Χρήστος Νικολόπουλος στην Parallaxi: «Άρχισα και αλλάζω σταθμό, δεν μπορώ να ακούω τα ίδια τραγούδια συνέχεια»

Η περίπτωση του Χρήστου Νικολόπουλου στην ελληνική, λαϊκή μουσική, είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που ξεκινάει το 1968 ως δημιουργός (είχε ήδη μία πενταετία πίσω του που δούλευε σε μαγαζιά) και παραμένει ενεργός καλλιτεχνικά μέχρι σήμερα, φτάνοντας τα 60 χρόνια δημιουργίας!

Κάτι βέβαια που γιόρτασε το περασμένο καλοκαίρι με την συμμετοχή πολλών και σπουδαίων λαϊκών τραγουδιστών στην Αθήνα, ενώ η σχετική συναυλία της Θεσσαλονίκης δυστυχώς τότε ακυρώθηκε λόγω ασθένειας συντελεστή και μας τη χρωστά ο σπουδαίος συνθέτης!

Σε μία εποχή που η δισκογραφία έχει αλλάξει νοοτροπία και οι ίδιοι οι καλλιτέχνες προσπαθούν να προσαρμοστούν στις συνθήκες της νέας εποχής – άλλοι με επιτυχία και άλλοι χαμένοι ακόμα στην φιλότιμη προσπάθεια – είναι σπουδαίο γεγονός να μπορούν να βγαίνουν στην αγορά, δισκογραφικές δουλειές που θυμίζουν στην παραγωγή τους, εκείνες της δεκαετίας του ’90 και του 2000, με αισθητική, τραγούδια που γεμίζουν τον δίσκο επί της ουσίας και όχι απλά για να κυκλοφορήσει μία σειρά τραγουδιών και από πίσω με ανθρώπους αληθινούς, με ταλέντο, που γνωρίζουν και αγαπούν τη μουσική.

Κάπως έτσι, τόσο με τα «Απρόοπτα» πριν καιρό, όσο και με τα «Απρόοπτα Β» που θα κυκλοφορήσουν σύντομα από το Ogdoo (κυκλοφόρησε μόλις πριν λίγες μέρες ένα από τα καινούρια τραγούδια με τη φωνή του Αντώνη Ρέμου και άλλο ένα με τον Δημήτρη Ζερβουδάκη), ο Χρήστος Νικολόπουλος συνεχίζει να γράφει καινούρια τραγούδια, συνεχίζει να είναι εξαιρετικά παραγωγικός και να αναζητά ακόμα αφορμές για να στηρίζει το καλό λαϊκό τραγούδι.

Με αφορμή τις συναυλίες το καλοκαίρι, μίλησα μαζί του και θυμόμαστε την σπουδαία πορεία του, ενώ μιλάμε για το σήμερα, την ταινία του Γιώργου Τζεμπερόπουλου για τον Στέλιο Καζαντζίδη με πρωταγωνιστή τον Χρήστο Μάστορα, για τα ραδιόφωνα και τις διασκευές τραγουδιών και πολλά άλλα.

Πώς θυμάστε να έχουν περάσει αυτά τα χρόνια, τα εξήντα;

Ήταν ένα ταξίδι πολύ ευχάριστο, με θετικά αποτελέσματα για μένα. Και με πολλή δουλειά φυσικά. Τα θυμάμαι ξέρετε όλα σαν να ήταν χτες.

Έχει προσπάθεια κάτι τέτοιο έτσι; Γιατί μιλάμε για διαφορετικές εποχές που πρέπει να προσαρμοστεί ένας άνθρωπος. Τα πάντα αλλάζουν μέσα σε 60 χρόνια.

Ακριβώς. Δεν το λέω από εγωισμό αλλά αν δε δουλέψει κανείς πολύ για να έχει ένα αποτέλεσμα όπως εγώ, δεν μπορεί να γίνει κανένα θαύμα.

Είχατε στόχους έτσι, δηλαδή ότι εγώ θα δουλέψω γιατί θέλω να καταφέρω πράγματα.

Ακριβώς αυτός ήταν ο στόχος μου, από την ημέρα που έφυγα από την πατρίδα μου, αναζήτησα το όνειρο μου. Αυτό ήταν το 1963, κι εγώ μόλις 16 χρονών.

