Ν. Μποφίλιου: Tο να είσαι γυναίκα πρωτίστως, σημαίνει να μην σηκώνεις το άδικο
H σπουδαία ερμηνεύτρια Νατάσα Μποφίλιου στην Parallaxi σε μία συνεντεύξη εφ' όλης της ύλης!
Κεντρική εικόνα: Γιώργος Καπλανίδης
Κάποιες φωνές σε αγκαλιάζουν χωρίς να το καταλάβεις. Η δική της είναι μία απ’ αυτές. Τραγουδάει όπως μιλάει — απλά, αληθινά, χωρίς φόβο. Με λόγια που ξεφεύγουν από το αυτί και μένουν στην καρδιά, λέει αυτά που πολλοί φοβούνται να πουν. Και μέσα σε όλη αυτή την ειλικρίνεια, βρίσκεις μια συντροφιά που δεν θέλεις να αφήσεις.
Η Νατάσα Μποφίλιου θα ανέβει στην σκηνή του Θεάτρου Γης την Δευτέρα 30 Ιουνίου και ώρα 21:30 για τον Μεγάλο Κύκλο του Κάτι καίγεται.
Πώς σας βρίσκουμε αυτή την περίοδο;
“Αυτή την περίοδο με βρίσκετε στους πρόποδες της περιοδείας, είμαστε στην αρχή της. Είμαι πολύ χαρούμενη που μας δίνεται η δυνατότητα να ταξιδέψουμε την παράσταση που κάναμε τον χειμώνα, η οποία αγαπήθηκε πολύ και αυτό ήταν πολύ συγκινητικό για εμάς. Πάντα όταν φτιάχνεις μία παράσταση, τη δημιουργείς με την καρδιά σου, κάνεις το καλύτερο που μπορείς αλλά, από εκεί και πέρα, είναι στα χέρια των ανθρώπων που θέλεις να συνδεθούν με αυτήν και φέτος ζήσαμε υπέροχες στιγμές, κάναμε πολλές παραστάσεις με τον μεγάλο κύκλο του “Κάτι καίγεται”. Ήταν κάτι διαφορετικό για εμάς, μετά από πολλά χρόνια εντάξαμε τα έγχορδα πάνω στην σκηνή, γεγονός που ανανέωσε τον ήχο των παλιών μας τραγουδιών. Επίσης, φωτίστηκε και η άλλη πλευρά του “Κάτι Καίγεται” διότι ο δίσκος έχει και πνευστά και έγχορδα, οπότε είμαστε πολύ χαρούμενοι που αυτός ο κύκλος θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα.”
Πριν μία εβδομάδα ολοκληρώθηκαν οι εμφανίσεις σας στο το μεγάλο αφιέρωμα του σπουδαίου Μίκη Θεοδωράκη στον Λυκαβηττό, πώς βιώσατε αυτό το project; Από τα video φαινόταν μία πολύ φορτισμένη συναισθηματικά παράσταση.
“Το αφιέρωμα του Μίκη Θεοδωράκη θα ταξιδέψει στην Θεσσαλονίκη 12 και 13 Σεπτέμβρη στο Θέατρο Γης κι εκεί θα ολοκληρωθεί η μικρή αλλά τρομερά δυνατή και συγκινητική διαδρομή του. Για εμένα, αυτό το project, ήταν όνειρο ζωής, έλεγα πάντα στον Θέμη πως “αν θελήσω να κάνω κάποια στιγμή ένα αφιέρωμα θα είναι για τον Μίκη Θεοδωράκη”. Είχα οραματιστεί σε ένα μεγάλο μέρος το πώς θα ήθελα να στηθεί, επιθυμούσα να φωτίσω την σχέση της μουσικής με τον λαό, γιατί η μουσική του Μίκη δεν είναι μόνο το μεγάλο του έργο πολιτιστικά αλλά, είναι και το τεράστιο πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα που άφησε η μουσική του.
