Κώστια Κοντολέων: Είμαι από τη φύση μου αισιόδοξο άτομο

Η Κώστια Κοντολέων είναι συγγραφέας και μεταφράστρια. Έχει μεταφράσει περισσότερα από εκατό βιβλία, μεταξύ των οποίων έργα των: Τζόις Κάρολ Όουτς, Φίλιπ Πούλμαν, Τόμας Σάβατζ, Ρόαλντ Νταλ, Μάρκους Ζούσακ, Ρόμπερτ Κόρμιερ, Πένελοπ Φιτζέραλντ, Ρ. Κ. Νάραγιαν, Μάγια Αγγέλου, Μέλβιν Μπέρτζες κ.ά. Έχει τιμηθεί με διάφορα βραβεία∙ ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης 1992, το Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας 2003 και η διπλή αναγραφή της στον Τιμητικό Πίνακα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ). Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορεί επίσης το μυθιστόρημά της ΦΕΥΓΩ και ΜΕΣΑ ΑΠ’ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ.

Μίλησε στην Parallaxi για το νέο της βιβλίο.

Με 4 γυναίκες ηρωίδες το βιβλίο σας μπορεί να θεωρηθεί ένα γυναικείο βιβλίο; Πώς θα ορίζατε το γυναικείο βιβλίο; Και κατά πόσο θα ενδιέφερε το βιβλίο σας το ανδρικό κοινό;

Δεν πιστεύω στις ετικέτες και πολύ περισσότερο δεν πιστεύω στον διαχωρισμό της γραφής σε γυναικεία ή αντρική.  Θεωρώ πως ένα καλογραμμένο και ενδιαφέρον κείμενο μπορεί να συγκινήσει ανεξαρτήτως φύλου τον αναγνώστη.  Στο δικό μου κείμενο μπορεί να δεσπόζουν τέσσερεις γυναίκες ως βασικές ηρωίδες, αλλά συνυπάρχουν και δρουν ισοδύναμα με τους άντρες, που κι αυτοί είναι σημαντικοί στην εξέλιξη του μύθου και στις διαπροσωπικές σχέσεις των ηρωίδων μου.  Άλλωστε το πλαίσιο κοινωνικό ή πολιτικό που ζουν και πράττουν έχει την ίδια επίδραση και στα δύο φύλα.  Η ευαισθησία δεν είναι κατά την γνώμη μου προνόμιο μόνο των γυναικών,ούτε η σκληρότητα και η βία προνόμιο μόνο των ανδρών.  Ενυπάρχουν και στα δυο φύλα μόνο που ίσως εκφράζονται με διαφορετικούς τρόπους.

Είναι ο σύζυγός σας κριτής των βιβλίων σας; Είναι ο πρώτος που διαβάζει τα βιβλία σας και πόσο σας επηρεάζει η γνώμη του;

Δεν είναι κριτής των βιβλίων μου είναι σύντροφος και συμπαραστάτης μου.  Ξέρετε λόγω της κοινής ιδιότητας μας, διαβάζουμε ο ένας στον άλλο τα πονήματα μας, τα κουβεντιάζουμε διεξοδικά, ανταλλάσσουμε απόψεις, άλλοτε συμφωνούμε κι άλλοτε διαφωνούμε, αλλά πιστέψτε με είναι συναρπαστικό να μπορείς να γίνεσαι μέρος και ταυτόχρονα αρωγός στη γέννηση μιας ιστορίας, στο πλάσιμο των χαρακτήρων της, στην εξέλιξη του μύθου της.  Κι αυτό είναι σχεδόν καθημερινή ενασχόληση για μας.  Φυσικά και με επηρεάζει η γνώμη του, η μακρόχρονη εμπειρία του είναι πολύτιμη βοήθεια για μένα αλλά η επιρροή μεταξύ μας είναι αμφίδρομη.

Πόσο διαφορετικό είναι να γράφει κανείς για παιδιά από το να γράφει για ενήλικες;

Εγώ δεν έχω γράψει βιβλία για παιδιά αλλά έχω μεταφράσει πάρα πολλά.  Νομίζω πως η συγγραφή ενός παιδικού βιβλίου είναι από τα δυσκολότερα είδη λογοτεχνίας.  Θέλει μεγάλο ταλέντο και γνώση της ψυχοσύνθεσης του παιδιού.  Το παιδί δύσκολα μπορείς να το ξεγελάσεις με κείμενα που το αντιμετωπίζουν ως ένα πλάσμα χωρίς δικιά του κρίση και άποψη, σαν σφουγγάρι που απορροφά αδιακρίτως τα πάντα.  Δυστυχώς κυκλοφορούν στις μέρες μας παιδικά βιβλία που αποπροσανατολίζουν τους μικρούς αναγνώστες, γεμάτα διδακτισμό, και παντελή έλλειψη τόλμης να θίξουν θέματα που είναι καίρια για την πνευματική και συναισθηματική τους ανάπτυξη.  Ναι είναι όχι μόνο πιο δύσκολο αλλά και πιο υπεύθυνο να γράφει κανείς για παιδιά από το να γράφει για ενήλικες.

