Ένας μαέστρος και 12 σολίστ της πόλης σε ένα σχήμα

 

Δώδεκα σολίστ της πόλης, διανύουν μια εκπληκτική πορεία με την Ορχήστρα Δωματίου «Contra Tempo». Ο μαέστρος της, Βλαδίμηρος Συμεωνίδης μας συστήνει αυτό το εντυπωσιακό σχήμα.

της Βαγγελιώς Χρηστίδου

Ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης, γεννήθηκε πριν από τέσσερις δεκαετίες στην Κατερίνη και σήμερα είναι ένας από τους πιο γνωστούς διευθυντές Ορχήστρας της χώρας. Η πορεία του, πλούσια και μέσα από πολλές και μεγάλες Ορχήστρες – αναλυτικά, θα τις δείτε πιο κάτω. Η Ορχήστρα Δωματίου «Contra Tempo», είναι σίγουρα… μικρότερη σε ηλικία. Εξάλλου, δημιουργήθηκε μόλις πριν από τρεισίμιση χρόνια, το Μάρτιο του 2012 και είναι ένα από τα … νέα παιδιά του γνωστού μαέστρου. Στα μέσα του Σεπτεμβρίου, εμφανίστηκε με ένα πολύ καλό πρόγραμμα στο «Παλατάκι», στην Καλαμαριά. Μου έκανε εντύπωση όταν έμαθα ότι δεν είναι ήδη αρκετά γνωστή και ότι λίγα έχουν γραφτεί για την πορεία της. Και είπα να την…μελετήσω λίγο καλύτερα. Με έναν ζεστό καφέ στην πλατεία Άθωνος, ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης μου μίλησε τις προάλλες για την ιστορία του εντυπωσιακού αυτού σχήματος από 12 νέους σολίστ της πόλης – το καλύτερο υλικό που υπάρχει αυτή τη στιγμή, για την ακρίβεια – και τη συνεργατική δουλειά που κάνουν στις πρόβες και συναντήσεις τους. Και εν συντομία και για τα δικά του επαγγελματικά βήματα, στη μεγάλη μουσική του πορεία.

Το Βλαδίμηρο Συμεωνίδη, τον γνωρίζουν οι περισσότεροι μάλλον από τη… «θητεία» του ως Διευθυντή της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Ε.Ρ.Τ. από το 2006 έως το 2011. Γεννημένος το 1972 στην Κατερίνη και έχοντας κάνει τις βασικές μουσικές σπουδές στο Δημοτικό Ωδείο της πόλης του, αποφοίτησε στη συνέχεια από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. και την ίδια περίοδο, στην τάξη Ανώτερων Θεωρητικών του Χρήστου Σαμαρά. Στη συνέχεια τον «κέρδισε» για κάποια χρόνια το εξωτερικό, αφού σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης, από όπου πήρε και το Δίπλωμα Διεύθυνσης Ορχήστρας και το Δίπλωμα Σύνθεσης.

Από τότε έχει συνεργαστεί με ορχήστρες και μουσικά σύνολα στην Ελλάδα και το εξωτερικό – Ορχήστρα της Αυστριακής Ραδιοφωνίας – RSO Wien, Φιλαρμονική Ορχήστρα της Σόφιας, Κρατικές Ορχήστρες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Θεσσαλονίκης, Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, Ορχήστρα Πατρών, “Sinfonietta Belgrad”, Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων, Wiener Sängerknaben, τα Σύνολα Σύγχρονης Μουσικής “Klangforum Wien”, “die reihe” και “dissonArt ensemble”, κ.ά. Το βιογραφικό του περιλαμβάνει επίσης διεύθυνση παραγωγών όπερας και μπαλέτου στην Εθνική Λυρική Σκηνή, ηχογραφήσεις για την Ελληνική και την Αυστριακή Ραδιοφωνία, διδασκαλία στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. και στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ενώ από το 2001 διδάσκει στην τάξη Διεύθυνσης Ορχήστρας, του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, εκπαιδεύοντας νέους μαέστρους, συνεργαζόμενους με Συμφωνικές Ορχήστρες.