Ο λόγος λοιπόν, που ήθελα να φωτιστεί σε αυτή την φάση η μουσική του είναι το πολιτικό και το κοινωνικό αποτύπωμα, το οποίο δυστυχώς ταιριάζει πολύ με την εποχή. Δεν μπορώ να ξεχάσω τον Θεοδωράκη με την κεφίγια και την πολιτική του σχέση με τον Γιασέρ Αραφάτ, έχει γράψει τον εθνικό ύμνο της Παλαιστίνης από παρότρυνση του Αραφάτ. Η συγκυρία που γεννήθηκε αυτό το project ήταν τόσο ταιριαστή και αναγκαία με την μουσική του Θεοδωράκη την χρονική στιγμή που βλέπουμε πως η ιστορία επαναλαμβάνεται στην Παλαιστίνη, τα ίδια αιτήματα για ειρήνη και ελευθερία υπάρχουν διαχρονικά, γι’ αυτό νομίζω πως ο κόσμος συνδέθηκε τόσο βαθιά με αυτή την παράσταση. Δεν περιγράφεται αυτό που ζήσαμε στις συναυλίες, είμασταν ένα σώμα, ένας λαός που περιφέρεται σε οποιαδήποτε γειτονιά του Νότου, που τραγουδά τους καημούς του, την δράση του απέναντι στο άδικο, τον κόπο και τον πόνο της βιοπάλης – όλα αυτά που απασχολούν διαχρονικά τον σύγχρονο άνθρωπο δυστυχώς όπως τον απασχολούσαν, όταν γράφονταν τα τραγούδια του Θεοδωράκη.
Ήταν μία παράσταση συναισθηματικά φορτισμένη, σε όλο της το εύρος, όχι μόνο στην πολιτική της διάσταση η οποία ήταν πολύ έντονη, αλλά και στην λυρική της πλευρά. Όταν μία μουσική είναι τόσο οικουμενική, απλώνεται στο σύμπαν, δεν βρίσκει καμία αντίσταση, βυθίζεται πάνω στις ψυχές και στις ζωές των ανθρώπων – το λέω και συγκινούμαι. Η συγκίνηση στις συναυλίες μας έρχεται από την κατάσταση, είμαι ένας άνθρωπος που είμαι ενωμένος με την ζωή, τους κοινωνικούς αγώνες, ταυτίζεται η ψυχή μου με ό,τι συμβαίνει γύρω-γύρω. Η πρώτη μου ιδιότητα είναι να θέλω να είμαι ένας άνθρωπος χρήσιμος στην σωστή πλευρά της ιστορίας, οπότε μοιραία με όλα αυτά που συμβαίνουν, δεν γίνεται η καλλιτεχνική σου διάσταση να μην αποτυπώνει την συναισθηματική και την πνευματική σου κατάσταση την εκάστοτε στιγμή που κάνεις μία συναυλία. Όταν ανεβαίνω πάνω στην σκηνή να τραγουδήσεις την “Δεμένη” και μετράμε ως βαθιά τραυματισμένη κοινωνία ονόματα γυναικών που έχουν δολοφονηθεί επειδή ήταν γυναίκες, δεν γίνεται αυτό το τραγούδι να μην αποκτήσει το βάρος και την επικαιρότητα της εποχής, την στιγμή που ακούγεται. Το “Μπάλωμα” δε νομίζω πως τυχαία είναι ένα τραγούδι που έχει ξεχωρίσει και που τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν ταυτιστεί κάτω από το κοινό αίτημα πως “δεν θέλουμε πια να είμαστε μπαλώματα κανενός”.”
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Φέτος, συμπληρώνετε 21 χρόνια πορείας στο ελληνικό τραγούδι, από τις “Εκατό μικρές ανάσες” και την “Ασπιρίνη” που αναστήθηκε ξανά στις συναυλίες και έγινε σύμβολο ενηλικίωσης για την δική μου γενιά μέχρι το “Κάτι Καίγεται”, τι κρατάτε, τι θυμάστε και τελικά τι έχει αλλάξει στη Νατάσα;
“Δεν έχω αλλάξει πολύ μέσα σε αυτά τα χρόνια, έχω καταφέρει να μείνω πιστή στον πυρήνα μου, στις αρχές μου, να εξακολουθώ να κάνω με την ίδια λαχτάρα και ενθουσιασμό τους δίσκους και τις συναυλίες μου, να αγαπώ πολύ την μουσική με το ίδιο πάθος. Παραμένω αθώα, μου έχει συμβεί κάτι πολύ ευλογημένο, όλα αυτά τα συναισθήματα τα μοιράζομαι με χιλιάδες κόσμο και η εμπορική επιτυχία, σου δίνει την δυνατότητα αυτό που φτιάχνεις να απλώνεται, να κάνει ανθρώπους να ταυτίζονται μαζί του και δεν υπάρχει πιο μεγάλη συγκίνηση για έναν καλλιτέχνη να γνωρίζει πως τα τραγούδια του αγαπιούνται και αφορούν ανθρώπους.”
