Μιχάλης Χατζηγιάννης στην Parallaxi: «Αξίζει να ζούμε στο παρόν, χωρίς αγωνία για το μέλλον»

Eπιμέλεια συνέντευξης: Μυρτώ Τούλα, Χρυσάνθη Αρχοντίδου

Ο Μιχάλης Χατζηγιάννης έχει υπάρξει σταθερά παρών στη μουσική σκηνή για πάνω από είκοσι χρόνια. Τον έχουμε ακούσει σε ραδιόφωνα, συναυλίες, τηλεοράσεις, playlist, και παρόλο που κάποια στιγμή έκανε πίσω από τη δημοσιότητα, δεν σταμάτησε να γράφει και να εκφράζεται μέσα από τη μουσική.

Έχουμε αφιερώσει τραγούδια του στους έρωτες μας, έχουμε χορέψει άλλα, είναι από τους καλλιτέχνες που έγραψαν και τραγούδησαν μεγάλες επιτυχίες. Είναι ο άνθρωπος που με τη μουσική του «μεγάλωσε» ολόκληρες γενιές. Μαζί του ερωτευτήκαμε ακούγοντας τον «Βυθό σου», πονέσαμε με το «Δεν φεύγω», κλάψαμε με το «Πάρτυ», ζήσαμε κάθε στιγμή στα άκρα με τα «Χέρια Ψηλά» και στις ζεστές μέρες του Αυγούστου ηχούσε πάντα «Το καλοκαίρι μου».

Σήμερα, μιλά στην Parallaxi -με αφορμή την εμφάνιση του στο PRINCIPAL CLUB THEATRE την Πέμπτη 10 Απριλίου, στις 21:30 -για τη σχέση του με τη δημιουργία, τις αλλαγές στη μουσική βιομηχανία, την παρουσία στα μέσα, αλλά και για το πώς είναι να συνεχίζεις, όταν οι ρυθμοί αλλάζουν γύρω σου — και μέσα σου.

Έχεις αναφέρει σε παλαιότερες συνεντεύξεις σου ότι η μουσική σου πορεία είναι μια συνεχής αναζήτηση. Πώς αυτή η φιλοσοφία διαμορφώνει τη διαδικασία σύνθεσης των τραγουδιών σου και πώς εξελίσσεται με τα χρόνια;

“Πράγματι, η αναζήτηση σημαίνει εξέλιξη και η εξέλιξη είναι σημαντική για έναν μουσικό. Ο χρόνος παίζει σημαντικό ρόλο. Όπως έλεγε και ο Bob Dylan “The times are changing”. Τα πράγματα δηλαδή αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου. Ως συνθέτης παρακολουθώ τα νέα ρεύματα, αφουγκράζομαι τις τάσεις, όμως διατηρώ το προσωπικό μου στίγμα, καθώς η μουσική σε ένα τραγούδι εκπέμπει το «είναι» του καλλιτέχνη, αυτό δηλαδή που ο ίδιος νιώθει κάθε φορά, και φέρει τη «σφραγίδα» του.”

Η σχέση σου με την ελληνική μουσική σκηνή είναι ιδιαίτερα δυναμική, με επιτυχίες που αφορούν πολλά είδη και ακροατήρια. Πώς καταφέρνεις να διατηρείς τη μουσική σου ταυτότητα, ενώ παράλληλα εξερευνείς νέους ήχους και πειραματίζεσαι με διαφορετικά μουσικά στιλ;

“Είναι γεγονός ότι ο κάθε συνθέτης πειραματίζεται, αλλά και διατηρεί το στυλ που τον ξεχωρίζει και τον αντιπροσωπεύει. Μένει στον εσωτερικό του ρυθμό! Γιατί διαφορετικά δεν θα υπήρχε ποικιλία. Η μουσική είναι ένας καμβάς από χρώματα γεμάτος συγκινήσεις -κλασικός, μοντέρνος ή και αφηρημένος μερικές φορές, αλλά πάντοτε ανεξάντλητος.”