Φτιάχνοντας την «Contra Tempo» των 12…

Η Ορχήστρα Δωματίου «Contra Tempo», είναι η ιδέα που «βρέθηκε» στο δρόμο του γνωστού Αρχιμουσικού το Μάρτιο του 2012. Το «παιδί» του και μοναδικό στο είδος του, στην πόλη μας. Υπό την αιγίδα του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης – και μόνο, αυτό αξίζει να τονιστεί – 12 μουσικοί, σολίστ ο καθένας στο όργανό του, αποφάσισαν να συνεργαστούν παρά τις όποιες αντιξοότητες είχε να αντιμετωπίσει μια τέτοια κίνηση, στους σημερινούς καιρούς. Όπως η ίδια η Ορχήστρα και τα μέλη της λένε: «Ως πρότυπο για τη δημιουργία της Ορχήστρας, λειτούργησε ο Σύλλογος Ιδιωτικών Συναυλιών (Verein für Private Musikalische Aufführungen), που ίδρυσε ο Α. Schönberg μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Βιέννη, σε μια περίοδο σημαντικών κοινωνικών και οικονομικών ανακατατάξεων, όχι πολύ μακριά από την πραγματικότητα την οποία βιώνουμε στη χώρα μας. Κοινός στόχος του συνόλου είναι η εξερεύνηση του ρεπερτορίου για ορχήστρα δωματίου διαφορετικών εποχών και αισθητικών ρευμάτων της μουσικής Τέχνης, η προβολή της ελληνικής μουσικής δημιουργίας, σύγχρονης και παλαιότερης, καθώς και η παρουσίαση συμφωνικών έργων σε μεταγραφή για μικρή ορχήστρα».

«Η Ορχήστρα Contra Tempo, ξεκίνησε από μια ανάγκη να συγκεντρώσω έναν αριθμο μουσικών που ήξερα ότι βρίσκονται στην πόλη, νέους ανθρώπους με πολύ καλό επίπεδο», μου εξηγούσε προχτές σε έναν σύντομο καφέ που ήπιαμε, ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης. Η συνάντηση έγινε μετά από την πρόσφατη εμφάνιση της Ορχήστρας (στις 17 Σεπτεμβρίου), στο Κυβερνείο (Παλατάκι) της Καλαμαριάς, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ «Παρά θιν’ αλός», με έργα Ελλήνων συνθετών, επηρρεασμένα από τη μουσική παράδοση της χώρας και με σολίστ το λυράρη και συνθέτη Ηλία Παπαδόπουλο. Παρόλο που δεν κατάφερα να πάω, ήξερα ότι ήταν μια βραδιά ευχάριστη για όσους παραβρέθηκαν, σε ένα όμορφο μέρος και από πολύ «δυνατούς» μουσικούς της πόλης.

«Πρόκειται για πολύ καλό “υλικό”», σχολιάζει ο Αρχιμουσικός, αναφερόμενος στους συνεργάτες του της «Contra Tempo».

«Πώς τους βρήκες;», τον ρωτάω, περιμένοντας κάπως την απάντηση.

«Ήμουν χρόνια στο Κρατικό Ωδείο, ήξερα αρκετό κόσμο κι από εκεί», λέει. Τους πιο πολλούς, τους γνωρίζει ήδη από παλιά, επίσης, πολλοί είναι φίλοι και συνεργάτες ήδη από τη δεκαετία του ’90. Νίκος Κυριόσογλου (πιάνο), Χριστίνα Κατίδου (πιάνο), Μιχάλης Σαπουντζής (κοντραμπάσο), Ναυσικά Τσάρα (φλάουτο), Παναγιώτης Κουγιουμτζόγλου (όμποε), Igor Efimov (κλαρινέτο), Κωνσταντίνος Βαβάλας (φαγκότο), Κωνσταντίνος Παυλάκος (βιολί), Κωνσταντίνος Καμπάνταης (βιολί), Στέφανος Αλί (βιόλα), Μαρία Ανισένγκου (τσέλο). Όλοι τους ένας κι ένας, με σπουδές αρκετοί και στο εξωτερικό, με χρόνια παρούσια σε Ορχήστρες και άλλα σύνολα της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας.

