Madeleine Peyroux: Χρειαζόμαστε την αλληλεγγύη της ανθρωπότητας, την αναγνώριση του εαυτού μας ως μέρος μιας ομάδας

Μια σπουδαία φωνή του καιρού μας ανεβαίνει στο λόφο της Σάνης το ερχόμενο Σάββατο. Η Μπίλι Χόλιντεϊ του καιρού μας, όπως την αποκαλούν, μία από τις κορυφαίες σύγχρονες φωνές της τζαζ, γεννήτωρ του άλμπουμ Careless Love που ξεπέρασε στις ΗΠΑ τις 500.000 πωλήσεις τον πρώτο χρόνο κυκλοφορίας του και την έκανε διάσημη σε όλο τον κόσμο.

Γεννήθηκε στην Αθήνα της Τζόρτζια αλλά πέρασε τα νεανικά της χρόνια στο Παρίσι, όπου την γοήτευσαν οι μουσικοί του δρόμου και η μαγική ατμόσφαιρα της πόλης, με το έντονο τζαζ παρελθόν. Από δεκαπέντε ετών ξεκίνησε να παίζει μουσική στους δρόμους του Καρτιέ Λατέν και λίγο μετά εγκατέλειψε το σχολείο για να γυρίσει την Ευρώπη παίζοντας μουσική.

Είκοσι χρόνια από τότε που το διάσημο άλμπουμ της «Careless Love» πούλησε μισό εκατομμύριο αντίτυπα και δέκα χρόνια από την πρώτη της εμφάνιση στο Sani Festival, η Madeleine Peyroux επιστρέφει στον λόφο της Σάνης με το πιο τολμηρό μέχρι σήμερα έργο της, «Let’s Walk».

Το άλμπουμ συνδέει με αριστοτεχνικό τρόπο την τζαζ μουσική με τη λαϊκή μουσική και την μουσική ποπ δωματίου, με θέματα που κυμαίνονται από το εξομολογητικό μέχρι το πολιτικό, το ευφάνταστο και το παθιασμένο. Οι στίχοι της Peyroux είναι υφασμένοι με ειλικρίνεια και συναίσθημα, προσεγγίζοντας τα μείζονα ζητήματα της εποχής μας με κατανόηση και διορατικότητα.

Ξεκινώντας την καριέρα της στην εφηβεία στους δρόμους του Παρισιού, η καταξιωμένη τραγουδίστρια-τραγουδοποιός γεμίζει πλέον ασφυκτικά τις αίθουσες συναυλιών σε όλο τον κόσμο, εντυπωσιάζοντας με χάρη και βαρύτητα που θυμίζει την Billie Holiday, ενώ το σπαρακτικό της alto θυμίζει τους Leonard Cohen, Tom Waits, Bob Dylan, Hank Williams, Joni Mitchell. «Where hearts and minds will go, let’s walk, let’s roll», μας εξηγεί η Peyroux στο ομώνυμο κομμάτι του νέου της άλμπουμ, και στον λόφο της Σάνης το Σάββατο 13 Ιουλίου, για να ακούσουμε τη γλυκιά μουσική της κάτω από τον έναστρο ουρανό της Μεσογείου.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε στην parallaxi:

Ας ξεκινήσουμε από την αρχή.

Είναι πάντα μεγάλο προνόμιο να μου προσφέρεται μια συνέντευξη, και όταν διάβασα ότι το περιοδικό σας είναι το παλαιότερο free press στην Ελλάδα, είμαι πραγματικά πιο γοητευμένη και ενδιαφέρομαι να ακούσω τι έχετε να πείτε για το πώς είναι να είσαι επιτυχημένος. Σας ευχαριστώ που με έχετε μαζί σας σήμερα.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ζείτε το όνειρο, ξεκινώντας από τους δρόμους μέχρι μια σπουδαία καριέρα και διεθνείς εμφανίσεις σε όλο τον κόσμο. Πώς είναι αυτό το συναίσθημα;

