Θοδωρής Αθερίδης: Η ζωή σημαίνει να μάθω να γελάω με αυτό που με βασανίζει

Η γενιά μου έχει μεγαλώσει με επαναλήψεις θρυλικών σειρών οι οποίες μέχρι σήμερα είναι επίκαιρες. Μία από αυτές το “Σ’αγαπώ-Μ’αγαπάς”, εκεί κάπου “συνάντησα” και τον Θοδωρή Αθερίδη, ανήκει στους ηθοποιούς που έχει κρατήσει συντροφιά σε διαφορετικές γενιές, με τα θεατρικά του έργα, τις ταινίες και τις σειρές του. Αυτή την στιγμή ο ελεύθερος του χρόνος είναι λίγος και είναι μοιρασμένος στα εγγόνια του και στους φίλους του. Έχει γεννηθεί και έχει μεγαλώσει στην Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα στην πλατεία Ναυαρίνου, η ζωή του είναι μοιρασμένη ίσα στις δύο μεγάλες πόλεις της χώρας. 

“Στην Θεσσαλονίκη, θυμάμαι όλο μου τον εαυτό και όλη μου την ταυτότητα. Έφυγα από την πόλη μόνιμα στα 29 μου χρόνια, φέτος, έκλεισα άλλα 29 χρόνια στην Αθήνα. Έχω ζήσει την μισή μου ζωή στην Θεσσαλονίκη και την άλλη μισή στην Αθήνα. Τα πρώτα 29 χρόνια όμως, είναι καθοριστικά γιατί σε αυτά περιλαμβάνονται, η παιδική μου ηλικία, η εφηβεία μου, ακόμη και η γέννηση της κόρης μου. Θυμάμαι την εφηβεία μου σε αυτή την πόλη, τις παρέες μου, τα ενδιαφέροντα μου, την αρχή της δουλειάς μου. Θυμάμαι τους έρωτες μου, τις αλητείες μου, τις βόλτες μου, την οικογένεια μου, αυτή η πόλη αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέρος της ζωής μου. Είμαι Θεσσαλονικιός-Θεσσαλονικιός. Στα 29 μου ήμουν ήδη ηθοποιός στο Κρατικό Θέατρο και έπαιζα με τους Άγαμους Θύτες, είχε δρομολογηθεί η συνέχεια. Οι καλλιτέχνες ανέκαθεν εγκατέλειπαν την Θεσσαλονίκη, όταν σου δοθούν οι ευκαιρίες στην Μητρόπολη που ανθίζει η δουλειά σου, αναγκαστικά θα πας εκεί. Υπάρχουν Θεσσαλονικείς που δεν το τόλμησαν, αποφάσισαν πως θέλουν να μείνουν στην πόλη, μπορεί να φοβήθηκαν την αβεβαιότητα του ισχυρού ανταγωνισμού, επίσης, μπορεί και να τάχθηκαν, υπέρ της πολιτισμικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης. Το κέντρο αυτής της δουλειάς είναι η Αθήνα και όχι η Θεσσαλονίκη. Ως αγορά, η Θεσσαλονίκη δεν είναι μεγάλη, δεν μπορεί να συντηρήσει θέατρα, εκτός του Κρατικού, παραπάνω από τρία-τέσσερα, στην Αθήνα υπάρχουν 1.000 σκηνές. Το ζωντανό εμπορικό κοινό της μπορεί να εξαντληθεί σε τρεις με τέσσερις εβδομάδες, αυτό δεν δίνει το δικαίωμα να υπάρχει μία παράσταση σε μία σκηνή, μία ολόκληρη σεζόν και να μπορεί να συντηρηθεί μόνο από τα έσοδα που θα κάνει από τα εισιτήρια.”

Έχει μιλήσει ανοιχτά για θέματα εθισμού και ψυχικής υγείας στο παρελθόν και σήμερα θεωρεί πως η κοινωνία είναι πια σχεδόν έτοιμη στο να δέχεται και να μην στιγματίζει.