Το τραγούδι «Μη με ονειρευτείς» είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κομμάτια σου. Ποιες ήταν οι συνθήκες ή οι εμπνεύσεις πίσω από τη δημιουργία αυτού του τραγουδιού και ποια συναισθήματα ήθελες να μεταφέρεις στον ακροατή;

“Το «Μη με ονειρευτείς» κυκλοφόρησε το 2004 σε στίχους της αγαπημένης μου στιχουργού και φίλης Ελεάνας Βραχάλη. Έχουν περάσει 21 χρόνια και όμως κάθε φορά που το τραγουδώ νιώθω τον ίδιο παλμό. Οι νότες για τη μελοποίηση ήρθαν αβίαστα μέσα από την καρδιά και το μυαλό σ’ ένα βράδυ. Γιατί ποιος δεν έχει ζήσει έναν δυνατό χωρισμό ή μία δυνατή αγάπη; Είναι διαχρονικά συναισθήματα και γι’ αυτό και το τραγούδι κράτησε στον χρόνο και το τραγουδά ακόμη και σήμερα μαζί μου ο κόσμος, συγκινησιακά φορτισμένος θα τολμήσω να πω. Σαν να γίνεται κάθε φορά μια κατάθεση ψυχής.”

 Στην καριέρα σου έχεις συνεργαστεί με μεγάλους συνθέτες και στιχουργούς. Ποια συνεργασία θεωρείς πως ήταν καθοριστική για την καλλιτεχνική σου εξέλιξη και ποιοι από αυτούς σε έχουν επηρεάσει περισσότερο μουσικά;

“Στη μουσική μου διαδρομή είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με καταξιωμένους καλλιτέχνες και τους ευχαριστώ όλους, τον καθένα χωριστά, γιατί βάλαμε μαζί ένα λιθαράκι στο μουσικό πεντάγραμμο, προσφέροντας γαλήνη και χαρά στις ψυχές των ανθρώπων. Γιατί η μουσική είναι παρηγοριά, αλλά και ανάταση της ψυχής για όλους μας. Η συνεργασία που θα μείνει, πάντως, ανεξίτηλα χαραγμένη στην καρδιά και στο μυαλό μου είναι εκείνη που είχα το 2002 στο Ζoom με τη μοναδική Δήμητρα Γαλάνη. Τίποτα δεν μπορεί να με κάνει να ξεχάσω τη στοργή και την αγάπη με την οποία με περιέβαλε στο ξεκίνημα, λίγο πριν κυκλοφορήσω τον δεύτερο δίσκο μου. Θα είμαι πάντα ευγνώμων απέναντι σε αυτή τη μεγάλη καλλιτέχνιδα, συνθέτη, παραγωγό και εκπληκτική ερμηνεύτρια, που αγαπώ και σέβομαι για την προσφορά της στον πολιτισμό και στο ελληνικό τραγούδι. Αντίστοιχα, δεν θα ξεχάσω ποτέ και το τηλέφωνο από τον σπουδαίο Γιώργο Χατζηνάσιο, όταν ήμουν στην Κύπρο φαντάρος, που ζήτησε να τραγουδήσω το «Άγγιγμα Ψυχής». Είναι ο άνθρωπος που κυριολεκτικά με σύστησε στη μουσική σκηνή και τον έχω πάντα στην καρδιά μου.”

Οι προσωπικές σου εμπειρίες συχνά αποτελούν έμπνευση για τη μουσική σου. Πώς η προσωπική σου ζωή και τα βιώματά σου αντικατοπτρίζονται μέσα από τη μουσική σου, και σε ποιο βαθμό είναι δύσκολο να εκθέτεις προσωπικά κομμάτια του εαυτού σου;

“Η μουσική παρασύρει τους στίχους και αντίστροφα, με την έννοια ότι ο συνθέτης έρχεται να προσθέσει την ένταση των συναισθημάτων, που στις περισσότερες των περιπτώσεων αντικατοπτρίζουν όσα νιώθει και αποτυπώνει ο στιχουργός. Ο συνθέτης επηρεάζεται από το περιεχόμενο των στίχων, ταξιδεύοντας όμως μέσα από τις δικές του εμπειρίες και βιώματα. Κάθε τραγούδι σημαίνει κάτι διαφορετικό για τον καθένα μας και αυτή είναι η μαγεία του.”