Υποθέτω ότι η πρώτη σας ερώτηση αφορά το πώς είναι να έχεις καριέρα και κάποιο είδος φήμης. Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει κάτι σταθερό εκεί. Στην πραγματικότητα, είναι πιο δύσκολο να σκέφτομαι τον εαυτό μου ως ένα μόνο άτομο με κάθε διαφορετικό έργο που χρειάζεται ειδική προσοχή. Δεν είμαι σίγουρη ότι είμαι το ίδιο άτομο που ήμουν, για παράδειγμα, όταν έκανα το Careless Love. Αλλά είμαι ευγνώμων που έχω ένα νέο άλμπουμ να σας προσφέρω και που έχω την προσοχή σας και μπορώ να τραγουδήσω αυτά τα νέα τραγούδια και να συγκεντρώσω ανθρώπους με τη μουσική.

Το 2013, ένας συντάκτης μουσικής των New York Times συνέκρινε το φωνητικό σας στυλ με αυτό της Billie Holiday, της Ella Fitzgerald και της Edith Piaf. Δέχεστε αυτόν τον «τίτλο» και σας αγχώνει αυτό πριν από τις κυκλοφορίες σας;

Δεν προσποιούμαι ότι αντιπροσωπεύω τις φωνές των καλλιτεχνών της τζαζ, των θρύλων και των “ειδώλων” από τους οποίους μαθαίνω την τέχνη μου και από τους οποίους παίρνω τις αποφάσεις της ζωής μου. Είμαι η δική μου τραγουδίστρια. Αν μπορούσα να βοηθήσω να κρατηθεί η δάδα του έργου που δημιούργησαν αυτοί οι καλλιτέχνες, θα ήμουν πολύ χαρούμενη. Κάθε τραγουδιστής αγχώνεται από την προσπάθεια να είναι μεγάλος. Αυτή είναι η έννοια του καλλιτέχνη.

«Where hearts and minds will go, let’s walk, let’s roll». Τι είναι η μουσική για εσάς;

Παραθέτετε το τραγούδι μου, “Let’s Walk”. Είναι ένα τραγούδι που γιορτάζει την ειρηνική διαμαρτυρία, την πολιτική συμμετοχή, τη συγκέντρωση ομοϊδεατών, το ανθρώπινο μεγαλείο, την αλληλεγγύη και την ελευθερία της έκφρασης. Πράγματι, αυτό είναι η μουσική για μένα.

20 χρόνια μετά το επιτυχημένο σας άλμπουμ «Careless Love», εξακολουθείτε να επηρεάζετε και να έχετε τη δυνατότητα να αγγίζετε τις καρδιές των ανθρώπων.

Οτιδήποτε είναι καλό πρέπει να διαρκεί για πάντα στις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων. Και δεν προσποιούμαι ότι ξέρω αν έχω επιρροή, αλλά είμαι ευγνώμων που βρίσκομαι στο Sani festival του 2024!!

Πολλές αλλαγές στη μουσική βιομηχανία, από τον τρόπο που οι άνθρωποι τώρα ακούν μουσική από τα τηλέφωνά τους και τις πλατφόρμες μέχρι τις αλλαγές που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη. Πώς αντιδράτε σε όλα αυτά που συμβαίνουν;

