Η Μαρίνα Σάττι φοράει τα σκισμένα παντελόνια της κι ας πουν ο,τι θέλουν

Με την Μαρίνα Σάττι, συναντηθήκαμε πρώτη φορά το 2018, λίγο μετά την μεγάλη επιτυχία της «Μάντισσας» της. Ήταν ο καιρός που οι μισοί την αποθέωναν και οι άλλοι μισοί είχαν να πουν κάτι κακό για εκείνη. Το τίμημα της επιτυχίας στην εποχή των social media…

Τότε, στη συνέντευξη μας μου είχε πει πως «Φοβόμουν μη με κράξουν. Τώρα που με έκραξαν δεν έχω να φοβάμαι τίποτα» και της το θύμισα στη νέα μας συνάντηση. Αφού γελάσαμε με αυτό και μου εξήγησε πως το «τίποτα» δεν μπορεί να ισχύει επειδή πάντα κάτι μπορεί να προκύψει, είδα μία Μαρίνα πολύ πιο ήρεμη από παλιά.

Μία Μαρίνα που μοιάζει να ξέρει τι θέλει πια, φτιάχνει η ίδια τις συνθήκες για όσα αγαπάει και προχωράει. Πάντα με παρέα. Με τους φίλους και συνεργάτες της. Με τα ακούσματα της και τις εμπειρίες της. Άλλωστε «Αυτά όλα με κάναμε να με γνωρίσω» μου λέει η ίδια.

Το πρώτο της ολοκληρωμένο άλμπουμ, είναι όχι μόνο γεγονός, αλλά συνεχίζοντας μία άτυπη «παράδοση» εξακολουθεί να δημιουργεί «ντόρο» με κάθε κυκλοφορία της και να προσελκύει ανθρώπους που αγαπούν την καλή μουσική, κοντά της.

Γιατί πολλά ίσως να μπορείς να πεις για την Μαρίνα Σάττι, αλλά σίγουρα δεν γίνεται να σε αφήσει αδιάφορο ένας από τους, ελάχιστους, τόσο δημιουργικούς δίσκους αυτής της χρονιάς. Από μία κοπέλα που δούλεψε πολύ, έβαλε τους όρους της και βγήκε μπροστά, πρώτα για να γνωρίσει και να γνωριστεί με τον εαυτό της.

Λίγες ώρες πριν την μεγάλη συναυλία της στη Θεσσαλονίκη, στη Μονή Λαζαριστών, η σπουδαία καλλιτέχνης μιλάει για την «YANNA» της και όλα όσα αγαπάει να κάνει…

Μπορείς να εξηγήσεις τι είναι αυτό που κάνει, κάθε φορά που βγάζεις ένα τραγούδι, να γίνεται ένας μικρός χαμός ή και μεγάλος;

Δεν μπορώ να το ερμηνεύσω αυτό, αλλά σίγουρα ξέρω ότι όλα αυτά τα τραγούδια είναι αποτέλεσμα πολλής δουλειάς και χρόνου, αφοσίωσης, συγκέντρωσης και σκέψης. Δηλαδή αυτό που συμβαίνει σήμερα, το προετοιμάζω 5 χρόνια της ζωής μου σίγουρα. Μη σου πω και όλη μου τη ζωή. Γιατί η μουσική και η σύνθεση είναι ένα από τα στάδια. Το να αρχίσεις να ψάχνεις, να πειραματίζεσαι με τον ήχο σου, να βρεις τον εαυτό σου πρώτα, την ταυτότητά σου και μετά τον ήχο σου, να ξέρεις δηλαδή τι σου γίνεται, να ανακαλύψεις ποιος είσαι και τι σου αρέσει, να βρεις πώς είναι τα πράγματα στη ζωή και ποια είναι η θέση σου, αυτό είναι κάτι άλλο και μεγάλο, όπου το αποτέλεσμα του αποτυπώνεται και στη μουσική σου. Εγώ από το τέλος του ΄18 ξεκίνησα να γράφω αυτόν το δίσκο. Προέκυψε από μία δική μου ανάγκη προσωπικής αναζήτησης. Με ενδιέφερε να πω κάτι που έχει ρίσκο . Επειδή ήμουν στο μέρος της διαδικασίας αυτής της δουλειάς , αυτός ο δίσκος έχει αρκετό ρίσκο και το γνωρίζω. Προσωπικά προσπάθησα να υπερβώ τα όρια μου και τις περιοχές που νιώθω safe, και ήθελα να φτιάξω τραγούδια που πρώτα από όλα θα αρέσουν σε εμένα. Ήθελα να έχει όλες τις συναισθηματικές περιοχές, και πιο πειραματικά τραγούδια, όπως το «Γιατί πουλί μ’» ας πούμε. Να έχει και τραγούδια πιο ρυθμικά, όπως είναι το «Σπίρτο και βενζίνη» ή το «Πάλι», το «Άδειοι δρόμοι» και το «Άσε με να φύγω» και επειδή όλα αυτά είναι διαφορετικές πλευρές του χαρακτήρα μου, ήθελα όλο το εύρος να το παρουσιάσω σε αυτή τη δουλειά επειδή είναι και η πρώτη μου.

