Από την Έφεσο στο Κιρκιντζέ

της Κατερίνας Καραμφυλίδου

Οι τρεις λόγοι για να την επισκεφτεί κανείς την περιοχή της Σμύρνης, όπως μας είπε ο Αbdulaziz Ediz, Διευθυντής του Οργανισμού πολιτισμού και τουρισμού της Σμύρνης, που εδρεύει σε ένα εξαιρετικό κτήριο της πρώτης Ελληνικής τράπεζας (1830), είναι: η θαλασσα και τα παραθαλάσσια μέρη της, η πλούσια αρχαιολογική της κληρονομιά (Πέργαμος, Έφεσος, Ναός Αρτεμιδος) και ο ιατρικός τουρισμός της, αφού η περιοχή διαθέτει πάνω από 40 ιαματικές πηγές και ένα καλά εξοπλισμένο πανεπιστημιακό νοσοκομείο με άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό που ειδικεύεται στις μεταμοσχεύσεις και στην πλαστική χειρουργική, με κόστος πολύ φθηνότερο από αντίστοιχα κέντρα των ευρωπαϊκών χωρών. Και κυρίως φθάνεις στη Σμύρνη σε λιγότερο από 3-4 ώρες από οποιαδήποτε πόλη της Ευρώπης.

Θα συμφωνήσω μαζί του σίγουρα για τους δύο πρώτους λόγους, αλλά και θα προσθέσω και τον δικό μου, που συνειδητοποίησα φεύγοντας από την πόλη για το Σελτζούκ και την Έφεσο, όταν αφήσαμε την λεωφόρο «Χάρις Αλεξίου» στο Gaziemir, να τραγουδάμε μαζί με την Αyca αγκαλιασμένοι, τα τραγούδια της, που έβαλε στο cd του μικρού λεωφορείου ο οδηγός μας, εκείνοι στα τούρκικα και εμείς στα ελληνικά.

Έφεσος

Σε απόσταση 65 χμ από τη Σμύρνη βρίσκεται η Έφεσος. Στέκει εκεί από τον 10 αι. π.χ και παρά το γεγονός ότι έχει ανακαλυφθεί μόνο το 15% της αρχαίας πόλης είναι σήμερα η πόλη με τα περισσότερα ρωμαϊκα μνημεία της Αν.Μεσογείου. Ήταν ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα της Μεσογείου μέχρι τον καταστροφικό σεισμό το 614μ.χ., που την οδήγησε στην αρχή της παρακμής της, όταν υποχώρησε η θάλασσα 5 χιλ από την πόλη με συνέπεια να χάσει το λιμάνι της στη Μεσόγειο. Ελάχιστα σημάδια από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό της έχουν απομείνει με κυριότερο τον Ναό της Αρτέμιδος, ένα από τα 7 θαυματα του αρχαίου κόσμου αλλά και η εντυπωσιακή βιβλιοθήκη του Κέλσιου

Τα περισσότερα είναι από την ρωμαϊκή εποχή, όπως η Βασιλική Στοά και το Βουλευτήριο ή Ωδείο, χωρητικότητας 500 ατόμων που σε υποδέχονται στην είσοδο της αρχαίας πόλης, ο δρόμος των Κουρητών με τις επιβλητικές κολώνες που οδηγούσε στο λιμάνι, καθώς και οι βασιλικοί ξενώνες, ο ναός της Εστίας και του Αδριανού που βρίσκονταν εντός του, αλλά και το αρχαίο θέατρο 24 χιλ ατόμων όπου εκεί δίδαξε ο Απόστολος Πάυλος τον Χριστιανισμό στους Εφέσιους. Λίγο πιο μακριά από τον αρχαιολογικό χώρο ξεπροβάλλει η βασιλική του Αγ. Ιωάννη, καθώς και το σημείο που ήταν θαμμένος ο απόστολος, χτισμένη στα χαλάσματα της πρώτης εκκλησίας που ανέγειραν οι πρώτοι χριστιανοί, στη μνήμη του Ευαγγελιστή, από τους αρχιτέκτονες του Ιουστινιανού.

Λίγο πιο πέρα κοντά στο Selcuk βρίσκεται ένα μικρό σπιτάκι, που θεωρείται ότι έζησε τα τελευταία της χρόνια η Παναγία. Ο καταπράσινος χώρος που περιβάλλει το μικρό πέτρινο σπιτάκι αποπνέει γαλήνη και ηρεμία και χιλιάδες προσκυνητές (6.000 ημερησίως) αφήνουν τα τάματα και τις επιθυμίες τους σε ένα τεράστιο τοίχο ευχών, αφού πρώτα προσευχηθούν στην Παναγιά και πιουν από τις τρεις πηγές που λέγεται ότι αναβλύζουν από τότε, προσδοκώντας υγεία, αγάπη και ευδαιμονία.