Εκείνο το 16χρονο αγόρι, όταν πήγε στην Αθήνα, πόση σχέση έχει με τον Χρήστο Νικολόπουλο σήμερα;

Έχει μία σχέση γιατί είναι από τους χαρακτήρες που κρατάω τις μνήμες και κρατάω και κάποιους φίλους που μου σταθήκαν και ήταν πραγματικά καλοί μαζί μου.

Ακούω χρόνια για τον Χρήστο Νικολόπουλο πάντως το πόσο απλός είναι, το πόσο καλός είναι και με τον χώρο και με τον κόσμο. Είναι αυτό ένα μυστικό  για να μείνει κάποιος στον χώρο έτσι;

Νομίζω έχει να κάνει με τον χαρακτήρα. Άλλοι χρησιμοποιούν τις επιτυχίες για να αναρριχηθούν σε πιο ψηλά επίπεδα. Μου λένε οι φίλοι μου, εσύ κατάλαβες τι έχεις κάνει μέχρι τώρα;

Έχετε καταλάβει αλήθεια ότι μιλάμε για μεγάλο μέγεθος δημιουργίας;

Ναι, έτσι λένε (γέλια). Ξέρω τι μου γίνεται, γνωρίζω πως όλα αυτά είναι μία πραγματικότητα αλλά δε νιώθω σαν να είμαι ένας Τσιτσάνης ας πούμε

Νιώθετε ότι πρέπει να κρατάτε ισορροπίες τόσο στο χαρακτήρα όσο και ως άνθρωπος και ως δημιουργός;

Μόνο του έρχεται αυτό, ούτε το επιδιώκω ούτε το μεθοδεύω.

Νιώσατε ότι αυτό κάποια φορά μπορεί να το εκμεταλλεύτηκαν κάποιοι;

Πάρα πολλοί. Το έζησα και το ένιωσα αυτό. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις.

Σε μια τέτοια περίπτωση τι γίνεται, απλά το προσπερνάτε;

Το προσπερνάω και προσπαθώ να κερδίσω αυτή την «ήττα» με έναν διαφορετικό τρόπο, αναδεικνύοντας τα τραγούδια μου πάντα και θα σας πω ένα μικρό παράδειγμα για τις συναυλίες που έκανα το καλοκαίρι για τα 60 χρόνια, έχω 100 τραγούδια που έπρεπε να παιχτούν. Κάτι που όμως δε γινόταν και έβαλα τα 40 στη συναυλία. Αυτό λοιπόν ήταν μία ικανοποίηση για μένα ή αλλιώς μία νίκη, που μπορώ να πω πως έχω 100 αγαπητά τραγούδια και πολλά από τα μεγάλα μου τραγούδια μένουν από έξω για μία συναυλία.

Με ποια διαδικασία ή με ποια κριτήρια το μαζέψατε αυτό και τελικά καταλήξατε στα 40;

Έγινε μια συνεργασία με τους τραγουδιστές γιατί κι αυτοί έχουν κάποιο δικαίωμα να κάνουν κάποιες επιλογές, αναλόγως τι πάει στον καθένα. Κάποια στιγμή καταλήγουμε όμως σε συγκεκριμένα τραγούδια. Όμως πολλές φορές μας φωνάζουν «παίξε κι εκείνο». Τις προάλλες κάποιος μου ζήτησε δέκα τραγούδια που δεν είχα παίξει. Ο καθένας αγαπάει διαφορετικά τραγούδια… Είναι πολλά όμως, δε χωρούν όλα.

Να μιλήσουμε λίγο για συναντήσεις στην πορεία σας. Ξέρουμε ας πούμε, για Καζαντζίδη, ξέρουμε για Αγγελόπουλο που ήταν στα πρώτα χρόνια σας συνεργάτες σας.

Κοιτάξτε, εγώ είχα αναγνώριση πολύ γρήγορα. Ενώ ήρθα στην Αθήνα το 1963, τον επόμενο χρόνο έπαιξα με τον Αγγελόπουλο. Το ’65 έπαιξα με τον Καζαντζίδη. Είχα λοιπόν την ευχέρεια να μπορώ να «διαλέξω» με ποιον τραγουδιστή θα πάω. Δεν έτυχε δηλαδή να δουλέψω με ονόματα που δεν μου αρέσαν. Μπορούσα να κάνω τις επιλογές μου. Αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να συνεργαστώ με τους καλύτερους τραγουδιστές.