Για χρόνια ασχοληθήκατε με την μετάφραση και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Τι σας ώθησε στη συγγραφή;

Δεν ακολούθησε η συγγραφή την μετάφραση, γεννήθηκαν παράλληλα και πορεύτηκαν πιασμένες χέρι-χέρι.  Για μένα ξέροντας τις δυσκολίες τους μα και την απίστευτη ικανοποίηση όταν το αποτέλεσμα είναι το ζητούμενο είναι μια πρόκληση που δεν θα πάψω ποτέ να την αποζητώ και ν’ αναμετριέμαι μαζί της.

Ζούμε σε εποχές σκοτεινές… Για ποιο μέλλον θα μπορούσαμε να μιλήσουμε σήμερα; Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας και τον κόσμο 5 χρόνια μετά;

Ξέρετε δεν θέλω να φαντάζομαι τον εαυτό μου πέρα από την κάθε μέρα που ζω, πολύ περισσότερο μετά από 5 χρόνια.  Σίγουρα ζούμε σε εποχές σκοτεινές…  Όμως η ιστορία του ανθρώπου πάνω σ’ αυτήν την γη βρίθει σκοτεινών εποχών.  Που έρχονται και παρέρχονται και που τις ακολουθούν περίοδοι γεμάτες φως, πνευματικής ευφορίας και ανάπτυξης.  Ωστόσο, είμαι από την φύση μου αισιόδοξο άτομο.  Για αυτό θα ήθελα κάποια στιγμή να μπορέσουμε να ζήσουμε όλοι σε μια άλλη κοινωνία, όπου δεν θα έχουν θέση οι πόλεμοι, η βία, η αδικία.  Σε μια κοινωνία όπου ο άνθρωπος δεν θα είναι πια πιόνι στην σκακιέρα των μεγάλων συμφερόντων αλλά ισότιμος και σεβαστός πολίτης σε παγκόσμια κλίμακα.

Τι είναι αυτό που σας τρομάζει περισσότερο από όλα, όσα συμβαίνουν;

Η απαξία κάθε ιδανικού σε ατομικό, πολιτιστικό και πολιτικό επίπεδο.  Η αμάθεια και η ευτέλεια που βιώνουμε σήμερα σε όλες τις μορφές εξουσίας, αλλά και στην ίδια την κοινωνία μας.  Με τρομάζει το άδηλο αύριο για μας αλλά κυρίως για τα παιδιά μας που άοπλα καλούνται να επιβιώσουν σε συνθήκες μιας παγκόσμιας ζούγκλας.

Τι θα θέλατε να μείνει τελικά στον αναγνώστη από το βιβλίο σας;

Πάντα αυτό που ελπίζω να συμβεί με τον αναγνώστη μου είναι μια επικοινωνία σε βάθος μαζί του, να γίνει κοινωνός των ηρώων που εγώ έπλασα, να τους κάνει κτήμα του και να ζήσει κι εκείνος μέσα από αυτούς. Να τους θυμάται, υπεραισιόδοξο αυτό, και να τους αναγνωρίζει σε κάποιους άλλους που ζουν παρόμοιες ζωές και βιώνουν τις ίδιες έντονες συναισθηματικές και κοινωνικές καταστάσεις.

*Το Κεντρικό Βιβλιοπωλείο (Ερμού 41, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310 271207) και οι Εκδόσεις Ψυχογιός παρουσιάζουν σήμερα, 6/4/201, στις 7 το απόγευμα, το νέο βιβλίο της  Κώστιας Κοντολέων στο Café Ζώγια – Βιβλίο, Τσάι και Συμπάθεια (Κομνηνών 18, Θεσσαλονίκη).

Για το βιβλίο θα μιλήσει η Μένη Κανατσούλη, Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας στο Τ.Ε.Π.Α.Ε. Α.Π.Θ. και ο Ανδρέας Καρακίτσιος, Καθηγητής στο Τ.Ε.Π.Α.Ε. Α.Π.Θ.

Η συγγραφέας θα συνομιλήσει με το κοινό και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου της.