Μερικές φορές η τεχνολογία είναι πολύ κακή για τις δουλειές των ανθρώπων που εργάζονται με τον παλιό τρόπο εδώ και πολύ καιρό. Και το ίδιο ισχύει και με την τεχνολογία της μουσικής. Ειλικρινά, πολλά σπουδαία πράγματα έχουν προκύψει από αυτήν την τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της ευρείας δυνατότητας να συμμετέχουν στη μελέτη της δημιουργίας μουσικής και της δημιουργικής διαδικασίας, καθώς και της δυνατότητας να μοιράζονται όλοι αυτές τις δημιουργίες. Δυστυχώς, είναι η αμοιβή που μας έχει κλαπεί τα τελευταία χρόνια. Διαφωνώ με το ότι οι άνθρωποι δεν πληρώνουν για μουσική. Οι περισσότεροι άνθρωποι πληρώνουν για μουσική. Μόνο που αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου υπάρχει ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα παρασιτισμού και εκμετάλλευσης από τις εταιρείες streaming και τις μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες που συνεργάστηκαν μαζί τους για να κρατήσουν τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα για τον εαυτό τους.

Μέσα από τη μουσική καταλαβαίνετε καλύτερα τους ανθρώπους. Ζούμε σε δύσκολες εποχές για τους ανθρώπους και τις ανθρώπινες σχέσεις. Τι σκέφτεστε για αυτές τις παράξενες μέρες; Οι συναυλίες σάς βοηθούν να κατανοήσετε τους ανθρώπους πιο εύκολα;

Φαίνεται ότι είναι πολύ δύσκολες εποχές επειδή δεν μπορούμε να μιλήσουμε ο ένας στον άλλον χωρίς να νιώθουμε διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον, χωρίς να διαφωνούμε ο ένας με τον άλλον, χωρίς να πληγώνουμε ο ένας τον άλλον. Πιστεύω ότι οι συναυλίες, η ζωντανή μουσική και άλλες συγκεντρώσεις γύρω από την τέχνη είναι θεραπευτικές για όλα αυτά τα προβλήματα. Ο λόγος είναι ότι κάποιος πηγαίνει σε μια συναυλία μόνο για να είναι με άλλους ανθρώπους και να μην χρειάζεται να συζητήσει τι είναι διαφορετικό μεταξύ μας. Μπορούμε απλώς να είμαστε ίδιοι για λίγο. Αυτή είναι η αλληλεγγύη της ανθρωπότητας και η αναγνώριση του εαυτού μας ως μέρος μιας ομάδας, και όλοι το χρειαζόμαστε πάρα, πάρα πολύ.

“Ήμουν άστεγη και απένταρη και δύσκολη και παιδί και αλαζόνας και μια ανερχόμενη αλκοολική”. Πολύ θαρραλέο να πεις κάτι τέτοιο όταν είσαι διάσημος. Για τους ανθρώπους που βρίσκονται στις ίδιες συνθήκες, είναι ένα παράδειγμα για να αγωνιστούν.

Λοιπόν, είναι δύσκολο για οποιονδήποτε να είναι ειλικρινής, ανεξάρτητα από το ποιος είναι. Και η δουλειά μου είναι πάντα να προσπαθώ να είμαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου που μπορώ να είμαι μαζί σας τώρα. Φυσικά, υπάρχουν πολλά περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε. Μπορούμε να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον, καθώς και να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Μπορούμε να αποφεύγουμε την κρίση όσο το δυνατόν περισσότερο.

Φαίνεστε αισιόδοξη. Είναι εύκολο αυτές τις εποχές να πιστεύουμε σε ένα καλύτερο αύριο για εμάς και για τους άλλους ανθρώπους;

Ο ήλιος ανατέλλει και δύει για όλους εξίσου. Αυτό δεν θα αλλάξει ποτέ. Και επίσης, είμαι αισιόδοξη γιατί η απάντηση στην ολιγαρχία είναι η εξής: είμαστε πολλοί, είναι λίγοι. Πρέπει να το θυμόμαστε αυτό.

Τι πιστεύετε για τη φήμη; Είναι εύκολο να είσαι διάσημη και να παραμένεις προσγειωμένη; Η φήμη είναι εφήμερη. Δεν είναι αυτό αρχικά μια ελληνική έκφραση;

Ατομικά η φήμη είναι αναξιόπιστη για όλους τους ενδιαφερόμενους. Αν κάνεις κάτι, γι’ αυτό θα πρέπει να είσαι διάσημος. Τα υπόλοιπα είναι διασκέδαση.