Στην εποχή του streaming και της άμεσης διάδοσης της μουσικής, πώς πιστεύεις ότι έχουν αλλάξει οι σχέσεις του καλλιτέχνη με το κοινό και πώς έχει επηρεαστεί η έννοια της “μουσικής εμπειρίας” για τον ακροατή;

“Μουσική και τραγούδι θα υπάρχουν πάντα με οποιονδήποτε τρόπο είτε μέσω πλατφόρμας είτε με cd ή βινύλιο. Μπορεί να προτιμώ το βινύλιο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και η πλατφόρμα δεν έχει πλεονεκτήματα, καθώς προσφέρει αμεσότητα και τη δυνατότητα να βγουν κομμάτια από μικρές παραγωγές. Από την άλλη, μια πιο χειροπιαστή επαφή με ένα cd, ως αποτέλεσμα μιας μουσικής δημιουργίας πλαισιωμένης από φωτογραφίες, στίχους ή ακόμη και από το μήνυμα του καλλιτέχνη, έχει ιδιαίτερη αξία.”

Υπάρχουν στιγμές που η επιτυχία και η προβολή σε κάνουν να αναρωτηθείς για την προσωπική σου ισορροπία; Πώς διαχειρίζεσαι την πίεση της δημόσιας εικόνας και πώς φροντίζεις την ψυχική και συναισθηματική σου υγεία μέσα σε αυτό το πλαίσιο; Έχουμε δει κατά καιρούς πολλούς συναδέλφους σου να μιλάνε ανοιχτά για θέματα ψυχικής υγείας, αν διέσχιζες ένα τέτοιο μονοπάτι θα το μοιραζόσουν;

“Η ισορροπία είναι λέξη-κλειδί για να προχωρήσει κάποιος στη ζωή ανεπηρέαστος από το τι συμβαίνει γύρω του και συνειδητοποιημένος για το τι κάνει ο ίδιος. Η έκθεση δημιουργεί έντονα συναισθήματα. Ο παλμός, η ενέργεια και η αγάπη που λαμβάνει ο καλλιτέχνης στη σκηνή αλλά και στην καθημερινότητά του μπορεί να τον επηρεάσουν και να τον φορτίσουν μερικές φορές. Ξέρετε, η υπερβολική αγάπη, απ’ όπου και αν προέρχεται, χωρίς το όριο της ελευθερίας να ανασάνεις, μπορεί να σε «πνίξει» συναισθηματικά. Στήριγμα στη συναισθηματική υγεία που οδηγεί σε ψυχική ωριμότητα είναι αναμφισβήτητα οι βάσεις που έχουμε από παιδιά. Νιώθω πολύ τυχερός γιατί σε αυτό συνέβαλαν ουσιαστικά η οικογένειά μου, η εκπαίδευσή μου και οι καλοί, αληθινοί φίλοι που με βοηθούν να πατώ σταθερά στη γη, αποφεύγοντας επικίνδυνες αιωρήσεις.”

Μέχρι σήμερα, ποια ήταν η πιο δύσκολη και ποια η πιο δυνατή στιγμή της καριέρας σου;

“Κοινό μυστικό είναι ότι δυσκολίες εμφανίζονται συχνά πυκνά σε σταθμούς της ζωής των καλλιτεχνών παγκοσμίως. Κάθε δυσκολία σε κάνει ακόμη πιο δυνατό να συνεχίσεις και ως επακόλουθο έρχεται η δυνατή στιγμή της επιβράβευσης για όσα προσπάθησες, για όσα μόχθησες, για όσα δούλεψες σκληρά για να πετύχεις. Αυτή είναι η δυνατή στιγμή που στο τέλος της ημέρας επιβραβεύεται από την αγάπη και την εκτίμηση του κόσμου.”

