«Πρόσωπα…αλλιώς»: Πολυξένη Αδάμ-Βελένη

(Κονσταντίν Στανισλάβσκι (1863-1938) Σκηνοθέτης, ηθοποιός και θεωρητικός του θεάτρου. Σύμφωνα με τη μέθοδο Στανισλάβσκι, τα βασικότερα ερωτήματα που πρέπει ο κάθε χαρακτήρας να μπορεί να απαντήσει ώστε να θεωρείται ολοκληρωμένος και αληθινός, είναι: Ποιος είμαι, που είμαι, τι κάνω, τι θέλω και το μαγικό Εάν που ορίζει μια φανταστική συνθήκη). 

Ποια είσαι;

Είμαι η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, Τζένη για τους κοντινούς μου, γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη στην ολάνθιστη, τότε στη δεκαετία του ’60, γειτονιά του Ντεπώ, όπου ζω μέχρι σήμερα. Ζω όλη μου τη ζωή στην ίδια γειτονιά βιώνοντας τη επώδυνη μετάλλαξή της, πέρασα μόνο σύντομα διαστήματα της ζωής μου στο Παρίσι και στη Ν. Υόρκη (και στις δύο πόλεις που θα μπορούσα μετά τη Θεσσαλονίκη να ζω) και γύρω στα έξι χρόνια στην Αθήνα. Λατρεύω ό,τι σχετίζεται με τις τέχνες, τα γράμματα και τον λόγο. Σπούδασα αρχαιολογία και θέατρο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, όπου και τα δύο μεταπτυχιακά και το διδακτορικό μου. Υπήρξα μεγάλη σπασίκλα, αλλά διάβαζα γιατί γούσταρα και όχι για να πάρω βραβεία, υποτροφίες και αριστεία που ερχόταν κι αυτά αλλά αβίαστα, χωρίς να το επιδιώκω.

Είχα σπουδαίους δασκάλους: τον Μ. Ανδρόνικο, το Δ. Παντερμαλή, τον Δ. Μαρωνίτη, τον Γ. Σηφάκη, τον Ν. Χουρμουζιάδη, τον Ν. Παπανδρέου, τον Κ. Τσαντσάνογλου, τον Δ, Λυπουρλή, την Ε. Κεχαγιόγλου κι άλλους πολλούς εκλεκτούς της μεταπολίτευσης. Μυήθηκα στην υποκριτική στο Θεατρικό Εργαστήρι Θεσσαλονίκης της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης με τον Π. Ζηβανό, τον Δ. Ναζίρη, τον Β. Οικονόμου. Ξετρελάθηκα με το θέατρο, μου πήρε την ψυχή. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ζωγραφίζω• με σπουδές, εκεί στα 13 με 16 μου, δια αλληλογραφίας στην ABC, μάλλον αυτοδίδακτη νογούμαι και έκτοτε παλεύω και πειραματίζομαι με τα λάδια, τα ακρυλικά και τις ακουαρέλες. Τόλμησα και τέσσερις ατομικές εκθέσεις (Κιλκίς 2016, Βέροια 2017, Δράμα 2018, Θεσσαλονίκη 2022) και συμμετοχή σε δύο ομαδικές. Υπήρξα για 10 περίπου χρόνια και χορεύτρια στο Λύκειο Ελληνίδων Θεσσαλονίκης, ακόμη χαίρομαι να συμμετέχω στους κυκλωτικούς χορούς του με τις παλιές και καινούργιες παρέες του.

Τελευταία τραγουδάω στη Χορωδία “Μέλος και Λόγος” του Σωματείου Παναγία Σουμελά (με μαέστρο την εξαίρετη Ε. Δεμίρογλου), και επιχειρώ να περπατήσω στα μονοπάτια της μουσικής και του σολφέζ.