“Παλιότερα, σου “κολλούσαν” το στίγμα κατευθείαν, αν τους έλεγες πως έχεις μία ψυχική διαταραχή. Αυτή την στιγμή, το στίγμα θεωρώ πως δεν το “κολλάει” η κοινωνία προς τα άτομα που μιλούν ανοιχτά, θεωρώ πως τα άτομα το δημιουργούν για τον εαυτό τους. Παρατηρώ πως οι άνθρωποι φοβούνται να επικοινωνήσουν τέτοιου είδους ζητήματα γιατί σκέπτονται πως θα περάσουν σε έναν παροπλισμό εξαιτίας του “προβλήματος” τους. Θεωρώ πως στο θέμα εθισμού υπάρχει μία υποκρισία, διότι είναι πολύ πιο διαδεδομένος από την εικόνα που υποτίθεται ότι έχουμε γι αυτόν. Ένας μέσος άνθρωπος φλερτάρει πολύ με τον εθισμό σε διάφορα πράγματα, πολύ συχνότερα απ’ ότι και ο ίδιος παραδέχεται. Ο εθισμός βρίσκεται παντού και δυστυχώς είναι μία λύση η οποία σου απαλύνει λίγο τον πόνο της καθημερινότητας και των δυσκολιών που έχει η ζωή σου. Είναι μία παρηγοριά. Είτε ο εθισμός ονομάζεται αλκοόλ, είτε ναρκωτικά. Η Ελλάδα του 2024 θεωρώ πως θα είναι όπως ήταν του 2023. Είμαστε πολύ τυχεροί που ανήκουμε στην Ευρώπη, η Ευρώπη πιέζει σε αρκετά θέματα, λόγου χάριν ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών δεν ξέρω αν θα ήταν κάτι που θα προτείναμε μόνοι μας, αν δεν πιεζόμασταν από την Ένωση. Γενικά, πιστεύω πως ο κάθε ένας για τον εαυτό του οφείλει να ανεβάσει το επίπεδο του, χωρίς δικαιολογίες. Βλέπω μία παγκόσμια τάση ενοποίησης των τάξεων, η μεσαία τάξη δοκιμάζεται παγκοσμίως για να κατέβει προς τα κάτω και εντέλει να εξαφανιστεί. Έτσι, θα επικρατήσει μία κοινωνία των πλουσίων και των φτωχών, χωρίς τις διαβαθμίσεις που είχε η έννοια της οικονομικής ανάπτυξης τα προηγούμενα χρόνια. Ένας μέσος Γερμανός, δεν περνά πια και τόσο καλά όσο πέρναγε τις δεκαετίες του ’70-’80-’90 η Ελλάδα χάρηκε στις εποχές του ΠΑΣΟΚ, από το 1990 μέχρι και το 2004. Με την παγκοσμιοποίηση λοιπόν διαπιστώνεται μία συμπίεση, των μεσαίων στρωμάτων προς τα κατώτερα στρώματα. Αυτή η τάση δεν ξέρω πως φρενάρεται, γενικά το μήνυμα είναι ο Θεός μαζί μας.”

Το τελευταίο διάστημα, αρκετοί καλλιτέχνες έχουν ξεσπάσει απέναντι σε δημοσιογράφους σχετικά με τις ερωτήσεις που δέχονται και ειδικότερα από τους τηλεοπτικούς ρεπόρτερ.

“Θεωρώ πως η δημοσιογραφία στην χώρα μας δεν είναι εκτός πλαισίου της κοινωνίας, είναι ο καθρέφτης της. Ο δημοσιογράφος που κάνει χαζές ερωτήσεις ξέρει και τις κάνει, γνωρίζει πως αυτά τα πράγματα πουλάνε. Αν ο κόσμος ήταν πιο σοβαρός και πιο ώριμος θα ήταν πιο σοβαροί και οι δημοσιογράφοι. Δεν μπορεί ο δημοσιογράφος, αν θέλει να είναι ανταγωνιστικός και να έχει μία προοπτική για να ανέβει σε αυτή την δουλειά να κάνει κάτι άλλο πέρα από αυτό που κάνουν και οι υπόλοιποι. Οι δημοσιογράφοι κάνουν λάθος την δουλειά τους, γιατί το λάθος αγαπά ο κόσμος. Σχετικά, με το Προεδρικό Διάταγμα 85, θεωρώ πως υπάρχει μία πολύ μεγάλη σύγχυση σχετικά με το είναι επιστήμη και τι δεν είναι, όσον αφορά την εκπαίδευση των ηθοποιών κι εκεί υπάρχουν αντιφάσεις, για παράδειγμα την στελέχωση των σχολών, τα τρία χρόνια, θα έπρεπε να υπάρχει μία διαβάθμιση εκτός Υπουργείου Παιδείας, η οποία να αντανακλά στην πραγματικότητα των επαγγελμάτων αυτών. Αυτά τα επαγγέλματα, δεν είναι τεχνικά και ούτε θεωρητικά, τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα αποτελούν μία ιδιαίτερη διαβάθμιση. Θα έπρεπε να γίνει μία γενική αναβάθμιση και στις σχολές και στα χρόνια, είναι πολύ περίπλοκα τα πράγματα σε αυτό το κομμάτι για εμένα.” Είναι συναισθηματικά δεμένος με τα έργα που έχει γράψει και με την σχέση που έχει δημιουργήσει με το κοινό που τον παρακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια.