Πες μου για αυτόν τον πρώτο σου δίσκο;

Ο τίτλος είναι «YENNA» και προέκυψε από μία συζήτηση που είχα με τον δάσκαλό μου, του τραγουδιού που με γνωρίζει πάρα πολλά χρόνια. Με ξέρει από τότε που πρωτοήρθα στην Αθήνα από την Κρήτη. Ξεκίνησα μαθήματα τραγουδιού μαζί του από την πρώτη χρονιά που ήμουν στην Αθήνα, και με έχει δει σε όλες τις φάσεις. Συζητώντας λοιπόν μία μέρα μου λέει ότι η δημιουργική διαδικασία επειδή εμπεριέχει πόνο είναι σαν ενός είδους γέννα. Κάτι μου έκανε τότε εκείνη η πρόταση και την κράτησα. Και επειδή για μένα ήταν δύσκολη, και ίσως ακόμα είναι, η δημιουργική διαδικασία, μου έπαιρνε καιρό μέχρι να αντιμετωπίσω αυτή τη λευκή σελίδα μπροστά μου. Δηλαδή είτε ξεκινάς να γράψεις ένα κείμενο, είτε να γράψεις ένα τραγούδι ή να φτιάξεις μία χορογραφία, να ζωγραφίσεις ένα πίνακα. Αυτή η λευκή σελίδα που έχεις μπροστά σου είναι δύσκολη φάση, η πιο δύσκολη φάση μπορώ να σου πω ότι είναι. Και το τι θα αποφασίσεις τελικά να γράψεις. Γιατί αν ξέρεις τι θέλεις να πεις, μετά με κάποιο τρόπο θα το πεις.

“Η παράδοση για μένα προκύπτει από τους ανθρώπους”

Όπως και όταν τη γεμίσεις τελικά τη σελίδα αυτή, να είναι κάτι που θα σου αρέσει;

Κοίταξε, για να τη γεμίσω σίγουρα θα με αντιπροσωπεύει αυτό το πράγμα και θα είναι δικό μου. Θα είναι κάτι που θα μου αρέσει. Συνήθως δηλαδή δεν φτάνω να γεμίσω μία σελίδα αν δεν μου αρέσει το ξεκίνημα της, ή η φάση στη μέση, επειδή είναι μία διαδικασία που παίρνει χρόνο και δεν είναι ότι το ξεκινάς τώρα και το τελειώνει σε πέντε λεπτά. Οπότε αν νιώσω ότι πρώτα δεν συγκινεί εμένα και δεν έχει κάτι να μου πει, συνήθως δεν βρίσκω και το κίνητρο να το συνεχίσω. Δηλαδή σκέψου ότι στο δίσκο αρχικά ήταν να μπουν δύο τραγούδια παραπάνω. Τα έκοψα αλλά ήταν τα δύο μοναδικά τραγούδια που έφτασαν μέχρι το τέλος και είπα ότι δεν θα μπουν σε αυτόν τον δίσκο. Ενώ μου άρεσαν, επειδή ο δίσκος ο συγκεκριμένος έχει ένα ύφος και μία αφήγηση και έναν ήχο, ένιωσα ότι κάπου δεν ταίριαζαν σε αυτόν τον δίσκο. Ίσως βγουν αργότερα όμως. Όταν αποφάσισα τον τίτλο του δίσκου, άρχισα και να καταλαβαίνω την ατμόσφαιρα, την αφήγηση, άρχισαν να γράφονται τα τραγούδια και σιγά-σιγά να καταλαβαίνω το ύφος. Τα δύο πρώτα τραγούδια που γράφτηκαν ήταν το «Γιατί πουλί μ΄» και το «Πάλι». Δύο τραγούδια που έχουν μεγάλη απόσταση μεταξύ τους και με βοήθησαν να κατανοήσω ότι τα επόμενα τραγούδια θα πρέπει να κινηθούν ανάμεσα σε αυτό το εύρος. Αλλά και ο «Πόνος κρυφός» που ήτανε πριν, και το «Μοιρολόι» στο τέλος.