Με αρωγό και σταθερό, αλλά και μόνο σπόνσορα το ίδιο το Κρατικό Ωδείο, η Ορχήστρα Δωματίου «Contra Tempo» προχώρησε όλα αυτά τα χρόνια, με βήματα σταθερά, έχοντας «δέσει», με πολύ γερούς και ισχυρά… μουσικούς «δεσμούς».

«Δεν έχουμε κάποια σταθερή σχέση εργασίας», εξηγεί ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης. «Όλοι είμαστε άνθρωποι απλά με κοινούς στόχους και φτιάξαμε μια Ορχήστρα που ξεκινάει μη έχοντας κάποιον υποστηρικτή εκτός από το Κρατικό Ωδείο, τη διευθύντριά του Λόλα Τότσιου και τον πρόεδρο του διοικητικού του συμβουλίου, Χαράλαμπο Λεφάκη. Οι περισσότεροι μουσικοί εξάλλου είναι σχετιζόμενοι με το Ωδείο, είτε αποφοίτησαν από εκεί είτε διδάσκουν πλέον στις τάξεις τους. Μας στηρίζει επίσης ο Σύλλογος Φίλων Ορχήστρας Contra Tempo, με όποιον τρόπο μπορεί. Στη δουλειά που κάνουμε, δεν υπάρχει ωράριο, με την έννοια της πρόβας. Έχουμε τη δυνατότητα να το φτάσομε εκεί που θέλουμε, χωρίς συγκεκριμένο αριθμό προβών. Το βάζουμε κάτω και το δουλεύουμε μαζί, μέχρι να πούμε ότι είναι αυτό που θέλουμε. Έχουμε όλοι άποψη και συμπορευόμαστε».

Αυτή είναι και μια σημαντική διαφορά της Ορχήστρας Δωματίου «Contra Tempo», από άλλα εγχειρήματα: το ότι η έννοια του «μαέστρου», δεν έχει την παραδοσιακή της διάσταση ως αυτή του «απόλυτου Άρχοντα», αλλά το ότι και οι 12 μουσικοί που την απαρτίζουν έχουν λόγο και συμμετοχή στη διαμόρφωση και την εξέλιξη του προγράμματος και των προβών. Κάτι αρκετά ασύμμετρο με την «παραδοσιακή» έννοια και ψυχοσύνθεση του «μαέστρου», όπως μου την εξήγησε χαριτολογώντας και ο ίδιος ο Αρχιμουσικός, όταν τον ρώτησα «γιατί διεύθυνση Ορχήστρας;»: «Το βασικό μου όργανο, είναι το πιάνο. Ωστόσο, κάποια στιγμή αποφάσισα ότι δεν το είχα, δεν με ενδιέφερε αυτό ως καριέρα και πήγα για Σύνθεση και στη συνέχεια για διεύθυνση Ορχήστρας. Όλοι όσοι είμαστε μαέστροι, έχουμε ένα σύνδρομο… εξουσίας. Αλλιώς, δεν θα θέλαμε και να κάνουμε αυτή τη δουλειά. Είναι όπως το να θέλεις να γίνεις Πρωθυπουργός ή πρόεδρος κάποιου φορέα. Το βαθύτερο κίνητρο σε αυτήν την περίπτωση, είναι η φιλοδοξία. Και το να έχει κανείς φιλοδοξία, δεν είναι κακό. Το θέμα είναι πώς διαχειρίζεται την εξουσία του, κανείς. Κάποιοι μπορούν, άλλοι όχι. Για εμένα, η διεύθυνση είναι τρόπος έκφρασης κι επικοινωνίας, περισσότερο».