Πώς βλέπεις την Ελλάδα του 2025; Τι σε ενοχλεί και τι σε απασχολεί στο σήμερα;

“Αυτό που παρατηρώ είναι ότι ο κόσμος έχει αποστασιοποιηθεί και αποξενωθεί. Βλέπουμε συχνά φαινόμενα μπούλινγκ μεταξύ ανηλίκων, ενδοοικογενειακή βία και ταυτόχρονα γύρω μας διεξάγονται πόλεμοι και εκτυλίσσονται πολύ σημαντικά κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα. Όλοι θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά δεν αλλάζουμε τον εαυτό μας. Η ατομική βελτίωση του καθενός μπορεί να συμβάλει στο γενικότερο καλό της κοινωνίας. Η προσωπική βελτίωση είναι το παν. Δυσκολίες υπάρχουν πάντα σε κάθε εποχή. Χρειάζεται ψυχραιμία, υπομονή και πολλή δουλειά με τον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν φταίει πάντα ο διπλανός για ό,τι συμβαίνει. Ας σκεφτούμε το μερίδιο ευθύνης μας και τι μπορούμε να προσφέρουμε για μια καλύτερη κοινωνία, όχι ως θεατές αλλά ως ενεργά μέλη.”

Από τα πρώτα σου βήματα μέχρι σήμερα, τι έχει αλλάξει στη μουσική βιομηχανία; Ποιες είναι οι διαφορές του να είσαι ένας νέος καλλιτέχνης τη δεκαετία του ‘90 σε σχέση με σήμερα;

“Πράγματι, έχουν έρθει τα πάνω-κάτω στη δισκογραφική βιομηχανία, καθώς δεν έχει πλέον την ίδια δύναμη όπως παλιά. Συγκεκριμένα, ενώ η αλλαγή έγινε σταδιακά, φαίνεται ότι κορυφώνεται προς τα τέλη της δεκαετίας του 2000 με 2010, με αιχμή το φυσικό προϊόν. Δηλαδή την παραγωγή cd (και παλιότερα βινυλίου). Εκεί η αλλαγή ήταν τεράστια. Μειώθηκαν κατά πολύ τα φυσικά σημεία πώλησης και αντικαταστάθηκαν από τις πλατφόρμες, προκαλώντας έτσι και μια μεγάλη μείωση των εσόδων στη δισκογραφία. Πολλές άλλες αλλαγές συντελέστηκαν που δεν είναι του παρόντος. Θα ήταν παράλειψη όμως να μην αναφερθούμε στον τρόπο της εμφάνισης, καθιέρωσης και λειτουργίας των social media. H επίδραση των social media στην προβολή μίας παραγωγής, αλλά και στις online πωλήσεις, επέφερε επίσης τεράστια αλλαγή σε σχέση με το παρελθόν, όπου η πώληση ήταν συνυφασμένη με το φυσικό κατάστημα.”

Με τα τραγούδια σου έχει μεγαλώσει μία ολόκληρη γενιά ανθρώπων, η οποία σε ακολουθεί μέχρι και σήμερα, αλλά και οι νεότερες γενιές ανακαλύπτουν τους στίχους σου και ταυτίζονται με αυτούς. Πώς νιώθεις για το πιστό αλλά και το νεότερο κοινό σου;

“Νιώθω ευλογημένος που στο πέρασμα των χρόνων το αγαπημένο κοινό που μεγαλώσαμε παρέα συνεχίζει πιστά να με στηρίζει και ταυτόχρονα ενθουσιασμένος που το κύμα αγάπης συμπεριλαμβάνει και τη νέα γενιά. Είναι συγκινητικό να βλέπεις 20χρονους να τραγουδούν μαζί σου τραγούδια 20ετίας. Το πιστό κοινό δίνει την αίσθηση της διαχρονικότητας και το νεότερο δίνει τη φρεσκάδα και την πρόκληση να συνεχίσουμε στα μουσικά μονοπάτια περισσότερο ανανεωμένοι.”