Αγαπώ πολύ τις ξένες γλώσσες, γιατί μέσα από αυτές γνωρίζεις καλύτερα τους λαούς, δεν θέλω να σταματήσω να πλουτίζω τα γαλλικά, τα αγγλικά, τα ιταλικά, τα γερμανικά, τα ισπανικά, τα τούρκικά μου…Θα ήθελα να μάθω ρωσικά, κινέζικα, αραβικά, δεν νομίζω ότι θα προλάβω… Είμαι μανιακή με το διάβασμα, διαβάζω ό,τι βρίσκεται μπροστά μου, προτιμώ, φυσικά, βιβλία της δουλειάς μου, ήτοι αρχαιολογίας και θεάτρου, και βεβαίως πολύ λογοτεχνία. Διαβάζω ταυτόχρονα πολλά βιβλία, γράφω παράλληλα πολλά άρθρα επιστημονικά, παλεύω συνεχώς με πολλά προσωπικά γραψίματα, ποιήματα, τραγούδια, ιστορίες, νουβέλες, μυθιστορήματα• ανάλογα με τι όρεξη, διάθεση και έμπνευση έχω κάθε φορά.

Σκαρώνω ακατάπαυστα στο μυαλό μου ιστορίες και πλάθω θεωρίες και σενάρια ασταμάτητα όλες τις ώρες της μέρας, όταν μαγειρεύω (λατρεύω το μαγείρεμα για αγαπημένους), όταν οδηγώ (τρελαίνομαι να ταξιδεύω), όταν κολυμπώ (είμαι παθιασμένη με τη θάλασσα), όταν κάνω ποδήλατο (αγαπημένη συνήθεια από μικρή), όταν γυμνάζομαι (φανατική του pilates τα τελευταία χρόνια), όταν ασχολούμαι με τον κήπο μου (συνήθως μαζεύω τα φρούτα από τα δένδρα για μαρμελάδες και τον σκουπίζω, τα υπέροχα λουλούδια μας είναι φροντίδα του Βελένη). Από όλα αυτά που καταπιάνομαι, (δεν ξέρω, αλήθεια, πόσο καλά τα φέρνω σε πέρας, αλλά πραγματικά δεν με νοιάζει, τα κάνω γιατί μου δίνουν ζωή και ενέργεια), θεωρώ ως σπουδαιότερο τα τρία υπέροχά μου παιδιά, τη Θέμιδα, τον Μιχαήλ και τον Κωνσταντίνο και τα δυο μου εγγόνια τον Ιάσονα και τη Νίκη (υπάρχει άπλετος χώρος βέβαια και γι αυτά που ίσως έρθουν στο μέλλον).

Και φυσικά αυτή η πολυμέρεια και η χρονική πολυδιάσπαση χρειαζόταν αμέριστη συζυγική υποστήριξη, ο Γιώργος Βελένης δεν με σταμάτησε ποτέ για ό,τι σκαρφιζόμουν να ασχοληθώ, και κάνοντάς με πάντοτε μια πολύ προσεκτική, διακριτική και έμμεση κριτική, ως μέγας “δάσκαλος” που είναι, με προσγειώνει, από τα διαρκή πετάγματά μου εδώ κι εκεί, και με επαναφέρει σε μια πιο ρεαλιστική πραγματικότητα.

Που είσαι;

Είμαι πάντα παρούσα, σε κάθε κάλεσμα ή γιορτή για τα μνημεία, τα μουσεία, τους αρχαιολογικούς χώρους. Είμαι alert για κάθε καλή θεατρική ή μουσική παράσταση, για κάθε ενδιαφέρουσα εικαστική εκδήλωση, για κάθε καλό βιβλίο, ταινία ή σειρά, για κάθε ξεχωριστή μάζωξη περί τεχνών και γραμμάτων, για κάθε καλή παρέα με συγγενείς και φίλους. Πέρασα από όλα αυτά, άλλοτε έμεινα για πολύ, άλλοτε λιγότερο. Σε ό,τι δεν μου άρεσε, την έκανα με ελαφρά πηδηματάκια. Σκάλισα τα χώματα σαν αρχαιολόγος για πολλά χρόνια, πάνω από 30, σε αρχαιολογικούς τόπους της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας.

