλιστα, γνωρίζω ότι είναι και σε συνεννόηση το Υπουργείο με την ΚΕΔΕ, ούτως ώστε αυτό να γίνει σωστά, δίκαια, ούτως ώστε ο αριθμός των νέων Οργανισμών που θα προκύψουν να είναι ο σωστός αριθμός, για να μπορούν οι νέοι Οργανισμοί αυτοί να διοικηθούν».

Είναι πολλά τα δισεκατομμύρια του νερού…

Ωστόσο από την αντίπερα όχθη, δήμαρχοι, εργαζόμενοι και κόμματα της αντιπολίτευσης, που απορρίπτουν ως «νεοφιλελεύθερη» τη μεταρρύθμιση στο νερό που επιχειρεί η κυβέρνηση, θεωρούν ότι το «επίδικο» και ο στόχος είναι ο έλεγχος των πολλών εκατομμύριων που πρόκειται να δαπανηθούν από κρατικούς πόρους και ευρωπαϊκά κονδύλια για έργα ύδρευσης και αποχέτευσης.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στις ΔΕΥΑ, τα έργα που υλοποιούνται αυτή την περίοδο από τις ΔΕΥΑ, συνολικά αγγίζουν τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ και την επόμενη περίοδο θα εκτιναχτούν στα 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα έργα αυτά υλοποιούνται τοπικά από εργολαβίες μέσω διαγωνισμών με εκπτώσεις μέχρι και 30%.

Με τη συγκεντροποίηση του συστήματος εκτιμάται ότι οι εκπτώσεις θα κυμαίνονται από 3% έως 5% καθώς με τα νέα σχήματα «όλα τα έργα μιας Περιφέρειας θα είναι μια εργολαβία».

Επίσης οι αυτοδιοικητικοί υποστηρίζουν πως πρόκειται για απορρύθμιση ενός δοκιμασμένου συστήματος υπηρεσιών που εξυπηρετεί σήμερα εκατομμύρια πολίτες, παραγωγούς και επιχειρήσεις και πως οι συγχωνεύσεις θα επιφέρουν διπλασιασμό στα τιμολόγια ύδρευσης αποχέτευσης, καθώς μέσω ΣΔΙΤ θα παραδοθούν σε ιδιώτες όλα τα έργα ύδρευσης, αποχέτευσης και βιολογικών καθαρισμών. Τα έργα αυτά αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ θα εκτελεστούν από γνωστές εταιρίες με κονδύλια από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, οι οποίες θα αναλάβουν με συμβόλαια τη διαχείριση των δικτύων για τουλάχιστον τριάντα χρόνια.

Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι για τη διαχείριση το νερού της Ελλάδας έχουν δείξει ενδιαφέρον πολυεθνικές εταιρίες όπως η Γαλλική εταιρία «Suez Environment», που ασχολείται με θέματα ύδρευσης και ανακύκλωσης και παλιότερα είχε δείξει ενδιαφέρον για την αγορά της ΕΥΑΘ.

Επιφυλάξεις από ΚΕΔΕ – Οι αντιδράσεις δημάρχων και εργαζομένων

Πολλοί δήμαρχοι που αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα στους τομείς της ύδρευσης και αποχέτευσης δεν απορρίπτουν εξ αρχής το σχεδιασμό για τις συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ, αλλά πολλοί είναι και εκείνοι που θεωρούν ότι η κυβέρνηση υπερβαίνει τα εσκαμμένα και αφαιρεί αρμοδιότητες από τις τοπικές αυτοδιοικήσεις ενώ οι εργαζόμενοι προειδοποιούν με κινητοποιήσεις.

Όπως τόνισε στην Parallaxi, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου, δήμαρχος Αμπελοκήπων Μενεμένης Θεσσαλονίκης, «δεν έχουμε ακόμη καταλήξει σε οριστικές εκτιμήσεις και αποφάσεις. Την Τετάρτη θα έρθει στην ΚΕΔΕ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης για να μας παρουσιάσει την πρόταση. Τη συνάντηση θα την παρακολουθήσουν διαδικτυακά όλοι οι δήμρχοι της χώρας και μετά θα αποφασίσουμε. Είμαστε επιφυλακτικοί αλλά δεν αρνούμαστε τον διάλογο».