Εμφανίσεις μέχρι τώρα και μετά…

Η πρώτη συναυλία, όπως καταλαβαίνει κανείς, έγινε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Κρατικού Ωδείου, λίγο μετά τη δημιουργία της Ορχήστρας. Από τις σημαντικότερες εμφανίσεις του μουσικού συνόλου, αυτή στο Φεστιβάλ Ελληνικής Μουσικής στην Ιστορική Αίθουσα Παρνασσού στην Αθήνα, τον Απρίλιο του 2013, η παρουσίαση σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση των δύο οπερών του Kurt Weill (“Mahagonny Songsliel και Der Jasager” σε κείμενα του Brecht), σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ευκλείδη το Σεπτέμβριο του 2014 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, η παρουσίαση της 4^ης Συμφωνίας του Gustav Miller στην εκδοχή για Ορχήστρα Δωματίου, το Φεβρουάριο του 2015, αλλά και εμφανίσεις που έγιναν στη Χίο, την Καβάλα και τις Σέρρες.

Πώς νιώθει ο Αρχιμουσικός, για την πορεία του «παιδιού» του, που όμοιό του δεν υπάρχει παρά μόνο στην Αθήνα;

«Πώς νιώθω; Μεγάλη ικανοποίηση», απαντά. «Δεν περίμενα να έχει τέτοια εξέλιξη. Ήταν ένα πείραμα και είμαι πραγματικά χαρούμενος που έχω συγκεντρώσει τέτοιους μουσικούς. Υπάρχει πολύ κοινή αντίληψη του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε τη Μουσική, κάτι που εννοείται ότι αναπτύχθηκε και στην πορεία. Μπορεί να μην έχουμε γίνει “παρέα”, αλλά μοιραζόμαστε κοινές αξίες. Και οφείλω ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στο Κρατικό Ωδείο, για τη στήριξη όλα αυτά τα χρόνια».

Μέχρι στιγμής, το ρεπερτόριο της «Contra Tempo» περιλαμβάνει εκτελέσεις έργων γνωστών ξένων συνθετών, όπως ο Debussy, o Dvorak, o Satie, o Martinu, o Gershwin, o Piazzolla, o Mozart, o Hindemith και ο Ives, αλλά και μεγάλων Ελλήνων του είδους, όπως ο Σκαλκώτας, ο Καλομοίρης, ο Κωνσταντινίδης, ο Χατζηδάκις, ο Τερζάκης, ο Σαμαράς και ο Μαρωνίδης.

Τι σχεδιάζουν η Ορχήστρα και τα μέλη της από εδώ και πέρα; Μια συνεργασία σε διάρκεια, για το φετινό χειμώνα, με το Δήμο Καλαμαριάς. Μετά την εμφάνιση στο «Παλατάκι», η μουσική πορεία της «Contra Tempo» στην ευρύτερη περιοχή της Καλαμαριάς θα συνεχιστεί, και τους χειμερινούς μήνες, με το «Δάφνις και Χλόη», σε μουσική υπόκρουση του Σάββα Ζάννα, στα πλαίσια αφιερώματος στον George Gershwin.

«Η προοπτική συνεργασίας με το Δήμο Καλαμαριάς, είναι πολύ σημαντική», λέει κλείνοντας ο Βλαδίμηρος Συμεωνίδης. «Σημαίνει την παρουσία μας σε πιο σταθερό πλαίσιο, κάτι που θα ανοίξει δρόμο και θα επιτρέψει να καθιερωθεί και να έχει λόγο ύπαρξης η Contra Tempo. Το ευκαιριακό, είναι εύκολο. Το σταθερό και πιο μόνιμο, είναι αυτό που αναδεικνύει τη δουλειά που έχει κάνει κάποιος. Υπάρχει επίσης στο πλάνο η παραγωγή μιας Όπερας, σε συνεργασία με το Κρατικό Ωδείο και άλλους φορείς της Θεσσαλονίκης και με σκηνοθέτη τον Αλέξανδρο Ευκλείδη».

Η πορεία συνεχίζεται, λοιπόν. Εξάλλου, «για τους μαέστρους δεν είναι ποτέ αρκετή η δουλειά…πρόκειται για απόλαυση».

Τα πάντα για την Ορχήστρα Δωματίου «Contra Tempo» και την πορεία των μελών της, μπορεί να βρει κανείς στην ιστοσελίδα τους: http://contratempo.gr/.