“Αυτή η σχέση που έχω δημιουργήσει με το κοινό που με παρακολουθεί τα τελευταία 21 χρόνια, από το πρώτο μου θεατρικό το “Από έρωτα” μέχρι αυτή την στιγμή που έχω συμπληρώσει τα 10 έργα, θεωρώ πως έχει διαμορφωθεί ένας κόσμος ο οποίος ενδιαφέρεται πάντα να μάθει ποια είναι η επόμενη μου πρόταση. Αυτό το πράγμα είναι η πιο συναισθηματική σύνδεση, είναι η πιο τίμια σχέση που είχα ποτέ με τον κόσμο. Κάνω κάτι, το προσφέρω με την ευθύνη που μπορώ να έχω, με την ευθύνη που η συνείδηση μου μου επιτρέπει και αυτή είναι η πιο τρυφερή σχέση που μπορεί να έχω με τον κόσμο. Ανήκω στους πραγματικά ευνοούμενους αυτής της δουλειάς, απλόχερα μου δόθηκε ο χώρος για να παίξω μπάλα. Μετά την ελεύθερη τηλεόραση, τα σίριαλ, αντικατέστησαν στις νέες γενιές αυτό που στις προηγούμενες ήταν ο ελληνικός κινηματογράφος της Φίνος Φιλμ. Η γενιές σας έχουν μεγαλώσει με αναφορές και ηθοποιούς αυτών των σειρών. Εγώ χαίρομαι που ανήκω σε ανθρώπους του επαγγέλματος που και σε επαναλήψεις ακόμη, κρατούν επαφή με τις νεότερες γενιές έστω και μέσω των επαναλήψεων, αισθάνομαι πως οι νεότερες γενιές δεν με έχουν ξεπεράσει τελείως. Το “Σ’αγαπώ Μ’αγαπάς” ήταν μία σειρά που προκαλούσε την ταύτιση όλων των ζευγαριών.

Μου αρέσει που κέρδισε η μυθοπλασία τα ριάλιτι, αποδείχθηκε εντέλει πως η μυθοπλασία είναι αυτή που θέλει ο κόσμος στην τηλεόραση του, αυτό σημαίνει πως αν η αγορά μπορέσει να αντέξει, με τον ΕΚΟΜΕ και όλα τα εμπόδια που μπορεί να μπαίνουν στην μέση,  θα βλέπουμε σειρές. Εγώ,  ήμουν πάλι από τους ευνοούμενους που στις εποχές που είχαν μαζευτεί τα σίριαλ, εγώ έκανα το “Πίσω στο σπίτι”, κατά μέσης της κρίσης, όποτε και τα σίριαλ ήταν ελάχιστα και έκανα εγώ το ένα για δύο χρόνια. Και λίγο μετά, έκανα το “Μην ψαρώνεις” που κι εκείνες τις δυο χρονιές που προβλήθηκε η σειρά, η μυθοπλασία ήταν ακόμη στον πάγο. Έχω να κάνω από το 2020 τηλεόραση και φαίνεται πως το 2024 θα κάνω.”

Είναι σεναριογράφος, ηθοποιός και σκηνοθέτης. Μέχρι σήμερα έχει διανύσει χιλιόμετρα στις σκηνές, τόσο στην μικρή όσο και στην μεγάλη οθόνη. Ωστόσο, έχει χρόνια να βγάλει μία ταινία στο σινεμά, όπως λέει όμως, πάντα θα θέλει να επιστρέφει.

“Έχω ένα σενάριο εδώ και χρόνια, προσπαθώ να το χρηματοδοτήσω και μακάρι να τα καταφέρω. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους γνώρισα καν στο προσωπικό επίπεδο αλλά ήταν φάρος για εμένα. Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι θεωρώ πως καθόρισε το γράψιμο μου, χωρίς αυτό να υπονοεί πως τον πλησίασα σε κάτι. Ήταν σημείο αναφοράς για εμένα. Ο Ανδρέας Βουτσινάς που ήταν δάσκαλος μου όταν ήμουν στην σχολή του Κρατικού Θεάτρου και συνεργάστηκα σε πολλές παραστάσεις, είναι ένας άνθρωπος που με καθόρισε. Σχολείο για εμένα ήταν οι Άγαμοι Θύτες, ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης και ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, είναι άνθρωποι στους οποίους αντιστοιχεί η πορεία μου γιατί ήταν βασική επαγγελματική επιρροή στο πρακτικό επίπεδο, αυτά που μου μαθαίνανε, δοκιμάζονταν στην σκηνή και επαληθεύονταν ή όχι. Κατεβαίνοντας στην Αθήνα επίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξαν στην καριέρα μου, ο Σταμάτης Φασουλής και η Δήμητρα Παπαδοπούλου. Το μεγαλύτερο σχολείο μου όμως είναι οι δικές μου οι δουλειές που από μόνες τους μου έδειχναν το επόμενο βήμα. Επίσης, η μητέρα μου με έχει καθορίσει ως άνθρωπο, η αδερφή μου, τα κορίτσια που ερωτεύτηκα, που παντρεύτηκα, που συζώ, η κόρη μου, όλες αυτές είναι οι γυναίκες της ζωής μου και υπέρ του δέοντος καθοριστικές.”