Θεωρώ “παιδιά” μου τις ανασκαφές 1) στην ελληνιστική πόλη των Πετρών που την έφερα στο φως εξαρχής και την ερεύνησα για 19 χρόνια (1982-2000), 2) την ανασκαφή και διαμόρφωση της Αγοράς των ρωμαϊκών χρόνων στη Θεσσαλονίκη, είκοσι χρόνια δουλειάς κι εκεί, μαζί με την ανέγερση και δημιουργία του υπόσκαφου Μουσείου του χώρου (1989-2009), 3) την ανασκαφή στην αρχαία Απολλωνία (1992 και 2000-2002), 4) τις ανασκαφές των 7 αγροικιών κατά την κατασκευή της Εγνατίας οδού (1998-2001), 5) τις ανασκαφές σε οικόπεδα της πόλης Θεσσαλονίκης αλλά και στους σταθμούς του Μετρό (1989-2018) 6) την ανάδειξη του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης σε πυρήνα διαχρονικού πολιτισμού με πανελλήνια και διεθνή εμβέλεια (2006 έως το 2018). Στο τελευταίο μου σταθμό ως Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Υπουργείο Πολιτισμού (2018-2023), στην Αθήνα, είχα τη διοικητική και επιστημονική εποπτεία όλων των αρχαιολογικών υπηρεσιών (Εφορειών Αρχαιοτήτων και διευθύνσεων του Υπουργείου), των μουσείων, των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας.

Μεγάλο πόστο, το υψηλότερο διοικητικά, και με τεράστια ευθύνη, που το πλοήγησα για πεντέμιση χρόνια με το κεφάλι ψηλά, υπερασπιζόμενη, με δύναμη και σθένος, αποκλειστικά και μόνον το κοινό συμφέρον και το “Δίκαιον των Αρχαιοτήτων”, με άλλα λόγια την περιουσία, βάσει του Συντάγματος, όλων των Ελλήνων• αυτό, άλλωστε, έλεγε ο όρκος που έδωσα, όταν πέρασα, με πολύ δύσκολες γραπτές εξετάσεις, το κατώφλι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Εξού και η άτεγκτη στάση μου δια τη διατήρηση in situ των αρχαιοτήτων του Σταθμού Βενιζέλου, του Σταθμού Αγ. Σοφίας (αυτά ευτυχώς προλάβαμε το 2017-18 και τα διασώσαμε ανέπαφα και τα χαίρεται σήμερα ο κόσμος) αλλά και σε πολλά άλλα, από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, που εν καιρώ θα γίνουν γνωστά.

Τι κάνεις;

Κάνω πολλά και διάφορα, δεν μπορώ να σταθώ σε ένα μόνο, μια και πιστεύω ότι “πέτρα που κυλάει, δεν χορταριάζει”. Γοητεύτηκα πολύ από τα δυσεπίλυτα, συχνά, μυστήρια της έρευνας, δημοσίευσα, έτσι, περί τα 185 αρχαιολογικά άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, καταλόγους εκθέσεων και συλλογικούς τόμους, έγραψα 8 μονογραφίες αρχαιολογικού περιεχομένου, επιμελήθηκα (ως editor) περί τις 80 εκδόσεις βιβλίων, περιοδικών και πρακτικών συνεδρίων και συνεχίζω… Θεωρώ ότι τη γνώση της ιστορίας και της αρχαιολογίας χρειάζεται να την επικοινωνείς για να γίνει κατανοητή στο ευρύ κοινό η χρησιμότητά της• για τον λόγο αυτόν συμμετείχα στη διοργάνωση 172 αρχαιολογικών εκθέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ευρώπη, Αμερική, Ασία).

Μεγάλο όφελος προκύπτει σε επίπεδο ανθρώπινων και επιστημονικών συναναστροφών όταν συναντιούνται μεταξύ τους οι ειδικοί, διοργάνωσα έτσι, ή συμμετείχα στις επιτροπές, σε πάνω από 85 πανελλήνια και διεθνή συνέδρια, επιστημονικές συναντήσεις ή ημερίδες. Μου αρέσει να μεταδίδω τη γνώση μου και ταυτόχρονα να ανακαλύπτω τι δεν ξέρω (γιατί μόνο διδάσκοντας αντιλαμβάνεσαι τις δικές σου γνωστικές ανεπάρκειες)• έγινα γι αυτό επισκέπτρια καθηγήτρια σε πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού (Ευρώπη και Αμερική) μετά από αντίστοιχες προσκλήσεις.

