Γιάννης Χαρούλης: “Αφού δεν παρατηρούμε, ας αρχίσουμε να ακούμε μήπως και αλλάξει κάτι”

Μετά από δύο εξαιρετικές βραδιές στη Θεσσαλονίκη, στο Block 33, και λίγο πριν τις δύο επόμενες (3, 4 Φεβρουαρίου) στον ίδιο χώρο, ο Γιάννης Χαρούλης δέχτηκε να μιλήσει αποκλειστικά στην Parallaxi για τα τραγούδια του νέου του άλμπουμ “Κολιμπρί” και την ιδιαίτερη σχέση του με το κοινό.

Μετά από ένα πολύ δυνατό καλοκαίρι γεμάτο συναυλίες (ξέρετε, από εκείνες τις αξέχαστες που ξέρει να φτιάχνει ο αγαπημένος ερμηνευτής), επιλέγει τη Θεσσαλονίκη για μερικές εμφανίσεις, με ένα πρόγραμμα που ισορροπεί ανάμεσα στην παράδοση, στη ροκιά και την έμπνευση της στιγμής, που για όποιον έχει βρεθεί σε συναυλία του Χαρούλη, ξέρει ακριβώς τι πάει να πει.

Είναι άλλωστε πάντα είδηση κάθε καινούρια συναυλία του,  με ένα μεγάλο κοινό να τον περιμένει πάντα και να είναι εκεί κάθε φορά που εμφανίζεται ή φτιάχνει ένα καινούριο τραγούδι. Αυτό κι αν είναι ευτυχία θαρρώ για έναν καλλιτέχνη που τα υλικά του είναι τόσο απλά και καθαρά, όπως αυτά του Γιάννη Χαρούλη.

Αυτά και ακόμα περισσότερα, συζητήσαμε λίγο πριν τις επόμενες εμφανίσεις του στη Θεσσαλονίκη.

Νιώθω να μην κόβεται ποτέ η σύνδεση σου με την παράδοση, που μάλιστα πιστεύω πως εσύ μαζί με λίγους ακόμα την διαδίδεται και στις νεότερες γενιές κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Τι είναι αυτό που σε δένει τόσο έντονα με αυτήν;

Μέσω της παραδοσιακής μουσικής έμαθα να ταξιδεύω, να ονειρεύομαι, να συντονίζομαι και να επικοινωνώ με τους άλλους ανθρώπους στην παρέα και τα πανηγύρια. Από μικρός λάτρευα να ακούω τους μεγαλύτερους στο χωριό. Να μιλούν, να τραγουδούν, να αναπτύσσουν τις απόψεις τους.  Ζωντάνευαν οι ιστορίες τους μέσα στο κεφάλι μου. Με εξίταρε το πώς είχαν μάθει να θρηνούν, να χαίρονται, να επικοινωνούν τα συναισθήματά τους με το τραγούδι και τον χορό. Για μένα παράδοση είναι ο  τόπος και ο χρόνος που δεν έζησα. Εκείνη η κλωστή που με συνδέει με τον μικρό μου εαυτό και με τις μνήμες.

Το «Κολιμπρί» τι ήχους ήθελες να έχει και πόσο κοντά είναι το τελικό αποτέλεσμα με αυτό που επιθυμούσες;

Είναι πάρα πολύ κοντά σε αυτό που είχα σκεφτεί και αυτό που τελικά σχεδιάσαμε. Το Κολιμπρί – όπως και κάθε τραγούδι ή δίσκος – είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς με τους μουσικούς και όλων όσοι εμπλέκονται δημιουργικά. Το ένα μέρος είναι οι νότες και το άλλο οι άνθρωποι. Μπλέξαμε λοιπόν τις νότες με τα συναισθήματά μας, σε μία ιδιαίτερη εποχή.  Αυτή η σύμπραξη θέλαμε να αποτυπώνεται στον δίσκο και να επικοινωνηθεί στον κόσμο. Θεωρώ πως αυτό – σε μεγάλο βαθμό – το πετύχαμε. Είναι ένας δίσκος που κουβαλά τη δυσκολία και τη συνθήκη της καραντίνας .

Πώς γεννιέται ένας δίσκος σου; Είναι μία δική σου προσωπική ανάγκη για δημιουργία ή είναι θέμα συγκυριών και καλών τραγουδιών που έρχονται στα χέρια σου;

Η δημιουργία δεν είναι πρόθεση. Είναι προσωπική ανάγκη. Υπάρχει ένα συναίσθημα που είτε ρέει και πρέπει να επικοινωνηθεί είτε με μπλοκάρει και η μουσική είναι η μόνη διέξοδος.  Για να είμαι ειλικρινής, δεν γράφω ένα τραγούδι για να το δισκογραφήσω.  Όταν μαζευτεί  ένα σύνολο τραγουδιών,  μόνα τους δείχνουν την πορεία και τότε είναι η κατάλληλη στιγμή να τα μοιραστώ με την παρέα.

