18% μείωση των αποθεμάτων αίματος λόγω Covid

Λέξεις: Φωτεινή Μάντσου 

Η 14η Ιουνίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη. Την ημέρα αυτή τιμάται ο εθελοντής αιμοδότης, η προσφορά και ο αλτρουισμός. Ωστόσο, ανησυχία προκαλεί φέτος η μείωση των αποθεμάτων αίματος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αν και επιστρέφουμε σταδιακά στην κανονικότητα, ο φόβος για τον ιό παραμένει και λειτουργεί σαν ανασταλτικός παράγοντας στις εθελοντικές αιμοδοσίες.

Αιμοδοσία. Λέξη με δεύτερο συνθετικό την λέξη δίνω. Δίνω αίμα, δίνω ελπίδα, δίνω ζωή. Η εθελοντική αιμοδοσία είναι μία διαδικασία με ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα, καθώς με μία τόσο μικρή συνεισφορά μπορείς κυριολεκτικά να σώσεις ζωές. Τι γίνεται όμως όταν την ανάγκη για προσφορά και βοήθεια την επισκιάζει ο φόβος και η αβεβαιότητα; Πολλοί αιμοδότες αν και θέλουν να συνεισφέρουν διστάζουν καθώς υπάρχει ανασφάλεια για το αν τηρούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα λόγω κορονοϊού με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειψη αποθεμάτων.

Περίπου 18% μείωση των αποθεμάτων αίματος σε σχέση με άλλες χρονιές

Όσο αυξάνονται τα κρούσματα και εξαπλώνεται ο ιός μεγαλώνει και η ανασφάλεια των πολιτών. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας και τον κ. Παναγιώτη Κατσίβελα, Πρόεδρο του Κέντρου, τα αποθέματα αίματος έχουν μειωθεί γύρω στο 17 με 18 τοις εκατό από προηγούμενα χρόνια και παρότι η επιδημία δείχνει να βαθαίνει, όλα αυτά που έχουν γίνει έχουν ανατρέψει λίγο το κλίμα με την αθρόα συμμετοχή νέων παιδιών και νέων γενιών σε ατομικό επίπεδο και σε συλλογική βάση. Ο ίδιος για να ξεκαθαρίσει το τοπίο, εξήγησε πως η αιμοδοσία είναι μία ασφαλής διαδικασία ακόμα τώρα με τον κορονοϊό.

«Καταρχάς γίνονται όλα με ραντεβού, που σημαίνει ότι υπάρχει ένας χώρος για να κινηθεί ο αιμοδότης που δεν τον φέρνει σε επαφή με άλλους, οι αίθουσες των αιμοδοσιών των νοσοκομείων συνήθως είναι απομονωμένες από άλλους χώρους του νοσοκομείου και γίνονται αιμοδοσίες σε εξωτερικούς χώρους. Λαμβάνονται όλα τα μέτρα καλύτερα από αυτά τα μέτρα που λαμβάνονται έξω, για την προστασία των αιμοδοτών, υπάρχουν αποστάσεις πάνω από 2,5 μέτρα και οι χώροι είναι πάρα πολύ μεγάλοι».

Η Ελλάδα σαν χώρα ποτέ δεν κάλυπτε επαρκώς τις ανάγκες αίματος. Είναι όμως αρκετά προσιτό καθώς το ΕΚΕΑ κάθε χρόνο παίρνει και 25.000 μονάδες από τον ερυθρό σταυρό. Η Ελλάδα συγκεντρώνει γύρω στις 680.000 μονάδες αίμα κάθε χρόνο, είναι δηλαδή πολύ μεγάλο το νούμερο σχετικά με τα ελλείματα που υπάρχουν και τις ανάγκες που δημιουργούνται. Όσο κυριαρχούν όμως τα συναισθήματα φόβου τόσο μειώνονται οι εθελοντές αιμοδότες και κατά συνέπεια τα αποθέματα αίματος.