Sirince ή Κιρκιντζέ

«Αν υπάρχει αυτό που λένε παράδεισος, το χωριό μας, ο Κιρκιντζές, ήταν ένα δείγμα του. Κοντά στο Θεό ζούσαμε, ψηλά, ανάμεσα σε κατάφυτα βουνά, και ξαγναντεύαμε ολόκληρο τον καρπερό κάμπο της Έφεσος…» έγραφε η Διδώ Σωτηρίου. Και είναι σαν να έχει μείνει απείραχτος αυτός ο παράδεισος. Καταπράσινος, με τα κεραμιδοσκέπαστα δίπατα αρχοντικά να πλαισιώνουν τα καλντερίμια, σπίτια στολισμένα με τοιχογραφίες και λουλουδισμένες αυλές με πολύχρωμα μπαλκόνια.

Σαν να γυρνάς πάνω από έναν αιώνα πίσω, να διαβαίνεις τα ολάνοικτα σπίτια των κατοίκων και να μένεις βουβός μπρος την εικόνα που αντικρίζεις. Τα έπιπλα, τα χαλιά, τα κρεβάτια, έχουν μείνει απείρακτα στο χρόνο, με το σεβασμό που αξίζει σ’ ένα παραδεισένιο τόπο, όπου κάθε ανθρώπινη παρέμβαση θεωρείται βεβήλωση.

Ακόμα υπάρχουν ταμπέλες μαγαζιών και εστιατορίων με το όνομα Γιώργος, Καβάλα, Δημητρός, από τον Αγ. Δημήτριο που είναι κοντά, να θυμίζουν ονόματα και τοπωνύμια της γειτονικής τους χώρας. Οι χωρικοί σεβάστηκαν το χωριό και το διατήρησαν όπως το άφησαν οι παλιοί νοικοκυραίοι τους. Γιατί και αυτοί ξεριζωμένοι από τη δική τους πατρίδα γνώριζαν καλά τι πάει να πει να ξαναρχίσεις τη ζωή από την αρχή.

Όλοι σχεδόν οι κάτοικοι του βρέθηκαν εκεί μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, πάνω στα τελευταία απομεινάρια του Ελληνισμού, άλλοι από την Θεσσαλονίκη, άλλοι απ τις Σέρρες και την Καβάλα, όπως ο Μustafa Oscan, που μας λέει, χαρούμενος, ότι η μητέρα του Μolla Zehra, ήταν η υπεύθυνη μαμή που ξεγέννησε τον Κεμάλ, στη Θεσσαλονίκη.

Μια στάση για φαγητό στο εστιατόριο Dimitros με παραδοσιακή κουζίνα του χωριού, αλλά και ένα απολαυστικό καφέ στο καφέ Ζεύς, ψημένο στη χόβολη σερβιρισμένο με αρχοντιά στα ασημενια τάσια, είναι απαραίτητα πριν σεργιανίσετε στα σοκάκια του, στην αγορά με πολλά μικρα μαγαζάκια με ντόπια προιόντα όπως μέλι, εξαιετικό τοπικό κρασί, αρωματικά σαπούνια και υφασματα που παράγονται στην περιοχή, αλλά και εξαιρετικά υφαντά. Μικρά καφενεία και γυναίκες που ζυμωνουν παραδοσιακές λιχουδιές μπροστά στο φουρνο στα μικρά ταβερνάκια, περιστοιχισμένες από παλιές φωτογραφίες του τόπου, άλλες να πιάνουν την κουβέντα πλέκοντας βελονάκι, στενά μπαρμπέρικα, μαγαζακια με βοτανα και λαχανικά, και προιόντα οικοτεχνίας, συνθέτουν ένα σκηνικό καθημερινότητας σε άλλους καιρούς. Μην παραλείψετε να επισκεφτείται και την εκκλησία του Αγ. Δημήτριου (1849) που βρίσκεται σε αναστήλωση καθώς και το παλιό σχολείο ελληνικό σχολείο, που σήμερα είναι εστιατόριο με την ονομασία Αρτεμις.

Σήμερα το Sirince έχει γίνει προορισμός για πολλούς τουρίστες που έρχονται στο χωριό, για να ζήσουν αυτή τη μοναδική εμπειρία γυρνώντας πίσω στο χρόνο και την παράδοση, αλλά και για Έλληνες που έρχονται να γνωρίσουν τα μέρη των προγόνων τους. Πολλά από τα σπίτια έχουν ανακαινισθεί σε μικρούς ξενώνες που διατηρούν την παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική που θυμίζει την αρχιτεκτονική του Πηλίου ή καλυτερα, την Οθωμανική-Βαλκανική.

*Φαγητό:Dimitrios Sirice Koyu Διαμονή:Εfes Konaklari, Koyici Mevkii 1. Sokak No11/1 Sirince

*Το ταξίδι πραγματοποιήθηκε με πρόσκληση της Turkish Airlines που πετά καθημερινά από τη Θεσσαλονίκη για την Κωνσταντινούπολη και από κει για εκατοντάδες προορισμούς στην Τουρκία και όλο τον κόσμο.