Τα χρόνια της πανδημίας και της καραντίνας λειτούργησαν θετικά για να συγκεντρωθείς παραπάνω στο καινούριο σου υλικό;

Θετικά ήταν τα πράγματα τη στιγμή που βρέθηκα με τους δικούς μου, μοιραστήκαμε ιδέες και συναισθήματα και κάναμε μουσική. Όσο ήμουν μόνος όχι. Δε λειτούργησε.  Ένοιωθα απομονωμένος, ακριβώς όπως όλοι.  Η επαφή και η δημιουργία ήταν η διέξοδος.

Η επιστροφή στις συναυλίες, απέναντι από το κοινό που σε περιμένει, πώς είναι;

Δε θεωρώ ότι είμαι απέναντι στο κοινό. Είμαστε ένα και αυτό είναι η ομορφιά. Οι άνθρωποι είναι μέσα μου και γύρω μου. Δημιουργείται ένα σύνθετο συναίσθημα που έχει χαρά, νοιάξιμο, προσμονή. Εμείς οι μουσικοί «μαγειρεύουμε για να φάμε όλοι μαζί»!

Πόση διαφορά έχει μία μεγάλη σκηνή για σένα, από μία παρέα σε ένα πανηγύρι που θα κάτσετε 15 -20 άνθρωποι και θα τραγουδήσετε; Είναι διαφορετικό το συναίσθημα;

Δεν είναι, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές.  Έτσι μεγάλωσα και έτσι συνεχίζω να το βλέπω. Η μόνη διαφορά είναι ότι από μία παρέα μπορώ να φύγω ή να σταματήσω να τραγουδάω και να ακούω τους άλλους, από τη συναυλία όχι (γέλια). Στην πραγματικότητα όμως η κατάσταση που βιώνω και η πρόθεση μου δεν αλλάζουν. Ακόμη και ένας άνθρωπος να είναι, προσπαθώ να συνδεθώ με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.

Είναι η Θεσσαλονίκη από τις πόλεις που θα μπορούσες να ζήσεις;

Άνετα! Όταν την επισκέφθηκα ένοιωσα οικειότητα με τους ανθρώπους και το μέρος. Πρώτη φορά ήρθα για συναυλία στη Βάρδια, νομίζω το 2005, και η αλήθεια είναι ότι αυτή τη ζεστασιά δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Ήταν τα πρώτα μου βήματα και ο τρόπος που με υποδέχθηκαν ήταν συγκινητικός.

Πιστεύεις πως ο κόσμος έχει ανάγκη να βγει και να ξεχαστεί, μετά από όσα δύσκολα συμβαίνουν στην επικαιρότητα και τη ζωή του;

Η ανάγκη του ανθρώπου να βγει, να ξεχαστεί, να μοιραστεί, να παρηγορηθεί, να πάρει δύναμη και να ελαφρύνει τα μέσα του, δε θα σβήσει ποτέ, πόσο μάλλον μετά από μία τόσο δύσκολη συνθήκη.

Θα έπρεπε ο κόσμος να δείχνει την αντίδραση του σε αυτά που νιώθει ότι τον αδικούν τα τελευταία χρόνια;

Πιστεύω ότι δεν μπορούμε καν να δούμε το άδικο μέσα μας, στον οικογενειακό κύκλο και γύρω μας επειδή δεν ξέρουμε να εκτιμούμε τους εαυτούς μας. Πάνω σε αυτό το «δεν ξέρω / δεν προλαβαίνω να με υπολογίσω» έρχεται η κοινωνία και σου φοράει κουστούμια για το πώς είσαι και τι πρέπει να γίνεις. Η αδικία λοιπόν είναι συνδεδεμένη με την αυτοεκτίμηση και το κατά πόσο φροντίζουμε τον εαυτό μας. Όταν αποκτήσουμε αυτήν τη γνώση οι πιθανότητες να εκφράσουμε σωστά αυτό που νοιώθουμε είναι μεγαλύτερες. Η αλλαγή ξεκινά από μικρές λεπτομέρειες, από ένα κοίταγμα, από τη στάση του σώματος, από το πώς θα σταθούμε στο ύψος μας και θα απαντήσουμε σε μία πρόκληση. Το σημαντικό όμως, είναι οποιαδήποτε αντίδραση να μη λειτουργεί σαν στιγμιαία αποσυμπίεση. Πρέπει να λειτουργεί σαν μηχανισμός σύνδεσης με τους άλλους. Χρειαζόμαστε υγιείς αντιδράσεις, χωρίς ενοχές, με σταθερότητα και συνέπεια.