Η συμβολή του ΕΚΕΑ στην κάλυψη μεγάλου ποσοστού αποθεμάτων

Το ΕΚΕΑ έχει συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι η Ελλάδα καλύπτει ικανοποιητικό ποσοστό από τις ανάγκες. Ο κ. Κατσίβελλας αναφέρθηκε στο έργο του κέντρου: «Το ΕΚΕΑ ουσιαστικά είναι υπεύθυνο για την συγκεντροποίηση του αίματος, για την χάραξη πολιτικής και στρατηγικής για την ικανοποίηση και την εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων και αποθηκών αίματος. Έχει εργαστήρια που γίνονται με τα ΑΕΜ οι εξετάσεις των αιμάτων κεντρικά σε όλη την Ελλάδα, όσον αφορά τους ιούς και τα μεταδιδόμενα νοσήματα από το αίμα, όπως AIDS, ηπατίτιδες κλπ. Επίσης κάνει κλασματοποίηση του αίματος, δηλαδή δημιουργεί παράγωγα αίματος από πλάσμα, αιμοπετάλια και συμπυκνωμένα ερυθρά, κάνει ορολογικούς ελέγχους και συντονίζει τις δράσεις όλων των συλλόγων φορέων όσον αφορά την αιμοδοσία και τις αιμοληψίες ».

Η διαδικασία της εθελοντικής αιμοδοσίας είναι τόσο σημαντική καθώς το αίμα είναι ένας ιστός ο οποίος δεν μπορεί να παραχθεί σε εργαστήριο, παράγεται μόνο στον ανθρώπινο οργανισμό και κατά συνέπεια μόνο ο άνθρωπος μπορεί να τον παράγει και να τον χορηγήσει. Ο μυελός των οστών κάθε ανθρώπου έχει την θεία πρόνοια και την δυνατότητα να μπορεί να παράγει αίμα πολύ περισσότερο από ότι χρειάζεται ένας υγιής, φυσιολογικός οργανισμός και κατά συνέπεια ο ίδιος ο μυελός, μας υπαγορεύει την δυνατότητα που έχουμε να χορηγούμε και να δανείζουμε αίμα, να χαρίζουμε ζωή στους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη το αίμα. «Για αυτόν τον λόγο λοιπόν είναι απαραίτητη αυτή η διαδικασία γιατί δεν μπορεί να την κάνει κανένας άλλος εκτός από τον ίδιο τον άνθρωπο, το οποίο προϋποθέτει συναισθήματα αγάπης, φιλανθρωπίας και φιλαλληλίας», κατέληξε.

Έλλειψη αποθεμάτων και ανησυχία ασθενών που χρειάζονται μεταγγίσεις

Υπάρχουν πολλοί συνάνθρωποί μας που η μετάγγιση αίματος είναι μία διαδικασία που χρειάζεται να πραγματοποιούν συχνά λόγω υγείας. Τι γίνεται όμως όταν δεν υπάρχει απόθεμα; Η Μαρία Ήτσκου λόγω της υγείας της αναγκάζεται να κάνει τακτικά μεταγγίσεις. Όπως λέει δεν της έχει τύχει να μην γίνει η μετάγγιση, λόγω έλλειψης, όμως είναι κάτι που φοβάται καθώς έχει ακούσει περιπτώσεις άλλων ασθενών που δεν μπόρεσε να γίνει η διαδικασία. Η ίδια αναφέρθηκε στην πρώτη φορά που χρειάστηκε μετάγγιση και λέει πως ένιωθε φόβο και άγχος καθώς ήταν κάτι άγνωστο για αυτήν, με τον καιρό όμως εξοικειώθηκε με την διαδικασία. «Λόγω Covid υπάρχει σίγουρα περισσότερος φόβος να μην κολλήσω κάτι, καθώς η υγεία μου είναι ήδη επιβαρυμένη, όμως στο Θεαγένειο Νοσοκομείο όπου γίνονται οι μεταγγίσεις μου, τηρούνται όλα μέτρα και βλέπω ότι μας προσέχουν πολύ οπότε νιώθω ασφαλής».