Η παράδοση για μένα προκύπτει από τους ανθρώπους. Μου αρέσει πολύ να πηγαίνω σε χωριά και σε πανηγύρια και να γνωρίζω τις παραδόσεις τους. Η παράδοση είναι κάτι ζωντανό που υπάρχει στο σήμερα. Δεν είναι δηλαδή κάτι που υπήρχε παλιά και εμείς απλά προσπαθούμε να το συντηρήσουμε. Είναι κάτι που σίγουρα εξελίσσεται, οπότε μου αρέσει πάρα πολύ να βρίσκομαι με ανθρώπους και να μαθαίνω τον τρόπο τους και κατ’ επέκταση τη μουσική τους. Κάπως έτσι εκτός από τα παραδοσιακά έχει προκύψει και η δουλειά με τις «chórεs». Την παραδοσιακή μουσική την ανακάλυψα τα τελευταία χρόνια, από μικρή στην Κρήτη άκουγα μόνο κρητικά. Αργότερα άκουσα ποπ, σπούδασα κλασική μουσική και μετά τζαζ , μεγαλώνοντας άκουσα ροκ, πάρα πολύ hip hop και ραπ.

Οπότε όλα αυτά τα ακούσματα σου με κάποιο τρόπο υπάρχουν μέσα σε αυτό το άλμπουμ;

Αυτή ήταν και η πρόκληση για μένα. Όλα προέκυψαν από μία ανάγκη προσωπική. Σκέψου ότι επιρροές υπήρχαν πάντα στη ζωή μου. Ο μπαμπάς μου είναι από το Σουδάν, οπότε είχα στη ζωή μου δύο διαφορετικές κουλτούρες με διαφορετικές μουσικές, από την άλλη ο παππούς μου και η γιαγιά μου από την πλευρά της μαμάς, είναι από τη μικρά Ασία. Τους θυμάμαι να τραγουδάνε ο παππούς η γιαγιά, οι θείες μου στα οικογενειακά τραπέζια που κάναμε στη Κρήτη. Νομίζω όμως πως στις μέρες μας, άσχετα από τη δική μου προσωπική ιστορία, όταν πήγα στην Αμερική, έκανα φίλους από όλο τον κόσμο, σίγουρα είδα άλλα πράγματα και όλα αυτά με έφεραν πιο κοντά σε αυτό που ψάχνω ως ταυτότητα σήμερα. Ας πούμε στην Αμερική εγώ όταν πήγα, πήγα ως τζαζ τραγουδίστρια. Η υποτροφία ήταν για αυτό ακριβώς. Εκεί λοιπόν ήρθαν σε επαφή με άλλους ανθρώπους, με άλλες κουλτούρες ενώ προσπαθούσα εγώ να βρω το χώρο μου σε αυτή την κοινότητα. Αυτό ίσως είναι το πιο δυνατό, το πιο ξεχωριστό από την εμπειρία μου στην Αμερική, η ανταλλαγή με 2.000 άλλους μουσικούς που υπήρχαν εκεί. Κάπως έτσι και όταν γύρισα από την Αμερική και βρήκα κάποιες κοπέλες κάναμε τις Fones. Οπότε σκέψου ότι ενώ πήγα στην Αμερική και δεν είχα τραγουδήσει ποτέ ελληνική μουσική εκεί, φεύγοντας τραγουδούσα αμιγώς ελληνική μουσική και αραβική μουσική που είναι από εκεί ο μπαμπάς μου και πολυφωνικά των Βαλκανίων που μου αρέσουν πάρα πολύ.