Τι γίνεται με την τζαζ στις μέρες μας; Συμβαίνουν ενδιαφέροντα πράγματα; Νέες φωνές, νέοι ήχοι;

Υπάρχουν πολλοί σπουδαίοι νέοι καλλιτέχνες, συνθέτες, αυτοσχεδιαστές, τραγουδοποιοί και τραγουδιστές επίσης. Τόσοι πολλοί! Επίσης, δεν πιστεύω ότι αυτό θα εξαφανιστεί ποτέ. Πιστεύω ότι ίσως χρειαστεί να προσαρμόσουμε την ορολογία μας, επειδή η τζαζ ήταν μια λέξη για κάτι που δεν μπορούσαμε πραγματικά να καταλάβουμε, και θα πρέπει να εξελιχθεί πολλές φορές. Αλλά είναι υπέροχη μουσική. Είναι αμερικανική δημοφιλής μοντέρνα και μεταμοντέρνα κλασική φολκ ροκ μπλουζ ρυθμική μουσική!

Έχετε μερικά νέα τραγούδια μετά από έξι χρόνια. Πώς ήταν αυτή η περίοδος δημιουργίας, μια περίοδος που περιλαμβάνει την πανδημία;

Δούλεψα πολύ σκληρά πάνω σε αυτά τα τραγούδια, και για μένα η τέχνη της γραφής έχει μόνο μεγαλώσει και γίνει πιο σημαντική με τα χρόνια. Ανυπομονώ να τα τραγουδήσω κάθε βράδυ.

Το «Let’s Walk» θεωρείται ένα από τα πιο “ριψοκίνδυνα” έργα σας. Αυτό είναι λόγω των ιστοριών που αφηγούνται τα τραγούδια ή λόγω της πολυπλοκότητας που συνδέει διαφορετικά είδη ήχων και ειδών;

Δεν είμαι σίγουρη γιατί χρησιμοποιείται η λέξη ριψοκίνδυνο. Φαντάζομαι ότι είναι λόγω του περιεχομένου αυτών των τραγουδιών, που είναι αρκετά ειλικρινή και ευθύβολα.

Τι σας οδήγησε να πείτε «ναι» στην πρόσκληση του Sani Festival;

Δεν θα μπορούσα ποτέ να πω όχι. Η Θεσσαλονίκη είναι ιδιαίτερα όμορφη για μένα, και το Sani Festival στο οποίο έπαιξα άλλη μία φορά στο παρελθόν είναι μια από τις καλύτερες αναμνήσεις μου σε αλληλεγγύη με ένα κοινό. Οι οικογένειες, οι άνθρωποι όλων των ηλικιών, έτοιμοι να απολαύσουν τη στιγμή μαζί μου. Το ένιωθα. Νιώθω τη μουσική στο ελληνικό κοινό, παρά τις γλωσσικές και λυρικές μας διαφορές.

Μπορείτε να μας πείτε κάτι για τα σχέδιά σας από εδώ και στο εξής;

Αυτή τη στιγμή, είμαι ευγνώμων που έχω ένα νέο άλμπουμ και ελπίζω να δώσω συναυλίες με αυτό το νέο υλικό για τους επόμενους μήνες. Ελπίζω να συνεχίσω να γράφω και να τραγουδάω μέχρι το τέλος. Ό,τι κι αν συμβεί στον κόσμο, αυτά τα πράγματα είναι καλά.

Τι είναι αυτό που η Madeleine του σήμερα, στα 50 της, δεν μπορεί να δεχτεί στη συμπεριφορά των ανθρώπων;

Δεν μπορώ να δεχτώ την κατάφωρη ανειλικρίνεια. Όπως μας αρέσει να λέμε, είμαι πολύ μεγάλη για αυτό!