Καίτη Παπαναούμ: Ο μόχθος για το κάρβουνο

Η Καίτη Παπαναούμ είναι ένας ανήσυχος άνθρωπος. Της αρέσει να συνδυάζει την αγάπη της για τα ταξίδια, το βίωμα νέων εμπειριών με το πάθος για την φωτογραφία και την αποτύπωση εικόνων. 

Με καταγωγή από τη Σιάτιστα Κοζάνης στο πρώτο της φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο “Σιάτιστα Περιπλάνηση στο χθες και στο σήμερα” παρουσιάζει φωτογραφίες της πόλης, δικές της αλλά και παλαιότερες, από το προσωπικό της αρχείο ή αρχεία φίλων της, προκειμένου να επιτύχει την “περιπλάνηση στο χθες και στο σήμερα”. 

Οι φωτογραφίες διακρίνονται για την ιδιαίτερη αισθητική τους, ενώ έκδηλη είναι η προσπάθεια της φωτογράφου να υπερβεί την απλή συμβατική παρουσίαση της πόλης επικεντρώνοντας στην καθημερινότητα, σε τοπία όπου το χρώμα και οι εποχές τονίζουν τη διαφορετικότητα, στη διαχρονικότητα των γραφικών εθίμων. 

Ακολούθησε το λεύκωμα “Άνθρωποι στη γη” με πορτρέτα ανθρώπων που συνάντησε η Καίτη Παπαναούμ στα ταξίδια της και αναδεικνύουν τους διαφορετικούς πολιτισμούς, θρησκείες, κουλτούρες που προβάλλονται μέσα από την ένδυση, το μακιγιάζ, τα κοσμήματα αλλά και τον οικουμενικό συμβολισμό που μπορεί να έχει το βλέμμα και τα χαμόγελα.

“Με μερικούς από αυτούς μίλησα, άλλους τους προσπέρασα και άλλους που με συγκίνησαν περισσότερο, με την άδειά τους, τους “αιχμαλώτισα” με το φακό της φωτογραφικής μου μηχανής” αναφέρει η ίδια χαρακτηριστικά.

Η αγάπη για την φωτογραφία ξεκίνησε από μικρή ηλικία όταν ήταν ακόμα παιδί. Ποτέ δεν αποτέλεσε επαγγελματική ενασχόληση. Ξεκίνησε από τις ερασιτεχνικές kodak των μαθητικών χρόνων και κατέληξε σε μαθήματα φωτογραφίας, σεμινάρια, ομαδικές και ατομικές εκθέσεις και λευκώματα. Έργα της έχουν παρουσιαστεί σε 12 ατομικές και 50 ομαδικές εκθέσεις.

Τον Ιούνιο του 2020 κυκλοφόρησε το φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο «Ο μόχθος για το κάρβουνο». Ο εγκλεισμός ήταν η κατάλληλη ευκαιρία για ταξινόμηση και επεξεργασία του αρχειακού υλικού από τα ταξίδια σε περιοχές όπου ακόμα και σήμερα παράγεται το κάρβουνο. Έπειτα από επισκέψεις που διήρκησαν 10 χρόνια σε διάφορα μέρη της Ελλάδος όπου υπάρχουν ακόμα καμίνια, το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός φωτογραφικού λευκώματος που αφηγείται την διαδικασία από την προετοιμασία ως την δημιουργία του κάρβουνου.

Όπως αναφέρει η ίδια

“Για να δημιουργηθεί το κάρβουνο χρειάζεται να γίνει ατελής καύση του ξύλου μέσα στο καμίνι. Κύριος κανόνας για το χτίσιμο του καμινιού είναι να τοποθετηθούν τα ξύλα μεταξύ τους με σωστή σειρά χωρίς κενά ανάμεσά τους. Οι τεχνίτες αφήνουν ένα άνοιγμα και από εκεί ανάβουν την φωτιά. Ακολουθεί η κάλυψη με ξερά χόρτα άχυρα και χώμα. Μετά από 20 ημέρες ολοκληρώνεται η καύση και ανοίγει το καμίνι. 

Το κάρβουνο που παράγεται ζυγίζει το ¼ του αρχικού βάρους των ξύλων. Η παραγωγή του κάρβουνου πλέον τείνει να εξαφανιστεί. Πολλά καμίνια δεν λειτουργούν πλέον. Το κάρβουνο έρχεται από την Κίνα τυποποιημένο βιομηχανικό. 

Η εργασία των ανθρώπων είναι εξαιρετικά δύσκολη, σε υψηλές θερμοκρασίες σε ιδιαίτερα δύσκολες και ανθυγιεινές συνθήκες για τους πνεύμονες. Αυτό το λεύκωμα είναι ένας φόρος τιμής σε αυτούς τους σκληρά εργαζόμενους τεχνίτες.”

Εκτός των έγχρωμων εικόνων που η Καίτη Παπαναούμ επιλέγει γιατί της αρέσει αυτό που το μάτι βλέπει εκ του φυσικού συνυπάρχουν και ασπρόμαυρες φωτογραφίες για να καταδείξουν την δραματικότητα του επαγγέλματος αλλά και την καλλιτεχνική πλευρά της φωτογραφίας. 

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο της Καίτης Παπαναούμ στο προσωπικό της ιστολόγιο http://papanaoum-katy.blogspot.com/