Σε αυτά τα 21 χρόνια, ποιο τραγούδι σας συγκινεί κάθε φορά που το ερμηνεύετε; Και για ποιον λόγο;
“Όλα τα τραγούδια μου με συγκινούν, δυστυχώς, δεν θα μπορούσα να τραγουδήσω κάτι που δεν με συγκινεί. Τα δύο τραγούδια που έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου για λόγους παλαιότητας και αρχής είναι το “Εν λευκώ” και η “Ασπιρίνη”. Η “Ασπιρίνη” είναι το τραγούδι που με έβαλε στο τραγούδι, ήταν το πρώτο μου και το “Εν λευκώ” είναι το πρώτο τραγούδι που έχουμε με τα αγόρια ως τριάδα. Είναι δύο φοβερά σημαντικές στιγμές, στην σταδιοδρομία μου και στην προσωπική μου ζωή.”
Με τον Θέμη Καραμουρατίδη και τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο έχετε πια γίνει σχεδόν μια ψυχή σε τρία σώματα. Τι σημαίνει για εσάς να “κουβαλάτε” στη φωνή σας τα λόγια και τις μελωδίες ανθρώπων που σας ξέρουν τόσο καλά;
“Είναι το ρεπερτόριο μου, η ζωή μου, δεν είναι απλώς τα τραγούδια που λέω.”
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η γειτονιά σας η Καλλιθέα, είναι από τις λίγες γειτονιές της Αθήνας που έχουν ακόμη μερικά χαμηλά σπίτια με τις αυλές να υπάρχουν ανάμεσα στις κλασικές πολυκατοικίες του ’70 και του ’80. Πώς την βιώνετε εσείς; “Υπάρχουν ακόμη μερικά τέτοια σπίτια, δυστυχώς είναι όλο και λιγότερα. Μένω σε μία λαϊκή και ανθρώπινη γειτονιά, βγαίνω έξω και λέω πολλές καλημέρες, νιώθω ασφαλής, νιώθω πως ζω με ωραίους ανθρώπους.”
Η σημερινή μετάλλαξη του αστικού τοπίου ασκεί πάνω σας κάποιου είδους εμπνευστική επιρροή ή δρα απωθητικά;
“Νομίζω αυτή την ερώτηση θα μπορούσαν καλύτερα να στην απαντήσουν οι δημιουργοί, ο Γεράσιμος, επηρεάζεται πολύ από την πόλη, είναι ένας άνθρωπος που γράφει στην πόλη, γράφει για την πόλη, γράφει γι’ αυτόν τον άνθρωπο που είναι καταπιεσμένος μέσα σε αυτή την κατάσταση, αλλά και υμνεί πολλές φορές τις αστικές χαρές. Το αστικό τοπίο δεν έχει μόνο γκρίζες στιγμές, μπορεί να σου προσφέρει πολύ ωραίες και δυνατές συγκινήσεις.” Εμείς οι γυναίκες, στα μάτια ορισμένων είμαστε σεξουαλικά αντικείμενα, ιδιοκτησίες, μηχανές για βρέφη. Πόσο δύσκολο είναι τελικά να είσαι γυναίκα σήμερα; “Είναι πολύ δύσκολο να είσαι γυναίκα σήμερα, αλλά ήταν δύσκολο να είσαι γυναίκα χθες. Σε πολλές γωνιές του κόσμου το να είσαι γυναίκα είναι σαν να κουβαλάς μία κατάρα, μαζί με την ευλογία ότι δίνεις ζωή, κουβαλάς και έναν απίστευτο πόνο, γνωρίζουν όλοι όσοι θα μας διαβάσουν τι σημαίνει να είσαι γυναίκα. Συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε, να είμαστε συσπειρωμένες πλάι η μία στην άλλη, παλεύουμε για ένα καλύτερο αύριο για εμάς και για όλους τους υπόλοιπους, γιατί το να είσαι γυναίκα πρωτίστως, σημαίνει να μην σηκώνεις το άδικο.”