Τα τελευταία 14 χρόνια είμαι καθηγήτρια σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, κάτι που πραγματικά απολαμβάνω αφού οι φοιτητές μου ειναι συνειδητοποιημένοι ενήλικες που επέλεξαν να σπουδάσουν δίνοντας μια δεύτερη ευκαιρία στον εαυτό τους. Πιστεύω ότι συνεχώς χρειάζεται να μαθαίνουμε, εξακολουθώ να έχω το “σύνδρομο της μαθήτριας” γιατί νομίζω ότι όποιος σταματήσει να θέλει να μαθαίνει αρχίζει να γερνάει.

Για τη διάδοση και την αγάπη της αρχαιολογικής γνώσης έγραψα 14 σενάρια για ντοκιμαντέρ σχετικά με την Αρχαιολογία, για έξι χρόνια, χάρη στην τότε διευθύντρια του 9.58 της ΕΡΤ3 Βάνα Χαραλαμπίδου, ήμουν παραγωγός εβδομαδιαίας ραδιοφωνικής εκπομπής με «Ο μίτος της Αριάδνης» με μένα στον ομώνυμο ρόλο και για δυόμιση χρόνια (2016- 2018) ήμουν παραγωγός εκπομπής, μαζί με την Έλενα Αγγελοπούλου και την Έφη Ιωαννίδου για το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης στο ραδιόφωνο FM 100,6 της TV100 του Δήμου Θεσσαλονίκης για έναν «Καφέ με το Αρχαιολογικό Μουσείο». Aρθρογραφούσα για τρία χρόνια (1997-1999) στις εφημερίδες «Θεσσαλονίκη», «Αγγελιοφόρος», «Μακεδονία», και «Καθημερινή». Το 1997 μαζί με άλλους τρεις (Β. Χεκίμογλου, Γ. Αναστασιάδη, Π. Μαρκή) αποτελέσαμε την ομάδα που “γέννησε” το “Θεσσαλονικέων Πόλις”, διαχρονικό πλέον περιοδικό της πόλης χάρη στην Πολιτιστική Εταιρεία Βορείου Ελλάδας, με διασκεδάζει να λέω ότι είμαι η νονά του (εμπνεύστηκα το όνομα από επιγραφή σε μαρμάρινο βωμό της διατριβής μου).

Έγραψα 14 σενάρια για αρχαιολογικά ντοκυμαντέρ και συμμετείχα σε μερικά άλλα, ακόμη και σαν ηθοποιός, έκανα speakage, έκανα παραγωγή (σενάριο και σκηνοθεσία) ταινιών για το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Πιστεύω πολύ στο σύγχρονο ελληνικό νεανικό θέατρο, γι αυτό έγραψα τέσσερα εφηβικά θεατρικά έργα, παίχτηκαν όλα, η “Επανάσταση των Αγαλμάτων”, μάλιστα, πήρε δεύτερο πανελλήνιο βραβείο σε μαθητικό διαγωνισμό (1999). Έγραψα, μαζί με τον Αστέριο Πελτέκη (νυν καλλιτεχνικό Διευθυντή του ΚΘΒΕ) ένα έργο για τον I. Καποδίστρια (το 2021), ήταν η επίσημη συμμετοχή της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, (ανέβηκε σε Κέρκυρα, Αίγινα, Ναύπλιο, Αθήνα, Λευκωσία, Κιλκίς, Θεσσαλονίκη), γράψαμε, επίσης, μαζί μια μουσική παράσταση (2022) για τη μικρασιατική καταστροφή (παίχτηκε σε χωριά προσφύγων στην Πελοπόννησο).