Η μουσική τι είναι για σένα;

Αυτή τη στιγμή η μουσική είναι για μένα τα πάντα. Θέλω να πω, ό,τι κάνω αυτή τη στιγμή από το ότι θα βρεθώ με τους φίλους μου που τραγουδάμε μαζί, τα ταξίδια που κάνω λόγω μουσικής, όλες αυτές τις συναυλίες και την επαφή με τον κόσμο, ό,τι ζω λοιπόν είναι λόγω της μουσικής. Και αυτό το πράγμα με κάνει να γνωρίζω τον εαυτό μου μέσα και από τη μουσική. Είναι αμφίδρομο. Το υπαρξιακό σου και το προσωπικό σου τροφοδοτεί τη μουσική αλλά και αυτά που ανακαλύπτεις και πειραματίζεσαι μέσω της μουσικής. Δηλαδή εγώ αυτή τη στιγμή που έχω φτιάξει αυτόν το δίσκο, που είναι δικός μου και βγήκε από μέσα μου, με κάνει να νιώθω πολύ δυνατή και πολύ απελευθερωμένη. Νιώθω ότι πράγματα που εμένα με φόβιζαν πριν, πού μπορεί να είναι οτιδήποτε, από ένα ρούχο που θα φορέσω μέχρι κάτι που θα πω και μάθαμε να φοβόμαστε μη μας κρίνουν, τώρα δε με φοβίζουν. Ένας φόβος, ξέρεις, πώς θα μας δουν οι άλλοι, πώς θα μας δει ο εαυτός μας, οι αρχές και οι ιδέες μας που μας έχουν μεγαλώσει. ‘Ολα αυτά που μας λένε, όπως το τι κάνει ένα καλό παιδί ή πώς ντύνεται μία κοπέλα. Και δηλαδή τι, αν εγώ θέλω να φοράω αυτά τα ρούχα τι πάει να πει ότι δεν είμαι καλή κοπέλα; Ότι δηλαδή μία καλή κοπέλα δεν φοράει σκισμένα παντελόνια; έλα όμως που εμένα μου αρέσουν τα σκισμένα παντελόνια. Από το λύκειο μέχρι και σήμερα μου αρέσουν. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και στη μουσική. Σου είπα με τι αναφορές μεγάλωσα και κάπως αυτό το μοντέλο ζωής δεν χωρούσε το ότι μία κοπέλα που έχει σπουδάσει μουσική και ακούει τσιφτετέλια. Ξέρεις με κρατούσαν πολλά πράγματα και εμένα πίσω. Είχα πολλά πράγματα που μου άρεσαν και νιώθω πως αυτή τη στιγμή με αυτό το δίσκο μπορώ να τα εκφράσω. Ας πούμε ένας διάλογος που έκανα με μία εσωτερική μου φωνή έλεγε πώς γίνεται να βάλω στον ίδιο δίσκο το «γιατί πουλί μ» και το «Σπίρτο και βενζίνη». Όμως η απάντηση είναι, ναι μπορώ γιατί αυτό νιώθω. Οπότε όλες αυτές οι υπερβάσεις με έκαναν και στην προσωπική μου ζωή να νιώθω πιο δυνατή, να μη φοβάμαι. Να είμαι πιο απελευθερωμένη και αυτό να το νιώθω και στη ζωή μου και στη σκηνή.

Τι θα ακούσουμε στη συναυλία στη Θεσσαλονίκη;

Θα ακούσετε τα καινούργια τραγούδια του δίσκου, μετά κάποια τραγούδια παραδοσιακά ελληνικά και γενικότερα της ανατολικής Μεσογείου, των Βαλκανίων κάποια τραγούδια και από το Σουδαν για να τιμήσω και την άλλη μου πλευρά, αυτή του μπαμπά. Θα κάνουμε όπως και στον κήπο του Μεγάρου ένα μεγάλο σόου για τον κόσμο. Να το ευχαριστηθούμε και να το χαρούν όλοι.