Η βία και η κακοποίηση τόσο απέναντι σε γυναίκες όσο και σε παιδιά ή άλλους ανθρώπους, πιστεύεις πως υποδεικνύει μία καινούρια ελληνική κοινωνία;

Η βία είναι καταδικαστέα σε οποιαδήποτε μορφή. Είναι κάτι που με απασχολεί σαν ύπαρξη,  το πώς να μην τη διαπράττω δηλαδή σε καμία συνθήκη. Αυτό που με προβληματίζει είναι πότε και με ποιόν τρόπο μπορεί να σταματήσει να εξελίσσεται αυτό το αρρωστημένο περιβάλλον που έχει δημιουργηθεί. Είναι σαν να μη βλέπουμε τα σημάδια και αυτό από μόνο του με φοβίζει.  Δεν πρόκειται για μία νέα κατάσταση. Η διαφορά είναι στην προβολή πια. Ο κόσμος έχει αρχίσει να μιλάει. Και αυτό θέλουμε. Αυτό είναι ελπιδοφόρο.  Αφού δεν παρατηρούμε ας αρχίσουμε να ακούμε , μήπως και αλλάξει κάτι.

Να επιστρέψω στη μουσική σου που νιώθω να είναι το «φάρμακο» σου και να μου πεις εσύ τι νιώθεις όταν τραγουδάς αγαπημένα σου τραγούδια;

Όταν αφήνομαι στη μουσική ο πόνος γίνεται κομμάτια, η χαρά και η συγκίνηση μεγαλώνει, νοιώθω ότι πάω παρακάτω, είτε όταν τα τραγουδάω μόνος μου είτε με παρέα. Η διαφορά είναι ότι όταν μοιράζομαι τα τραγούδια, τότε τα συναισθήματα πολλαπλασιάζονται.

Οι άνθρωποι που έχεις συναντήσει στη πορεία σου ήταν σημαντικοί. Τι ξεχωρίζεις από καθένα τους και τι κρατάς;

Οι άνθρωποι που συνάντησα στην πορεία της ζωής μου σμίλεψαν ένα κομμάτι της προσωπικότητάς μου. Την ολοκλήρωσαν και τη διάνθισαν. Συντέλεσαν σε αυτό που είμαι σήμερα. Το να τους ευχαριστήσω είναι πολύ λίγο. Ακόμη και αυτούς που με δυσκόλεψαν ή με πλήγωσαν, και από αυτούς έμαθα τον εαυτό μου και με αγάπησα λίγο παραπάνω.

Αλήθεια, στο αυτοκίνητο ή στο σπίτι, ο Γιάννης Χαρούλης τι μουσικές ακούει;

Πάρα πολλά είδη μουσικής. Αναλόγως τη στιγμή και το συναίσθημα που υπάρχει. Τον τελευταίο καιρό ακούω András Schiff  – ο οποίος με γαληνεύει παίζοντας κομμάτια του Μπαχ. Παράλληλα με έχει πιάσει το μεράκι ακούγοντας τον Νικόλα Παπάζογλου να μου μεταφέρει μία γεύση από την Ελλάδα ‘70 και του ‘80.

Το καλοκαίρι που πέρασε, η μεγάλη έκπληξη ήταν ο ΛΕΞ. Ποια η άποψη σου για όλη αυτή την αποδοχή αυτής της μουσικής;

Ο Λεξ, κάποιοι ακόμη της γενιάς μου, αλλά και νέα παιδιά αυτής της σκηνής γράφουν τις αλήθειες τους με έναν τρόπο που χαλάει τη συνταγή του μοντέλου της τέλειας κοινωνίας, όπως ακριβώς έκαναν και οι ρεμπέτες όταν τραγουδούσαν στα κουτούκια. Χαίρομαι που κάποιοι από τους στίχους τους – τους οποίους θεωρώ ποιήματα της εποχής – μπαίνουν στα χείλη των παιδιών, επιβεβαιώνοντας ότι καταλαβαίνουν περισσότερα από όσα εμείς νομίζουμε. Αυτό είναι και η απάντηση σε όσους λένε ότι τίποτα καλό δεν φτιάχνεται πια.

Πάντως ανοίγει η βεντάλια των ακουσμάτων των ανθρώπων. Αυτό είναι θετικό ή δεσμευτικό πιστεύεις;

Όπως είπες «ανοίγει» και αυτό από μόνο του είναι θετικό και απορρίπτει τη δέσμευση. Η μουσική είναι εκεί για τον καθένα και για όλους. Συμπορεύεται με τις ανάγκες των ανθρώπων. Η βεντάλια της μουσικής κλείνει μόνο όταν δεν μπορεί να μεταφερθεί ο πολιτισμός και τα ακούσματα. Πλέον όμως είναι τόσο άμεση η πρόσβαση σε πολλά είδη μουσικής, από όλον τον κόσμο, που ο κόσμος μπορεί να επιλέξει ανά πάσα ώρα και στιγμή ό, τι έχει ανάγκη.

Αν κάναμε μία βόλτα μαζί στη Κρήτη, που θα ήμασταν τώρα;

Αν είχε καλό καιρό μεσοπέλαγα με τη βάρκα.

Αλλιώς στο βουνό σε κάποιο μετόχι ή μια ωραία αυλή στο χωριό.

*Ο Γιάννης Χαρούλης θα είναι για δύο ακόμα βραδιές στο BLOCK 33 στη Θεσσαλονίκη, στις 3 και 4 Φεβρουαρίου.