 Ποιοι άνθρωποι στον μουσικό χώρο έχουν αποτελέσει έμπνευση από την αρχή της καριέρας σου μέχρι και σήμερα;

“Όλοι οι καλλιτέχνες και δημιουργοί με τους οποίους συνεργάστηκα, Έλληνες ή ξένοι, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης κι έχουν βάλει -με τον δικό του τρόπο ο καθένας- το λιθαράκι στο μουσικό μου ταξίδι. Τους είμαι ευγνώμων και έχω για όλους μία θέση στην καρδιά μου.”

Από το γράψιμο των στίχων, μέχρι και τις live εμφανίσεις σου μπροστά από το κοινό, ποιο είναι το αγαπημένο σου κομμάτι στη δημιουργική διαδικασία ενός τραγουδιού και γιατί;

“Κάθε μέρος της δημιουργικής διαδικασίας ενός τραγουδιού, κάθε κομμάτι της, έχει τη μαγεία του. Βεβαίως, οι live εμφανίσεις έχουν επιπρόσθετα μια ιδιαίτερη ενέργεια που δημιουργείται κυρίως από την αλληλεπίδραση με το κοινό. Γι’ αυτό και ανυπομονώ να βρεθώ κοντά σας στη Θεσσαλονίκη στις 10 Απριλίου, για να περάσουμε μαζί μια αξέχαστη βραδιά.”

Από τις live εμφανίσεις που έχεις κάνει όλα αυτά τα χρόνια, σε μουσικές σκηνές και συναυλίες, υπάρχει μία στιγμή με το κοινό που να σου έχει μείνει χαραγμένη στο νου;

“Κάθε ζωντανή εμφάνιση είναι για μένα μοναδική. Η σχέση με το κοινό χτίζεται κι εξελίσσεται συνεχώς σε κλίμα αμοιβαίας αγάπης και σεβασμού. Στα χρόνια αυτά της μουσικής μου πορείας δεν θα ξεχάσω τις συγκλονιστικές συναυλίες στον Λυκαβηττό το 2006 και το 2007, το ξέφρενο πάρτι που ζήσαμε παρέα με το κοινό, τον ρυθμό και τα τραγούδια της νιότης τότε. Αλλά και τη μεγάλη συγκίνηση που ένιωσα 12 χρόνια μετά, όταν ξαναβρέθηκα στη σκηνή με την επαναλειτουργία του θεάτρου. Τα τελευταία δύο χρόνια, η μουσική σκηνή που κέρδισε την καρδιά μου και ταίριαξε στην ψυχοσύνθεσή μου είναι το Roof Stage του Gazarte. Ένας ζεστός χώρος, με θέα την Ακρόπολη, όπου τα Σαββατόβραδα μοιραία γινόμασταν μια μεγάλη παρέα με ένα υπέροχο κοινό, τραγουδώντας και χορεύοντας κάτω από τα αστέρια. Τι άλλο να ζητήσει κάνεις;”

Κατάγεσαι και μεγάλωσες στην Κύπρο, μπορείς να μοιραστείς αφηγήσεις ή μνήμες αφηγήσεων από τα Κατεχόμενα; Πώς βλέπεις την προσφυγική κρίση σήμερα;