Πώς ήταν εκείνα τα πρώτα χρόνια, παιδί ακόμα εσείς, δίπλα σε τέτοιους τραγουδιστές όπως ο Καζαντζίδης και ο Αγγελόπουλος;

Εκείνα τα χρόνια, λίγο που ήμουν και μικρός, υπήρχε μία σχέση στοργική. Κατόπιν, με το πέρασμα των χρόνων έγινε και επαγγελματική η σχέση μας. Έχω ζήσει πάρα πολλές στιγμές με αυτούς τους μεγάλους τραγουδιστές. Με πολλούς από αυτούς βγαίναμε κι έξω. Και το κυριότερο είναι πως αυτούς του τραγουδιστές εγώ τους έζησα στην καλύτερη τους στιγμή ερμηνευτικά, δεν τους έζησα στην καμπή τους. Σε αυτή την καλή τους ερμηνευτική στιγμή μάλιστα, έβαλα και τραγούδια δικά μου που αναδειχτήκαν με τον καλύτερο τρόπο.

Ποια είναι η άποψη σας για την ταινία τώρα που θα βγει με τη ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη, που ως τίτλο έχει μάλιστα και το «Υπάρχω», το τραγούδι σας;

Κοιτάξτε, έχω ακούσει διάφορα. Εμένα με φωνάξαν μάλιστα για να κάνω λίγο τον σύμβουλο γιατί γνώριζα πάρα πολλά πράγματα για τον Καζαντζίδη. Η εποχή που καταγράφεται στην ταινία είναι ακριβώς η εποχή που έζησα εγώ μαζί του και η λίγο πιο πριν. Γνωρίζω λοιπόν τα γεγονότα όλα. Επίσης, κάποιοι είπαν γι’ αυτό το παιδί, που είναι εξαιρετικός, ότι γιατί τον διαλέξαν και άλλα τέτοια. Δε σκέφτεται όμως κανείς, ότι όταν ο Καζαντζίδης ήταν νεαρός, είχε μια απόλυτη ομοιότητα με ένα τέτοιο παιδί όπως ο Χρήστος ο Μάστορας. Μελαχρινός, νέος, μαύρο μαλλί, ανώριμος ερμηνευτικά ακόμη. Κάποιοι λένε εξυπνάδες και ότι δεν είναι καλός. Εγώ δεν συμφωνώ καθόλου με αυτό. Πιστεύω ότι ήταν πάρα πολύ καλή επιλογή ο Μάστορας. Το παιδί αυτό σέβεται απόλυτα τις στιγμές που κάνει τον Καζαντζίδη, μελέτησε με πολλή προσοχή την ερμηνεία του. Τώρα, ό, τι λέει ο καθένας, είναι δικαίωμα του. Ξέρετε με τέτοιους τρόπους όμως, όπως μία ταινία, θα περάσουν και τα τραγούδια μας σε νεότερες γενιές

Είστε υπέρ των επανεκτελέσεων στα τραγούδια;

Όχι, δεν είμαι υπέρ των επανεκτελέσεων. Οι επανεκτελέσεις θέλω να έχουν ομοιότητες με τις πρώτες εκτελέσεις, αλλά με πιο φρέσκο ήχο. Δε μου αρέσουν που τα πειράζουν. Πολλές φορές μου ζητούν την άδεια και αρνούμαι και μετά στεναχωριέμαι που το κάνω αυτό σε νέα παιδιά και με παρεξηγούν κιόλας, αλλά δε θέλω να τα πειράξουν. Θέλω τα τραγούδια να τα λένε νεότεροι άνθρωποι, αλλά με έναν τρόπο που αγγίζει το παλιότερο αλλά με νεότερο ήχο. Γιατί γνωρίζω πως ο ήχος έχει αλλάξει σήμερα. Ο Νταλάρας ας πούμε, έχει κάνει καλό «πείραγμα» στο τελευταίο του άλμπουμ. Έβαλε ελαφριά πράγματα μέσα στα τραγούδια του και είναι πετυχημένη η προσπάθεια. Κάτι που έκανε και η Χάρις Αλεξίου σε ένα άλμπουμ πρόσφατα.