Έγραψα ένα έργο για ενήλικες, το “Ταξίδι στον ορίζοντα” το οποίο δεν βρήκε ακόμη την τύχη του στο σανίδι, παραμένει άπαιχτο. Ούτε κι εγώ θυμάμαι από πότε έγραφα ποίηση, δημοσίευσα τρεις ποιητικές συλλογές (“Χρονοδρόμιο” (2000) εκδόσεις University Studio Press, “Μακεδονική Δεκάπολις της Ιορδανίας” (2012), εκδόσεις ΑΜΘ, “Το λίγο του Χρόνου” (2016), εκδόσεις Ανάτυπο). Με ενθάρρυνε να εκτεθώ μέσα από αυτήν ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, ο οποίος κάθε πρωί περνούσε από την ρωμαϊκή Αγορά και συχνά έπινε καφέ μαζί μας, με τους αρχαιολόγους που πολύ τους αγαπούσε.

Με δική του παρότρυνση, που δεν ελλείπετο αυστηρής κριτικής εκ μέρους του, δημοσιοποίησα τα ποιήματά μου, η συλλογή “Χρονοδρόμιο” πήρε δεύτερο πανελλήνιο βραβείο, δύο διηγήματά μου για δίτροχες μηχανές, πήραν για δύο συνεχόμενες χρονιές (2003 και 2004) το πρώτο βραβείο, πάλι σε πανελλαδικό επίπεδο, και φυσικά και στις τρεις περιπτώσεις η συμμετοχή μου ήταν, σύμφωνα με τους όρους των διαγωνισμών, με ψευδώνυμο. Τα διηγήματα αυτά αποτέλεσαν τη μαγιά για το αρθρωτό μυθιστόρημα “Είμαι η άλλη” (2015, εκδόσεις Ανάτυπον), μια πρώτη προσπάθεια να εντρυφήσω στον πεζό λόγο. Έστειλα το 2004 για “χρόνια πολλά, καλή χρονιά” στον Νίκο Παπάζογλου τις “Στιγμές” κι εκείνος τις έκανε τραγούδι που το πήρε μετά η σπουδαία σκηνοθέτις Ελένη Αλεξανδράκη και έντυσε την ταινία της “Νοσταλγός” κερδίζοντας το πρώτο βραβείο μουσικής το 2005 στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Όχι ότι έχουν μεγάλη σημασία τα βραβεία, υπάρχουν εκατοντάδες αβράβευτοι πολύ πιο σημαντικοί από την αφεντιά μου, αλλά σε μένα, που ήμουν τόσο ανασφαλής για τα γραψίματά μου, μου έδωσαν μια καλή ώθηση να τολμήσω να προχωρήσω και να καταφέρω να γράψω τελικά ένα μυθιστόρημα που το γυρόφερνα αρκετά χρόνια στο μυαλό μου “Το Ζαρκάδι του Ολύμπου” (2024, εκδόσεις Καστανιώτη) μέσα από το οποίο, με αφορμή την οικογενειακή μου μικροϊστορία, θέλησα να αφηγηθώ όλη την πολύπαθη μεγάλη Ιστορία του 20ου αιώνα, να πω τα ανείπωτα, αυτά που δεν διδαχτήκαμε ποτέ στο σχολείο, αλλά που με αυτά μεγαλώσαμε μαθαίνοντας να τα κρατούμε στο σκοτάδι. Το Ζαρκάδι αποτελεί το πρώτο μέρος μιας μυθιστορηματικής πενταλογίας που ελπίζω και εύχομαι να είμαι γερή να φέρω σε πέρας τα επόμενα χρόνια.