Ως γυναίκα που δεν φοβήθηκε να φωνάξει, να εκτεθεί και να πολιτικοποιηθεί, ποιο είναι το μεγαλύτερο “κόστος” που πληρώσατε και ποιο το πιο απελευθερωτικό “κέρδος”;
“Δεν νιώθω πως έχω κάνει κάποιο κατόρθωμα, κάνω αυτό που έχω ανάγκη και υποχρέωση. Το να μιλάμε και να εναντιωνόμαστε στην αδικία είναι κάτι που θα έπρεπε όλοι να κάνουμε, είναι το χρέος μας απέναντι στη ζωή και στις επόμενες γενιές που θα βρεθούν στην θέση μας μετά από εμάς. Είναι τόσο μεγάλη και σημαντική η ανάγκη του μην κάνεις τα στραβά μάτια, που δεν σκέφτεσαι τα πράγματα με θυσίες ή κέρδη, αυτές οι δύο λέξεις δεν ταιριάζουν καθόλου στο χρέος που έχουμε ως άνθρωποι. Δεν πρέπει να σιωπούμε γιατί όταν θα έρθει η δική μας σειρά δεν θα θέλουμε κάποιος να σωπάσει, γιατί βλέπουμε πως η ζωή είναι ρόδα και γυρίζει. Αυτό θα ήταν μία πολύ καλή σκέψη για τους ανθρώπους τους οποίους το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η προσωπική τους ευημερία και το εφήμερο status τους, γιατί δυστυχώς η ζωή κάνει κύκλους και μπορεί να έρθει η δική τους σειρά, να βρεθούν σε μία τραγική θέση και να χρειάζονται ανθρώπους που να είναι γύρω τους σαν ασπίδα προστασίας. Θα ‘ταν λοιπόν μια καλή σκέψη για εκείνους, γιατί ίσως έτσι θα αρχίσουν να συμπεριφέρονται ως άνθρωποι και όχι ως άλλα πλάσματα που δεν έχουμε βρει ακόμη όνομα γι’ αυτά.”
Η εποχή επιτάσσει το να παίρνει κανείς θέση, ωστόσο έχετε γίνει αντικείμενο σχολιασμού κι εσείς και άλλοι συνάδελφοί σας σε πρωινά πάνελ. Σας πνίγει η αδικία της εποχής;
“Το τι κάνουν τα πάνελ και πώς υπάρχουν άνθρωποι πληρωμένοι ή όχι να δολοφονούν χαρακτήρες, είναι κι αυτό μία υπόγεια συγκεκριμένη δουλειά. Αυτοί λοιπόν κάνουν αυτή την δουλειά εμείς όμως έχουμε μία άλλη δουλειά, πολύ πιο φωτεινή, έχουμε καθαρή και ανοιχτή δουλειά, δεν κρυβόμαστε ούτε πίσω από τοίχους, ούτε πίσω από οργανωμένες επιθέσεις ούτε από τίποτα. Είμαστε εδώ, στον δρόμο, προσπαθούμε να είμαστε όπου μας χρειάζονται, ενώνουμε την φωνή μας με άλλους ανθρώπους σαν εμάς και ξέρουμε ό,τι αν προσπαθήσουμε για το καλύτερο θα συμβεί σίγουρα κάτι λίγο καλύτερο από αυτό που ζούμε σήμερα, το ξέρουμε αυτό, έχουμε την βεβαιότητα και την αισιοδοξία να το πιστεύουμε.”
Εγώ αν βρισκόμουν στην θέση σας θεωρώ πως αυτή η τοξικότητα θα με έπνιγε, πολλές φορές αναρωτιέμαι πώς γράφονται τέτοια πράγματα.