Πώς είναι να σας ακούν σήμερα και να τραγουδoύν στις συναυλίες νέοι άνθρωποι, τραγούδια που εσείς μπορεί να τα έχετε γράψει το ‘60, το ‘70, να έχετε αναμνήσεις από πώς γράφτηκαν και να τα βλέπετε ξαφνικά να τραγουδιούνται από 17χρονα παιδιά;

Είναι λίγο παρήγορο αυτό, γιατί όπως ξέρετε το τραγούδι σήμερα έχει άλλες διατάξεις, άλλα χρώματα. Είναι πολύ παρήγορο που μια πολύ μεγάλη μερίδα νέων που αγαπούν το λαϊκό τραγούδι. Ασχολούνται με αυτό που γράψαμε εμείς, αυτή τη χρυσή που ζήσαμε. Προχθές ήμουνα σε μια συναυλία και ήταν καμιά πενηνταριά πιτσιρικάδες μπροστά και μου γράφανε τίτλους τραγουδιών, τα οποία δεν τα είχα στις συναυλίες. Μου έγραφαν κάποια που έχει πει ο Τερζής που δεν ακούστηκαν πολύ όταν κυκλοφόρησαν. Που σημαίνει ότι ασχολούνται όντως ακόμα πολλά νέα παιδιά. Βεβαίως το λαϊκό τραγούδι δεν θα εκλείψει ποτέ και θέλουν δε θέλουν μέχρι και οι ποπ τραγουδιστές το χρησιμοποιούν κάποια στιγμή πιο αργά στα προγράμματα τους.

Έχει γίνει ωστόσο θέμα τα τελευταία χρόνια τόσο η εξαφάνιση του μπουζουκιού από τα τραγούδια όσο και του λαϊκού από τα ραδιόφωνα γενικότερα.

Ναι, ναι. Αυτά είναι προβλήματα. Σκεφτείτε πως μόνο στα ραδιόφωνα της επαρχίας ακούω πια λαϊκά τραγούδια και ιδίως στη Θεσσαλονίκη. Στην Αθήνα δυστυχώς είναι χωρισμένα τα ραδιόφωνα. Είναι εκείνα που δεν παίζουν καθόλου τραγούδια με μπουζούκι, είναι κάποια που παίζουν μανιωδώς ποπ τραγούδια. Δεν μπορώ να το εξηγήσω όλο αυτό που γίνεται εναντίον του λαϊκού τραγουδιού. Είναι μία απόλυτη ανοησία των παραγωγών των Αθηναϊκών ραδιοφώνων στηριζόμενη σε κάποια δήθεν ομάδα που αποφασίζει τι θα παίξουν και τι όχι. Πώς μπορεί όμως να κρίνει ένα τραγούδι ένας τυχαίος που μπαίνει σε μία ομάδα και νομίζει πως είναι ο λαός. Έτσι και πολλά τραγούδια ξετινάζονται από μόνα τους χωρίς να περνούν από επιτροπές. Με την λογική αυτών των ανθρώπων ξέρετε, δεν μπορούν  να αναδειχθούν και νέοι συνθέτες και τραγουδιστές. Επειδή είμαι και πρόεδρος της ΕΔΕΜ, πρόσφατα κάναμε μία ανακοίνωση πως υπάρχουν σταθμοί που παίζουν 170 ίδια τραγούδια συνέχεια. Από την άλλη, υπάρχει η ΕΡΤ που είναι πιο ανοιχτή και παίζει 3700 διαφορετικά τραγούδια το μήνα. Εγώ που είμαι πολύ του ραδιοφώνου, άρχισα και αλλάζω σταθμό, δε μπορώ να ακούω τα ίδια τραγούδια συνέχεια.

Μπορεί το λαϊκό τραγούδι σήμερα να εκφράσει τις γενιές του instagram και του tiktok όμως;

Λίγο δύσκολα γιατί οι νέοι που ασχολούνται με όλα αυτά τα μέσα, έχουν μεγαλώσει με ένα άλλο είδος τραγουδιού, το ποπ. Το οποίο είναι με ηλεκτρικά όργανα, με χρώματα ανατολίτικα κυρίως και λίγο ήπειρο. Οι νέοι λοιπόν που ασχολούνται με το TikTok νομίζουν πως αυτό είναι το ελληνικό τραγούδι δυστυχώς.