Τι θέλεις;

Δεν έχουν απομείνει πολλά πράγματα που να θέλω, πέρα από το πολυτιμότερο όλων των αγαθών: την υγεία. Ό,τι επιθύμησα και επιθυμώ το έχω επιχειρήσει. Έχω πάρει πολλή αγάπη από πολλούς, έχουν αναγνωρίσει τον αγώνα μου και τις προσπάθειές μου διάφοροι φορείς, αλλά και πολίτες απανταχού της γης. Η πρώτη μεγάλη τιμή που μου έγινε το 1986, και είμαι πολύ περήφανη γι αυτήν, ήταν από την κοινότητα Πετρών Αμυνταίου Φλώρινας όταν μαζί με τον Γ. Βελένη μας έκαναν επίτιμους δημότες τους για τη συμβολή μας στην αποκάλυψη της ελληνιστικής πόλης. Ακολούθησαν διάφορες τιμητικές διακρίσεις με σπουδαιότερες αυτές της Ιταλίας, της Γαλλίας και την Πολωνίας, χώρες που με χρίσανε η κάθε μια Ιππότη της Αλληλεγγύης, των Τεχνών και των Γραμμάτων, και της Αριστείας αντίστοιχα. “Τρεις φορές Ιππότης είμαι”, λέω ενίοτε πειρακτικά, κλείνοντας το μάτι, στους γύρω μου “Να σέβεστε!”.

Αλλά, κατά βάθος θέλω να με σέβονται γιατί με αγαπούν και εκτιμούν αυτό που πρεσβεύω, και όχι για όλα αυτά, ούτε γιατί με φοβούνται. Με αυτές τις αξίες, άλλωστε, πορεύτηκα σε όλα μου τα χρόνια στη δημόσια διοίκηση, με άξονα τον άνθρωπο και οδηγό την αγάπη γι αυτόν, την οποία υπηρέτησα 45,5 συναπτά χρόνια. Διετέλεσα τα τελευταία είκοσι χρόνια διευθύντρια και σε όλη μου την πορεία είχα εξαιρετικούς και πολύ άξιους συνεργάτες που μοιράστηκαν με ζέση το όραμά μου. Ωστόσο, κορυφαία και ύψιστη για μένα τιμή καθώς είναι η αδιαφιλονίκητη αναγνώριση της προσφοράς στην επιστήμη μου, θεωρώ ότι ήταν η αναγόρευσή μου ως Επίτιμη Διδάκτωρ της Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης το 2019. ‘Ετσι, αυτά που θέλω πια δεν είναι πολλά, αλλά είναι, νομίζω, τα ουσιαστικά.

Θέλω, λοιπόν, να συνεχίσω να παράγω έργο στους τομείς που θεραπεύω χρόνια τώρα, να είμαι ενεργή και συνειδητοποιημένη πολίτης, να έχω ενέργεια να προσφέρω τα μέγιστα στους δικούς μου ανθρώπους και στο κοινό καλό, να υπερασπίζομαι τα δίκαια των πολλών αδυνάτων και να συμβάλλω με τις όποιες δυνάμεις μου στη βελτίωση των συνθηκών της (παραμελημένης ομολογουμένως), Θεσσαλονίκης, σωστά τη λέει παρακόρη ο Γ. Τούλας, της πόλης που λατρεύω.

Εάν… θα..

Εάν…θα μου δινόταν η δυνατότητα, έστω και για μία μέρα, θα γέμιζα με ένα μαγικό ραβδάκι τη Θεσσαλονίκη με πολλά, άπειρα, δένδρα, πεζόδρομους, ενοποιήσεις ακάλυπτων, εξωραϊσμούς κτηρίων της και συνδέσεις αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, θα δημιουργούσα μικρές πλατειούλες και ακόμη πιο πολλές παιδικές χαρές στις γειτονιές της, θα έκανα τεράστιο αστικό πάρκο τη ΔΕΘ, θα έφτιαχνα περισσότερα και όμορφα δημόσια σχολεία και παιδικούς σταθμούς, θα φρόντιζα τα δημόσια νοσοκομεία της, θα ξανάκανα τα μουσεία της κρατικά, θα πριμοδοτούσα τις καλλιτεχνικές και πνευματικές δυνάμεις της πόλης, θα έβρισκα τρόπο να γίνουν ακριβές τοπικές τηλεοπτικές παραγωγές, θα επιδίωκα να αξιοποιηθεί πιο ευρηματικά και αποδοτικά ο φοιτιτοκοσμος της, θα έβαζα μπρος έναν μικρό στόλο από καραβάκια στη θάλασσά της και ένα υπέργειο ελαφρύ μέσον, κάτι σαν τραμάκι, να διασχίζει πέρα-δώθε τους κεντρικούς της δρόμους δωρεάν για τους πολίτες της για να αποσυμφορηθεί το βεβαρυμένο κυκλοφοριακά κέντρο της.