Το «Σπίρτο και βενζίνη» είναι η νέα σου μεγάλη επιτυχία, που βρήκα πολύ έξυπνη και την προσθήκη του στίχου της Τασούλας Θωμαιδου στο ρεφρεν. Πώς γράφτηκε αυτό το τραγούδι;

Εγώ είχα γράψει πρώτα τη μουσική. Το είχα γράψει σε ένα απόγευμα στο σπίτι μου μάλιστα. Μόνο τη γέφυρα είχα αφήσει λίγο ανοιχτή. Χωρίς στίχους βέβαια τότε. Όταν το είχα γράψει αυτό το τραγούδι επειδή δεν υπήρχε στίχος το είχα πει YENNA για τα demos. Όταν αργότερα γνώρισα τη Φωτεινή Λαμπρίδη τη στιχουργό, μέσω του Σωκράτη του Μάλαμα που τον είχα πάρει τηλέφωνο για να μου γράψει στίχο στο «Νανούρισμα». Μάλιστα να πω ως παρένθεση ότι τον κ. Μάλαμα δεν τον γνώριζα από πριν, απλά τον πήρα τηλέφωνο και του είπα «γεια σας, θέλω να μου γράψετε στίχο». Τότε λοιπόν ο κ. Μάλαμας μου σύστησε και την κυρία Λαμπρίδη επειδή εγώ έψαχνα στιχουργό τότε. Της είπα λοιπόν ότι αυτό το τραγούδι έχει να κάνει με τη γέννα και ήθελα στίχο. Εν τω μεταξύ, ήμουν με μία φίλη μου κάποια στιγμή και της τραγούδησα το ρυθμό του ρεφρέν και αυθόρμητα μου λέει αυτή «ρίξε στο κορμί μου σπίρτο να πυρποληθώ…» στον ρυθμό του και γελάσαμε. Και μετά από λίγη ώρα, της λέω σοβαρά «ρε φίλε τι είπες;». Το λέω αυτό στη Φωτεινή, ήρθαμε σε επαφή με την κυρία Θωμαΐδου και μας είπε ναι, μετά και η οικογένεια του κυρίου Σπανού μας έδωσε την άδεια για να χρησιμοποιήσουμε το στίχο και κάπως έτσι έγινε. Η σχέση μου με τη Φωτεινή λειτούργησε πάρα πολύ καλλιτεχνικά. Να σου αποκαλύψω ότι το «Σπίρτο και βενζίνη» το ακούς σαν ένα τραγούδι αγάπης, αλλά σκέψου – και αυτό δεν το έχω πει ποτέ – μιλάει πραγματικά για τη γέννα. Δηλαδή αν δεις στο στίχο λέει «μέσα μου ήσουνα πες μου πως χωρουσες» η «χθες το σώμα μου ήτανε δικό σου». Οπότε είναι ακριβώς αυτό πού είναι αυτός ο δίσκος. Κάτι που βγαίνει από μέσα μου. Τι να σου πω, ας πούμε για το «Πόνος κρυφός», είχα πει στο Μάρκο Κούμαρη από τους locomondo ότι θέλω το τραγούδι να μιλάει για την αλλαγή. Ήξερα ότι μουσικά αυτό το τραγούδι θα μπει μετά από αυτό που τότε λέγαμε «γέννα» και μετά το λέγανε «Σπίρτο και βενζίνη» και επειδή μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία, αυτό το πράγμα μπορεί και να σε κάψει, ήθελα νοηματικά το επόμενο να μιλάει για αλλαγή. Ο Μάρκος τον στίχο στον «Πόνο κρυφό» μου τον έστειλε μέσα σε δύο μέρες με ένα mail θυμάμαι, κάπου στις τρεις παρά είκοσι το βράδυ. Θυμάμαι ότι το είδα και άρχισα να γελάω μόνη μου, με το που βλέπω «πόνος κρυφός είναι πόνος μεγάλος» λέω, Παναγία μου τι έγραψε!

Σε κάνουν πιο σκληρή οι κακές κριτικές;

Δεν ξέρω αν με κάνανε πιο σκληρή, πιο δυνατή όμως σίγουρα με κάνανε.