Υπάρχουν τραγούδια σας που μπορεί στην αρχή να μην τα είχατε, να μην τα είχατε πιστέψει όσο τελικά στην πορεία ανακαλύψατε;

Πολλά τραγούδια! Παλιά για να κάνουμε ένα δίσκο διαλέγαμε 20 τραγούδια και μετά βάζαμε μέσα τα 12 καλύτερα. Πολλές φορές έχεις συμβεί μέσα στα 20 να ήταν κάποιο τραγούδι που το είχαμε βγάλει και να μπαίνει σε άλλο δίσκο και να γίνεται επιτυχία. Συμβαίνουν αυτά. Κάπως έτσι έγινε με τις «Νταλίκες» που δεν το είχαμε μέσα καν. Γιατί είχαμε άλλα 18 υποψήφια. Και η γυναίκα μου ήταν που είπε «μα δε θα βάλετε αυτό το τραγούδι; Αυτό είναι επιτυχία!». Το βάλαμε και έγινε και επιτυχία και ακούστηκε και ένας νέος τραγουδιστής. Κι ακούγεται μέχρι σήμερα.

Υπάρχουν ωστόσο και αδικημένα τραγούδια; Τέτοια που δεν προχώρησαν ενώ τα πιστέψατε αρχικά;

Πάρα πολλά τέτοια υπάρχουν. Ένα τραγούδι ας πούμε που μου αρέσει πολύ έχει τίτλο «Το πιο παράξενο τραγούδι» και το τραγουδάει ο Πασχάλης Τερζής. Θεωρώ πως αυτό το τραγούδι είναι ένα μικρό ντοκιμαντέρ ο στίχος του (του Μανώλη Ρασούλη) και δεν ακούστηκε όσο πρέπει. Ή ένα άλλο ωραίο τραγούδι που λέει ο Στράτος Διονυσίου που λέει «βάλε μου έναν καφέ και μόλις τον πιω θα φύγω» και επίσης δεν ακούστηκε πολύ.

Ποια είναι η σχέση σας με τη Θεσσαλονίκη;

Έχω έρθει πολλές φορές με προγράμματα και τραγουδιστές. Έχω πολλούς καλούς φίλους στη Θεσσαλονίκη και καλύτερος από όλους, καρδιακός θα έλεγα φίλος, είναι ο Πασχάλης Τερζής που κρατάμε μία πάρα πολύ καλή σχέση. Πάντα όταν πηγαίνω στη Θεσσαλονίκη, πάω και τον βλέπω.

Μετά το «Απρόοπτα», κυκλοφορεί σύντομα η συνέχεια με στίχους πάλι του Νίκου Αναγνωστάκη;

Ετοιμάζω αυτόν τον δίσκο που θα βγει σύντομα με καινούρια τραγούδια. Πρόκειται για έναν δίσκο που τραγουδούν διάφοροι τραγουδιστές, όπως ο Μίλτος Πασχαλιδής, ο Χρήστος Θηβαίος, ο Αντώνης Ρέμος, η Μελίνα Ασλανίδου, ο Σταμάτης Κραουνάκης και άλλοι. Είναι ένας πολυσυμμετοχικός δίσκος με τίτλο τα «Απρόοπτα Β» που θα κυκλοφορήσει πάλι από το Ogdoo.

Το «Νύχτα Στάσου», η τηλεοπτική σας εκπομπή, να υποθέσω δε θα επιστρέψει;

Έγιναν συζητήσεις είναι η αλήθεια, αλλά ξέρετε, είμαι πλέον λίγο μεγάλος σε ηλικία και ήταν πολύ κουραστικό όλο αυτό για μένα. Ήμουν επιφορτισμένος με όλα. Εγώ έπρεπε να επιλέξω τα τραγούδια, εγώ να επικοινωνώ με τους τραγουδιστές και να μπορούν να έρθουν, γιατί πέρυσι υπήρχαν πολλές μουσικές εκπομπές και όλοι θέλανε όλους. Είχε αγωνία και ψυχική φθορά όλο αυτό για μένα.

Στον δίσκο «Τα Απρόοπτα | Κύκλος Β’» που θα κυκλοφορήσει από το Ogdoo music group συμμετέχουν με τη σειρά που ερμηνεύουν: Μίλτος Πασχαλίδης, Βιολέτα Ίκαρη, Σταμάτης Κραουνάκης, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Μελίνα Ασλανίδου, Αντώνης Ρέμος, Χρήστος Νικολόπουλος, Βασίλης Σκουλάς, Χρήστος Θηβαίος, Μιρέλα Πάχου.