Κι ακόμα παραπάνω, σε μεγαλύτερη εμβέλεια, θα ήθελα να φτιάξω ένα πυκνό δίκτυο προαστειακών και γρήγορων σιδηροδρομικών συγκοινωνιών, όχι μόνο για να ενωθούν οι δυτικές με τις ανατολικές συνοικίες της και τα μικρά αστικά κέντρα γύρω της (γιατί έχουν στην Ευρώπη γρήγορα τρένα που ενώνουν τις πιο απομακρυσμένες πόλεις τους κι εμείς αδυνατούμε να το κάνουμε, είναι απορίας άξιον), που θα ενώνουν τις πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης και γιατί όχι και της Ηπείρου, μια και η Βόρεια Ελλάδα είναι αυτή που τραβάει λιγότερο (έως καθόλου) την προσοχή της αθηνοκεντρικής διοίκησης. Κι άλλα πολλά τέτοια για έναν καλύτερο κόσμο χωρίς φτώχεια, διώξεις, φασισμό, χωρίς πολέμους, αλλά με ειρήνη, χωρίς αποκλεισμούς, ανταγωνισμούς, πάθη και μίση, αλλά με συμπερίληψη, κατανόηση και αγάπη, έτσι τα έβλεπε εκείνη, η αιθεροβάμων Πολυξένη, σε ένα φωτεινό όραμά της…κι ύστερα ξύπνησε…

Selfie:

Πολυξένη Αδάμ-Βελένη

Επίτιμη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αρχαιολόγος, θεατρολόγος, συγγραφέας. Αριστούχος απόφοιτος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στους τομείς Αρχαιολογίας και Θεάτρου, με μεταπτυχιακό τίτλο και στους δύο, και διδακτορικό στην Αρχαιολογία.

Διετέλεσε Διευθύντρια σε: 1) την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας (2003-2006), 2) το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (2006-2018), 3) την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης (2017-2018) 4) Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού (Αθήνα, 2018-2023). Καθηγήτρια σύμβουλος στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος και επισκέπτρια καθηγήτρια σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια.

Έχει διεξάγει πολυάριθμες ανασκαφές στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, ήταν υπεύθυνη του Έργου Ανασκαφής και Ανάδειξης της Ρωμαϊκής Αγοράς στη Θεσσαλονίκη (1989-2009) και επικεφαλής της ομάδας ανασκαφής του Σταθμού Μετρό στη Θεσσαλονίκη (2017-2019), οργάνωσε 172 εκθέσεις μουσείων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, οργάνωσε 85 συνέδρια, έχει διεξάγει/συμμετάσχει σε 4 Ευρωπαϊκά Έργα, έχει δημοσιεύσει 185 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, 8 μονογραφίες και έχει επιμεληθεί 80 εκδόσεις. Έγραψε δεκαπέντε σενάρια αρχαιολογικών ταινιών, έξι θεατρικά έργα, τρία βιβλία με ποίηση, δύο μυθιστορήματα και ήταν ραδιοφωνική παραγωγός.

Έχει βραβευτεί και τιμηθεί πολλές φορές. Καλύτερες από αυτές: 2008: Μετάλλιο Αλληλεγγύης του Ιππότη της Ιταλικής Δημοκρατίας, 2013: Μετάλλιο Τεχνών και Λογοτεχνίας του Ιππότη της Γαλλικής Δημοκρατίας, 2019: Επίτιμη Διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, Παρίσι, 2021 Μετάλλιο του Τάγματος της Αξίας στην Πολωνική Δημοκρατία. Παράλληλα με την αρχαιολογία, ασχολείται με το θέατρο, τη λογοτεχνία (συγγραφή) και τη ζωγραφική.