Θέλοντας να στείλει ένα μήνυμα στου αιμοδότες, τους παρότρυνε να συνεχίσουν να δίνουν αίμα καθώς η ζωή κάποιων ανθρώπων δυστυχώς κρίνεται από αυτό ορισμένες φορές. Όσο για αυτούς που σκέφτονται να γίνουν αλλά φοβούνται, είπε ότι η διαδικασία είναι πολύ εύκολη, ανώδυνη και τηρούνται όλα τα μέτρα.

Τα οφέλη της αιμοδοσίας για τον ίδιο τον αιμοδότη

Τίποτα από αυτά δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την προσφορά και την βοήθεια των αιμοδοτών. Σύμφωνα με τον Αλέξη Παρίσση, ο οποίος είναι σταθερός αιμοδότης εδώ και χρόνια, η αιμοδοσία προσφέρει πολλά οφέλη και στον ίδιο τον αιμοδότη. Εκτός από το ηθικό κομμάτι και το αίσθημα της προσφοράς και της βοήθειας, η διαδικασία συμβάλλει στην ανανέωση του αίματος. Ο ίδιος συνεχίζει ακόμα και τώρα με την πανδημία την εθελοντική αιμοδοσία και τόνισε πως τηρούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και από την μεριά του αλλά και από την μεριά του προσωπικού. Μάλιστα, σαν οδηγός του ΕΚΑΒ, λέει πως μέσα από την δουλειά του και από τα περιστατικά που έχει αντιμετωπίσει, συνειδητοποίησε ακόμα περισσότερο την σημασία του να είσαι δότης αίματος.

Δυστυχώς η ανάγκη για αίμα δεν θα σταματήσει ποτέ και ακόμα και αν καλύπτουμε ένα μεγάλο ποσοστό των αναγκών, δεν πρέπει να υπάρξει επιπλέον μείωση αποθεμάτων λόγω πανδημίας. Η αιμοδοσία είναι μια διαδικασία που προϋποθέτει συναισθήματα αγάπης και θέληση για βοήθεια και προσφορά. Διάφοροι φορείς και εθελοντικοί οργανισμοί πραγματοποιούν συχνά εθελοντικές αιμοδοσίες, όπου τηρούνται όλα τα μέτρα προστασίας με σκοπό την ασφάλεια των αιμοδοτών. Τον Μάρτιο, αν και ο κορονοϊός βρισκόταν σε έξαρση, οι αιμοδοτικοί σύλλογοι κατάφεραν και ανέβασαν τις μονάδες αίματος κατά τρεισήμισι χιλιάδες, όταν οι μηνιαίες ανάγκες της χώρας είναι περίπου σαράντα δύο χιλιάδες. Τον Απρίλιο οι μονάδες αίματος ανέβηκαν ακόμα περισσότερο με την ανταπόκριση του κόσμου στις οχτώ μισή χιλιάδες. Μέχρι την επιδημία ο μέσος όρος ηλικίας σταθερών αιμοδοτών της Ελλάδας ήταν γύρω στα σαράντα πέντε χρόνια. Η κρίση που προήλθε από τον ιό αποδιοργάνωσε τις αιμοδοσίες των συλλόγων. Παρατηρήθηκε όμως αύξηση στην ατομική συμμετοχή των ανθρώπων, με πολλούς νέους και έτσι έπεσε ο μέσος όρος της ηλικίας κατά πολύ. Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες του κόσμου που συγκεντρώνει το περισσότερο αίμα ανά μονάδα πληθυσμού.

Tο επίσημο βίντεο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη 2021

Περισσότερες πληροφορίες για εθελοντικές αιμοδοσίες και το πώς μπορείτε να δώσετε αίμα και να προσφέρετε θα βρείτε στην σελίδα του ΕΚΕΑ: https://ekea.gr/

*Η Φωτεινή Μάντσου είναι φοιτήτρια δημοσιογραφίας του ΑΠΘ