Σε επηρεάζουν;

Να σου πω κάτι; Γενικότερα προστατεύω αρκετά τον εαυτό μου. Δηλαδή δεν μπαίνω καν στο YouTube καθόλου. Σκέψου αν είμαι κάπου και κάποιος βάλει ένα τραγούδι μου, του λέω μη μου δείξεις, μη μου δείξεις καθόλου. Δεν θέλω να ξέρω ούτε views, ούτε τίποτα. Δεν θέλω να αρχίσω να φοβάμαι και να σκέφτομαι άλλα πράγματα τα οποία είναι άσχετα. Δηλαδή εγώ έκανα αυτό που είχα να κάνω, μοιράστηκα ένα τραγούδι, από εκεί και πέρα υπάρχει αυτός ο διάλογος με τον κόσμο και στα live. Άν θα κάνει views ή δεν θα κάνει, αν θα μπεις στις τάσεις ή δεν θα μπει, δεν με συγκινεί καθόλου. Αυτός είναι ο τρόπος που εγώ έχω επιλέξει ότι μου ταιριάζει. Αλλιώς χάνω την ουσία. Γίνεται όλο αυτό μετά πολύ τοξικό. Από κει και πέρα οι κακές κριτικές σίγουρα με επηρεάζουν όπως και οι καλές κριτικές. Έχει να κάνει βέβαια και με το ποιος είναι αυτός που την κάνει. Πάντα έχεις να μάθεις και να πάρεις από αυτό. Έχεις να μάθεις όχι απαραίτητα για να διορθώσεις κάτι, αλλά για να δεις και πώς το αντιλαμβάνεται κάποιος από έξω. Γιατί να σου πω και κάτι; Όλο αυτό το πράγμα το κάνω από μία ανάγκη, εκτός από το να εκφραστώ, και να επικοινωνήσω με τον κόσμο. Γιατί αν ήθελα απλά να εκφραστώ, θα μπορούσα να είχα γράψει αυτά τα τραγούδια και να μην τα δημοσιεύσω, όπως έκανα τόσα χρόνια.

Είσαι συνειδητοποιημένη στο ότι μπορεί η επιτυχία να μην είναι για πάντα;

Εννοείται ότι η επιτυχία δεν είναι για πάντα. Σου είπα πολλούς λόγους που το κάνω αυτό, από εκεί και πέρα η επιτυχία προκύπτει. Είναι αποτέλεσμα. Δεν είναι το κίνητρο και δεν είναι ο λόγος. Εννοείται είναι ωραίο να ακούν πολλοί τη δουλειά σου. Είναι ωραίο να έχεις καταφέρει να πεις στον κόσμο μέσα από τα τραγούδια σου αυτό που θέλεις να πεις. Τη δική μου ιστορία. Εννοείται λοιπόν ότι το ξέρω ότι δεν είναι για πάντα και δεν γνωρίζω αν θέλω και εγώ να το κάνω για πάντα. Ή αν θα νιώθω την ανάγκη να το κάνω για πάντα. Νομίζω ότι αυτό που έχω αρχίσει και συνειδητοποιώ είναι σίγουρα ότι θέλω να κάνω κάτι με τη σύνδεση με τους ανθρώπους. Μπορεί ας πούμε κάποια στιγμή να μη θέλω άλλο να γράφω ή να τραγουδάω αλλά να θέλω να κάνω μόνο αυτό που κάνουμε με τις «chórεs». Το οποίο πάλι έχει να κάνει με τη μουσική, έχει να κάνει με τη συνύπαρξη. Με συγκινεί πάρα πολύ αυτό που γίνεται με τις «chórεs». Ή ξέρω γω, μπορεί να σταματήσω τη μουσική, να πάρω μία κάμερα και να γυρνάω στα χωριά να γυρίσω ντοκιμαντέρ που μου αρέσουν επίσης πολύ.

*Η Μαρίνα Σάττι θα είναι στη Μονή Λαζαριστών, την Δευτέρα 11 Ιουλίου 2022 στις 21.30 για να παρουσιάσει το άλμπουμ «YANNA». Παραγωγή: PROSPERO