Μετά από τρία χρόνια επιτυχίας στην Αθήνα, το θεατρικό του έργο “Μαθήματα Κωμωδίας” ανεβαίνει στην Θεσσαλονίκη από τις 3 μέχρι τις 21 Απριλίου.

“Τα μαθήματα κωμωδίας τα έγραψα, εν μέσω κορονοϊού, για την χρονιά που θα άνοιγαν τα θέατρα. Ήξερα πως μετά την καραντίνα, μετά από αυτή την ζοφερή κατάσταση που ζήσαμε όλοι, έπρεπε να συναντηθώ με το κοινό με όρους κωμωδίας. Το σκηνικό μας, αποτελείται από ένα διαμέρισμα από την δεκαετία του ’80, ένα ζοφερό τοπίο, στο οποίο μαζεύονται πέντε διαφορετικοί άνθρωποι. Ένας ξεπερασμένος ηθοποιός στην προσπάθεια του να τα βγάλει πέρα, ανακοινώνει σε εφημερίδα πως θα κάνει ένα σεμινάριο μαθημάτων κωμωδίας, εμφανίζονται λοιπόν στα μαθήματα τέσσερις άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Μία νεαρή influencer που έχει προφίλ στο instagram και κανάλι στο youtube και θέλει να κάνει μαθήματα κωμωδίας για να μπορέσουν τα ποσταρίσματα της να είναι ζωηρά. Ένας ορθοπεδικός, ο οποίος έχει σπουδάσει νομική γιατί το θέλανε οι γονείς του, ποτέ όμως δεν του άρεσαν τα αντικείμενα αυτά, το πραγματικό του απωθημένο ήταν να κάνει stand up comedy. Mία ξεναγός μέσης ηλικίας η οποία δεν έχει γελάσει ποτέ στην ζωή της και προσπαθεί να γίνει ηθοποιός, πηγαίνει σε audition, αλλά δεν την παίρνουν, έρχεται λοιπόν στα μαθήματα για να μάθει να γελάει. Ένας νεαρός που εργάζεται στις οικογενειακές επιχειρήσεις του πλούσιου πατέρα του και είναι κακοποιημένος, έρχεται στα μαθήματα για να ξεφύγει. Αυτοί οι τέσσερις άνθρωποι και ο δάσκαλος, μπλέκουν σε μία διαδικασία μαθημάτων κωμωδίας, ενώ ταυτόχρονα, αναπτύσσονται και οι σχέσεις τους μεταξύ τους. Για τον κόσμο είναι απολαυστικό γιατί πραγματικά είναι “μαθήματα κωμωδίας”.

Η κωμωδία για εμένα παίζει έναν ρόλο κάθαρσης, με κάνει να προσγειώνω σε ένα πραγματικό χρόνο, τόπο και μέγεθος, τα προβλήματα που μαστίζουν, εμένα, τους γύρω μου και την κοινωνία. Αν μπορείς να γελάσεις με αυτό που σε βασανίζει, τότε σημαίνει πως στην ζωή είσαι πρωταγωνιστής, αν σε έχει καταπιεί το δράμα σου, θεωρώ πως θέλοντας και μη αποχωρείς από την ζωή. Η ζωή σημαίνει να μάθω να γελάω με αυτό που με βασανίζει. Όταν ένας άνθρωπος απελευθερώνεται και νοιώθει πως θέλει να γελάσει είναι θεμιτό, ακόμη κι αν βλέπει δράμα. Για την επόμενη σεζόν, γράφω νέο θεατρικό έργο, θα κάνω τηλεόραση και το καλοκαίρι θα είμαι στο Άλσος. Κάποια στιγμή, όταν αποσυρθώ θα γράψω ένα μυθιστόρημα που το χρωστάω στον εαυτό μου.”

*Μαθήματα Κμωδίας-3-21/4, Θέατρο Κολοσσαίον