“Κι εγώ διαβάζω πράγματα που δεν μπορώ να σκεφτώ πως γράφονται πολλές φορές, αλλά σκέφτομαι εκείνη ακριβώς την στιγμή, ό,τι δεν θα ήμουν τίποτα, αν δεν είχα αυτά που πιστεύω κι αυτά που πιστεύω είναι τόσο πιο πάνω από την δική μου στενοχώρια, από την δική μου πληγή που τα κάνω στην άκρη και σκέφτομαι πως έχουμε και πρέπει να πάμε παρακάτω.”
Υπήρξε στιγμή που σκεφτήκατε να σωπάσετε για κάτι που σας ‘έκαιγε’, απλώς για να έχετε την ησυχία σας; “Όχι δεν υπήρξε στιγμή, είμαι ένας άνθρωπος αυθόρμητος, φιλτράρω τα πράγματα σε έναν βαθμό όμως που δεν με καταπιέζει και δεν με πνίγει.”
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στην εποχή της εξάντλησης, της ακρίβειας, της αποξένωσης, πού βρίσκετε ακόμα χώρο για τρυφερότητα;
“Υπάρχει πολλής χώρος για τρυφερότητα. Είμαι πολύ τυχερή έχω έναν πολύ μεγάλο και αληθινό κύκλο ανθρώπων με τον οποίο πορευόμαστε μαζί δεκαετίες, όπως επίσης και με το κοινό μας. Πιστεύω στον άνθρωπο, αγαπάω πολύ τους ανθρώπους, με νοιάζουν τους ακούω, τους εμπιστεύομαι, αυτό από μόνο του είναι πολύ τρυφερό. Δεν υπάρχει μέρα που δεν αισθάνομαι την αγάπη, όχι μόνο εγώ να θέλω να νιώσω αυτό το συναίσθημα για κάποιον, αλλά να νιώσω πως με αγαπούν. Δεν υπάρχει μέρα που δεν αλληλεπιδρώ με αγάπη, ακόμη και εκείνες τις μέρες που μπορεί να έχει πολύ σκοτάδι ή που μπορεί να είμαι νευριασμένη. Υπάρχουν μικρές στιγμές μέσα στην ημέρα που έχουν δόσεις αγάπης και τρυφερότητας, αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο αγωνίζεσαι για να το καταφέρεις. Και η αγάπη θέλει έναν αγώνα και μία υποχρέωση. Το να σε αγαπούν και να αγαπάς είναι ένας δρόμος που θέλει κόπο και προσπάθεια, αλλά αξίζει κάθε κόπο και κάθε προσπάθεια.”
Έχετε βρεθεί στο πλευρό της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας πολλές φορές. Τι σας μαθαίνει αυτή η σχέση; Και πώς νιώθετε όταν βλέπετε ότι ακόμα σήμερα ο έρωτας πρέπει να απολογείται;
“Φυσικά! Έχω βρεθεί και βρίσκομαι στο πλευρό των ανθρώπων που δεν τους αναγνωρίζουν στοιχειώδη δικαιώματα. Η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, είναι μία κοινότητα που έχει περάσει τόσα πολλά και αδιανόητα στα μυαλό μου. Αγωνίζεται για ορατότητα, για πράγματα που θα έπρεπε να είναι δεδομένα! Δεν ανέχομαι ως άνθρωπος και ως πολίτης, κανένα διαχωρισμό και κανέναν να αντιμετωπίζεται ως άνθρωπος δεύτερης κατηγορίας που δεν έχει τα ίδια δικαιώματα με όλους τους υπόλοιπους.”
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η άνοδος της ακροδεξιάς σας τρομάζει;
“Όχι απλώς με τρομάζει με τρομοκρατεί, απλώνεται σε όλο τον κόσμο. Είναι βαθιά επικίνδυνη η άνοδος της ακροδεξιάς και τα τελευταία χρόνια έχει απλώσει τις ρίζες της βαθιά, μέσα στον κοινωνικό ιστό. Οφείλουμε όλοι να πάρουμε τα μέτρα μας.”