“Η Κερύνεια ήταν το σημείο απόβασης των τουρκικών στρατευμάτων από έναν μικρό κόλπο που λέγεται «Πέντε μίλι». Από το σπίτι μας δεν ήταν ούτε ένα χιλιόμετρο. Η αδελφή μου που είναι λίγο μεγαλύτερη θυμάται καλύτερα, αλλά κι εγώ δεν ξεχνώ την αγωνία του ξεριζωμού και της ζωής σε κοντέινερ. Δεν ξεχνώ τις αφηγήσεις των γονιών και των παππούδων μου. Πόσο ήθελαν να γυρίσουν πίσω στα σπίτια τους… Ήταν δύσκολες εποχές κι όποτε βλέπω εικόνες αντίστοιχες νιώθω την αγωνία της προσφυγιάς και του ταξιδιού στο άγνωστο. Την αβεβαιότητα της επόμενης ημέρας. Όμως καλό είναι σήμερα όλα να γίνονται στο πλαίσιο της νομιμότητας, έτσι ώστε να είναι ευκολότερη η ένταξη των ανθρώπων από χώρες που βιώνουν τον πόλεμο. Να τους παρέχονται οι δυνατότητες να εξελιχθούν και να αποτελέσουν ενεργά μέλη της χώρας όπου θα ζήσουν. Η ευχή μου, βέβαια, σε όλους αυτούς τους ανθρώπους είναι μία ημέρα να κατορθώσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, στο σπίτι τους. Είναι και δική μου προσδοκία αυτό! Άλλωστε ήταν η ευχή του παππού μου…”

Πώς βλέπεις τις ανθρώπινες σχέσεις στο σήμερα; Σε απασχολούν;

“Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι το οξυγόνο της ζωής. Για να συμβεί αυτό όμως θα πρέπει να βάλουμε όλοι πίσω τον εγωισμό μας. Στις σχέσεις δεν υπάρχει το εγώ και το εσύ, αλλά το εμείς. Καλό είναι να μάθουμε να πηγαίνουμε ένα βήμα μπρος, αλλά κι ένα βήμα πίσω αν χρειαστεί. Να βάλουμε και τα δικά μας «θέλω» πίσω κάποιες στιγμές ως αντίβαρο στην αξία των σχέσεων, είτε αφορούν στην οικογένεια, στη φιλία, στους συνεργάτες, είτε στους συντρόφους.”

 Ποιο τραγούδι σου, σε έχει αγγίξει πιο πολύ και ποια είναι η ιστορία πίσω από αυτό;

“Αγαπώ όλα μου τα τραγούδια. Όμως ο «Βυθός» μου δημιουργεί πάντα μια ιδιαίτερη αίσθηση. Το έχει γράψει η εξαιρετική στιχουργός Ελεάνα Βραχάλη και συμπεριλαμβανόταν στον δίσκο «Ακατάλληλη σκηνή» που κυκλοφόρησε το 2004. Το τραγούδι το είχε δει η Ελεάνα στον ύπνο της, ξύπνησε, το έγραψε και ξανακοιμήθηκε. Μόλις πήρα τον στίχο, με άγγιξε τόσο που σε δέκα λεπτά της είπα να επιστρέψει στο στούντιο. Η μουσική είχε με έναν μαγικό τρόπο έρθει αμέσως από την καρδιά στο πεντάγραμμο. Πάντα σε όλες μου τις εμφανίσεις, η ερμηνεία του «Βυθού» είναι μια ξεχωριστή στιγμή για μένα.”

Πώς θέλεις να δεις τον εαυτό σου τα επόμενα χρόνια, τι να περιμένουμε;

“Το να κάνει κάποιος σχέδια για το μέλλον σε μία εποχή που δεν ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί αύριο είναι παρακινδυνευμένο. Έχει αξία να ζούμε στο παρόν, χωρίς την αγωνία για το μέλλον. Θα μπορούσα όμως να πω, δημιουργικότητα με υγεία, ώστε να συνεχίσω αυτό που τόσο αγαπώ, προσφέροντας τραγούδια που θα μείνουν στον χρόνο, αγγίζοντας στην καρδιά του κόσμου. Να συμπορευτούμε στο μαγικό μουσικό ταξίδι μαζί για πολλά χρόνια ακόμη, με αγάπη και αλληλοσεβασμό.”