Διαφορετική είναι η προσέγγιση του προέδρου της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής της ΚΕΔΕ και δημάρχου Νεάπολης Συκεών, Σίμου Δανιηλίδη, ο οποίος κάνει λόγο για κατάργηση των ΔΕΥΑ και νέο «ακρωτηριασμό» των αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ.

Όπως τονίζει «οι ΔΕΥΑ είναι θεσμοί προσφοράς στις τοπικές κοινωνίες. Με νόμο του κράτους επιχιερούν την κατάργηση τους και για να ξεγελάσουν τον κόσμο, την ονομάζουν συγχώνευση σε επίπεδο περιφέρειας με απόλυτο έλεγχο από το κράτος. Αυτή η εξέλιξη αλλοιώνει τον χαρακτήρα τους και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ευρωπαϊκή αρχή της εγγύτητας, που αφορά υποθέσεις τοπικού χαρακτήρα και η οποία επιβάλει ότι κάθε τοπικό ζήτημα που αφορά τον πολίτη πρέπει να αντιμετωπίζεται από τον εγγύτερο βαθμό εξουσίας. Η ύδρευση του κάθε σπιτιού έχει σχέση με τον δήμο και όχι με τις περιφέρειες. Αυτό λοιπόν θέλουν να καταστρατηγήσουν. Επιχειρήθηκε και από άλλες κυβερνήσεις και αντιδράσαμε και κάναμε το δημοψήφισμα, και ψάχνανε να μας συλλάβουν»

Σημειώνει δε πως «πρακτικά με τις συγχωνεύσεις θα πάμε σε ένα κρατικό έλεγχο με πιθανότητα την συμμετοχή ιδιωτικών συμφερόντων, θα πάμε σε αυξήσεις για να υπάρχει κερδοφορία και θα πάμε σε ένα αναποτελεσματικό σύστημα που δεν θα έχει την αμεσότητα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης. Δηλαδή αν σε μια γειτονιά σπάσει μία σωλήνα μέσα σε 3-5 ώρες θα έχει αποκατασταθεί η ζημιά. Στην άλλη περίπτωση το πολύ πολύ να έρθουν να κλείσουν την βάνα και όλη η περιοχή να μην έχει νερό. Αρα με τις συγχωνεύσεις θα χαθεί η αμεσότητα και η αποτελεσματικότητα. Πιστεύω δε πως αυτή η ρύθμιση είναι και αντισυνταγματική».

Ο πρόεδρος των εργαζομένων στην ΔΕΥΑ Θέρμης, Δημήτρης Νταλακούδης, τονίζει πως «η συγχώνευση των 124 ΔΕΥΑ σε 13 περιφερειακές δομές, προσχηματικά γίνεται για την καλύτερη διαχείριση αλλά επί του πρακτέου θα προκαλέσει πολλά προβλήματα, καθώς κάθε ΔΕΥΑ λειτουργεί τοπικά και άμεσα, κάτι που δεν θα γίνεται μετά τη συγχώνευση. Επίσης θα αλλάξει η τιμολογιακή πολιτική διότι οι εργολάβοι που θα επενδύσουν θα το κάνουν για το κέρδος».

«Την Πέμπτη θα έχουμε συνεδρίαση της πανελλήνιας Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης για να εξετάσουμε τα δεδομένα και να αποφασίσουμε», τονίζει και αναφέρει ότι η ΔΕΥΑ Θέρμης είναι βιώσιμη και χωρίς χρέη και ενώ προσφέρει κοινωνικό έργο χρεώνεται το ηλεκτρικό ρεύμα με οικιακό τιμολόγιο. Επίσης επισημαίνει ότι οι ΔΕΥΑ απασχολούν και πολλούς συμβασιούχους που κινδυνεύουν να μείνουν άνεργοι όπως και οι διοικητικοί υπάλληλοι.

Να σημειωθεί ότι ανάλογες προσεγγίσεις και αντιδράσεις καταγράφονται σε όλες τις ΔΕΥΑ της χώρας.