Ανήκετε στην γενιά των μουσικών που “μεγάλωνε” μέσα στην οικονομική κρίση το 2012, η Βαβέλ ήταν για εμένα ένας από τους πιο πολιτικοποιημένους σας δίσκους, μέχρι σήμερα, οι στίχοι παραμένουν επίκαιροι, πιστεύετε ακόμη στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας που είναι γεμάτη πληγές;
“Τι σημαίνει οικονομική ανάπτυξη της χώρας; Είναι η ανάπτυξη της χώρας, η ανάπτυξη των πολιτών όλων; Με ενδιαφέρουν οι πληγές της χώρας. Η Βαβέλ, δεν έχει να κάνει με την οικονομική ανάπτυξη. Εγώ πιστεύω στην καθολική και οριζόντια ευημερία και στην ανάπτυξη όλων των ανθρώπων. Πιστεύω στην οριζόντια στήριξη γι’ αυτό και πιστεύω στην αλληλεγγύη, δεν πιστεύω σε τίποτα που έρχεται από πάνω προς τα κάτω. Ευημερία για εμένα, σημαίνει ευημερία όλων, το τί μπορεί να συμβαίνει σε κάποιον είναι και θέμα τυχαιότητας. Εγώ μπορεί αυτή την στιγμή να έχω την τύχη σε ένα τόσο άγριο και άνισο σύστημα, να μπορώ να ζω μέσω της δουλειάς μου αξιοπρεπώς και καλά, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που σταματά σε εμένα, είναι κάτι το οποίο το θέλω και αγωνίζομαι και θα ήθελα να συμβαίνει για όλους, σ’ αυτό πιστεύω. Η Βαβέλ μιλά για ανθρώπους που είναι κλεισμένοι σε έναν πύργο και δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ, τους επιτρέπεται την Κυριακή να κάνουν ένα μικρό διάλειμμα και περιμένουν πόσο θα βρέξει και τι θα τους στείλουν από πάνω, πώς θα ξυπνήσουν την επόμενη μέρα. Είναι ένα τραγούδι βαθιά πολιτικό που εναντιώνεται σε αυτή την επιβεβλημένη συνθήκη.”
Είναι ελπιδοφόρο για εσάς που παλιά σας τραγούδια παίρνουν ξανά ζωή μέσω των social media; Όπως οι επιζώντες…
“Είναι πολύ τρυφερό και πολύ συγκινητικό, αλλά θεωρώ πως τα τραγούδια μας επειδή είναι κύκλοι τραγουδιών κάθε δίσκος που κάνουμε, έχουν την δυνατότητα να ανακυκλώνονται, γιατί έχουν αγαπηθεί πολύ από τους ανθρώπους που τα έχουν ακούσει.”
Έχουμε δει πως ακούτε ραπ πείτε μου έναν στίχο ράπερ που σας έρχεται στο μυαλό, και αν θα συνεργαζόσασταν ποτέ με κάποιον.
“Είναι πολλοί οι στίχοι που μου έρχονται στο μυαλό, αγαπώ πολύ κάποιους καλλιτέχνες της ραπ, έτσι κι αλλιώς εγώ συνδέομαι με τους καλλιτέχνες πιο πολύ, είμαι φανατικό κοινό, ίσως γι’ αυτό και έχω φανατικό κοινό. Σε ένα πλαίσιο που θα μπορούσε μία καλλιτεχνική συνεργασία να έχει νόημα, φυσικά και θα συνεργαζόμουν.” Μετά από όλα όσα έχετε ζήσει, παλέψει και τραγουδήσει—αν συναντούσατε σήμερα την 20χρονη Νατάσα, τι θα της λέγατε να μην ξεχάσει ποτέ;
“Το ‘χεις όλο μην φοβάσαι – αυτό θα της έλεγα.”
Τι σας δίνει ακόμα ελπίδα όταν όλα μοιάζουν σκοτεινά;
“Οι άνθρωποι γύρω μου, αυτό μου δίνει ελπίδα.”
Αν το μέλλον σας ήταν ένα τραγούδι που δεν έχει γραφτεί ακόμα, τι θα θέλατε να λένε οι πρώτοι του στίχοι;
“Αν ήταν όλα δίκαια τα αδέρφια μου κι εγώ θα φυτεύαμε κρινάκια στα στρατόπεδα-έχει γραφτεί.”
